Ελπιδα για την υπαιθρο ο αγροτουρισμος;

Μοχλός εναλλακτικής ανάπτυξης της περιφέρειας, αλλά και μέσο για την επιμήκυνση της τουριστικής περιόδου σε όλη τη διάρκεια του χρόνου θα μπορούσε να είναι ο αγροτουρισμός. Θα μπορούσε, επίσης, να ταυτίζεται με τη βιώσιμη ανάπτυξη της περιφέρειας. Θα μπορούσε… Γιατί, ενώ στην Ευρώπη αποτελεί μια επιτυχημένη πολιτική που εφαρμόζεται εδώ και χρόνια για να λύσει προβλήματα όπως η ερήμωση της υπαίθρου, η αστυφιλία και η μείωση της αγροτικής παραγωγής, στην πατρίδα μας, και συγκεκριμένα στην περιοχή μας, τα βήματα που πρέπει να γίνουν είναι πολλά. Αιτία η έλλειψη ενδιαφέροντος από το κράτος και, βέβαια, τα οργανωτικά προβλήματα που παρουσιάζουν οι ίδιοι οι συνεταιρισμοί.

Για το θέμα μιλούν η Πρόεδρος του Αγροτουριστικού Συνεταιρισμού Γυναικών Τριγώνου «Η Γαία» Ζωή Φραγκούδη, η Πρόεδρος του Γυναικείου Αγροτουριστικού Συνεταιρισμού Κομνηνών Ν. Ξάνθης Κυριακή Τοπουζίδου και ο Διευθυντής του Κέντρου «Δήμητρα» στην Κομοτηνή Κώστας Μπούντας, ενώ στο αυριανό μας φύλλο θα φιλοξενήσουμε τις απόψεις του Ηρακλή Γωνιάδη, συμβασιούχου καθηγητή στο Τμήμα Διεθνών Οικονομικών Σχέσεων και Ανάπτηξης του ΔΠΘ.

Ζωή Φραγκούδη, Πρόεδρος του Αγροτουριστικού Συνεταιρισμού Γυναικών Τριγώνου «Η Γαία»:

«Αδυνατούμε να προβάλλουμε τα θετικά των γυναικείων συνεταιρισμών»

ΠτΘ: κ. Φραγκούδη η έννοια του αγροτουρισμού ταυτίζεται στη χώρα μας με τη βιώσιμη ανάπτυξη της περιφέρειας. Δραστηριοποιείσθε πολλά χρόνια στον τομέα αυτό. Έχετε αποκομίσει κάτι τέτοιο;

Ζ.Φ.: Εμείς πιστεύουμε σε μια οραματική κατάσταση, ότι έτσι έπρεπε να είναι. Όμως υπάρχουν παραλείψεις που είναι γνωστές και αφορούν στην τοπική αυτοδιοίκηση ή και σε κεντρικό επίπεδο. Εμείς όλα αυτά τα χρόνια δραστηριοποιούμαστε και βλέπουμε τα αποτελέσματα. Έτσι μπορούμε και μπορώ να υπερασπιστώ τη θέση των συνεταιρισμών. Πραγματικά, οι συνεταιρισμοί με την πρακτική τους, με τις μικρές δυνάμεις τους και με τα ελάχιστα μέσα που διαθέτουν, κατάφεραν να αναδείξουν τοπικά προϊόντα και να τα μεταποιήσουν, πράγμα το οποίο δεν το έκαναν στο βαθμό που θα έπρεπε οι δευτεροβάθμιες ενώσεις. Οι παραγωγικοί συνεταιρισμοί γυναικών το έχουν κάνει σε μεγάλο βαθμό με πολύ κόπο και προσπάθεια.

ΠτΘ: Δραστηριοποιείσθε μόνο στον τομέα παραγωγής και διάθεσης των προϊόντων ή έχετε επεκταθεί και στον τομέα της εστίασης, αλλά και στη δημιουργία καταλυμάτων;

