Ανθρωποι και…

Ο Δημήτρης Γαρυφάλλου συγκεντρώνει πενήντα χρόνια τώρα ό,τι έχει σχέση με την Κομοτηνή, με την ιστορία της. Φωτογραφίες, τηλεγραφήματα, εφημερίδες, αποκόμματα, κάρτες, αναφορές και σημάδια του χθες. Μιλά με αγάπη για την πόλη, σημειώνει ιστορικές στιγμές που χάραξαν τα σημάδια πάνω της, αλλά και αλλαγές που έσβησαν το χρώμα και την γοητεία του χθες. «Αν είχα τον διαβήτη στα χέρια μου, θα μιλούσα για στροφή 180°, τόση είναι η διαφορά της Κομοτηνής σήμερα από την Κομοτηνή του χθες», δηλώνει και σημειώνει: «Είχαμε πάρα πολλά, όμορφα κτίρια τα οποία τα χάσαμε, έγιναν τσιμέντο ή οικόπεδο γιατί αφήνουν περισσότερο χρήμα. Σήμερα, είναι η εποχή της κερδοσκοπίας και όχι η εποχή του ρομαντισμού. Οι δρόμοι είχαν κυβόλιθο, ήταν από γρανίτη, τους κάναμε άσφαλτο και όπου να πας το καλοκαίρι, δεν μπορείς να περπατήσεις. Έμειναν ορισμένα κτίρια, λίγα όμως, για να θυμίζουν την Κομοτηνή του χθες».

Τον αγαπάτε τον τόπο σας;

Την πατρίδα την αγαπάμε, η πατρίδα είναι όμορφη, οποιαδήποτε πατρίδα. Η δική μου πατρίδα είναι ομορφότερη από όλες τις άλλες.

Γι’ αυτό και συγκεντρώνετε φωτογραφικό υλικό;

Ασχολούμαι με τη συλλογή παλιού φωτογραφικού υλικού που έχει σχέση με την πόλη της Κομοτηνής, με βιβλία, με έγγραφα, με ό,τι σχετίζεται με την ιστορικότητα της πόλης μας.

Τι είδους πληροφορίες αντλεί κανείς ανατρέχοντας στη συλλογή σας;

Έχω πληροφορίες από την εποχή του Ηρακλή και του Ορφέα. Η Κομοτηνή είναι μια πόλη με πολύ βαθιές ρίζες στα βάθη του χρόνου. Υπήρχε η Κάτω Οδός, όταν οι Ρωμαίοι την ανακατασκευάσανε και την βαφτίσανε Εγνατία Οδό. Από το σταυροδρόμι της Κομοτηνής περνούσε όλος ο κόσμος από αρχαιοτάτων χρόνων.

Από τότε τους ενδιέφερε ο έλεγχος της περιοχής;

Είχαν οικονομικά οφέλη οι ηγέτες της εποχής, έπρεπε να φυλάξουν το σταυροδρόμι αυτό, στα νεότερα χρόνια είδαν ότι το απλό φυλάκιο δεν αρκούσε για να φυλάξει την διασταύρωση και επί Θεοδοσίου ανεγέρθη το Βυζαντινό Φρούριο της Κομοτηνής.

Εσείς πόσα χρόνια συλλέγετε φωτογραφίες και στοιχεία της πόλης μας;

Ασχολούμαι από τότε που άρχισα να καταλαβαίνω την ιστορία της Κομοτηνής, περισσότερα από πενήντα χρόνια συλλέγω ό,τι έχει σχέση με την ιστορία του τόπου μου.

Τι περιλαμβάνει το αρχείο σας;

Το αρχείο που έχω συγκεντρώσει αποτελείται από φωτογραφίες, από τηλεγραφήματα, από έγγραφα από διάφορα άλλα αντικείμενα. Είναι πολύ μεγάλο, μόνο οι ιστορικές φωτογραφίες φτάνουν τις 3.000. Έχω φωτογραφίες από την Οθωμανική Αυτοκρατορία, τους Βαλκανικούς Πολέμους, την ενσωμάτωση της Θράκης στον εθνικό κορμό, την είσοδο του ελληνικού στρατού, τους πανηγυρισμούς και μετά φωτογραφίες που έχουν σχέση με την Κομοτηνή του… προχθές. Είναι ένα μήνυμα προς τους σημερινούς επισκέπτες, να θυμούνται οι παλιοί και να μαθαίνουν οι νέοι.

