Μαριος Λιαγκης «Τα θρησκευτικα υπηρετουν την εκπαιδευση και οχι την θρησκεια»
Ο διάλογος για τα θρησκευτικά στα σχολεία ξεκίνησε εδώ και ένα μήνα μετά από την απόφαση της Εκκλησίας της Ελλάδας να προσέλθει στο ίδιο τραπέζι με την Πολιτεία και το Υπουργείο Παιδείας.
Προηγήθηκε, η υποβολή επίσημης αίτησης της Εκκλησίας της Ελλάδος με έγγραφο της Ιεράς Συνόδου για τον επαναπροσδιορισμό κάποιων θεμάτων που αφορούν στο υπάρχον πρόγραμμα σπουδών, αυτό δηλαδή που ξεκίνησε να σχεδιάζεται μετά το 2009, δημοσιεύθηκε σε ΦΕΚ τον Αύγουστο του 2016 και ισχύει πλέον από τον Σεπτέμβριο τόσο στην πρωτοβάθμια όσο και στην δευτεροβάθμια εκπαίδευση.
Στον διάλογο αυτόν δεν συμμετέχουν οι επιστημονικοί σύνδεσμοι των θεολόγων, ενώ την ίδια στιγμή έχουν συσταθεί δύο επιτροπές από την πλευρά της Εκκλησίας και της Πολιτείας που αποτελούνται από τέσσερα άτομα η κάθε μία και από πέντε ειδικούς συμβούλους για θέματα παιδαγωγικής και θρησκειο-παιδαγωγικής.
Ο «Παρατηρητής της Θράκης» δίνει τον λόγο σήμερα στον Κομοτηναίο στην καταγωγή Θεολόγο κ.Μάριο Λιάγκη, ο οποίος συμμετέχει από την πλευρά της Πολιτείας στην επιστημονική επιτροπή του διαλόγου ως ειδικός σύμβουλος και επίκουρος καθηγητής της διδακτικής των θρησκευτικών στο ΕΚΠΑ, για τα θέματα που αφορούν στην διαμόρφωση του νέου προγράμματος σπουδών.
Τη συζήτησης αυτής προηγήθηκε μια σημαντική εκδήλωση στην οποία έλαβε μέρος ο κ. Λιάγκης, η οποία διοργανώθηκε από τον Πανελλήνιο Θεολογικό Σύνδεσμο «ΚΑΙΡΟΣ για την αναβάθμιση της θρησκευτικής εκπαίδευσης» και πραγματοποιήθηκε αυτή την εβδομάδα στην Στοά του βιβλίου με κεντρικό θέμα «Ο Διάλογος και η κριτική για το νέο πρόγραμμα στα Θρησκευτικά: Μια οφειλόμενη απάντηση». Στην διάρκεια αυτής της εκδήλωσης ο επίκουρος καθηγητής του ΕΚΠΑ παρουσίασε το παιδαγωγικό και φιλοσοφικό προσανατολισμό των νέων Προγραμμάτων Σπουδών, αναιρώντας μεθοδικά και με καίρια επιχειρήματα βασικές θέσεις της ασκηθείσας κριτικής που προέρχεται από τον θεωρούμενο χώρο των ειδικών της εκπαίδευσης.
«Ο διάλογος ξεκινά από την βάση ότι υπάρχει ήδη πρόγραμμα σπουδών και από το γεγονός ότι η Εκκλησία αξιολογεί ότι κάποια πράγματα δεν έπρεπε να υπάρχουν σε αυτό. Έχει δικαίωμα βέβαια η Εκκλησία από τον καταστατικό της χάρτη να γνωμοδοτεί αν θίγεται η διδασκαλία και το δόγμα της από οποιοδήποτε καινούργιο πρόγραμμα ή μάθημα θρησκευτικών που η πολιτεία νομοθετεί. Σε ένα δεύτερο επίπεδο, η Εκκλησία ζητά η άποψή της να ληφθεί υπόψη. Σε ποιο βαθμό θα γίνει αυτό, θα το λύσει η επιτροπή», αναφέρει στην αρχή της κουβέντας μας ο Μάριος Λιάγκης.
Ήδη η Πολιτεία έχει δεχθεί να προχωρήσει σε έκδοση βιβλίων και τον Ιούνιο θα έχει τελειώσει ο διάλογος έτσι ώστε τα νέα βιβλία να γίνουν με βάση τις αλλαγές που προβλέπονται στο νέο πρόγραμμα σπουδών.
«Η αλήθεια είναι ότι το μάθημα των θρησκευτικών αλλάζει. Ο πυρήνας της αλλαγής αυτής είναι παιδαγωγικός και βάζει στο κέντρο του τον μαθητή. Άρα, μιλάμε για ένα μάθημα που υπηρετεί την εκπαίδευση και όχι την θρησκεία», σημειώνει ο ίδιος.
«Σκοπός του μαθήματος» εξηγεί «είναι να εκπαιδεύσει θρησκευτικά τους ανθρώπους και όχι να τους οδηγεί σε οποιαδήποτε πίστη. Το θέμα της θρησκείας στο σχολείο σημαίνει, αναλύω, ερμηνεύω, αναγνωρίζω, περιγράφω, διδάσκομαι θρησκεία για χάρη της εκπαίδευσης, για έναν καλύτερα εκπαιδευμένο και μορφωμένο άνθρωπο».
