Ιωαννης Σχινας: Η 46η τακτικη Συνοδος των Πρυτανεων το Μαρτιο στη Θρακη

Την επιθυμία να συνομιλήσουμε με το νέο πρύτανη του Δημοκριτείου Πανεπιστημίου Θράκης Ιωάννη Σχινά τη διατυπώσαμε αμέσως μετά την τελετή ανάληψης του νέου πρυτανικού σχήματος. Θεωρώντας όμως τις εκκρεμότητες του Δημοκριτείου ως προτεραιότητα ο κ. Πρύτανης μόλις την προηγούμενη εβδομάδα εξοικονόμησε λίγο από το χρόνο του για να μας μιλήσει για το «όραμά του», τους στόχους που επιθυμεί κατά τη διάρκεια της θητείας του να επιτύχει με τους συνεργάτες του στη νέα πρυτανική αρχή, τους φοιτητές του αλλά και την τοπική κοινωνία.

Συναρπαστική προσωπικότητα ο νέος πρύτανης και καθηγητής με θητεία στη Νομική Σχολή της πόλης μας είναι από τα πρόσωπα που αποπνέουν εκείνη τη σπάνια μαγική αύρα του ονομαζόμενου πνευματικού ανθρώπου. Σπανιότατο φαινόμενο στις μέρες μας ένας ομιλητής να θέλγει, αποσπώντας το θαυμασμό για την ποιότητα των γνώσεών του, αν και εξακολουθεί, όπως δηλώνει ακόμη να «διδάσκεται».

Αντλώντας από το ήθος και την προσωπικότητα ανθρώπων που είχε την τύχη να γνωρίσει και έγραψαν στην ιστορία του πολιτισμού και των γραμμάτων της χώρας μας, αναθυμούμενος συνεχώς το εκλεκτόν, της παρουσίας τους, ήθος.

Με πλειάδα εξαιρετικών «δασκάλων» πίσω του αλλά και μαζί τους σ’ όλες τις στιγμές της ζωής του, αρχίζοντας από τον πατέρα του και καταλήγοντας στον Παναγιώτη Τέτση, κοντά στον οποίο θήτευσε στη ζωγραφική, μέχρι το μεγάλο Κ.Θ. Δημαρά, τον Σπύρο Ασδραχά κι όλα σχεδόν τα φωτεινά πνεύματα της σύγχρονης Ελλάδας, ήταν μάλλον φυσικό επακόλουθο, που ένα από τα πρώτα βήματα του νέου πρυτάνεως ήταν να διαμορφώσει το γραφείο του στην πρυτανεία με τρόπο μοναδικά σύμφυτο με την προσωπικότητά του… Για τις μακρές ημέρες εργασίας στην Κομοτηνή, στο γραφείο του που είναι πλέον το «σπίτι του»…

Σ’ αυτό το γραφείο, ο νέος πρύτανης εναπόθεσε στους τοίχους πίνακες της Φλωρά – Καραβία, του Ματθία, προσωπικά του έργα – γιατί ο κύριος Πρύτανης ζωγραφίζει και καλά μάλιστα – αλλά και πορτραίτα των προπάππων του. Συγχρόνως, υπέροχα χάλκινα γλυπτά ιδιαίτερης αξίας και αισθητικής, ένα από τα οποία προέρχεται από την Έκθεση «Salon de Paris» του περασμένου αιώνα.

Το πιο σημαντικό όμως απ’ όλα είναι ότι ο καθηγητής Γιάννης Σχινάς παρουσιάζεται αποφασισμένος να διεκδικήσει με επιμονή να προστεθούν καινούριες σελίδες στην ιστορία του Δημοκριτείου στη Θράκη. Μοναδικές σε ουσία και ποιότητα.

Γιάννης Σχινάς όμως και «δημοκριτειακά» εφ’ όλης της ύλης…

ΠτΘ: Κύριε Πρύτανη, η τοπική κοινωνία σάς γνωρίζει περισσότερο ως ένα διανοούμενο καθηγητή με την κλασική έννοια του όρου. Η πρυτανική θητεία όμως συνυφαίνεται περισσότερο με το τεχνοκρατικό μοντέλο διοίκησης. Πώς θα διαμορφώσετε τη δική σας πρυτανική θητεία; Θα διοικήσετε ως επιστήμων, ως πρύτανης που πιστεύει στη συνολική προσωπικότητα του ατόμου ή θα ενδώσετε στην επιταγή της μονομέρειας της εξειδίκευσης που προτείνει η τεχνοκρατία;

