«Ειμαι αιχμαλωτος των κιλων μου»

Ονομάζεται Σερήφ Σιαχήν κι είναι 44 ετών. Ζει στον οικισμό του Ηφαίστου, γνώριμος σε όλους λόγω των πολλών κιλών. Ζυγίζει λίγο λιγότερο από τριακόσια κιλά. «Ζω με ένα τεράστιο φορτίο» δηλώνει ο ίδιος και αποκαλύπτει ότι δεν μπορεί να κάνει τρία απλά βήματα, να αλλάξει ένα πουκάμισο, ακόμη και να κοιμηθεί στο κρεβάτι. Το υπέρβαρο… πρόβλημα ταλαιπωρεί τον ίδιο και την οικογένειά του χωρίς να φαίνεται ικανό κάτι να αλλάξει το δυσμενές σκηνικό που έχει διαμορφωθεί… «Είμαι υπέρβαρος, παχύσαρκος, όπως λένε οι γιατροί, τι να κάνω;» Στο «Εμείς η Πόλις» φιλοξενείται η δική του φωνή αλλά και οι μελέτες- έρευνες και στατιστικές που αφορούν στην παχυσαρκία, στο σύγχρονο τρόπο διατροφής και στις διατροφικές συνήθειες των παιδιών της Θράκης.

Παχυσαρκία είναι η παθολογικά αυξημένη εναπόθεση λίπους στο ανθρώπινο σώμα. Οφείλεται στην λήψη υπερβολικής ποσότητας θερμίδων, ποσότητα η οποία υπερβαίνει αυτή που το άτομο καταναλώνει. Η παχυσαρκία μπορεί να παρουσιαστεί σε άτομα κάθε ηλικίας και φύλου και μειώνει σημαντικά την ποιότητα και τη διάρκεια της ζωής. Χαρακτηρίζεται από την ύπαρξη υπερβολικού λίπους στις λιποαποθήκες του σώματος. Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας, χαρακτηρίζει την παχυσαρκία μία από τις σύγχρονες επιδημίες που θέτουν σε κίνδυνο τη ζωή ενός μεγάλου μέρους του πληθυσμού. Κάθε χρόνο, η παχυσαρκία προκαλεί το θάνατο σε χιλιάδες ανθρώπους. Στις Η.Π.Α. καταγράφονται τουλάχιστον 300.000 θάνατοι ετησίως. Η παχυσαρκία αποτελεί παγκοσμίως τη δεύτερη κατά σειρά αιτία θανάτων που μπορούν να αποφευχθούν.

Πόσα κιλά είστε κύριε Σερήφ;

296 κιλά, κοντεύω 300 κιλά. Ζυγίζω 3,5 φορές περισσότερο από όσο ζύγιζα όταν ήμουν είκοσι χρονών παλικαράκι. Δεν ήμουν πάντα χοντρός ξέρετε. Τώρα είμαι 44 χρονών και ζυγίζω κοντά τριακόσια κιλά. Όσο ένα καλοθρεμμένο ζωντανό που το οδηγούν στο σφαγείο. Η ζωή μου έχει καταντήσει ένα ατέλειωτο βάρος.

Τα κιλά σας ακούγονται σαν το βάρος ενός «φορτίου»…ασήκωτα.

Κι έτσι είναι. Ένα πολύ μεγάλο φορτίο. Δεν μπορώ ούτε να κουνηθώ, ούτε να περπατήσω. Για να καταλάβετε δεν μπορώ να κάνω την παραμικρή, αυθόρμητη, συνηθισμένη, καθημερινή κίνηση λόγω των πολλών κιλών που έχω. Ακόμη και το πιο απλό φαντάζει βουνό για μένα.

Ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή, πότε σημειώθηκε αυτή η αλλαγή στη ζωή σας;

Πήγα φαντάρος και απολύθηκα. Χτύπησα σε τροχαίο στο πόδι μου. Είχα έξι μήνες ακίνητος με το πόδι σπασμένο και από τότε άρχισα να παίρνω κιλά. Στην αρχή πήρα λίγα. Μετά τα λίγα έγιναν πολλά και χρόνο το χρόνο φτάσαμε εδώ που φτάσαμε. Εγώ να μην μπορώ να κουνηθώ, η ζωή μου να «πλακώνεται» και να «θάβεται» κάτω από ένα τεράστιο φορτίο, το σώμα μου.

Πόσα κιλά ήσασταν στα είκοσί σας;

Δεν ήμουν ούτε ογδόντα και τώρα κοντεύω τα τριακόσια. Η ζωή είναι πάρα πολύ δύσκολη. Δεν μπορώ να κάνω τίποτα απολύτως. Ειλικρινά σας το λέω. Στο κρεβάτι για να ξαπλώσω δεν μπορώ. Κοιμάμαι όρθιος.

Τι εννοείτε;

Να, τώρα όπως με βλέπεις. Κοιμάμαι ακουμπώντας το κεφάλι μου και την πλάτη μου στον τοίχο. Δεν μπορώ να ξαπλώσω. Έφτασα να ζητάω ένα κρεβάτι όπως αυτά του νοσοκομείου, να σηκώνεται δηλαδή με μηχανισμό η πλάτη μου, για να κάθομαι και να κοιμάμαι. Όλο όρθιος και όρθιος βαρέθηκα. Δεν μπορώ ούτε να κινηθώ, ούτε να ξαπλώσω. Είναι τρομερό, να νιώθω τόσο κουρασμένος, τόσο εξαντλημένος και να μην μπορώ ακόμη και αυτό το απλό πράγμα για όλους τους ανθρώπους, να κοιμάμαι ξαπλωμένος. Κλείνω για λίγο τα μάτια μου ακουμπώντας στον τοίχο και μετά τα ξανανοίγω, με τον ίδιο τρόπο, εικοσιτετράωρα ατέλειωτα.

Μπορείτε να κινηθείτε;

Κάνω ένα, δύο το πολύ τρία βήματα και μετά κουράζομαι, «κόβομαι», λαχανιάζω. Μετά πρέπει να κρατηθώ κάπου, δεν μπορώ να στέκομαι για πολλά λεπτά της ώρας όρθιος, μόνος μου, αβοήθητος. Δεν μπορώ να σηκώσω τον εαυτό μου, αυτό σας λέω.

Αναπνευστικά προβλήματα αντιμετωπίζετε;

Δεν μπορώ να πάρω ανάσα. Πιο πολύ είναι έντονο το πρόβλημα όταν επιχειρώ να προχωρήσω…Δυο βήματα, τρία με το ζόρι και αυτό είναι όλο. Ακούω την καρδιά μου να χτυπά γρήγορα. Φοβάμαι μην λυγίσει κάτω από το βάρος.

Έχετε ζητήσει τη βοήθεια των γιατρών;

Πήγα σε γιατρούς, νοσηλεύτηκα τρεις εβδομάδες στην Αλεξανδρούπολη και μετά δεν έγινε τίποτα. Ακόμη περιμένω να με ειδοποιήσουν για να κάνω μια εγχείριση. Δεν ζητάω ελεημοσύνη, αυτό που ζητώ είναι, αν μπορέσει κάποιος γιατρός να με βοηθήσει…να με απαλλάξει από το βάρος μου.

Πολλοί, όταν σας βλέπουν, θα σκέφτονται φαντάζομαι ότι τρώτε υπερβολικά, ισχύει κάτι τέτοιο;

Δεν είναι το πρόβλημα στο φαγητό. Από το πρωί μέχρι τώρα το μεσημέρι που με βρήκατε δεν έχω φάει, ήπια μόνο δυο καφεδάκια. Δεν τρώω πολύ. Κανείς δεν το πιστεύει αλλά αυτή είναι η αλήθεια.

