«Γορδιος δεσμος» η υποθεση των «8»
Λίγο πριν από τις 12 το μεσημέρι του περασμένου Σαββάτου, στο αεροδρόμιο «Δημόκριτος» της Αλεξανδρούπολης προσγειώθηκε ένα τούρκικο ελικόπτερο, τύπου Black Hawk, ο κυβερνήτης του οποίου είχε επικαλεστεί μηχανικό πρόβλημα προκειμένου να του δοθεί άδεια προσγείωσης. Οι ελληνικές αρχές δεν άργησαν να επιβεβαιώσουν ότι στο ελικόπτερο επέβαιναν 8 τούρκοι στρατιωτικοί, που φέρονται να συμμετείχαν στην απόπειρα πραξικοπήματος στη γείτονα χώρα. Οι «8» συνελήφθησαν για να δικαστούν για την παράνομη είσοδό τους στη χώρα μας, το ελικόπτερο επέστρεψε στην Τουρκία μετά από συνεννόηση των ελληνικών με τις τουρκικές αρχές, αλλά το μείζον ζήτημα που ανέκυψε, ως απόρροια του συγκεκριμένου περιστατικού, συνίσταται στο κατά πόσον η Ελλάδα πρέπει να χορηγήσει πολιτικό άσυλο στους συλληφθέντες ή να προχωρήσει στην έκδοσή τους. Πολλοί κάνουν λόγο για διπλωματικό θρίλερ, που εξελίσσεται μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας τα τελευταία 24ωρα, ενώ ενδεικτικές της δύσκολης θέσης που έχει βρεθεί η χώρα μας στη συγκεκριμένη υπόθεση, είναι οι δηλώσεις ανώτατων κυβερνητικών στελεχών που από τη μια ξεκαθαρίζουν ότι το αίτημα των «8» θα κριθεί με βάση τα όσα προβλέπονται από τη σχετική ελληνική και διεθνή νομοθεσία, αλλά ταυτόχρονα επισημαίνουν πως λαμβάνεται πολύ σοβαρά υπόψη ότι κατηγορούνται στη χώρα τους για παραβίαση της συνταγματικής νομιμότητας και απόπειρα κατάλυσης της Δημοκρατίας.
«Είναι μια πολύ δύσκολη υπόθεση, αλλά η νομιμότητα και η δημοκρατικότητα μιας χώρας στα δύσκολα φαίνονται», ήταν το χαρακτηριστικό σχόλιο που έκανε στον «ΠτΘ» ο Ομότιμος Καθηγητής Διεθνούς Δικαίου, κ. Γρηγόριος-Ευάγγελος Καλαβρός. Ο κ. Καλαβρός υπενθύμισε πως τα αιτήματα των «8» για χορήγηση πολιτικού ασύλου από τη χώρα μας θα κριθούν σε πρώτο βαθμό από το Συμβούλιο Εφετών Θράκης, ενώ σε δεύτερο βαθμό και αμετακλήτως θα αποφανθεί σχετικά το Συμβούλιο του Αρείου Πάγου.
«Δεν επιτρέπεται έκδοση, εάν πρόκειται ο εκζητούμενος να αποδοθεί σε χώρα που δεν ισχύει η αρχή του κράτους δικαίου»
Μια σημαντική διευκρίνιση, την οποία έκανε, είναι ότι τα ελληνικά δικαστήρια δεν θα μπουν στην ουσία των κατηγοριών, που τους αποδίδονται, δηλαδή δε θα εξετάσουν καν αν οι 8 στρατιωτικοί είχαν ενεργό συμμετοχή στην απόπειρα πραξικοπήματος στην Τουρκία. «Το ότι αποδίδεται στους εκζητούμενους συμπεριφορά απάδουσα προς τη συνταγματική τάξη και τη δημοκρατία δεν έχει καμία σημασία», τόνισε, για να επισημάνει ότι δεν προβλέπεται σχετική εξαίρεση στην Ευρωπαϊκή Σύμβαση των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και στο Πρωτόκολλο 13, που απαγορεύει τη θανατική ποινή. «Δεν επιτρέπεται έκδοση, εάν πρόκειται ο εκζητούμενος να αποδοθεί σε χώρα που δεν ισχύει η αρχή του κράτους δικαίου», ξεκαθάρισε.