Γιάννης Σχινάς: Πρώτα γίνεσαι τεχνοκράτης και μετά επιστήμονας. Θα σας απαντήσω μ’ ένα παράδειγμα. Η κατεύθυνση και η σφραγίδα που δίνω στο μεταπτυχιακό μου είναι αυστηρά και ανταγωνιστικά τεχνοκρατική. Είναι όμως απολύτως συνειδητό. Ο μη τεχνοκράτης δεν θα γίνει επιστήμων, διότι δεν θα έχει την αναγκαία τεχνική εμβάθυνση στην ηλικία του μεταπτυχιακού σπουδαστή. Αυτό είναι το ζητούμενο, η εμβάθυνση τεχνικού χαρακτήρα στο ειδικότατο αντικείμενο. Όταν όμως αυτό κατακτηθεί, δεν σημαίνει ότι έγινε και επιστήμονας. Εκεί αρχίζει η ιστορία.

Και αυτό δεν θα συμβεί μέσα σε κανενός είδους αίθουσα διδασκαλίας, είτε αυτή είναι αμφιθεατρική με υπερυψωμένη έδρα είτε ορθογώνια χωρίς υπερυψωμένη έδρα. Αυτά θα γίνουν με άλλους τρόπους και μάλλον σε μεγαλύτερη ηλικία.

ΠτΘ.: Πέραν όμως από το γενικό σχήμα της διοίκησής σας η κοινωνία έχει διαμορφώσει την άποψη ότι το Δημοκρίτειο αντιμετωπίζει, όπως σχεδόν το σύνολο των πανεπιστημίων της χώρας, σοβαρά οικονομικά προβλήματα. Έχοντας ασχοληθεί με την ενημέρωση στα θέματα του Δημοκριτείου από το τέλος του Αυγούστου επιβεβαιώνεται το πρόβλημα;

Γ.Σ.: Ναι, αρχίζω να βλέπω περισσότερο «το δένδρο», θέλω να ελπίζω ότι δεν χάνω «το δάσος». Ωστόσο από πλευράς καθημερινής πρακτικής της πρυτανείας, δυστυχώς το «δένδρο» κυριαρχεί. Συνεπώς, η άμεση προτεραιότητα εκ των πραγμάτων επιβάλλει το κάθε όραμα να περιμένει να έρθει η ώρα του, η μέρα του, ο μήνας του.

Πρόβλημα είναι όντως τα οικονομικά του Πανεπιστημίου. Επειδή όμως έχω μια τάση σύνθεσης, πρέπει να πω ότι τα οικονομικά δεν διαχωρίζονται ούτε από τα θεσμικά ούτε από τα ακαδημαϊκά. Και εξηγούμαι. Υπάρχει η δημοσιονομική στενότητα της ανώτατης παιδείας και δεν πείθομαι ότι αυτή οφείλεται στην έλλειψη χρημάτων. Οφείλεται στην χαμηλή προτεραιότητα που δίνεται στην Παιδεία, ιδιαίτερα στον οικονομικό σχεδιασμό της ελληνικής πολιτείας, στον προϋπολογισμό της. Υπάρχει μια πολύ ξεκάθαρη συνταγματική επιταγή, η οποία δεν είναι καθόλου ελληνική, είναι κοινή στα συντάγματα όλων των ώριμων ευρωπαϊκών κρατών. Αυτών δηλαδή των 15 ιστορικών και σκληροπυρηνικών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Και αυτό είναι ότι η ανώτατη παιδεία είναι δημόσιο αγαθό και το πανεπιστήμιο δημόσιο και όχι μη δημόσιο. Τεχνικά αυτό σημαίνει ότι το Πανεπιστήμιο, ως προς τα λειτουργικά του έξοδα, χρηματοδοτείται από το κράτος. Όταν το κράτος δεν το χρηματοδοτεί, τότε το πανεπιστήμιο δεν μπορεί να αντεπεξέλθει στα λειτουργικά του έξοδα, κι αν δεν αντεπεξέρχεται στα λειτουργικά του έξοδα, μειώνεται η ανταγωνιστικότητά του ως δημοσίου πανεπιστημίου. Το ελληνικό σύνταγμα δεν αρκείται στο δημόσιο χαρακτήρα του πανεπιστημίου, αλλά, με περισσότερη έμφαση από ό,τι άλλα Ευρωπαϊκά Συντάγματα στην έννοια του κοινωνικού αγαθού, αναφέρεται και στον δωρεάν χαρακτήρα της παιδείας και, ιδίως, της ανώτατης παιδείας. Αυτό σημαίνει ότι η κρατική χρηματοδότηση της λειτουργίας των πανεπιστημίων είναι αποκλειστική. Είναι, λοιπόν, σαφές ότι όταν η κρατική επιδότηση δεν επιτρέπει στο πανεπιστήμιο να πληρώσει τα έξοδά του, να λειτουργήσει, αυτό το οποίο βάλλεται είναι ο δημόσιος δωρεάν χαρακτήρας της ανώτατης παιδείας και δεν βάλλεται έμμεσα, βάλλεται άμεσα. Δεν ανοίγει παράθυρο, ανοίγει λεωφόρο στην τεχνοκρατική, ιδιωτική, ανώτατη εκπαίδευση. Στη δημιουργία δηλαδή μιας κοινωνικής ηγεσίας, η οποία δεν προέρχεται από το κράτος, αλλά από την ιδιωτική επιχείρηση παροχής ανώτατης παιδείας, με ό,τι αυτό συνεπάγεται.