Ζ.Φ.: Ο Συνεταιρισμός είχε λειτουργήσει για δυόμισι χρόνια ένα εστιατόριο στο Τελωνείο του Ορμενίου, στη συνέχεια όμως δεν παραχωρήθηκε στο Συνεταιρισμό, ουσιαστικά δεν υπήρξε συμφωνία με τη νομαρχιακή αυτοδιοίκηση και δεν ανανεώθηκε η σύμβαση. Με στόχο να αναδείξουμε την τοπική γαστρονομία μέσω της υποστήριξης του προγράμματος Equal δημιουργήσαμε στην Αλεξανδρούπολη το πρώτο κατάστημα βιολογικών προϊόντων. Η λογική μας ήταν ότι οι γυναικείοι συνεταιρισμοί μπορούν και θέλουν να αναδείξουν το θέμα της τοπικής γαστρονομίας και πώς αυτή μπορεί να διαφυλάξει το περιβάλλον και να διασφαλίσει την αειφόρο ανάπτυξη στην περιφέρεια. Το συγκεκριμένο κατάστημα δούλεψε οκτώ μήνες. Σήμερα το κατάστημα το διαχειρίζονται οι κοπέλες που είχαν δουλέψει σε μας υπάλληλοι. Εμείς δεν μπορούσαμε να συνεχίσουμε τη λειτουργία του, γιατί η απόσταση από την Αλεξανδρούπολη είναι πολύ μεγάλη. Ήταν μια υποχρέωση μέσα από το πρόγραμμα, πιστέψαμε σε αυτή την προσπάθειά μας, αλλά οι γυναικείοι συνεταιρισμοί αντιμετωπίζουν ένα πρόβλημα που αφορά στην έλλειψη στελέχωσης προσωπικού, οπότε δεν μπορούσαμε να παρακολουθήσουμε τη λειτουργία του καταστήματος, το οποίο βέβαια συνεχίζει με επιτυχία τη λειτουργία του. Ένα μέρος των προϊόντων του προέρχεται και από εμάς.

ΠτΘ: Εσείς λειτουργείτε ως συνεταιρισμός – εργαστήριο;

Ζ.Φ.: Λειτουργεί εργαστήριο στον Καναδά, το οποίο είναι το πρώτο που δημιουργήθηκε και ετοιμάσαμε ένα χώρο παραγωγής στο Σπήλαιο. Και τα δύο λειτουργούν στα παλιά δημοτικά σχολεία των δύο οικισμών.

ΠτΘ: Τα προϊόντα σας τα διαθέτετε και εκτός Έβρου;

Ζ.Φ.: Σε πολλά μέρη. Στο κατάστημα της Αλεξανδρούπολης διατίθεται ένα μικρό μέρος της παραγωγής μας. Έχουμε ενταχθεί σε οργανωμένο δίκτυο προώθησης ειδών διατροφής στη Θράκη και τα προϊόντα μας διατίθενται στην Κομοτηνή, σε διάφορα σημεία πώλησης, στην Ξάνθη, σε κατάστημα με το οποίο συνεργαζόμαστε αυτόνομα, και αποσπασματικά σε διάφορα μέρη της Ελλάδας, όπου έχουμε συνεργασίες με διάφορα μαγαζιά, στην Αθήνα, στη Θεσσαλονίκη και στη Λάρισα, αλλά και αλλού.

ΠτΘ: Από την εμπειρία σας, απετέλεσε τελικά ανάσα για την περιοχή αυτός ο συνεταιρισμός; Έδωσε δουλειά ή και εισόδημα σε κάποιες γυναίκες;

Ζ.Φ.: Εισόδημα έδωσε, αλλά το σημαντικό είναι η «φασαρία» που δημιουργήσαμε και όχι χωρίς αποτέλεσμα βέβαια. Δόθηκε η ευκαιρία και όχι μόνο με αφορμή το δικό μας συνεταιρισμό, αλλά όλους τους συνεταιρισμούς του νομού, οι οποίοι είναι εννιά στον αριθμό, να γίνεται πολλή κουβέντα και για τη λειτουργία των συνεταιρισμών. Βέβαια, είναι και δική μας αδυναμία μέχρι σήμερα να προβάλλουμε τα θετικά αποτελέσματα αυτών. Μέχρι σήμερα προβάλλεται το αρνητικό, που αφορά στις αδυναμίες τους και κουβεντιάζεται αυτό, αλλά το θετικό κομμάτι, το γεγονός ότι κάποιες γυναίκες βρήκαν ευκαιρία απασχόλησης, κάποιες γυναίκες επικοινώνησαν με τον έξω κόσμο και τους δόθηκε η δυνατότητα να μιλήσουν με την υπόλοιπη Ελλάδα, είναι από τα θετικά αποτελέσματα. Θα ήταν πολύ δύσκολο να γίνει αυτό αν δεν δραστηριοποιούνταν οι γυναίκες μέσα από τους συνεταιρισμούς. Όλα αυτά όμως δεν λέγονται.

