To ΔΠΘ καλατσευει Ποντιακα

Η Ποντιακή αποτελεί μια γλώσσα με μεγάλο ιστορικό βάθος, η οποία για πολλούς, κατοίκους της Θράκης αλλά και όλης της Ελλάδας, αποτελεί τη γλώσσα των παππούδων και των γιαγιάδων τους, και για την οποία, παρόλο που για πολλά χρόνια είχε υποχωρήσει, γίνονται προσπάθειες τα τελευταία χρόνια να μην χαθεί.
 
Σε αυτό το πλαίσιο εντάσσεται και η κατάκτηση, έπειτα από σχετική απόφαση της συνέλευσης των καθηγητών του Τμήματος Γλώσσας, Φιλολογίας και Πολιτισμού Παρευξείνιων Χωρών του Δ.Π.Θ., να συμπεριληφθεί το μάθημα «Εκμάθηση της Ποντιακής Ι & ΙΙ» στο νέο Πρόγραμμα Σπουδών, το οποίο θα διδάσκεται από το τρέχον ακαδημαϊκό έτος 2018-2019 σε δύο διαδοχικά εξάμηνα (στο τρίτο και τέταρτο), ως μάθημα ελεύθερης επιλογής.
 
Σε αυτό είναι συνδιδάσκοντες ο αναπληρωτής καθηγητής και αναπληρωτής πρόεδρος του Τμήματος, κ. Ηλία Κ. Πετρόπουλος, και η αναπληρώτρια καθηγήτρια Ισπανικής και Ιστορικής Γλωσσολογίας του Πανεπιστημίου του Cambridge κ. Ιωάννα Σιταρίδου, με το πρώτο μάθημα να λαμβάνει χώρα το απόγευμα της Δευτέρας 1 Οκτωβρίου.
 
Το πρώτο μάθημα-γνωριμία ήταν ανοιχτό για διδάσκοντες και φοιτητές του Τμήματος, με την κ. Σιταρίδου να κάνει μία παρουσίαση του ερευνητικού της έργου για την ιστορική επανασύνθεση της Ποντιακής και της μικρασιατικής ελληνικής με βάση την επιτόπια έρευνα που πραγματοποίησε στην ποντιόφωνες κοινότητες (ρομέικα) της Τουρκίας και κατόπιν μια πιο εξειδικευμένη διδασκαλία της Ποντιακής από τους δύο διδάσκοντες.
 
Το πρώτο μάθημα φάνηκε να άφησε πολύ καλές εντυπώσεις, συγκεντρώνοντας το ενδιαφέρον των φοιτητών του τμήματος, και δείχνοντας πως το μάθημα έχει τη δυνατότητα να βάλει τους σπόρους για την ενίσχυση της έρευνας και της διαφύλαξης της γλώσσας στην περιοχή μας και στο Τμήμα Γλώσσας, Φιλολογίας και Πολιτισμού Παρευξείνιων Χωρών. 

Σημαντικό πεδίο έρευνας η Κομοτηνή 

Ο κ. Πετρόπουλος ξεκίνησε αυτή την προσπάθεια για να δημιουργηθεί ένα μάθημα επάνω στα Ποντιακά, με ένα πιο συναισθηματικό ελατήριο, να μην χαθούν, αλλά και να μελετηθούν περισσότερο, κάτι που θα προσπαθήσουν και με κάποια άλλα βήματα που έχουν σχεδιάσει.
 
Άλλωστε αυτό που θέλει είναι να δώσουν στους φοιτητές του τμήματος αυτό που ζήτησαν από τον ίδιο. «Ήρθαν στο γραφείο μου και μου ζήτησαν να τους διδάξω Ποντιακά, γιατί ήταν Πόντιος ο παππούς τους, η γιαγιά τους, οι συγγενείς τους και όταν τα μιλούν δεν τα καταλαβαίνουν» σημείωσε.
 
Έτσι ανέλαβε, μιας και γνώριζε τα Ποντιακά, να προωθήσει αυτό το μάθημα. Άλλωστε πρόκειται για μια παρευξείνια γλώσσα, και το Τμήμα είναι το καθ’ ύλην αρμόδιο για την ανάληψη αυτής της πρωτοβουλίας.
 