ΠτΘ.: Είστε απολύτως πεπεισμένος για το χαρακτήρα που οφείλει να διατηρήσει η τριτοβάθμια εκπαίδευση; Τον δημόσιο αλλά και «δωρεάν» χαρακτήρα της;

Γ.Σ.: Μέχρι αυτή τη στιγμή απολύτως.

ΠτΘ.: Κι όταν το κράτος αδυνατεί να την χρηματοδοτήσει; Τόσα ακούγονται για το τι μέλλει γενέσθαι στο ελληνικό πανεπιστήμιο άμα τη λήξει και του Γ΄ ΕΠΕΑΕΚ…

Γ.Σ.: Η νοητή χρηματοδότηση του Πανεπιστήμιου προέρχεται από τέσσερις πηγές. Η πρώτη πηγή είναι η κρατική επιχορήγηση, η δεύτερη πηγή είναι η χορηγία, χορηγοί, δωρητές, εθνικοί ευεργέτες. Η τρίτη πηγή είναι η εκμετάλλευση της περιουσίας του πανεπιστημίου. Η τέταρτη πηγή είναι τα δίδακτρα.

ΠτΘ.: Τις τρεις τελευταίες ως μη μέχρι τώρα ενεργοποιηθείσες τις διαγράφετε;

Γ.Σ.: Προς Θεού όχι, γιατί να τις διαγράψω; Κάθε άλλο. Θλίβομαι όμως και αγανακτώ για τη Θράκη. Διότι έχω μπροστά μου τον ογκώδη τόμο των ευεργετών και δωρητών του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, που είναι ο πρώτος τόμος, από ιδρύσεώς του Πανεπιστημίου Αθηνών μέχρι το 1944. Έπεται ο δεύτερος τόμος, ο οποίος δεν ολοκληρώθηκε ακόμη, και φοβούμαι ότι θα είναι πολύ ογκωδέστερος, καθώς θα καλύπτει τα έτη από το 1945 μέχρι και το 2003.

Μιλώντας για το Πανεπιστήμιο Θράκης και κυριολεκτώντας απόλυτα, θα έλεγα ότι ο αντίστοιχος τόμος θα είχε μόνον εξώφυλλα!

ΠτΘ.: Εν τούτοις κύριε Πρύτανη, ό,τι αποτελεί κοινό τόπο για την κοινωνία της Θράκης σε σχέση με το Πανεπιστήμιο είναι η οικονομική συμβολή του τελευταίου στην οικονομική της ανάπτυξη. Λαμβανομένου υπόψιν του ρυθμού με τον οποίο ωριμάζουν οι συμπεριφορές ενταύθα, το Δημοκρίτειο ελάχιστα καλλιέργησε την ιδέα της χορηγίας, αν και τα τελευταία τρία – τέσσερα χρόνια έχουν γίνει κάποιες προσπάθειες, αυτό, μέσω τμημάτων του, να αποταθεί στην ιδιωτική χορηγία… Γιατί αυτήν των φορέων το Πανεπιστήμιο μάλλον την έχει…

Γ.Σ.: Ως προς την αστική επέκταση και την άνοδο του κατά κεφαλήν εισοδήματος στη Θράκη, τα οποία τελούν σε ευθεία αναλογία με την ανάπτυξη και επέκταση του Δημοκριτείου Πανεπιστήμιου Θράκης, υπάρχει μια μελέτη, η οποία θα απαιτήσει καιρό, αλλά πρέπει να αναλυθεί. Θα είναι η ποσοτική μέτρηση της συμβολής του Πανεπιστημίου Θράκης στην εξέλιξη της οικονομίας της περιφέρειας. Αλλά εντελώς εμπειρικά, είναι νομίζω αναμφισβήτητο ότι άμεσα ή έμμεσα, το πανεπιστήμιο είναι και ο βασικός πελάτης και ο βασικός εργοδότης των τριών νομών της Θράκης. Πιστεύω όμως ότι έρχεται η ώρα η κοινωνία της Θράκης να ανταποδώσει, όπως λέτε, και ετοιμαζόμαστε να αποταθούμε στη θρακιώτικη κοινωνία, ζητώντας πλέον χορηγούς. Η σκέψη δεν προέρχεται από το πανεπιστήμιο, αλλά προέρχεται από το Εμπορικό και Βιομηχανικό Επιμελητήριο Ροδόπης

