«Η Θρακη κραταει ακομη παρα πολλα μυστικα. Οταν γινονται ανασκαφες, οδηγουμαστε σε νεες εκπληξεις»

Ένα πηγάδι – θάλαμος που έχει σχέση με την υδροδότηση της Πλωτινόπολης αποκαλύπτει μυστικά και λύνει απορίες, όσο οι ανασκαφικές εργασίες συνεχίζονται υπό τις οδηγίες του κ. Ματθαίου Κουτσουμανή, αρχαιολόγου στην Ι.Θ. Εφορεία Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων. 35 πασσαλότρυπες σε ευθύγραμμη διάταξη, σε δύο παράλληλες σειρές ήταν, ωστόσο, μια μεγάλη έκπληξη, καθώς το στρώμα αυτό χρονολογείται στη Νεότερη Νεολιθική Περίοδο. Το μεγάλο, όμως, ερώτημα που θέτει ο κ. Κουτσομανής και προσδοκά οι μελλοντικές ανασκαφές να του δώσουν μια απάντηση, είναι αν υπήρξε παλαιότερη, πριν την Πλωτινόπολη, πόλη και αν υπήρξε, ποιο ήταν το όνομά της;

Η ανασκαφή στην Πλωτινόπολη, ποια ευρήματα έφερε στο φως;

Από την ανασκαφή, τη μεγάλη που κάνουμε στην Πλωτινόπολη, μια ρωμαϊκή πόλη του 2ου αιώνα μ.Χ., έχουμε βρει διάφορες φάσεις κατοίκισης από τα νεολιθικά χρόνια μέχρι τα προϊστορικά. Δηλαδή, από την 5η χιλιετία μέχρι το τέλος του 5ου αρχές του 6ου αιώνα μ.Χ.

Πότε ξεκίνησαν οι ανασκαφικές εργασίες;

Οι εργασίες ξεκίνησαν αρχικώς με τον καθηγητή Μπακαλάκη και τον κ. Τριαντάφυλλο, το 1977. Στα μέσα της δεκαετίας του 80 συνέχισε η συνάδελφος, η κ. Σκαρλατίδου, έσκαψε πάλι και βρήκε το κτίριο με τα ψηφιδωτά δάπεδα. Και από το 1996 άρχισα εγώ τις ανασκαφές εκεί, δίπλα από το κτίριο με τα ψηφιδωτά.

Εσείς εντοπίσατε συγκρότημα που έχει σχέση με την υδροδότηση της πόλης…

Ό,τι σκάβουμε μέχρι τώρα έχει σχέση με το νερό. Είναι ένα μεγάλο λουτρικό συγκρότημα η εγκατάσταση, όπου ζεσταίνονται το νερό και τα μπάνια. Το μεγάλο εύρημα είναι ένα συγκρότημα ύδρευσης, που αποτελείται από ένα πηγάδι με εσωτερική διάμετρο, 2,20 m, που είναι κατασκευασμένο με λαξευμένους κυβόλιθους. Μέχρι τώρα έχουμε φτάσει σε βάθος 12,67 m. Το παράξενο δεν είναι το πηγάδι, αλλά στα πέντε μέτρα από το σωζόμενο χείλος, βρίσκεται ένας θάλαμος, που επικοινωνεί με το πηγάδι, είναι καμαροσκέπαστος, με διαστάσεις 4Χ2,15 με 3,5 m ύψος, έχει σκαλιά για να κατεβαίνουμε κάτω. Χρονολογείται στο 2ο αιώνα μ.Χ. Την πόλη την ίδρυσε ο Τραϊνός και έδωσε το όνομα της γυναίκας του, Πλωτίνη.

