Εορταστηκε η απελευθερωση των Σαπων απο τα βουλγαρικα στρατευματα

Παρουσία της Δημοτικής αρχής των Σαπών, των άλλων Τοπικών αρχών, των εκπροσώπων της ΠΕΑΕΑ και πλήθους κόσμου γιορτάσθηκε η 60η επέτειος απελευθέρωσης της πόλης των Σαπών από τα Βουλγαρικά στρατεύματα κατοχής.

Στις 11.00 το πρωί, την Κυριακή 19 Σεπτεμβρίου 2004 στο χώρο του μνημείου ψάλθηκε επιμνημόσυνη δέηση υπέρ των πεσόντων αγωνιστών, ενώ ακολούθησαν ο χαιρετισμός του δημάρχου Σαπών κ. Γιώργου Πιλιλίτση και η εκφώνηση του ιστορικού της ημέρας από τον εκπρόσωπο της ΠΕΑΕΑ κ. Θανάση Θεοδοσιάδη.

Στον χαιρετισμό που απηύθυνε ο δήμαρχος Σαπών κ. Γιώργος Πιλιλίτσης τόνισε ότι «οι ήρωες πεσόντες στο βωμό της πατρίδας για λευτεριά, κοινωνική δικαιοσύνη, δημιουργία έχασαν το χάρισμα της ζωής που είναι αγαθό, για να προασπίσουν μεγαλύτερες αξίες». Συνεχίζοντας ο κ. Πιλιλίτσης είπε ότι «η ζωή έχει μεγαλύτερη αξία αλλά δεν έχει κανένα νόημα όταν ζεις σκλαβωμένος, όταν δεν μπορείς να προασπίσεις τα ιδανικά σου, τα ιδανικά της δημοκρατίας, της ελευθερίας και της οικογένειας. Ήταν μια πράξη ενάντια όχι μόνο στα βουλγαρικά στρατεύματα κατοχής, αλλά ενάντια στο φασισμό και στο ναζισμό, δυνάμεις που ήθελαν να υποδουλώσουν τον κόσμο και να καταλύσουν αξίες. Αυτοί μαζί με τους συνεργάτες τους, τους λακέδες, τους προδότες, ήταν ό,τι πιο σκοτεινό υπάρχει στην ιστορία μας».

«Βρέθηκαν άνθρωποι, ήρωες που πάλεψαν για να αποκαταστήσουν αυτά τα ιδανικά και οι πεσόντες στον αγώνα αυτό δεν θα ζητούσαν τίποτε άλλο από εμάς, ούτε τιμές, ούτε στεφάνια, ούτε δόξα, παρά να το κάνουμε γνωστό στις επόμενες γενιές περνώντας τα μηνύματα για προάσπιση αυτών των αξιών».

Το ιστορικό της ημέρας εκφώνησε στη συνέχεια ο εκπρόσωπος της Πανελλήνιας Ένωσης Αγωνιστών Εθνικής Αντίστασης (ΠΕΑΕΑ) ο κ. Θανάσης Θεοδοσιάδης, ο οποίος αναφερόμενος στα γεγονότα της εποχής εκείνης, τόνισε ότι «60 χρόνια πριν, το πρώτο δεκαπενθήμερο του Σεπτεμβρίου απελευθερώθηκαν σταδιακά από τους Βουλγάρους οι περιοχές της Ανατολικής Μακεδονίας-Θράκης, στις Σάπες στις 14 Σεπτεμβρίου 1944, με ευθύνη των 81ου και 21ου συνταγμάτων του ΕΛΑΣ».

Σύμφωνα με τον κ. Θεοδοσιάδη, εκείνη η περίοδος ήταν μια προσπάθεια ενσωμάτωσης της περιοχής από το τότε βουλγαρικό κράτος, καθώς «εγκαταστάθηκαν βουλγαρικές αρχές και στο τελευταίο χωριό, ήρθαν έποικοι και εγκαθιδρύθηκε ένα ασφυκτικό καθεστώς βίας και τρόμου. Οι ελληνικές αρχές και όλοι σχεδόν οι προύχοντες του νομού είχαν φύγει πέραν του Στρυμόνα, πριν τις 6 Απριλίου 1941, οπότε έγινε η εισβολή των γερμανικών στρατευμάτων. Εξαίρεση αποτέλεσε ο μητροπολίτης Βασίλειος, ο οποίος την ημέρα του Αγίου Γεωργίου μίλησε στον ομώνυμο ναό της Κομοτηνής πατριωτικά και γι’ αυτό την επόμενη ημέρα απελάθηκε από τα βουλγαρικά στρατεύματα κατοχής.

