Αφεριμ! Γιορτασαμε και φετος…

Αποσπάσματα από το τετράδιο αναμνήσεων μιας «ξένης» στην Ξάνθη:

«Αααα!! Μα το Δία, ήταν νόστιμα! Τόσο σουβλάκι και ρετσίνα μέσα σε τόσες λίγες μέρες… Τ’ αυτιά μου, βουίζουν ακόμα από τα ντεσιμπέλ που κάθε νύχτα τράνταζαν σοκάκια κι αρχοντόσπιτα στην Παλιά την Πόλη. Της Ξάνθης, αυτής που λένε, αρχόντισσα της Θράκης…; Τίμησα (έσυρα, δηλαδή, την παρέα, σε…) ίσαμε πέντε – έξι στέκια συλλόγων! Παραπάνω, αδύνατον! Πλαστική υπόλευκη καρεκλίτσα, πλαστικό τραπεζάκι, πλαστικό ποτηράκι, πλαστικό πιατάκι, σταχτοδοχείο το καλντερίμι, ωραία ήταν… φάγαμε, ήπιαμε, σκάσαμε, ήρθαμε στο τσακίρ κέφι, χώρο δεν είχε να χορέψουμε αλλά γέμισε το μάτι μας ψησταριές και η μύτη μας μυρουδιές, σαν πρωτομαγιά χωρίς στεφάνι… Πληρώσαμε και για το καλό του θεσμού, τσουχτερή η λυπητερή μα ας μην ξεχνώ ότι τ’ ακουμπάω για την ατμόσφαιρα και για τους συλλόγους, στις Απόκριες πάλι εδώ θα είμαστε, όρθιοι μέσα στο πλήθος να χειροκροτούμε την καρναβαλική παρέλαση. Επτά νύχτες φαΐ και πιοτό, άφεριμ! Γιορτάσαμε και φέτος στην Παλιά την Πόλη!»

«Από την Πλατεία Αντίκα ξεκίνησα, αργά το απόγευμα της Τετάρτης, να κάνω βόλτα στα σοκάκια για να προλάβω να δω αυτά που τη νύχτα πνίγονται μέσα στη φασαρία, την κάπνα και την πολυκοσμία. Δεν αναζήτησα να δω τις εκθέσεις στις Καπναποθήκες. Μου είπαν πως πέφτουν μακριά, στην άλλη άκρη της πόλης και είναι κλειστά όταν δεν έχουν εκδηλώσεις… Πήρα και το πρόγραμμα των Γιορτών μαζί μου, να το συμβουλευτώ.

Ανηφορίζοντας, ανάμεσα από τα ψηλά παλιά κτίσματα, αναρωτιόμουν, γιατί οι Γιορτές Παλιάς Πόλης να περιορίζονται στο βραδινό φαγοπότι… Όσο περισσότερο δυσκολευόμουν να βρω δρόμους και δρομάκια, ν’ αναγνωρίσω αρχοντικά και να πληροφορηθώ την ιστορία τους, τόσο περισσότερο ένιωθα την έλλειψη της οργανωμένης ημερήσιας ξενάγησης στον «εορτάζοντα» οικισμό. Αυτό είναι ένα είδος εγκατάλειψης εμού της «ξένης» επισκέπτριας από τους οικοδεσπότες… Γύρισα γρήγορα τις σελίδες του προγράμματος μπροστά. Κάτι είχε πιάσει το μάτι μου νωρίτερα… «σας περιμένουμε να γνωρίσετε την αρχιτεκτονική του χώρου, να γευθείτε τα εδέσματα, να αφουγκραστείτε τη μουσική, να θαυμάσετε τις δημιουργίες των καλλιτεχνών» (υπογραφή της Προέδρου Δημοτικής Επιχείρησης Ανάπτυξης), «τα αρχοντικά, τα σοκάκια, οι πλατείες, οι εκκλησίες, οι καπναποθήκες και γενικότερα η οργάνωση του οικισμού δίνουν και σήμερα, αφού ο χρόνος δεν άλλαξε πολλά, τη δυνατότητα στον επισκέπτη να αφουγκραστεί εκείνη την περίοδο» (υπογραφή του Δημάρχου Ξάνθης) και εν χορώ οι ευχές τους για «καλή διασκέδαση»… Καταρχήν, ατυχής η χρήση του ρήματος …«αφουγκράζομαι»! Εδώ, αν εξαιρέσεις, φίλτατοί μου οικοδεσπότες, τις μοναχικές βόλτες που μπορεί κανείς να κάνει με το φως της ημέρας όταν η Πόλη είναι σιωπηλή, τις υπόλοιπες ώρες, τις ώρες των Γιορτών δηλαδή, τα πάντα κραυγάζουν. Το μόνο που μένει βουβό κι άγνωστο είναι «εκείνη η εποχή»! Ούτε λόγος για την αρχιτεκτονική του οικισμού και την ιστορία των Γιορτών ή της πόλης! Ποιος θα μου τα πει όλα αυτά; Πού θα τα βρω;

Δεν τα βρήκα, δεν μου τα έδειξαν. Γι’ αυτό και γω περιορίστηκα στα δύο – τρία σημεία των «εικαστικών και άλλων εκδηλώσεων» του προγράμματος. Αφού θαύμασα τον Σκοντράνη στο αρχοντικό της ΦΕΞ, προχώρησα προς τα πάνω… Δημοτική Πινακοθήκη, Λαογραφικό Μουσείο και ΠΑΚΕΘΡΑ. Έψαξα φιλότιμα και βρήκα κάποιο νόημα να προσδώσω στη γενική αντικειμενική «Παλιάς Πόλης» που έπεται του ουσιαστικού «Γιορτές»… Αλλού θαύμασα και αλλού προσπέρασα αδιάφορα. Σύντομη η διαδρομή μου στον πολιτισμό των Γιορτών… Περιορισμένη και προκαθορισμένη. Ασύνδετο σχήμα. Σπονδυλοπαθές έργο… Παράθεση συμβάντων που τυχαίως εξελίχθηκαν στην ίδια γειτονιά…»

«Τελευταία ημέρα των Γιορτών επανέλαβα την περιήγηση. Μπήκα και βγήκα από δυο και τρεις φορές στον κάθε χώρο. Οι εντυπώσεις πλάθονται από το νου, το συναίσθημα και τη φόρτιση της χρονικής στιγμής… Γίνονται ευκολοδούλευτο υλικό στα χέρια της αναζήτησης και της επιμονής… Και αυτό που μένει, ίσως να είναι αυτό που θα με ξαναφέρει πίσω στην Ξάνθη, του χρόνου το Σεπτέμβρη…

Μια προσδοκία ότι θα οργανωθεί με «κανόνες» κι «έπαθλα» το «κυνήγι του χαμένου θησαυρού», που έπαιξα και φέτος ανεπιτυχώς, μοναχική ξένη στις Γιορτές, αγωνιώντας ν’ ανακαλύψω τα κρυμμένα πίσω από τα αρχοντόσπιτα, τα θαμμένα στα ιστορικά κιτάπια του οικισμού…»

Για την αντιγραφή

Μαρία Β.Μπόντη

Ακολουθήστε το paratiritis-news.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.