Εκδηλωση για τον πετρελαιαγωγο Μπουργκας – Αλεξανδρουπολη

Ενημερωτική εκδήλωση με θέμα: «Αγωγός πετρελαίου Μπουργκάς –Αλεξανδρούπολη, επιπτώσεις στο περιβάλλον και στην οικονομία του τόπου μας » διοργανώνουν η Οικολογική Ομάδα Ροδόπης και ο Σύλλογος Παράκτιων Αλιέων Φαναρίου.

Η εκδήλωση πραγματοποιήθηκε το απόγευμα του Σαββάτου στο καφενείο της Ολυμπίας Λιάκου στο Φανάρι, με ομιλητές τον Ιωάννη Τέντε Αν. Καθηγητή Βιοχημείας στο Τμήμα Ιατρικής του Δ.Π.Θ και τον Μάνο Κουτράκη, ερευνητή στο ΕΘΙΑΓΕ – ΙΝΑΛΕ.

Παρών στην εκδήλωση ο Πρόεδρος του Δικτύου Οικολογικών Οργανώσεων κ. Πασχαλίδης, ο δήμαρχος Αιγείρου κ. Λίτσος, ο αντιδήμαρχος Αιγείρου κ. Τσατσαρίδης, μέλη του Πολιτιστικού Συλλόγου Αιγείρου και μέλη της Οικολογικής Κίνησης καθώς και κάτοικοι του Φαναρίου.

Την εκδήλωση προλόγισε ο πρόεδρος των Παράκτιων Αλιέων κ. Διαμαντάκης που όπως τόνισε είναι λάθος να χαρακτηρίζεται ο αγωγός ως Μπουργκάς – Αλεξανδρούπολη εφόσον θα επηρεάζει όλο το Θρακικό πέλαγος και όλοι θα πληρώσουν για αυτό. Ο κ. Διαμαντάκης αναφέρθηκε στα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι παράκτιες ψαράδες και αφορούν στις φουρτούνες, στην αυστηρότητα των νόμων της ΕΕ που η μη εφαρμογή τους συνεπάγεται 600 ευρώ πρόστιμο τη στιγμή που οι γείτονες Τούρκοι ανεξέλεγκτα αλιεύουν στο Θρακικό πέλαγος με υπερπόντια σκάφη. Αναφέρθηκε επίσης στο γνωστό θέμα που δημιουργήθηκε με την εμφάνιση πλαγκτού και παρά τις ενέργειες που έγιναν για να πάρουν κάποια αποζημίωση οι ψαράδες για τους τέσσερις μήνες που έμειναν χωρίς δουλειά, αυτό δεν κατέστη δυνατόν. Τέλος επεσήμανε την ανάγκη δημιουργίας έστω υφυπουργείου Γεωργίας.

Από την πλευρά του ο κ. Λίτσος, δήμαρχος Αιγείρου κατέθεσε τον προβληματισμό του για τις επιπτώσεις του αγωγού που όπως είπε ξεπερνά τα στενά όρια του Έβρου, επισημαίνοντας την έλλειψη διαβούλευσης επί του θέματος με την τοπική κοινωνία, αλλά και σε επίπεδο ΤΕΔΚ. «Δεν μας ζητήθηκε ποτέ να εκφράσουμε την άποψή μας για το θέμα και κρατάμε μια επιφύλαξη όλοι μας στο ότι σαφώς και δεν θα επιτρέψουμε να γίνει κάτι για εμάς χωρίς εμάς. Θέλουμε να έχουμε άποψη, είτε θετική είτε αρνητική», ενώ χαρακτήρισε το ζήτημα πολύπλευρο που πρέπει να μελετηθεί από όλες τις πλευρές.

Γιάννης Τέντες, Αν. Καθηγητή Βιοχημείας στο Τμήμα Ιατρικής του Δ.Π.Θ: «Υπάρχει και η άλλη λύση για τον αγωγό, η μηδενική»

Ο κ. Τέντες προσέγγισε το θέμα του αγωγού Μπουργκάς Αλεξάνδρουπολη βάσει ερωτημάτων που προέκυψαν από την πρώτη μέρα της αναγγελίας της δημιουργίας του, πριν δεκαπέντε χρόνια περίπου, και αφορούν στο τι θέλουμε τον αγωγό στην περιοχή μας, γιατί Μπουργκάς – Αλεξανδρούπολη και στο τι περιμένουμε να κερδίσουμε ή να χάσουμε με την εγκατάσταση και λειτουργία του.