Και τα πρώτα έργα για τα οποία θα αναζητήσουμε χορηγούς κι αυτό θα γίνει στο αμεσότατο μέλλον θα είναι χορηγία για την πλήρη αρχιτεκτονική και λειτουργική αποκατάσταση τριών ιστορικών και διατηρητέων κτιρίων του πανεπιστημίου, που αυτή τη στιγμή είναι κενά και ρημάζονται, αλλά η αποκατάσταση θέλει χρήματα που το πανεπιστήμιο δεν διαθέτει. Τα κτίρια αυτά είναι στην Κομοτηνή, η Τσανάκλειος που είναι το σημαντικότερο αρχιτεκτόνημα της πόλης, καθώς και το παραδοσιακό της οδού Πατριάρχου Ιωακείμ, εκεί που στεγαζόταν παλαιότερα η εταιρεία διαχείρισης περιουσίας του πανεπιστήμιου και στην Ξάνθη, το Στάλειο. Πιστεύω ότι είναι ρεαλιστικό να αναζητήσουμε χορηγούς.

ΠτΘ.: Και για την περιουσία του Πανεπιστημίου τι σχεδιάζετε; Αυτή υφίσταται;

Γ.Σ.: Υφίσταται, αλλά είναι πολύ μικρή και τη διαχειρίζεται η εταιρεία διαχείρισης της περιουσίας του πανεπιστημίου.

ΠτΘ.: Είναι στις επιδιώξεις σας να την αξιοποιήσετε;

Γ.Σ.: Θα έλεγα ναι, διότι, λόγου χάρη, η πολιτισμική εισβολή του πανεπιστημίου στο χώρο, δεν μπορεί να γίνει παρά μέσα από τις πανεπιστημιακές εκδόσεις. Οι πανεπιστημιακές εκδόσεις αυτή τη στιγμή ποσοτικά και τεχνικά βρίσκονται στη στάθμη που επιτρέπουν τα φτωχά οικονομικά της εταιρείας διαχείρισης.

ΠτΘ.: Και με τα δίδακτρα τι θα γίνει; Ήδη μεταπτυχιακές σπουδές και στο Δημοκρίτειο απαιτούν δίδακτρα…

Γ.Σ.: Τα δίδακτρα σιγά – σιγά εισάγονται στην ανώτατη παιδεία, όχι στην προπτυχιακή ούτε σ’ όλη την μεταπτυχιακή, αλλά στη μεταπτυχιακή του Γ΄ ΚΠΣ. Εκεί δηλαδή όπου τα μεταπτυχιακά προγράμματα υποβάλλονται ως προτάσεις προγράμματος, με την διαδικασία των ΕΠΕΑΕΚ. Υπάρχει μια ποιοτική διαφορά ανάμεσα όχι μόνο στα προπτυχιακά και στα μεταπτυχιακά, αλλά και στα είδη μεταπτυχιακών. Υπάρχουν μεταπτυχιακά προγράμματα κλασικού τύπου, τα οποία βελτιώνουν, προς την κατεύθυνση της εμβάθυνσης, τη γνώση των πτυχιούχων και υπάρχουν προγράμματα που έχουν κατεύθυνση μεγαλύτερης τεχνικής εξειδίκευσης και δεν στοχεύουν ακαδημαϊκά, δηλαδή δεν αντιμετωπίζονται στην ίδρυσή τους ως ενδιάμεσες φάσεις για την κατάκτηση του διδακτορικού τίτλου και την επιστημονική, δηλαδή εν τέλει ακαδημαϊκή εξέλιξη των πτυχιούχων, αλλά για τη βελτίωση της επαγγελματικής τους απόδοσης. Σε τέτοια κατηγορία προγραμμάτων πρωτοπόρο υπήρξε το πανεπιστήμιο Μακεδονίας, που έβαλε ακριβά δίδακτρα, τα οποία πληρώνουν οι εργοδότες των μεταπτυχιακών φοιτητών, των οποίων η μέση ηλικία είναι σημαντικά μεγαλύτερη από τη μέση ηλικία των φρέσκων πτυχιούχων και όπου το περιεχόμενο της μεταπτυχιακής έρευνας και διδασκαλίας στοχεύει στη βελτίωση της επαγγελματικής απόδοσης. Θα έλεγα ότι σε μια τέτοια περίπτωση δεν υπάρχει κανένας πολιτικός, ιδεολογικός, ηθικός ή άλλος ενδοιασμός για επιβολή διδάκτρων. Το πρόβλημα το δύσκολο είναι τα όρια. Δηλαδή από ποιο σημείο και πέρα τα δίδακτρα υπονομεύουν τον δημόσιο πλέον χαρακτήρα της ανώτατης παιδείας, του οποίου ο δωρεάν χαρακτήρας είναι παρακολούθημα, πότε δηλαδή μπορούν να οδηγήσουν σε κοινωνικό αποκλεισμό αυτών που δεν έχουν να πληρώσουν τα δίδακτρα. Πρόκειται για ένα ζήτημα σοβαρό.