Οι ανασκαφές στον ταφικό τύμβο της Θυρέας, ποια πολύτιμη ιστορία γνωστοποίησαν;

Πέρσι σταματήσαμε την ανασκαφή στην Πλωτινόπολη και ασχοληθήκαμε από τις 16 Ιουλίου με την ανασκαφή του ταφικού τύμβου της Θυρέας. Εντοπίσαμε δύο καύσεις μέχρι τώρα, μια ανδρική και μια γυναικεία και μια ταφή αλόγου με τα όπλα του πολεμιστή. Ένα μέρος από την ξύλινη ασπίδα, δύο λόγχες, το ξίφος, τα χαλινάρια, όλα δίπλα στο σκελετό του αλόγου, τις χάντρες σώζονται σε πολύ καλή κατάσταση. Οι καύσεις ήταν πολύ πλούσιες, με πολλά κτερίσματα. Είχαν αγγεία, μυροδοχεία, γυάλινα, πήλινα, χάλκινα αγγεία, τα κοσμήματα της νεκρής και χρυσά κοσμήματα στην γυναικεία καύση και στην αντρική. Αυτό που μας έδωσε την ταύτιση του νεκρού ήταν το κάτω μέρος από τα σανδάλια, που ήταν σαν καρφιά και φαινόταν τα αποτυπώματά του. Και οι δύο καύσεις είναι του 1ου αιώνα μ.Χ και περικλείονταν από λίθινο περίβολο. Βρήκαμε και άλλες περιβόλους, που πρέπει να περικλείουν μέσα τους καύσεις, αλλά οι ανασκαφές θα συνεχιστούν ή φέτος ή αρχές της άνοιξης για να ολοκληρωθεί έτσι η ανασκαφή του τύμβου.

Το άλλο μεγάλο εύρημα είναι οι προϊστορικοί λάκκοι…Τι μαρτυρά η παρουσία τους;

Όντως, κάτω από το επίπεδο έδρασης του τύμβου, υπήρχαν πολλοί νεολιθικοί λάκκοι, με υλικά της 5ης χιλιετίας π.Χ. και ανήκουν στον πολιτισμό της Παραδημής. Τα ίδια χαρακτηριστικά είχαν και τα αγγεία και πολλοί πελέκεις, μια οστέινη βελόνα κ.α. Όλα αυτά αποδεικνύουν ότι πρέπει να υπήρχε κάποιος νεολιθικός οικισμός στην περιοχή που πρέπει να ήταν πολύ κοντά στον τύμβο της Θυρέας, γιατί βρήκαμε εκεί τους προϊστορικούς λάκκους.

Δηλαδή η περιοχή της Πλωτινόπολης κατοικούνταν από τη νεολιθική εποχή;

Η περιοχή κατοικούνταν από τη νεολιθική ακόμη εποχή. Είναι πολύ σημαντικό, γιατί τα ίδια στρώματα και πασσαλότρυπες της νεολιθικής εποχής βρήκα και στην Πλωτινόπολη. Μπορεί να βρούμε και παλιότερη κατοίκιση, αλλά, μέχρι στιγμής, με τα ανασκαφικά δεδομένα, όλη εκείνη η περιοχή, βρήκαμε ότι κατοικούνταν από την 5η χιλιετία π.Χ. μέχρι σήμερα.

Πού ανήκε αυτός ο ταφικός τύμβος;

Το δεύτερο συμπέρασμα είναι ότι ο τύμβος αυτός, όπως και όλοι οι τύμβοι του Β. Έβρου, κάπου 145 τύμβοι, θα πρέπει να ανήκουν σε κάποιο γαιοκτήμονα της περιοχής. Βρίσκουμε σε κάθε τύμβο δύο και τρεις και τέσσερις καύσεις. Πρέπει να ήταν κάποιος οικογενειακός τάφος, όταν πέθαινε κάποιο μέλος της οικογένειας, τον έκαιγαν και μεγάλωναν και τον τύμβο. Οι καύσεις είναι πρωτογενείς, δηλαδή τον έκαιγαν στο ίδιο σημείο, γι’ αυτό βρίσκουμε και τα τοιχώματα του λάκκου καμένα, αλλά έχουμε και δευτερογενείς καύσεις, έκαιγαν το νεκρό σε άλλο μέρος και τοποθετούσαν τα κτερίσματα.

