Συνεχιζει η προσπαθεια να γινει η Κομοτηνη Κομβος Νεοελληνικων σπουδων

Πρόεδρος της Επιστημονικής Επιτροπής της Εκκλησίας της Ελλάδας για τη Μικρασιατική Καταστροφή ο Κοσμήτορας Μανόλης Βαρβούνης

Συνεχίζει την προσπάθειά της, να γίνει η Κομοτηνή κέντρο νεοελληνικών σπουδών στον ευρύτερο χώρο της νοτιοανατολικής Ευρώπης, η Σχολή Κλασικών και Ανθρωπιστικών Σπουδών του ΔΠΘ, διοργανώνοντας δύο συνέδρια με αφορμή την συμπλήρωση 100 ετών από τη Μικρασιατική καταστροφή και την ανταλλαγή των πληθυσμών, με τη συμμετοχή επιφανών επιστημόνων.

Αυτό τόνισε ο Κοσμήτορας της Σχολής κ. Μανόλης Βαρβούνης μιλώντας στο Ράδιο Παρατηρητής και τη Νατάσσα Βαφειάδου, ενώ αναφέρθηκε και στα συνέδρια που θα διοργανώσει η Επιστημονική Επιτροπή της Εκκλησίας της Ελλάδας για τη Μικρασιατική Καταστροφή και των όσων ακολούθησαν, της οποίας ορίστηκε πρόεδρος.

Τρία συνέδρια για τη Μικρασιατική καταστροφή

ΠτΘ: Έχουμε τις επίσημες ανακοινώσεις που αφορούν στο 1ο Επιστημονικό Συνέδριο για τη μεγάλη επέτειο που έχουμε φέτος των 100 χρόνων της Μικρασιατικής Καταστροφής.

Μ.Β.: Αμέσως μόλις τέλειωσαν τα συνέδρια για το ’21, η Ιερά Σύνοδος ανανέωσε τη θητεία της επιτροπής της οποίας μου έχει αναθέσει την προεδρία, και για το διάστημα έως το ’24 είχαμε εντολή να διοργανωθούν άλλα τρία συνέδρια επιστημονικά, ένα κάθε χρόνο τα μέσα Οκτωβρίου. Ένα το 2022, ένα το ’23 και ένα το ’24 για τη Μικρασιατική Καταστροφή.

Το πρώτο συνέδριο γίνεται φέτος 14-15 Οκτωβρίου και το θέμα του είναι «Η κατάρρευση των αυτοκρατοριών 1914-1923 και η γενοκτονία των χριστιανών από του Οθωμανούς και τους Νεότουρκους» σε Μικρά Ασία, Πόντο, Ανατολική Θράκη, αλλά και σε Αρμένιους, Ασσύριους κλπ.

Το επόμενο, τον Οκτώβριο του ’23, θα έχει θέμα «Η Ορθόδοξη Εκκλησία στην Μικρά Ασία, στον Πόντο και στην Ανατολική Θράκη κατά τους πρώτου χριστιανικούς αιώνες, έως τις σκληρές δοκιμασίες του 20ού αιώνα», και το τρίτο τον Οκτώβριο του ’24, «Η κληρονομιά των προσφύγων και η νεοελληνική κοινωνία του 20ού αιώνα, θρησκευτικές παραδόσεις, συγγραφείς, τέχνη, σωματεία, διαφύλαξη μνήμης, κλπ».

Ειδική Ενότητα για την Ανατολική Θράκη

ΠτΘ: Τι θεματολογία έχει το πρώτο συνέδριο;

Μ.Β.: Έχει μια πολύ συγκεκριμένη θεματολογία. Ξεκινά από την  κατάρρευση των αυτοκρατοριών, την οθωμανική, την τσαρική, την αυστριακή μετά τον Α΄ Παγκόσμιο πόλεμο, και ο αντίκτυπός τους στους Έλληνες και τους άλλους χριστιανούς στην ανατολική Μεσόγειο, συνεχίζοντας με τον Πόντο και γενοκτονία του ελληνισμού στην ευρύτερη περιοχή από το ’19, του ελληνισμού στη Μικρά Ασία από το ’14 έως το ’22, τη Γενοκτονία των Αρμενίων και τον βίαιο ξεριζωμός των άλλων χριστιανικών κοινοτήτων από το οθωμανικό και τουρκικό κράτος και τον ρόλο των δυτικών χριστιανών στο οθωμανικό και τουρκικό κράτος.

Ειδικό θέμα θα είναι ο ξεριζωμός των Ελλήνων από την ανατολική Θράκη και το Οικουμενικό Πατριαρχείο στη νέα πραγματικότητα που διαμορφώθηκε. Συνήθως η Θράκη μένει εκτός. Επικεντρωνόμαστε στον Πόντο, στη Μικρά Ασία, και μένει εκτός η Θράκη γιατί είχαμε ξεριζωμό μεν, αλλά δεν είχαμε αυτή τη σφαγή, τουλάχιστον στην έκταση που την είχαμε στον Πόντο ή στη Μικρά Ασία.