Με βάση τα δεδομένα που ίσχυαν στο τέλος του προηγούμενο αιώνα Αμερική και Ευρώπη ήθελαν πολλούς τόνους πετρέλαιο για την οικονομία τους, ενώ στο τέλος του 20ου αιώνα εμφανίστηκε και η αγορά της Νοτιοανατολικής Ασίας. Από την άλλη στην πρώην Σοβιετική Ένωση συνέβησαν διάφορα με αποτέλεσμα η οικονομία της να περάσει κρίση, η οποία σήμερα ανακάμπτει. Αυτές οι χώρες παράγουν πετρέλαιο από δύο κλειστές θάλασσες και το βγάζουν σε αυτές. Στη Μαύρη Θάλασσα και στην Κασπία. «Η Μαύρη Θάλασσα όμως έχει μόνο ένα σημείο εξόδου, το Βόσπορο, που μπορεί να διακινήσει 50 εκατομμύρια τόνους το χρόνο. Στο Τζεϊχάν, που βρίσκεται στα σύνορα Τουρκίας – Συρίας ένας πετρελαιαγωγός καταλήγει στο Βακούμ που διακινεί 25 εκατομμύρια τόνους, το Νοβοροσίσκ που είναι το κύριο λιμάνι συγκέντρωσης πετρελαίου που έρχεται από τις χώρες της πρώην Σοβιετικής Ένωσης συγκεντρώνει 100 εκατομμύρια τόνους μέχρι το 2010 και υπάρχει και ένα έλλειμμα άλλων 30000 τόνων το οποίο θα συγκεντρωθεί σε άλλα δύο λιμάνια». Λόγω της δυσκολίας μεταφοράς όλου αυτού του πετρελαίου από το Βόσπορο οι Ρώσοι πρότειναν να δημιουργηθούν και άλλοι δρόμοι, ενώ τόνισε ότι πό το Βόσπορο την ημέρα περνούν δύο πλοία.

Στη συνέχεια αναφέρθηκε στον αγωγό Μπουργκάς Αλεξανδούπολης και συγκεκριμένα στο δεδομένο ότι είναι ο μικρότερος σε μέγεθος και αυτός ήταν ο λόγος που αποφασίσθηκε η δημιουργία του, χωρίς να υπολογισθεί καθόλου το γεγονός ότι σε αυτή την περιοχή μένουν άνθρωποι και τις επιπτώσεις που θα έχει στην οικονομία του. Στα συν της δημιουργίας του για τους εμπνευστές του ότι θα περάσει από δύο μόνο χώρες, Ελλάδα και Βουλγαρία, που ανήκουν στην ΕΕ και επί πλέον το 80% του αγωγού θα περνά από κάμπο, «άρα είναι χαμηλότερο και το κόστος κατασκευής του. Με αυτά τα κριτήρια οι Ρώσοι και όποιος προωθεί τον πετρελαιαγωγό τον θεωρεί βιώσιμο γιατί θα κοστίσει λίγο».

Μετέφερε ότι ο αγωγός δεν είναι Μπουργκάς Αλεξανδρούπολης αλλά Θρακικού πελάγους και ίσως και Αιγαίου πελάγους. Εξηγώντας είπε ότι η εταιρεία πρότεινε τρεις λύσεις, η μία ο αγωγός να καταλήγει ανατολικά της Αλεξανδρούπολης, οι άλλες δύο δυτικά. «Υπάρχει και η τέταρτη λύση, ο νομός Ροδόπης. Εμείς βέβαια λέμε ότι υπάρχει και μία άλλη λύση, η μηδενική λύση και αυτό είναι ένα σημείο που πρέπει να σκεφθούμε».