Συνήθως πόσο;

Δεν τρώω μεγάλη ποσότητα. Είμαι παχύσαρκος. Είμαι άρρωστος. Ένα πιάτο φαγητό. Όχι περισσότερο από τους άλλους ανθρώπους που είναι αδύνατοι και λεπτοί. Κι όμως, αντί να μειώνονται τα κιλά μου, το βάρος μου αυξάνεται. Σε δυο χρόνια έχω πάρει δέκα κιλά.

Φαντάζομαι ότι λόγω των κιλών σας χάσατε και τη δουλειά σας…

Έτσι είναι. Πού να δουλέψω; Εδώ δεν μπορώ καλά – καλά να περπατήσω. Είναι μεγάλο βάσανο σας λέω! Δεν μπορώ να κάνω ένα βήμα χωρίς πριν να το σκεφτώ μια ώρα. Θέλω τόσο πολύ να περπατήσω και δεν μπορώ, με εμποδίζει αυτό το τεράστιο στομάχι, έχω φτάσει να μισώ το σώμα μου.

Αισθάνεστε μήπως άσχημα και από τα περίεργα βλέμματα των συμπολιτών σας;

Πάρα πολύ άσχημα. Ένας που με βλέπει σχολιάζει: «Πώ πώ! Κοίτα αυτός πώς είναι». Ακούω να λένε ο ένας στον άλλο: «Ρε συ πόσο να έφαγε αυτός;» Αισθάνομαι χάλια όταν ακούω τέτοια, αλλά και να μην τα ακούω μόνο τα βλέμματα που σου ρίχνουν φτάνει. Τους φαίνεται πολύ παράξενο πώς μπορεί ένας άνθρωπος να είναι τόσο χοντρός; Κι εμένα μου φαίνεται. Λέω δεν μπορεί να μου συμβαίνει κάτι τέτοιο κι όμως δεν αναγνωρίζω τη ζωή μου λόγω των πολλών κιλών.

Τι επιθυμείτε πιο πολύ;

Θέλω να βγω έξω. Είμαι φυλακισμένος μέσα στο ίδιο μου το σπίτι, τα κιλά, το βάρος είναι σκλαβιά για μένα, έχω χάσει την ελευθερία μου. Στην αρχή κινούμουν με ένα μηχανάκι. Τώρα έσπασε κι αυτό και δεν μπορώ να κουνηθώ. Είμαι αιχμάλωτος των κιλών μου.

Πώς τακτοποιείτε τις απλές, καθημερινές σας ανάγκες;

Η γυναίκα μου με φροντίζει, με βοηθάει ακόμη και στην τουαλέτα. Όλα εκείνη τα τραβάει. Μεγάλος άνθρωπος και δεν μπορώ να κάνω ούτε τα πιο απλά, να βάλω κάλτσες, παπούτσια, ένα μπουφάν. Ένα πουκάμισο έχω πλύνε – βάλε κι αυτό. Ζήτησα βοήθεια από τους συμπολίτες μου. Δεν έγινε τίποτε. Ούτε οι γιατροί που μπορούν να με βοηθήσουν δεν έκαναν τίποτε.

Τι να φάω. Ένα πιάτο φαγητό. Δεν τρώω και παχαίνω. Από τότε που χτύπησα παίρνω κιλά. Κάθε μέρα είμαι και πιο χοντρός. Τι θα γίνει κι εγώ δεν ξέρω.