ΠτΘ: Οι αδυναμίες πού εντοπίζονται;

Ζ.Φ.: Οι αδυναμίες έχουν να κάνουν με τη σύνθεση των συνεταιρισμών. Είμαστε γυναίκες στην πλειοψηφία μας χαμηλού μορφωτικού επιπέδου, δεν υπήρχε εμπειρία στο θέμα της παραγωγικής διαδικασίας, δηλαδή δεν υπήρχαν στην περιοχή, αλλά και γενικότερα στην αγροτική περιφέρεια, μεταποιητικές μονάδες και η αγρότισσα ήταν και είναι της λογικής ότι δουλεύει στο χωράφι της κάποιες ώρες, επιστρέφει στο σπίτι και η δουλειά είναι δική της. Στο συνεταιρισμό, για να μπορέσει να δουλέψει και να επιβιώσει η επιχείρηση σε ένα ανταγωνιστικό περιβάλλον, θα πρέπει να λειτουργεί όπως λειτουργούν οι επιχειρήσεις οργανωμένα. Θα πρέπει να υπάρχει πρόγραμμα παραγωγής: όταν δουλεύουμε, δουλεύουμε, και δεν κάνουμε τίποτα άλλο. Όλα αυτά χρειάσθηκε χρόνος για να τα συνειδητοποιήσουν και νομίζω ότι το έχουμε καταφέρει σε ικανοποιητικό βαθμό. Γενικότερα προβλήματα υπάρχουν, όπως και σε όλες τις επιχειρήσεις. Τα παλεύουμε και νομίζω ικανοποιητικά.

ΠτΘ: Στην αρχή μιλήσατε για παραλείψεις του κράτους και των τοπικών φορέων. Πού εντοπίζονται αυτές;

Ζ.Φ.: Επειδή και εγώ, όπως όλοι μας, εύκολα κάνουμε κριτική, θα πω ότι δεν υπάρχει κεντρική βούληση για άσκηση τέτοιου είδους πολιτικής, γιατί αν ήταν αποφασισμένοι να στηρίζουν το θεσμό ή αν πίστευαν σε αυτόν, θα το έκαναν και πιστεύω ότι θα ήταν άλλου τύπου η λειτουργία του.

ΠτΘ: Με την «Αγροτοτουριστική Α.Ε.», που είναι ο κεντρικός φορέας υλοποίησης αγροτουριστικών προγραμμάτων, έχετε σχέση;

Ζ.Φ.: Παίρνουμε το περιοδικό που εκδίδει. Κάποια στιγμή είχε γίνει μια εκδήλωση στην Αθήνα στην οποία συμμετείχαμε. Σαν συνεταιρισμός εμείς δεν έχουμε σχέση, με τους άλλους δεν ξέρω τι γίνεται.

ΠτΘ: κ. Φραγκούδη σας ευχαριστώ πολύ.

Ζ.Φ.: Κι εγώ σας ευχαριστώ.

Κυριακή Τοπουζίδου Πρόεδρος Γυναικείου Αγροτουριστικού Συνεταιρισμού Κομνηνών:

«Θα είχαμε αποτελέσματα αν τα σχήματα ήταν μικρά και ευέλικτα»

Εδώ και δύο χρόνια περίπου ο Γυναικείος Αγροτουριστικός Συνεταιρισμός Κομνηνών βρίσκεται υπό διάλυση, παρότι ξεκίνησε πολύ δυνατά. «Ο Συνεταιρισμός ιδρύθηκε το 1994 και είναι από τους πρώτους γυναικείους συνεταιρισμούς που δημιουργήθηκαν, αριθμώντας περίπου 50 μέλη ενεργά», τονίζει η πρόεδρός του Κυριακή Τοπουζίδου. «Ξεκινήσαμε πολύ δυνατά, με μεταποίηση αγροτικών προϊόντων, είχαμε συνεργασθεί με το Σύνδεσμο Μικροπολητών της Ξάνθης και τον τροφοδοτούσαμε με δικά μας προϊόντα. Εκτός από τις πωλήσεις που κάναμε οι ίδιες στις διάφορες εκδηλώσεις που εκθέταμε τα προϊόντα μας, κάναμε και εξαγωγές, όπως στη Γερμανία και μια χρονιά συνεργασθήκαμε και με τη ΣΕΒΑΘ. Κάναμε λαχανικά σε καθετοποιημένη παραγωγή, δηλαδή εμείς τα σπείραμε, βγάλαμε τον καρπό, τα μεταποιήσαμε και τα δώσαμε στη ΣΕΒΑΘ. Αυτή ήταν η κύρια δραστηριότητά μας όπως και τα γλυκά κουταλιού, τα ποτά και πηγαίναμε πάρα πολύ καλά. Θα πρέπει να σημειώσω ότι είχαμε επιδοτηθεί από το LEADER Ι, NOW ΙΙ παλιότερα είχαμε πάρει και ένα βραβείο από την ΕΕ. Είχαμε δημιουργήσει εργαστήρι πλήρως εξοπλισμένο, όπου κατασκευάζαμε τα προϊόντα. Ξεκινήσαμε και επανδρώσαμε ένα Μουσείο Δαντέλας είχαμε εκθέσει όλα τα παλιά εργόχειρα των γυναικών προσφύγων στο χώρο της Κοινότητας» αναφέρει η κ. Τοπουζίδου.