Έτσι η συνέλευση των καθηγητών του Τμήματος αποφάσισαν να στηρίξουν το μάθημα τον Ιούνιο, και τελικά ξεκίνησαν αισίως τη Δευτέρα , όμως τόνισε πως δεν θα μπορούσε να αποκτήσει την καθαρή στόχευση και το βάθος που έχει, χωρίς τη συμμετοχή της κ. Σιταρίδου που έφερε την εμπειρία και την κατάρτισή της σε αυτό.
 
«Χαίρομαι από αυτή τη συνεργασία μας, και ελπίζουμε να την έχουμε συχνά στην Κομοτηνή γιατί εδώ έχουμε πολλές ποικιλότητες οι οποίες πρέπει να ανακαλυφθούν» σημείωσε, τονίζοντας πως οι μαθητές που συμμετείχαν ανταποκρίθηκαν με μεγάλο ενθουσιασμό.
 
Δεσμεύτηκε δε, ότι θα κάνουν πολλά περισσότερα μαζί στο μέλλον, σε συνεργασία και με το Τμήμα Γλώσσας Φιλολογίας και Πολιτισμού Παρευξεινίων χωρών, ενώ ανοίγουν τους φοιτητές σε περεταίρω έρευνα στην ποντιακή, γιατί υπάρχουν πολλά θέματα στην περιοχή, τα οποία είναι ανεξερεύνητα. 

Συνεργατικότητα για την ανάδειξη της Ποντιακής 

Τέτοιου είδους πρωτοβουλίες, δεν μπορεί να τις φέρει μόνο ένας άνθρωπος εις πέρας, σημείωσε από την πλευρά της η κ. Σιταρίδου τονίζοντας πως δεν θα μπορούσε να κάνει αυτό που κάνει στο Τμήμα, χωρίς την πρωτοβουλία του κ. Πετρόπουλου.
 
«Αυτές είναι πρωτοβουλίες που χρειάζονται συνεργατικότητα, και πολλούς ανθρώπους να προσπαθήσουν μαζί, ο καθένας από το δικό του μετερίζι, για να τις υλοποιήσουν» σημείωσε, τονίζοντας πως με αυτό τον τρόπο της δίνεται η ευκαιρία να δοκιμάσει κάποια πράγματα τα οποία δεν θα μπορούσε διαφορετικά. «Δεν θα μπορούσα να διδάξω Ποντιακή στο Cambridge, τουλάχιστον όχι ακόμη» επεσήμανε η ίδια χαρακτηριστικά.
 
Ο φυσικός χώρος άλλωστε για αυτό, είναι η περιοχή μας, όπου μπορεί να γίνει και συγκριτική μελέτη της, όπως τα Ποντιακά με τα Λαζικά, με την Αρμενική, με άλλες Παρευξείνιες γλώσσες, ώστε να μελετηθεί σε σχέση με το περιβάλλον της.
 
Η ουσία της πρωτοβουλίας αυτής, σημείωσε, είναι πάρα πολύ σημαντική, σε πολλά επίπεδα και με πολλούς τρόπους. Άλλωστε και η ίδια είναι Βορειοελλαδίτισσα, έχοντας γεννηθεί στη Θεσσαλονίκη και σπουδάσει στο ΑΠΘ, και θέλει με κάθε τρόπο να συνδράμει στον τόπο της. 

Ανάγκη για αλλαγή πλεύσης στις μη πρότυπες γλώσσες 

Εδώ και αρκετά χρόνια, σημείωσε, έχει εδραιωθεί η άποψη στο εξωτερικό, ότι δεν μιλάμε μόνο για την αξία των πρότυπων γλωσσών, όπως είναι η νέα ελληνική την οποία μαθαίνουν τα παιδιά στο σχολείο, αλλά για την αξία των μειονοτικών και των επαπειλούμενων γλωσσών.
 
Αυτό σημαίνει πως γίνεται μια προσπάθεια να διασωθεί η γλωσσική ποικιλότητα, όμως δυστυχώς και σε αυτό τον τομέα για ακόμα μια φορά η Ελλάδα είναι ουραγός, όπου υπάρχει ενδιαφέρον μόνο για την πρότυπη ελληνική, εις βάρος των άλλων ποικιλιών.
 