Από το καλοκαίρι ακόμη του 41 μέλη και στελέχη του ΚΚΕ πήραν την πρωτοβουλία και σε συνεργασία με άλλους πατριώτες ανεξαρτήτων πολιτικών πεποιθήσεων, που ενστερνίζονταν τους σκοπούς του εθνικοαπελευθερωτικού αγώνα άρχισαν να συγκροτούν τους πρώτους πυρήνες αντίστασης σε όλα σχεδόν τα χωριά της επαρχίας Σαπών και στην πορεία καθοδηγητικό κέντρο αναδείχθηκαν οι Σάπες με υπεύθυνο τον Ορέστη Καπλάνη με το ψευδώνυμο Υψηλάντης».

«Σε ενάμισι χρόνο συγκροτήθηκε η πρώτη ομάδα του ΕΛΑΣ με λημέρια τα δάση πάνω από τη Νέα Σάντα και βασικό κέντρο εφοδιασμού σε έμψυχο και άψυχο υλικό τα μεταλλεία του Κιρκά όπου εργάζονταν τότε πάνω από 500 άτομα. Ο εχθρός για να εμποδίσει τη ραγδαία εξάπλωση του ξεσηκωμού απάντησε με συλλήψεις, βασανιστήρια, εκτοπίσεις, επιστρατεύσεις και δημιουργία ταγμάτων εργασίας τα «ντουρντουβάκια», ακόμη και εκτελέσεις, ενώ μαζικές συλλήψεις έγιναν τον Μάιο του ΄44 όπου είχαμε και πολλές καταδίκες σε θάνατο, αλλά εκτελέσεις δεν έγιναν καθώς με την κάθοδο των σοβιετικών στρατευμάτων στα Βαλκάνια, άλλαξε το καθεστώς στη Βουλγαρία».

Στη συνέχεια, ο εκπρόσωπος της ΠΕΑΕΑ αναφέρθηκε στα παλικάρια, τα ονόματα των οποίων αναγράφονται στην πλάκα του ηρώου, από το χωριό Έβρενος, ενώ σημείωσε: «Μαρτύρησαν με όλη την σημασία της λέξης όταν συνελήφθησαν και θάφτηκαν μαζί με τους 29 πατριώτες της Ξυλαγανής στη χαράδρα που βρίσκεται δίπλα στο ομώνυμο μνημείο».

«Στις 13 Σεπτεμβρίου ο αγωνιστής Χριστόδουλος Θεοδοσάκης από το Αρσάκειο πήγε στο Κίζαρι να συναντήσει τον «Υψηλάντη» (Ορέστη Καπλάνη) χωρίς να γνωρίζει ότι Βούλγαροι στρατιώτες θα πολιορκούσαν το χωριό. Τα ξημερώματα άρχισαν οι έρευνες στα σπίτια προφανώς μετά από πληροφορία ότι στο χωριό κρυβόταν ο Υψηλάντης. Όταν ο Θεοδοσάκης επιχείρησε να διασπάσει τον κλοιό, τον πυροβόλησαν, τον τραυμάτισαν και αφού τον πήγαν παράμερα τον δολοφόνησαν. Ύστερα έγινε ανταλλαγή πυροβολισμών του Υψηλάντη με τη βουλγαρική μονάδα και το κακό έγινε, το παλικάρι έπεσε νεκρό. Πολύ τραγικό και δραματικό το γεγονός καθώς το απόγευμα, 14 Σεπτεμβρίου, στο σημείο όπου βρίσκεται το μνημείο των πεσόντων αγωνιστών η πόλη των Σαπών παραδόθηκε από τους Βουλγάρους σε τμήμα του ΕΛΑΣ και την άλλη μέρα έγινε με τιμές η ταφή των δύο παλικαριών ως ηρώων και στον Υψηλάντη μάλιστα η λαϊκή μούσα του αφιέρωσε τους στίχους του τραγουδιού «Τον Γιώργο μην ξεχάσετε, τον Γιώργο Υψηλάντη, αυτός για μας σκοτώθηκε, για μας εθυσιάσθη».

Η εκδήλωση ολοκληρώθηκε με την κατάθεση στεφάνων από τις τοπικές αρχές και εκπροσώπους αντιστασιακών οργανώσεων από την Ανατολική Μακεδονία-Θράκη. Μετά την κατάθεση στεφάνων ακολούθησε σιγή ενός λεπτού και στη συνέχεια από τα μέλη της ΠΕΑΕΑ ακούστηκε ο Ύμνος της Εθνικής Αντίστασης και ο Εθνικός Ύμνος.

Μαρία Παπαδοπούλου

Ακολουθήστε το paratiritis-news.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.