Ένα στα τέσσερα (1 στα 4) παιδιά είναι υπέρβαρα, ενώ το 11% είναι παχύσαρκα. Έρευνες υποστηρίζουν ότι τα παχύσαρκα παιδιά τείνουν να γίνονται και παχύσαρκοι ενήλικες. Τα υπέρβαρα παιδιά των χριστιανών αποτελούν το 74%, σε αντίθεση με τα παιδιά των παλιννοστούντων ποντίων ομογενών που αποτελούν το 10% και των μουσουλμάνων ελλήνων το 16% των παιδιών της Θράκης. Ενώ τα παχύσαρκα πλέον παιδιά των χριστιανών κατέχουν τα πρωτεία σε ποσοστό 73% και ακολουθούν με διαφορά τα παιδιά των μουσουλμάνων σε ποσοστό 15% και τα παιδιά των παλιννοστούντων με ποσοστό 12%. Πρόκειται για παιδιά ηλικίας 6 έως 12 ετών. Σύμφωνα με μελέτη (την μελέτη εκπόνησαν οι: Παπαευθυμίου Βαΐα, Δούδα Ελένη, Τρίκας Γεώργιος, Τοκμακίδης Σάββας του Δημοκρίτειου Πανεπιστήμιου Θράκης) το επίπεδο της φυσικής κατάστασης υπέρβαρων και παχύσαρκων παιδιών όλων των τάξεων του δημοτικού σχολείου στην περιοχή της Θράκης, τα κανονικού βάρους παιδιά των χριστιανών αποτελούν το 34% του δείγματος συγκριτικά με τα παιδιά των μουσουλμάνων που κατέχουν το 39% και ακολουθούν τα παιδιά των παλιννοστούντων σε ποσοστό 27%.

H εκδίκηση του τραχανά…

Βάϊα Παπαευθυμίου, καθηγήτρια Φυσικής Αγωγής: «Το μόνο σίγουρο είναι ότι τα παχύσαρκα παιδιά θα γίνουν παχύσαρκοι ενήλικες»

Σε πόσα παιδιά κάνατε μετρήσεις στη Θράκη;

Κάναμε μετρήσεις σε 483 παιδιά της Θράκης. Σε Ξάνθη και Ροδόπη. Σε παιδιά χριστιανών, μουσουλμάνων και παλιννοστούντων.

Γιατί από διαφορετικές πληθυσμιακές ομάδες;

Γιατί παρατηρείται αρκετά διαφορετική διατροφή και επίσης διαφορετική φυσική κατάσταση. Η έρευνα έδειξε ότι τα μεγαλύτερα ποσοστά παχυσαρκίας τα είχαν τα παιδιά των Χριστιανών. Δεύτερα ακολουθούσαν τα παιδιά των μουσουλμάνων και τρίτα τα παιδιά των παλιννοστούντων.

Πού οφείλεται αυτή η διαφορά;

Οφείλετε κυρίως στους λόγους ότι δεν ασχολούνται πλέον τα παιδιά με οποιαδήποτε αθλητική δραστηριότητα. Με παιχνίδι για παράδειγμα και βλέπουμε ότι ασχολούνται περισσότερο με τις νέες τεχνολογίες. Λίγα ανήκαν σε ομάδα μπάσκετ ή σε μια ομάδα βόλεϊ, ποδοσφαίρου. Τα περισσότερα είχαν Υπολογιστή στο σπίτι.

Και τα παιδιά των νεοπροσφύγων;

Τα παιδιά των παλιννοστούντων λόγω του χαμηλού οικονομικού εισοδήματος κυρίως δεν είχαν τη δυνατότητα να έχουν κάποιο Υπολογιστή στο σπίτι, οπότε τα παιδιά τους ασχολούνταν πάρα πολύ με το παιχνίδι, με τη φυσική δραστηριότητα και αυτό φάνηκε αργότερα με τις μετρήσεις που γινόταν. Είχαν πολύ καλύτερη φυσική κατάσταση.

Τι συμπεραίνετε τελικά για το μέλλον των παχύσαρκων παιδιών;

Το μόνο σίγουρο είναι ότι τα παχύσαρκα παιδιά, θα γίνουν παχύσαρκοι ενήλικες. Είναι επιτακτική ανάγκη να ασχοληθούν τώρα τα παιδιά με οποιαδήποτε αθλητική δραστηριότητα, με το παιχνίδι για να βελτιωθούν και να προάγουν ένα υγιεινό τρόπο ζωής, που θα τα ακολουθήσει ως ενήλικες.