Το βασικό λοιπόν ερώτημα, από την απάντηση του οποίου θα εξαρτηθεί και η χορήγηση ή μη του πολιτικού ασύλου στους 8 στρατιωτικούς, είναι αν η Τουρκία εγγυάται την εφαρμογή των αρχών του κράτους δικαίου και σέβεται τα ανθρώπινα δικαιώματα. «Έκδοση από τη νομολογία και διεθνών δικαστηρίων, αλλά και εθνικών δικαστηρίων», υπογράμμισε ο κ. Καλαβρός, «δε νοείται εάν ο εκζητούμενος πρόκειται να αποδοθεί σε χώρα που δεν εγγυάται την εφαρμογή των αρχών του κράτους δικαίου, που προστατεύει η Ευρωπαϊκή Σύμβαση των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, και δε σέβεται τις υποχρεώσεις, που απορρέουν από το Πρωτόκολλο 13, που καταργεί τη θανατική ποινή». «Το Πρωτόκολλο 13 το έχει κυρώσει και η Τουρκία», διευκρίνισε, σπεύδοντας όμως να επισημάνει ότι ανεξαρτήτως αυτού, ακόμα δηλαδή κι αν Τουρκία ανακαλέσει τη δήλωση αποδοχής του Πρωτοκόλλου 13, η Ελλάδα δεσμεύεται από το περιεχόμενό του και δεν μπορεί να προχωρήσει στην έκδοση.
«Έχω αμφιβολίες για το κατά πόσον τα δικαστήρια θα συγκατανεύσουν στην έκδοση»
Πάντως, ο ίδιος ο Ομότιμος Καθηγητής Διεθνούς Δικαίου εξέφρασε αμφιβολίες για το κατά πόσον η Τουρκία- ιδίως μετά τη 15η Ιουλίου- σέβεται την αρχή του κράτους δικαίου. «Κατά δημοσιογραφικές πληροφορίες», σχολίασε, «μέσα σε μία μέρα απολύθηκαν 2700 δικαστές και διορίστηκαν άλλοι τόσοι». «Τέτοιες αποφάσεις δημιουργούν ισχυρότατες αμφιβολίες, σχεδόν βεβαιότητα, ότι το κράτος δικαίου δε λειτουργεί», συμπλήρωσε. «Από την άλλη πλευρά», συνέχισε, «η υποψία ότι η Τουρκία πρόκειται να αποστεί από τις υποχρεώσεις, που απορρέουν από το Πρωτόκολλο 13, δημιουργεί κώλυμα εκδόσεως. Συνεπώς έχω αμφιβολίες για το κατά πόσον τα δικαστήρια θα συγκατανεύσουν στην έκδοση».
Πάντως, επειδή η συγκεκριμένη υπόθεση άπτεται και της διπλωματίας, ο κ. Καλαβρός δεν απέκλεισε ως ενδεχόμενο την απόκλιση από το περιεχόμενο της δικαστικής απόφασης εκ μέρους της ελληνικής κυβέρνησης. Ωστόσο, επισήμανε τους σοβαρούς κινδύνους που απορρέουν από μια τέτοια απόφαση. «Εφόσον η δικαιοσύνη αποφασίσει για την έκδοση ή τη μη έκδοση», τόνισε, «η εκτελεστική εξουσία είναι καταρχήν υποχρεωμένη να σεβαστεί την απόφαση». «Φυσικά, επειδή το ζήτημα συνδέεται με τις διεθνείς σχέσεις της χώρας», προσέθεσε, «υπάρχει και περίπτωση να αποκλίνει η κυβέρνηση από ό,τι θα αποφασίσει η δικαιοσύνη». «Αλλά αυτό συνιστά τεράστια πολιτική ευθύνη», έσπευσε να επισημάνει, «και δημιουργεί ευθύνη για τη χώρα σε άλλο επίπεδο».
Ακολουθήστε το paratiritis-news.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.