Αυτό δεν σημαίνει ότι είναι μικρότερης σημασίας το γεγονός, διότι ξεσπιτώθηκαν άνθρωποι, άλλαξε η εθνολογική σύνθεση της ανατολικής, αλλά και τη βόρειας Θράκης, μαζεύτηκαν στη λεγόμενη δυτική Θράκη οι πρόσφυγες και στον υπόλοιπο ελλαδικό χώρο, και βέβαια πρέπει να τονιστεί αυτό, που συνήθως ξεχνιέται.

ΠτΘ: Το πρώτο συνέδριο αναμένεται να πραγματοποιηθεί 14 και 15 Οκτωβρίου. Επιστρέφουμε σε συνέδρια με τη δια ζώσης λειτουργία και υλοποίησή τους;

Μ.Β.: Έχουμε προβλέψει τη δυνατότητα σε ορισμένες περιπτώσεις να υπάρχει και μια υβριδική διεξαγωγή, δηλαδή αν κάποιοι από κάποιες περιοχές της χώρας μας ή του εξωτερικού, για λόγους συγκεκριμένης επιδημιολογικής έξαρσης που πιθανόν να υπάρχει δεν μπορούν να μετακινηθούν, αυτοί θα μπορούν υβριδικά, δηλαδή να είναι ο κόσμος στην αίθουσα, και να συμμετάσχουν οι ίδιοι με ανακοίνωση, διαδικτυακά.

Οπωσδήποτε όμως η πείρα μας από τα προηγούμενα συνέδρια, 52 χιλ. άνθρωποι παρακολούθησαν το συνέδριο για το ’21, μέσω livestreaming, και θα υπάρχει και αυτή η δυνατότητα στα επόμενα συνέδρια, για αυτούς οι οποίοι θέλουν από τη Θράκη για παράδειγμα, από την Μακεδονία ή από το εξωτερικό, να το παρακολουθήσουν, αλλά δεν μπορούν να μετακινηθούν στην Αθήνα εκείνη τη μέρα.

Κόμβος νεοελληνικών σπουδών η Κομοτηνή

ΠτΘ: Συνέδρια όμως κάνει και η Κοσμητεία για τη Μικρασιατική Καταστροφή

Μ.Β.: Το ένα θα γίνει διαδικτυακά τον Οκτώβριο του 2022 και έχει τίτλο «Επανεκτιμώντας την Μικρασιατική Καταστροφή». Ήδη έχουμε 60 επιφανείς επιστήμονες από την Ελλάδα και το εξωτερικό. Στο λόγω συνέδριο δεν κινούμαστε τόσο πολύ στα ιστορικά γεγονότα, παρότι και αυτή η οπτική υπάρχει, αλλά στο πώς αποτυπώθηκε η Μικρασιατική Καταστροφή σε πηγές, σε εθνικά κείμενα, σε μαρτυρίες, σε απομνημονεύματα, κλπ. Το δεύτερο, το οποίο υπολογίζουμε να το κάνουμε δια ζώσης το 2023, είναι «Η αποτύπωση της ανταλλαγής των πληθυσμών στην τέχνη».

Αυτό θα το κάνουμε σε συνεργασία με τούρκους συναδέλφους που έχουν ασχοληθεί με αυτό το θέμα. Η ανταλλαγή πληθυσμών δεν ήταν μονόπλευρη. Δεν ήρθαν μόνο οι ελληνορθόδοξοι εδώ, πήγαν και οι μουσουλμάνοι εκεί, εξαιρουμένων των μουσουλμάνων της Θράκης και των Δωδεκανήσων.

Άρα να δούμε κι αυτοί που πήγαν εκεί τι αντιμετώπισαν, γιατί παρόμοια αντιμετώπισαν. Οι περισσότεροι μιλούσαν ελληνικά και δεν μπορούσαν να συνεννοηθούν εκεί. Ήρθαμε σε επαφή με την Κοσμητεία της αντίστοιχης σχολής του Istanbul Universitesi, το μεγαλύτερο και παλαιότερο πανεπιστήμιο της Πόλης, και αποφασίσαμε να το συνδιοργανώσουμε ώστε να μπορέσουμε να αλληλοβοηθηθούμε και θα γίνει βέβαια εδώ στη Θράκη, δια ζώσης.

Αυτός ο στόχος έχει τεθεί ήδη από το 2017-18, να κάνουμε την Κομοτηνή κόμβο νεοελληνικών σπουδών στον ευρύτερο χώρο μας, όχι μόνο την ελλαδικό, αλλά στο χώρο της νοτιοανατολικής Ευρώπης, και τον συνεχίζουμε και σ’ αυτόν επενδύουμε συστηματικά και μεθοδικά.

Ακολουθήστε το paratiritis-news.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.