Ο κ. Τέντες τόνισε ότι εκτός των δύο πλοία που καθημερινώς περνούν από το Βόσπορο θα περνά και προστεθεί ακόμη ένα την ημέρα το οποίο θα συχνάζει στην περιοχή μας με αποτέλεσμα να έχουμε αύξηση της κυκλοφορίας σε αυτήν. «Επομένως έχουμε δύο επιχειρήσεις, το Βόσπορο και τον αγωγό που έχουν τα χαρακτηριστικά τους. Για παράδειγμα στο Βόσπορο για δυόμισι βδομάδες περίπου περιμένει το πλοίο για να περάσει τα στενά, υπάρχουν τέλη διέλευσης και επί πλέον τα καράβια που μεταφέρουν το πετρέλαιο είναι μικρής χωρητικότητας. Ο πετρελαιαγωγός προσπαθεί να γίνει ανταγωνιστικός γιατί είναι μια ανταγωνιστική επιχείρηση. Λέγεται ότι τα περίφημα διόδια που θα πληρώνουν είναι 35 εκατομμύρια ευρώ ανά έτος. Θέλουν δε να γίνουν ανταγωνιστικοί χρησιμοποιώντας καράβια μεγάλης χωρητικότητας με αποτέλεσμα να υπάρχει ένα μεγάλο ερωτηματικό και πολύ ρευστότητα σχετικά με το χρήμα και την κίνηση των πλοίων».

Κρίνοντας με βάση τα ανταποδοτικά οφέλη που αντιστοιχούν σε 35 εκατομμύρια ευρώ και επειδή δεν γνωρίζουμε τις θέσεις εργασίας που θα προκύψουν ούτε καν στην κατασκευή του, κάποιοι μιλάνε για διακόσιες θέσεις λειτουργίας κατά την λειτουργία του, αυτά είπε πως είναι μηδενικά σε σχέση με τα δεδομένα και τις δραστηριότητες της περιοχής.

Στη συνέχεια έκανε λόγο για τους φόβους που εκφράζονται για τη ρύπανση του περιβάλλοντος που κατά την κατασκευή του έργου θα είναι αμελητέα. «Εκείνο που φοβόμαστε είναι η ρύπανση όταν λειτουργεί και φυσικά το ενδεχόμενο ατυχήματος. Θέλουμε να πιστεύουμε ότι η τεχνολογία έχει προχωρήσει, χωρίς να μας το διαβεβαιώσει κανείς, ώστε δεν θα υπάρξει διαρροή και να μολυνθεί ο υδροφόρος ορίζοντας. Εκείνο το οποίο είναι πραγματικός κίνδυνος είναι η διαρροή στη θάλασσα ή στα στόμια των λιμνοθαλασσών, ή στις εκβολές των ποταμών».

Ο κ. Τέντες αναφέρθηκε στην περίπτωση μόλυνσης της περιοχής μέχρι το Άγιο Όρος λόγω διαρροής πετρελαίου και στις επιπτώσεις που θα έχει για το θαλάσσιο πλούτο της χώρας και κατέληξε τονίζοντας ότι αυτή την στιγμή γίνεται «ένας πόλεμος τον οποίο δεν αρκεί μόνο να πολεμήσουμε αλλά και να τον κερδίσουμε και αυτό θα γίνει με την ενημέρωση, αλλά και με το να δεχθούν οι διάφορες επιτροπές ότι υπάρχει και η μηδενική λύση».

Ο κ. Μάνος Κουράκης ξεκαθάρισε από την αρχή ότι ο ρόλος του ΕΘΙΑΓΕ – ΙΝΑΛΕ είναι καθαρά επιστημονικός και επικεντρώνεται στο να γίνει κατανοητό τι υπάρχει τώρα στην περιοχή ώστε να είμαστε έτοιμοι για κάθε ενδεχόμενο.

Ο κ. Κουράκης έκανε μια περιγραφή της περιοχής και εστίασε στο εκβολικό σύστημα του Έβρου που ως ποταμός έχει την υψηλότερη υδατοπαροχή και στελεχοπαροχή μεταξύ των ποταμών της Ελλάδας, έχει μεγάλη απορροή, μεταφέροντας ένα μεγάλο μέρος ιζήματος που κάνει την περιοχή της θάλασσας ρηχή. Τα νερά των ποταμών Έβρου, Νέστου Στρυμόνα είναι αυτά που κάνουν το Θρακικό πέλαγος αυτή τη στιγμή το πιο πλούσιο σε οργανισμούς και κατ’ επέκταση σε αλιευτικά πεδία στην Ελλάδα.