ΠτΘ.: Βέβαια τέτοιου είδους ζητήματα δεν είναι αντικείμενο διαπραγμάτευσης μόνον στη χώρα μας… Τέτοιου είδους προβληματισμοί υπάρχουν και σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες….

Γ.Σ.: Το πρόβλημα σαφώς δεν μόνον είναι ελληνικό, είναι πανευρωπαϊκό και διάβαζα στη «Monde» της περασμένης Κυριακής ότι τα περισσότερα γαλλικά πανεπιστήμια απεργούν και η απεργία έχει δυο αντικείμενα. Ένα είναι η υποχρηματοδότηση της ανώτατης παιδείας και το άλλο είναι η αμφιβολία και η αμφισβήτηση των προτεινόμενων, όχι με μεγάλη σαφήνεια, μέτρων ελέγχου ποιότητας και αξιολόγησης των πανεπιστημίων. Τα προβλήματα δηλαδή δεν είναι προβλήματα μόνον δικά μας.

Γι΄ αυτό το λόγο, και μια που η επόμενη Τακτική Σύνοδος Πρυτάνεων, η 46η , που θα λάβει χώρα το Μάρτη του 2004, θα γίνει στη Θράκη, θα επιχειρηθεί σ’ αυτήν να δοθεί και η ευρωπαϊκή διάσταση της εκπαιδευτικής πραγματικότητας. Ήδη η Σύνοδος Πρυτάνεων έχει 3μελές προεδρείο από τους πρυτάνεις των τριών μεγάλων πανεπιστημίων, του Αριστοτελείου, του Καποδιστριακού και του Δημοκριτείου, και προεδρεύων σ’ αυτήν θα είναι ο πρύτανης του Δημοκριτείου. Σκέφτομαι λοιπόν να καλέσω τον πρόεδρο του συνόλου των πρυτάνεων της Γαλλίας για να μας δώσει την ευρωπαϊκή άποψη, για να μη νιώθουμε μόνοι και για να μη ντρεπόμαστε και φοβόμαστε να τα βάλουμε με την πολιτική ηγεσία. Φαντάζομαι ότι κάτι τέτοιο θα είναι εφικτό.

ΠτΘ.: Στο Δημοκρίτειο, και με αφορμή τις εκλογές των πρωτοετών, φοιτητικές παρατάξεις αναφέρθηκαν ανωνύμως βέβαια σε περιπτώσεις κλοπών, κακοδιαχείρισης, περιττών δαπανών, διασπάθισης γενικά δημοσίου χρήματος…

Γ.Σ.: Νομίζω ότι λογικά, μέσα στο εξαιρετικά σύνθετο τοπίο, ιδίως ως προς τους εναέριους και τους υπόγειους ριζικούς του κλάδους , το Δημοκρίτειο, το οποίο είναι μια τεράστια οργάνωση, μια τεράστια επιχείρηση, σε κανένα χρόνο από τώρα αν συνεχίσω να εργάζομαι με τους ίδιους ρυθμούς, θα έχω σαφή του και συγκεκριμένη εικόνα. Δε διστάζω να πω αυτή τη στιγμή δεν έχει υποπέσει στην αντίληψή μου παράνομη διαχείριση, χωρίς να αποκλείω ότι μπορεί να υπάρχει, άλλο πράγμα έχει υποπέσει στην αντίληψή μου, μια διαχείριση νόμιμη μεν, αλλά ετεροβαρής ή μεροληπτική, με προτιμήσεις και αποκλεισμούς.

ΠτΘ.: Από ποιους;

Γ.Σ.: Μου είναι δύσκολο όχι τόσο να είμαι συγκεκριμένος, όσο να είμαι συγκεκριμένος σε τέτοια έκταση που η παρατήρησή μου να διεκδικεί δίκαιο χαρακτήρα.