Κωνσταντίνος Λαπαρίδης, Αναπληρωτής Καθηγητής στο ΤΕΦΑΑ Κομοτηνής

«Οι μαθητές στην Νορβηγία και στη Φιλανδία τρώνε πλιγούρι»

Η παχυσαρκία θα πρέπει να μας προβληματίζει;

Θα πρέπει να προβληματίζει πάρα πολύ τους γονείς και όλους όσοι ασχολούνται με παιδιά. Η παιδική παχυσαρκία αποτελεί τη νέα μάστιγα του 21ου αιώνα. Οι μετρήσεις δείχνουν ότι πάμε ταχύτατα να συναντήσουμε τις άσχημες στατιστικές σε πολλά άλλα θέματα υγείας των δυτικών χωρών και κυρίως της Αμερικής.

Τι δείχνουν οι μελέτες σας;

Σε ευρωπαϊκό επίπεδο οι στατιστικές δείχνουν ότι τα παιδιά της Κρήτης και της Κύπρου είναι από τα πιο παχύσαρκα στην Ευρώπη. Κάτι το οποίο είναι πολύ ανησυχητικό παρά τις ιδανικές διατροφικές συνθήκες που υπάρχουν και στην Κρήτη και στην Κύπρο.

Πού κυμαίνεται το ποσοστό παχυσαρκίας των παιδιών;

Περίπου στο 36%.

Νομίζω ότι είναι πολύ ανησυχητικά τα πράγματα…

Το ανησυχητικό είναι ο συνδυασμός της παχυσαρκίας και της μη φυσικής δραστηριότητας. Είναι πολύ φυσιολογικό και αποδεικνύεται από τα στοιχεία ότι τα παχύσαρκα παιδιά αποφεύγουν να γυμναστούν, επειδή ντρέπονται και αυτό επιταχύνεται όσο μεγαλώνουν. Παχυσαρκία και ανυπαρξία κατανάλωσης ενέργειας μέσω φυσικής δραστηριότητας πάνε μαζί. Αυτά τα παιδιά, όταν θα είναι ενήλικες, θα υποφέρουν από νοσήματα, που μόνο οι ενήλικοι τα είχαν κάποτε.

Οι διατροφικές συνήθειες στη Θράκη έχουν αλλάξει;

Οι διατροφικές συνήθειες της περιοχής χρόνο με το χρόνο χειροτερεύουν. Σ΄ αυτό φταίει η οικογένεια αλλά και όλο το οικοδόμημα της κοινωνίας μέσω των προτύπων που προωθούνται από τα Μ.Μ.Ε. και ο δυτικός τρόπος ζωής, όπου το εύκολο, το γρήγορο και το νόστιμο είναι τα κυρίαρχα χαρακτηριστικά στις επιλογές των παιδιών.

Πώς αλλάζουν τα δεδομένα;

Το σκηνικό αντιστρέφεται με εκπαίδευση από την νηπιακή ηλικία, στο σπίτι, στους γονείς και καταρτισμένα άτομα στους χώρους όπου βρίσκονται τα παιδιά. Καταρτισμένους δάσκαλους και νηπιαγωγούς. Πρέπει να υπάρχουν κανόνες και να είναι πολύ αυστηροί. Πολύ σύντομα θα πρέπει να αποκτήσουμε ένα εθνικό σχέδιο αντιμετώπισης τέτοιων διατροφικών διαταραχών που αντιμετωπίζουν τα παιδιά.

Διώξαμε τον τραχανά και το λάδι από το τραπέζι μας;

Το λάδι ευτυχώς όχι, συνυπάρχει με πολλά άλλα άσχημα πράγματα, τηγανητά, παγωτά, γλυκά. Αν δεν υπήρχε και το ελαιόλαδο, τότε τα πράγματα θα ήταν πολύ χειρότερα. Θα πρέπει να εκπαιδευτούν τα παιδιά και να αποκτήσουν συνήθειες οι οποίες έχουν ξεχαστεί στην ελληνική κοινωνία.