Βάσει των παρακολουθήσεων του ινστιτούτου στα αλιευτικά πεδία που αφορά στο φυτοπλαγκτό μέχρι και τα ενήλικα άτομα τα κυριότερα πεδία αναπαραγωγής και πεδία που μεγαλώνουν τα ψάρια, η μεγαλύτερη αφθονία φυτοπλαγκτού, βρίσκεται γύρω στη Σαμοθράκη και στην Αλεξανδρούπολη και γύρω από τη Θάσο.

Όσον αφορά στα εσωτερικά νερά, ποτάμια και λιμνοθάλασσες, ζουν σαράντα πέντε είδη ψαριών, τα 25 προστατεύονται από διάφορες συνθήκες, τα 31 είναι αυτόχθονα και τα δέκα ενδημικά και τέσσερα ξενικά είδη. Έκανε ιδιαίτερη αναφορά στη μουρούνα, στον οξύρυγχο του ποταμού Έβρου που παλιότερα αποτελούσε σημαντική παραγωγή στον Έβρο για χαβιάρι και μέχρι το 1970 γίνονταν κονσέρβες και τα οποία ανέβαιναν μέχρι τις Καστανιές του Έβρου όπου και αναπαράγονταν, σημειώνοντας ότι αυτά τα ψάρια για να αναπαραχθούν πρέπει να επιστρέψουν στο ποτάμι που γεννήθηκαν και εάν λόγω φραγμάτων ή άλλων λόγων δεν τους επιτρέπεται η είσοδος στο ποτάμι δεν αναπαράγονται και εξαφανίζονται. Το ίδιο έγινε και με αυτό το είδος στον Έβρο. Κάποια στιγμή αφού ειδοποιήθηκαν οι ψαράδες του Έβρου βρέθηκε ένα νεαρό άτομα το οποίο επιβεβαιώθηκε ότι είναι ο ευρωπαϊκός οξύρυγχος απελευθερώθηκε στην περιοχή και αποτελεί ένδειξη ότι κάποια ψάρια διατηρήθηκαν.

Κατόπιν αναφέρθηκε στην αλιευτική παραγωγή της ιχθυόσκαλας της Αλεξανδρούπολης που φθάνει τις 2500 τόνους και η οποία μετά το 1996 μειώνεται και στη συνέχεια έκανε λόγο για τον αγωγό δίνοντας τα τεχνικά χαρακτηριστικά του. Στάθηκε ιδιαίτερα στο θέμα των σταθμών της θάλασσας, που βρίσκονται έξι μίλια από την ακτή, και στις δεξαμενές που θα κατασκευαστούν καθώς και στις πιθανές περιοχές που θα γίνουν. Στην ανακοίνωση από πλευράς εταιρείας ότι θα αποφασίσει η τοπική κοινωνία χαρακτήρισε το θέμα «παγίδα. Δεν πρέπει καμία τοπική κοινωνία να αποφασίζει αλλά να υπάρχουν αυστηρά κριτήρια για κάθε σημείο», υπογραμμίζοντας τα θετικά και αρνητικά του κάθε σημείου.

Μιλώντας για τις ενδεχόμενες επιπτώσεις ανέφερε ότι η φάση κατασκευής είναι η λιγότερη ανησυχητική. «Θα κινδυνέψουν κάποια λιβάδια ποσειδωνείας, δεν φοβόμαστε ότι θα κινδυνέψουν όλα τα φύκια, αλλά η ποσειδωνία στις λωρίδες είναι το περίφημο φύκι της θάλασσας που σε αυτό στηρίζεται το μεγαλύτερο ποσοστό της ιχθυοπανίδας και της εμπορικής αλιείας, γιατί σε αυτά τα φύκια γεννιούνται, ζουν και μεγαλώνουν τα ψάρια. Επίσης έχουμε κίνδυνο από αιρούμενα σωματίδια κατά την ανασκαφή αλλά αυτά είναι ο μικρότερος κίνδυνος». Αναφέρθηκε στα μεγάλα πλοία 300000 τόνων που θα μπορούν να μπαίνουν στην περιοχή αυξάνοντας τον κίνδυνο ατυχήματος.