ΠτΘ.: Κάποιες ακόμη πληροφορίες λένε ότι εργαζόμενοι στο Δημοκρίτειο με τη σύμβαση 407, σε κάποια τμήματά του όπως αυτά των Παρευξεινίων ή της Κοινωνικής Διοίκησης δεν έχουν ακόμη πληρωθεί για το δεύτερο εξάμηνο της περσινής ακαδημαϊκής χρονιάς… Ακόμη πληροφορίες λένε ότι δεν υπάρχει ο επαρκής και αναγκαίος αριθμός διδασκάλων της ρωσικής γλώσσας στο Παρευξεινίων…

Ισχύουν οι πληροφορίες αυτές, και, εφόσον φαίνεται ότι οι καθυστερήσεις είναι ευθύνη του Υπουργείου Παιδείας, ποια είναι η αντίδρασή σας ως πρύτανης του Δημοκριτείου;

Γ.Σ.: Οι πληροφορίες ισχύουν. Οι 407 της διεύρυνσης δεν πληρώνονται, διότι δεν υπάρχουν τα χρήματα. Πληρώνονται, αλλά πληρώνονται με σημαντική καθυστέρηση.

Φυσικά με ευθύνη του Υπουργείου. Αισθάνομαι αγανάκτηση γι΄ αυτό ως πρύτανης. Και το άλλο είναι επίσης γεγονός, ότι ένα καινούργιο τμήμα όπως το Παρευξεινίων δεν κατάφερε με την απαιτούμενη ταχύτητα να αποκτήσει δεσμό με τα ρώσικα πανεπιστήμια, τέτοιον που να υπάρχει μεγαλύτερη ανταπόκριση. Ας μην τα ζητάμε όλα. Το τμήμα των Παρευξεινίων ακόμα δεν έχει βγάλει την πρώτη φουρνιά των πτυχιούχων. Η αξία του πτυχίου του θα φανεί, όταν το πτυχίο του αποκτήσει ηλικία, το πτυχίο του όμως ακόμη δεν υπάρχει καν. Πάντως, ασχολούμαστε και με τη βελτίωση – ιδίως την ποσοτική – της διδασκαλίας της Ρωσικής και από το θερινό εξάμηνο αυτή θα είναι γεγονός.

Το πρόβλημα δεν θα επιλυθεί βέβαια τότε, θα έχει όμως μικρύνει.

ΠτΘ.: Η θεωρητική σας κατάρτιση σάς βοηθά να έχετε έγκυρη άποψη για πολλά εκ των θεωρητικών τμημάτων του Δημοκριτείου. Οι πληροφορίες μάλιστα λένε ότι συμμετέχετε και σε γενικές τους συνελεύσεις. Αυτό δεν δυσκολεύει τα πράγματα για τους «εφησυχασμένους» εκ των μελών τους τουλάχιστον; Πώς αλήθεια σας αντιμετωπίζουν;

Γ.Σ.: Είμαι ο τελευταίος που μπορεί να έχει άποψη επ’ αυτού. Μπορείτε να ρωτήσετε τους ίδιους.

Ναι, έχω όμως άποψη. Βρίσκομαι πολύ συχνά στα τμήματα αυτά και μου αρέσει. Θέλω να ελπίζω ότι η παρουσία μου και έχει αποτελέσματα και τα αποτελέσματα αυτά είναι περισσότερο θετικά παρά αρνητικά. Ο χρόνος θα δείξει.

ΠτΘ.: Από την άλλη, είχε προαναγγελθεί η διάσπαση του τμήματος Ιστορίας –Εθνολογίας, διαδικασία μάλλον απαραίτητη για την επιβίωση, και τη θεραπεία άρα, και των δύο ιδιαίτερα σημαντικών γνωστικών αντικειμένων, της ιστορίας και της ανθρωπολογίας, δεν έχουμε όμως καμία πληροφόρηση για τις περαιτέρω επί του θέματος εξελίξεις; Υπάρχουν;