Υπάρχει πρότυπο;

Ναι, στις σκανδιναβικές χώρες. Εκεί συνήθειες που είχαμε παλιά, εμείς εξ ανάγκης αυτοί τις έχουν εντάξει στην καθημερινότητά τους. Όπως το να τρώνε πλιγούρι για πρωινό. Τα παιδιά μας ούτε κατά φαντασία θα το έκαναν. Κι όμως εκεί υπάρχει στο πρόγραμμά τους, στο μπουφέ, στο πρωινό στο σχολείο.

Οι Νορβηγοί τρώνε πλιγούρι;

Και οι Φιλανδοί. Καταναλώνουν μεγαλύτερη ποσότητα λαχανικών και φρούτων καταχείμωνο. Μέσα στα σχολεία, στους χώρους άθλησης τα παιδιά έχουν πάντα ένα φρούτο μαζί τους. Σε κάθε ράφι του κυλικείου τους βρίσκουν κι ένα διαφορετικό φρούτο και είναι όλα εισαγωγής. Εμείς εδώ τα έχουμε και αν ρωτήσετε πόσα παιδιά τρώνε φρούτα, θα βρείτε ελάχιστα. Τα ποσοστά είναι πάρα πολύ μικρά, και μετά από πίεση των γονέων και όλα αυτά τα γνωστά, που διαδραματίζονται στην ελληνική οικογένεια, για να πεισθεί το παιδί να φάει κάτι σωστό.

Όπως;

Όπως σαλάτες, φρούτα, μαγειρεμένα φαγητά. Πρέπει να αποφεύγουμε τα τηγανητά. Καταναλώνουμε φρούτα κι όχι παγωτά και γλυκά.

Α. Χριστόδουλος, καθηγητής Φυσικής Αγωγής: «Στην Ελλάδα έχουμε ένα αρκετά υψηλό ποσοστό παχυσαρκίας»

Τι αποτέλεσε πεδίο για την έρευνά σας;

Από ένα σύνολο 25 σχολείων στην Ανατολική Αττική, επιλέξαμε 15 σχολεία. 60% των σχολείων και 75% των μαθητών που φοιτούν στην έκτη τάξη του δημοτικού.

Την πρώτη μέρα τα παιδιά δήλωναν ύψος βάρος, την δεύτερη μέρα έκαναν πραγματική μέτρηση. Στη συνέχεια βγάλαμε τη μάζα σώματος. Τα κατατάξαμε σε φυσιολογικά, υπέρβαρα και παχύσαρκα. Και είδαμε ότι έχουμε μια απόκλιση αρκετά μεγάλη.

Πόση απόκλιση έδειξαν οι μετρήσεις;

10% απόκλιση, υποεκτίμηση του προβλήματος. 24% ήταν υπέρβαρα και 3% παχύσαρκα σε σχέση με αυτό που δηλώσανε. Ενώ το πραγματικό ήταν 28% τα υπέρβαρα και 9,6% τα παχύσαρκα. Αγόρια και κορίτσια το ίδιο.

Γιατί λένε λιγότερα κιλά από αυτά που πραγματικά έχουν;

Έχει να κάνει με την κοινωνική αποδοχή. Βρήκαμε ότι τα παιδιά που είναι υπέρβαρα και παχύσαρκα έχουν την τάση να υποεκτιμούν το βάρος. Τα υπέρβαρα δήλωναν κιλά παρακάτω από το κανονικό τους, λόγω της κοινωνικής αποδοχής.

Ντρέπονται;

Ναι. Τελευταία όλες οι έρευνες δείχνουν στην Ελλάδα ένα αρκετά υψηλό ποσοστό παχυσαρκίας, το οποίο θα πρέπει να προβληματίσει όλους τους φορείς, που σχετίζονται με την υγεία.

Ποιοι είναι οι κυριότεροι παράγοντες;

Διατροφή, καθιστική ζωή και κληρονομικότητα.

Μαρία Νικολάου

Ακολουθήστε το paratiritis-news.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.