Κατά τη φάση λειτουργίας του αγωγού ως ενδεχόμενες επιπτώσεις ανέφερε τα πετρελαιοειδή από εξάτμιση και μικροδιαρροές κατά την φορτοεκφόρτωση, η εξάτμιση κάτι πολύ σημαντικό, τα επεξεργασμένα νερά έρματος, που παρόλες τις διαβεβαιώσεις της εταιρείας ότι δεν θα υπάρχουν λόγω του ότι τα πλοία είναι απύθμενα, αλλά αν το έρμα απελευθερωθεί στην περιοχή θα έχουμε τους ξενικούς θαλάσσιους οργανισμούς, που αποτελούν το μεγαλύτερο κίνδυνο, οι βαφές των πλοίων, που είναι εξαιρετικά τοξικές και τέλος την περίπτωση διαρροής πετρελαίου.

«Όλα αυτά μπορούν να προβλεφθούν. Υπάρχουν τα κατάλληλα φράγματα, η κατάλληλη διακίνηση υπάρχει όμως και κάτι άλλο. Πολλά πλοία απελευθερώνουν πολλά έρμα παράνομα και αυτό μπορεί να προβλεφθεί» μετά όπως είπε από παρακολούθηση των πλοίων. «Λύσεις υπάρχουν, το θέμα όμως είναι αν θα εφαρμοστούν και κατά πόσο εμείς θα είμαστε έτοιμοι να πιέσουμε έτσι ώστε αυτό να γίνει και να είναι επιτυχημένο».

Όσον αφορά στις επιπτώσεις στην αλιευτική παραγωγή ανέφερε ότι θα χαθεί ένας ζωτικός χώρος της αλιείας που είναι οι περιοχές που θα δένουν τα δεξαμενόπλοια. «Εκτιμούμε ότι εξαιτίας των μικροδιαρροών θα έχουμε μείωση της αλιευτικής παραγωγής», τονίζοντας ότι πολλά είδη κινδυνεύουν ή να χαθούν ή να μετακινηθούν.

«Το έλλειμμα πληροφόρησης είναι το σημαντικότερο που πρέπει να αλλάξει. Πρέπει όλοι να καταλάβουν τι γίνεται και να βοηθήσουμε ώστε να πιεσθούν αυτοί που πρέπει και να διαμορφωθούν οι σωστές αποφάσεις. Το ερώτημα είναι πού θα στραφούν τα αντισταθμιστικά οφέλη. Σε έργα υποδομής ή σε επενδύσεις, αυτά είναι θέματα που πρέπει να εξακριβωθούν. Το ατύχημα είναι ο σημαντικότερος κίνδυνος που και εδώ χρειάζεται ένα τεράστιο κόστος, ώστε να προβλεφθεί από πριν τι θα γίνει σε μια τέτοια περίπτωση».

Τέλος αναφέρθηκε στις προτάξεις του ΕΘΙΑΓΕ – ΙΝΑΛΕ πριν την κατασκευή του αγωγού και αφορά «στην χαρτογράφηση της θαλάσσιας βλάστησης στην περιοχή, μελέτη, του ιζήματος στο χώρο, ώστε να ξέρουμε κινδύνους, να γνωρίσουμε την υπάρχουσα κατάσταση ποσοτική και ποιοτική όσον αφορά τη χλωρίδα και την πανίδα, να εφαρμοστεί η ολοκληρωμένη διαχείριση παράκτιας ζώνης πριν την κατασκευή. Στη φάση της κατασκευής χρειάζεται μια προστασία και στη φάση της λειτουργίας χρειάζεται ένα σύστημα έγκαιρης προειδοποίησης, καθώς και η επεξεργασία του έρματος. Παράλληλα να έχουμε συνεχή παρακολούθηση των ποιοτικών χαρακτηριστικών του Δέλτα, παρακολούθηση του πλαγκτόν, χλωρίδας και πανίδας και να δούμε τα αντισταθμιστικά οφέλη εκεί όπου θα αποδειχθεί ότι έχουμε ζημιές, όπως η αλιεία».

Α.Π.

Ακολουθήστε το paratiritis-news.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.