Γ.Σ.: Το θέμα είχε κολλήσει κάποιο χρόνο στο υπουργείο Παιδείας. Ήταν η χρονικά πρώτη ανακοινωμένη προτεραιότητα της Πρυτανείας. Υπήρχαν όμως τα χρέη στο ΙΚΑ, στη ΔΕΗ, στον ΟΤΕ και θα ήταν απαισιόδοξο να ξεκινούσε η νέα πρυτανική αρχή ανακοινώνοντας ότι σκοπεύει να αντιμετωπίσει αυτά τα θέματα. Στην πραγματικότητα όμως, αυτά ήταν που μας απασχόλησαν τους τελευταίους μήνες, πριν από την ανάληψη της πρυτανείας. Τον πρώτο μήνα μετά την ανάληψη ορισμένα από αυτά λύθηκαν άλλα ανεβλήθησαν, άλλα ούτε λύθηκαν, ούτε ανεβλήθησαν και κρέμονται ως δαμόκλεια σπάθη, αλλά και από τις ακαδημαϊκές φιλοδοξίες, η πρώτη ήταν η κατάτμηση του τμήματος Ιστορίας – Εθνολογίας σε δύο τμήματα. Οι πληροφορίες λένε ότι στις 17 Νοεμβρίου, ημέρα σημαδιακή για το Ελληνικό Πανεπιστήμιο, ο υπουργός Παιδείας υπέγραψε το σχέδιο διατάγματος για την κατάτμηση και το πράγμα παίρνει τον δρόμο του και τον παίρνει νομίζω προς την κατεύθυνση της ανάπτυξης δύο τμημάτων, ενός τμήματος ιστορικού και ενός τμήματος, όχι εθνολογικού, αλλά ανθρωπολογικού – αρχαιολογικού. Επειδή μέχρι τώρα το πρόγραμμα σπουδών του τμήματος βάραινε πολύ προς την κατεύθυνση της ιστορίας, η μελέτη για την κατάτμηση έριξε μεγαλύτερο βάρος στο τμήμα εθνολογίας. Το αποκαλώ εθνολογίας διότι για να γίνει η κατάτμηση έπρεπε πρώτα να γίνει με τις δυο ονομασίες του Τμήματος, και όταν αυτή γίνει με πρωτοβουλία του τμήματος ανθρωπολογίας θα πρέπει να ξεκινήσει η διαδικασία μετονομασίας του σε τμήμα ανθρωπολογίας. Το τμήμα ανθρωπολογίας έγινε πολύ φιλόδοξα. Στόχος είναι η κάλυψη του κενού ιστορικής αυτογνωσίας της Θράκης, κατά το υπόδειγμα του κενού της ιστορικής αυτογνωσίας της Μακεδονίας, που καλύφθηκε από την αρχαιολογική σχολή του Αριστοτελείου με προεξάρχοντα τον αείμνηστο Μανόλη Ανδρόνικο και αντίστοιχα των Ιωαννίνων για την Ήπειρο, που καλύφθηκε από τον Δάκαρη. Η Θράκη είναι ένα βαθύ, σίγουρα πολύ πλούσιο και ασύλληπτα ενδιαφέρον και σημαντικό «άγνωστο». Με τη σημερινή κατάσταση της επιστημονικής γνώσης, φαίνεται να συγχωρείται η υπόθεση ότι η Θρακική αρχαιολογία εν αντιθέσει προς την αρχαιολογία ορισμένων άλλων περιοχών του ελληνικού χώρου, είναι περισσότερο ανθρωποκεντρική και λιγότερο μνημειοκεντρική. Γι΄ αυτό και μόνο τον λόγο και όχι για λόγους επιστημολογικού μοντερνισμού που ξεκινάει από την Αμερική και αφορά πολιτισμούς μικρότερου όγκου και μικρότερου βάθους η αρχαιολογία προσαρτάται στην ανθρωπολογία. Και οι κατευθύνσεις προβλέπονται τέσσερις.. Μια κατεύθυνση αρχαιολογική, μια κατεύθυνση κοινωνικής ανθρωπολογίας, μία βιολογικής ανθρωπολογίας και μία τέταρτη γλωσσολογικής ανθρωπολογίας. Το πώς θα μπορέσουμε να στελεχώσουμε τις τέσσερις κατευθύνσεις ισόρροπα, πώς το πράγμα θα περπατήσει κατά τα λοιπά, είναι ένα πελώριο στοίχημα το οποίο δεν βάλαμε σήμερα, το βάλαμε πριν αρκετό καιρό. Πριν αρκετά χρόνια, μόνον που σ΄ όλο αυτό το χρόνο ωρίμασε και συγκεκριμενοποιήθηκε. Θα το παλέψουμε όμως. Και το ιστορικό τμήμα δεν είχε όμως σαφή επιστημονική ταυτότητα, ταυτότητα η οποία θα του επέτρεπε να επιτελεί δυο λειτουργίες. Η μία να το καθιστά ουσιαστικά ισότιμο με τα άλλα ιστορικά τμήματα της χώρας και η δεύτερη να το διαφοροποιεί από τα υπόλοιπα ιστορικά της τμήματα. Για τα ζητήματα αυτά υπάρχει διεργασία. Πρέπει να πω ότι είχαμε μέχρι στιγμής δυο παρατεταμένες σε χρόνο συζητήσεις με τον κ. Παπάζογλου και φαίνεται να μπορούν να γίνουν διακριτές ορισμένες επιθυμητές γραμμές εξέλιξης. Ποιες είναι αυτές; Ότι θα πρέπει να ενισχυθεί η ιστορική επιστήμη, όχι τόσο προς την κατεύθυνση της ανάλυσης αυτής που προσεγγίζει την ιστορία στις κοινωνικές επιστήμες, αλλά προς την κατεύθυνση της πρωτότυπης ιστορικής έρευνας, η οποία φέρνει την ιστορία πιο κοντά στις ανθρωπιστικές επιστήμες. Να δοθεί δηλαδή ιδιαίτερη έμφαση στις βοηθητικές επιστήμες – εργαλεία της ιστορικής έρευνας. Αυτό φυσικά σημαίνει ότι μολονότι η αρχαιολογία θα αποτελεί σημαντικότατη συνιστώσα του τμήματος ανθρωπολογίας, δεν πρόκειται να καταργηθεί από το ιστορικό τμήμα, όπου όμως εκεί θα είναι βοηθητική επιστήμη, δεν θα δίνεται εκεί η έμφαση. Θα πρέπει δηλαδή να καλλιεργηθούν και να ενισχυθούν οι βοηθητικές επιστήμες ανάγνωσης κειμένων και αξιοποίησης πηγών. Και αυτές είναι για την περίοδο της αρχαιότητας η αρχαιολογία, η νομισματική και η επιγραφική, γιατί τη μεσαιωνική περίοδο η παλαιογραφία, η βιβλιολογία, η νομισματική και η σιγιλιολογία και για τη νεότερη περίοδο, κατά κύριο λόγο, η διπλωματική.