Εντοπίζοντας το πρόβλημα που υπάρχει σε αυτούς τους συνεταιρισμούς, η κ. Τοπουζίδου επισημαίνει ότι «είναι ο μεγάλος αριθμός των μελών τους. Διαφορετικές ηλικίες, διαφορετικό επίπεδο, διαφορά στις δυνατότητες και βέβαια η έλλειψη συνεννόησης ανάγκασε πολλούς να φύγουν και, με το ένα και το άλλο, έχει δύο χρόνια περίπου που ατονήσαμε. Πιστεύω ότι η ίδια εικόνα ισχύει και για όλους τους γυναικείους συνεταιρισμούς και αυτό το λέω από την εμπειρία και τις επαφές που έχω σε όλες τις εκδηλώσεις που έχουν να κάνουν με το θέμα. Στις διάφορες λοιπόν εκδηλώσεις, με τις περισσότερες γυναίκες που μιλώ από την Ελλάδα, έχουν τα ίδια προβλήματα. Απλά εκεί τα μέρη τους είναι τόσο τουριστικά, που δεν τους αφήνει η ίδια η δουλειά να το διαλύσουν».

Κατά την άποψη της κ. Τοπουζίδου «ο αγροτουρισμός θα είχε αποτελέσματα αν το σχήμα ήταν μικρό και ευέλικτο. Πενήντα άνθρωποι για να συνεννοηθούν είναι δύσκολο. Ίσως θα πρέπει να τους διοικήσει ένας άνθρωπος με πυγμή. Εγώ δεν τα κατάφερα και ίσως κουράστηκα κιόλας».

Κώστας Μπούντας, Διευθυντής ΟΓΕΕΚΑ «Δήμητρα» Ροδόπης «Δύσκολο να βρεθεί η ηγέτιδα»

Στο νομό μας δεν δραστηριοποιείται κανένας γυναικείος Συνεταιρισμός. Πριν πολλά χρόνια λειτούργησε στην Μαρώνεια, αλλά κάποια στιγμή σταμάτησε τη λειτουργία του . Από το Κέντρο ΟΓΕΕΚΑ «Δήμητρα» ο διευθυντής του κ. Μπούντας δηλώνει ότι βρίσκονται στην προσπάθεια δημιουργίας συνεταιρισμού.

«Γυναικείος Αγροτουριστικός Συνεταιρισμός υπήρχε στη Μαρώνεια και να πούμε χάριν της ιστορίας ότι αυτός κατέτασσε το Νομό μας στην πέμπτη θέση πανελληνίως στους γυναικείους συνεταιρισμούς. Δεν βοηθήθηκε όσο έπρεπε και έπαψε να λειτουργεί. Εμείς κάναμε πολλές προσπάθειες μέσω προγραμμάτων αγροτουριστικού περιεχομένου ή για θέματα γυναικείων συνεταιρισμών, θέματα μεταποίησης προκειμένου και να μπορέσουμε να βάλουμε μέσα περισσότερες γυναίκες, αλλά και σε μία απέλπιδα προσπάθεια να βρούμε την ηγέτιδα που θα μπορούσε να ενώσει και να διοικήσει. Είναι θέμα δύσκολο. Θα πρέπει να υπάρχει κάποιος να τραβά μπροστά και να τους κρατήσει. Μέχρι στιγμής η προσπάθειά μας δεν έχει τελεσφορήσει, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι θα σταματήσουμε. Συνεχίζουμε».

Α.Π.

Ακολουθήστε το paratiritis-news.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.