Ποια είναι η παλιότερη φωτογραφία της συλλογής σας;

Η παλιότερη φωτογραφία είναι από το 1897, έχω στη συλλογή μου πολλές φωτογραφίες της εποχής εκείνης, στιγμιότυπα από την εποχή του 1900 πάρα πολλά. Επίσης, υπάρχει στη Συλλογή μου πλούσιο υλικό από την περίοδο του 1912 -1913, για το πώς συμπεριφέρθηκαν οι Βούλγαροι στους Χριστιανούς και στους Μουσουλμάνους που ζούσαν στην περιοχή. Δεινοπάθησαν οι Μουσουλμάνοι τότε, οι Έλληνες είχαν αναγκαστεί να φύγουν. Μετά το 1920 έχω πολύ πλούσιο υλικό, για παράδειγμα ένα τηλεγράφημα, του Βενιζέλου προς τον Βαμβακά ότι: «Η ενσωμάτωση της Δυτικής Θράκης στον κορμό της Μητέρας πατρίδας είναι γεγονός».

Παράδειγμα άλλο, την ημέρα της 14ης Μαΐου, ο διοικητής των αεροπορικών δυνάμεων έδωσε διαταγή για μια πτήση πάνω από την Κομοτηνή και την Αλεξανδρούπολη και μετά επιστροφή στο αεροδρόμιο της Ξάνθης.

Ποια ήταν τα δυσκολότερα χρόνια που πέρασαν οι κάτοικοι αυτής της πόλης;

Όλα τα χωριά είχαν δεινοπαθήσει από τους Βούλγαρους, δεν είχαν να φάνε, τα ξήλωσαν όλα, και δεν τους είχαν αφήσει τίποτα, οπότε ήρθε μια διαταγή από το Υπουργείο προς το Βαμβακά, την οποία έχω, σύμφωνα με την οποία θα αποστέλλονταν κριθάρι για να διανεμηθεί στον κόσμο. Οι δυσκολότερες εποχές για την Κομοτηνή ήταν επί Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Έχω ένα σχετικό έγγραφο που το αποδεικνύει. Και οι δύσκολες εποχές, οι μαύρες, που τις θυμόμαστε όλοι ήταν η περίοδος της βουλγαρικής Κατοχής.

Η Κομοτηνή του χθες με την Κομοτηνή του σήμερα έχει κάποια σχέση;

Αν είχα τον διαβήτη στα χέρια μου, θα μιλούσα για στροφή 180°, τόση είναι η διαφορά. Είχαμε πάρα πολλά, όμορφα κτίρια τα οποία τα χάσαμε, έγιναν τσιμέντο ή οικόπεδο γιατί αφήνουν περισσότερο χρήμα. Σήμερα είναι η εποχή της κερδοσκοπίας και όχι η εποχή του ρομαντισμού. Οι δρόμοι είχαν κυβόλιθο, ήταν από γρανίτη, τους κάναμε άσφαλτο και όπου να πας το καλοκαίρι δεν μπορείς να περπατήσεις. Έμειναν ορισμένα κτίρια, λίγα όμως, για να θυμίζουν την Κομοτηνή του χθες.

Για σας, κ. Γαρυφάλλου, τι είναι η Κομοτηνή;

Για μένα η Κομοτηνή είναι η πατρίδα μου. Όπου κι αν γύρισα, η καρδιά μου ήταν στην Κομοτηνή. Δεν χρειάζεται κανείς να ξενιτεύεται, είναι το πιο καλό μέρος του κόσμου η Κομοτηνή.

Ακολουθήστε το paratiritis-news.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.