ΠτΘ.: Εξαιρετικός σχεδιασμός… Και σε σχέση με την περιοχή ευχής έργον η του οράματος υλοποίηση …

Γ.Σ.: Στα χαρτιά, in vitro, o σχεδιασμός ολοκληρώνεται. Να δούμε ποιες είναι οι δυνατότητες in vivo. Είναι όντως φιλόδοξα σχέδια, και σας διαβεβαιώνω και πολύ σοβαρά.

Οι αφορμές εξάλλου υπήρξαν. Ήταν λίγο πολύ η δυσκολία υπέρβασης των δυσλειτουργιών του τμήματος. Δεν λειτουργήσαμε βέβαια στην κατεύθυνση να καταστρέψουμε ένα τμήμα για να γίνει ένα καινούργιο. Πρόκειται για τον πολύ σοβαρό προγραμματισμό δυο τμημάτων, τα οποία θα βασιστούν φυσικά στην εμπειρία της λειτουργίας τους μέσα σ΄ ένα ενιαίο τμήμα μέχρι τώρα, αλλά θα προχωρήσουν με βάση μια πολύ σοβαρή ακαδημαϊκή στρατηγική. Αυτά σχετικά με την κατάτμηση.

ΠτΘ.: Το νέο πρυτανικό σχήμα ξεκίνησε όμως και με ένα ιδιαίτερα φιλόδοξο σχήμα δράσεων που αφορούν ουσιαστικά στην ενίσχυση του προφίλ του Δημοκριτείου… Αναφέρομαι στην ανακήρυξη ως επιτίμων διδακτόρων της κ. Δελιβάνη και του κ. Rene Passet… Υπάρχει μήπως και περαιτέρω σχέδιο δράσης;

Γ.Σ.: Αυτήν τη στιγμή που μιλάμε δεν θα ήθελα να κάνω ανακοινώσεις για πράγματα τα οποία δεν έχουν ακόμη μορφοποιηθεί στο χαρτί. Επιτρέψτε μου όμως να σας διαβεβαιώσω ότι εκδηλώσεις που διαχέουν την πνευματικότητα του Δημοκρίτειου και προς την κοινωνία αποτελούν πρώτιστη προτεραιότητα. Γενικά τις συνδέω με την αξιοποίηση και ορισμένων κτιρίων. Λόγου χάρη η Κοινότητα Νέων θα πρέπει να αποκτήσει ένα επαρκές και λειτουργικό στέκι. Ήδη, στο χθεσινό διοικητικό συμβούλιο της εταιρείας διαχείρισης, πήραμε την πρώτη σχετική απόφαση για στέγασή της στο κτίριο της οδού Πατριάρχου Ιωακείμ, μολονότι η Κοινότητα αμέλησε να το ζητήσει. Οι πολιτισμικές δράσεις στον ευρύτερο κοινωνικό χώρο μάς απασχολούν πολύ και σχεδιάζονται αυτή τη στιγμή σε συνεργασία προς το παρόν με τις τρεις αρχαιότερες πανεπιστημιακές πόλεις την Κομοτηνή δηλαδή, την Ξάνθη και την Αλεξανδρούπολη.

ΠτΘ: Κύριε Πρύτανη πολύ, για τη συζήτησή μας, σας ευχαριστούμε.

Γ.Σ.: Κι εγώ σας ευχαριστώ.

Τ.Β.

Ακολουθήστε το paratiritis-news.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.