Πότε ολοκληρώνονται οι ανασκαφικές εργασίες;

Θα ξέρουμε περισσότερα, όταν τελειώσει η ανασκαφή. Ή θα συνεχίσουμε φέτος ή αρχές του 2009. Θα τελειώσει η ανασκαφή στον ταφικό τύμβο και θα συνεχίσουμε την ανασκαφή στην Πλωτινόπολη.

Αυτοί οι 145 τύμβοι έχουν όλοι ανασκαφεί;

Αρκετούς από αυτούς τους έχει σκάψει ο κ. Δ. Τριαντάφυλλος, αλλά ακόμη υπάρχει πολλή δουλειά. Για να γίνει μια τέτοια ανασκαφή χρειάζονται και πιστώσεις.

Τις ανασκαφές στην Πλωτινόπολη, πότε θα τις συνεχίσετε;

Στην Πλωτινόπολη θα συνεχίσουμε τις ανασκαφές το καλοκαίρι. Θέλουμε να τελειώσουμε την περιοχή που έχει σχέση με το νερό. Είναι ένα μεγάλο λουτρικό συγκρότημα. Ακόμη δεν εντοπίσαμε τα σπίτια καθημερινής χρήσης, ελπίζουμε ότι θα βρούμε κάτι τέτοιο. Παράλληλα θέλουμε να φτάσουμε και στον πυθμένα του πηγαδιού, να δούμε πόσο βάθος έχει αυτό το περιβόητο πηγάδι. Ελπίζω ότι στον πυθμένα θα βρούμε και ολόκληρα αγγεία, από αυτά που κόβονταν από το σκοινί, όπως αντλούσαν το νερό. Όλα αυτά είναι υποθέσεις, η ανασκαφή θα μας φανερώσει περισσότερα.

Μέχρι πότε λειτουργούσε αυτό το πηγάδι;

Πρέπει η λειτουργία του πηγαδιού να σταμάτησε τα παλαιοχριστιανικά χρόνια, γιατί βρίσκουμε πολλά σπασμένα, μαρμάρινα κομμάτια που τα έριξαν μέσα στο πηγάδι. Βγάλαμε μερικά τραπεζοφόρα, επιτύμβιες στήλες και εκείνο που περιμένω, είναι να εντοπίσουμε ένα εύρημα που θα μας δείξει το όνομα της πόλης, πριν την Πλωτινόπολη, γιατί έχουμε κλασικά στρώματα και εισηγμένη κεραμική από την Αθήνα. Σίγουρα υπήρχε μια πόλη πριν την Πλωτινόπολη, που δεν ξέρουμε ακόμη το όνομά της, ίσως βρούμε μια επιγραφή που να μας το δώσει. Για μένα αυτό θα είναι το μεγαλύτερο εύρημα.

Ποια είναι η μεγαλύτερη αγωνία για έναν αρχαιολόγο;

Η μεγαλύτερη αγωνία για μας είναι από τη στιγμή που θα εντοπιστεί κάτι και θα έρθουν στο φως ευρήματα, να συντηρηθούν, να καλυφθούν από τις καιρικές συνθήκες και στο τέλος να γίνει ο χώρος επισκέψιμος για να μπορέσει ο κόσμος να πάει και να γνωρίσει καλύτερα την περιοχή, την ιστορία της μέσα από τα αρχαιολογικά ευρήματα.

Η Θράκη κρατάει καλά ακόμη φυλαγμένα τα μυστικά της;

Η Θράκη κρατάει ακόμη πάρα πολλά μυστικά και όταν γίνονται ανασκαφές, πέφτουμε και σε νέες εκπλήξεις.

Μαρία Νικολάου

Ακολουθήστε το paratiritis-news.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.