«Και εγώ είμαι φυσική ομιλήτρια της πρότυπης ελληνικής, την αγαπώ πάρα πολύ, αυτό όμως δεν με εμποδίζει να αγαπώ και να μιλώ πολλές άλλες ποικιλίες» σημείωσε,  τις οποίες θεωρεί ισότιμες της νέας ελληνικής, όχι ενδεχομένως όσο με την ίδια δύναμη σε κάποια πεδία, αλλά σίγουρα με δύναμη σε άλλα πεδία.
 
Για αυτό πιστεύει πως είναι καιρός στη χώρα μας να κοιτάξουμε το θέμα των μη πρότυπων γλωσσών, των μειονοτικών γλωσσών και της γλωσσικής ποικιλότητας που της αξίζει, πριν εξαφανιστεί ολοκληρωτικά.
 
Η ίδια δεν αναφέρεται στην ποντιακή, όπως και άλλες χαρακτηριζόμενες διαλέκτους που ομιλούνται στον ελλαδικό χώρο, ως διάλεκτο, αλλά ως ποικιλία, επισημαίνοντας μάλιστα πως οι γλωσσολόγοι δεν χρησιμοποιούν τον όρο διάλεκτο, για αυτό και η ίδια προτιμά τον πιο ουδέτερο όρο ποικιλία, γιατί ουσιαστικές όλες οι γλώσσες που μιλάμε σήμερα, υπήρξαν διάλεκτοι κάποια στιγμή στην ιστορία τους.
 
Η αλλαγή των γλωσσών, με την γλωσσική επαφή με άλλες, την άμβλυνση των χαρακτηριστικών τους, είναι κάτι το οποίο συμβαίνει συνεχώς, όμως αυτό που είναι ιδιαίτερο στην περίπτωση των ποντιακών, είναι να βλέπουμε μεγάλη μερίδα του πληθυσμού, δεύτερης και τρίτης γενιάς ποντιόφωνοι, ενδεχομένως με μια άλλη γλωσσική επάρκεια, που θέλουν να γνωρίσουν καλύτερα την ποικιλία των προγόνων τους.
 
Εδώ έρχεται το μάθημα και το Τμήμα να βοηθήσει αυτούς τους ανθρώπους, να ανακαλύψουν οι ίδιοι αυτό που θέλουν. 

Μια καλύτερη κατανόηση 

Η κ. Σιταρίδου πάντως ξεκαθάρισε πως δεν απευθύνονται αποκλειστικά σε φοιτητές ποντιακής καταγωγής, αλλά και σε ομιλητές άλλων ποικιλιών, που θέλουν να γνωρίσουν τις μεθόδους που χρησιμοποιούνται για τη διατήρηση και τη μελέτη της Ποντιακής, ώστε να κάνουν κάτι αντίστοιχο με τις δικές τους ποικιλίες.
 
Θεωρεί πάντως πως στη Θράκη αλλά και τη Βόρεια Ελλάδα γενικότερα, όπου κατοικούν πολλοί άνθρωποι η καταγωγή των οποίων προέρχεται από τον Πόντο και είναι ομιλητές πολιτιστικής κληρονομιάς, υπάρχει πολύς χώρος και ζήτηση να κατανοήσουν καλύτερα τη γλώσσα των προγόνων τους, να την μιλήσουν και να επανασυνδεθούν με αυτό το παρελθόν, όχι με τους όρους του, αλλά με όρους τους οποίους ο κάθε ομιλητής θα διεκδικήσει για τον εαυτό του.
 
«Εμείς είμαστε εδώ, να μιλήσουμε με επιστημονικό και αντικειμενικό τρόπο για την γλώσσα, το σύστημα της Ποντιακής, και να προσπαθήσουμε να απογυμνώσουμε την Ποντιακή από τα ιδεολογικά βάρη που έχει, όπως κάθε ποικιλία που μιλιέται στον Ελλαδικό χώρο, ώστε να σηματοδοτηθεί μια εποχή πιο ανοιχτή, πιο πλατιά και μάλλον πιο βαθιά στην κατανόησή μας τι είναι ελληνικό και τι συνιστά Ελληνικότητα» κατέληξε.

Ακολουθήστε το paratiritis-news.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.