Για τον κ. Λιάγκη είναι αδιαμφισβήτητο ότι από το 1990 μέχρι το 2017 στην θρησκειοπαιδαγωγική έχουν γίνει πολλά καινούργια πράγματα. «Μιλάμε για ένα νέο παιδαγωγικό τρόπο προσέγγισης του θρησκευτικού φαινομένου αλλά και της θρησκευτικής πίστης του καθενός. Μέσα στο μάθημα των θρησκευτικών υπάρχει χώρος για όλους και διδάσκουμε και για τις άλλες εκκλησίες αλλά για τις άλλες θρησκείες. Τα σχολικά βιβλία του Λυκείου γράφτηκαν το 1998, γεγονός που τα καθιστά απολύτως παρωχημένα, γι’ αυτό και πρέπει να αλλάξουν».
«Η διαφορά Εκκλησίας-Πολιτείας, έγκειται στο γεγονός ότι ξεκινούν από μια διαφορετική φιλοσοφία Παιδείας, με την έννοια ότι αντιλαμβάνονται διαφορετικά το μάθημα των θρησκευτικών. Και αυτό γίνεται γιατί η θρησκευτική βάση των παλαιότερων προγραμμάτων και αυτό που έχει η Εκκλησία στο μυαλό της είναι ο ιδεαλισμός, είναι κάτι ανώτερο και πνευματικό που όλοι προσεγγίζουν με τον ίδιο τρόπο. Αυτό είναι πολύ ωραίο ως φιλοσοφία αλλά όταν πάμε να το κάνουμε μάθημα, σημαίνει εντέλει στείρα απομνημόνευση. Τα νέα προγράμματα σπουδών δεν έχουν καθόλου ιδεαλισμό στην βάση τους. Έχουν έναν πραγματισμό, δηλαδή μία προσέγγιση της αλήθειας του καθενός. Νομίζω ότι σε αυτόν τον διάλογο που γίνεται αναπτύσσεται μια γόνιμη ανταλλαγή απόψεων».
Μεταφέροντας τις εμπειρίες του μέσα από την εφαρμογή του νέου προγράμματος των θρησκευτικών, ο Μάριος Λιάγκης θα πει: «Δούλεψα ερευνητικά σε ένα από τα πιο δύσκολα σχολεία που είναι το 1ο γυμνάσιο Αχαρνών και τώρα ερευνώ στην ελληνογαλλική σχολή Ουρσουλινών και στο Πειραματικό Γυμνάσιο Αγίων Αναργύρων».
«Αυτό που εξετάζω και μελετώ είναι αν υπάρχει για τους μαθητές έστω μία αιτία να ασχοληθούν με την θρησκεία, τα θρησκευτικά ως μάθημα στο σχολείο και αν μπορεί αυτό να έχει αυτό μια μετασχηματιστική δράση. Οι μαθητές φαίνεται να ανταποκρίνονται θετικά καθώς πιστεύουν ότι είναι ένα μάθημα που πλέον τους κάνει να σκέφτονται. Αυτό στην παιδαγωγική λέγεται γνώση και μεταγνώση και είναι ό,τι σημαντικότερο υπάρχει. Ο μαθητής σκέφτεται να εκτιμά αυτό που μαθαίνει. Όλο το καινούργιο μάθημα παιδαγωγικά είναι στηριγμένο στις αρχές της βιωματικής μάθησης. Ο σκοπός μας δεν είναι να μάθει το παιδί να λέει κάτι, αλλά με βάση τα θρησκευτικά να κάνει κάτι. Να μάθει να σκέφτεται, αναλύοντας τα θρησκευτικά φαινόμενα, την διδασκαλία της εκκλησίας, την πίστη την δική του ή την πίστη των άλλων, αν ο ίδιος δεν πιστεύει. Είμαστε οι καθηγητές μαζί με τα παιδιά και όλοι μαζί ανακαλύπτουμε τον κόσμο, τα θρησκευτικά νοήματα εντέλει που αλλάζουν τους εαυτούς μας, τους γύρω μας και τον κόσμο».
Για το τι μπορεί να αποφέρει ο διάλογος που βρίσκεται σε εξέλιξη ο επίκουρος καθηγητής του ΕΚΠΑ δηλώνει γνώστης των δυσκολιών που υφίστανται αλλά και περισσότερο αισιόδοξος σε σχέση με αυτό που συνέβαινε το φθινόπωρο που αφήσαμε πίσω μας. «Από τον Σεπτέμβριο το νέο πρόγραμμα ξεκίνησε με τα παλιά βιβλία. Το νέο πρόγραμμα σπουδών δίνει μεγάλη σημασία στην μέθοδο διδασκαλίας και στις πηγές. Κάποιοι θεώρησαν ότι με το νέο πρόγραμμα σποδών επιχειρείται μια “από-ορθοδοξοποίηση” του μαθήματος. Έχουν αλλάξει και οι χειρισμοί και τα πρόσωπα αλλά και η Εκκλησία φαίνεται πιο διαλλακτική. Η εκπαίδευση δεν είναι κάτι που ξέρουν καλά οι άνθρωποι της Εκκλησίας και οι Ιεράρχες που μετέχουν στον διάλογο, οπότε προσπαθούν να γνωρίσουν και να μάθουν πολλά πράγματα».
«Έχουμε βέβαια την Πανελλήνια Ένωση Θεολόγων οι οποίοι έχουν μια συγκεκριμένη ατζέντα που δεν αλλάζει εύκολα και δυστυχώς είναι τέτοιο το παρασκήνιο και οι πιέσεις που δεν ξέρω τελικά πόσο ακόμα και οι άνθρωποι της Εκκλησίας θα αντέξουν σ’ αυτές».
«Ιστορικά οι ίδιες Ενώσεις και σχεδόν τα ίδια πρόσωπα από το 1980 και το 1990 που έχουν ακριβώς τις ίδιες θέσεις με τα ίδια επιχειρήματα σε οποιαδήποτε αλλαγή. Αυτά που λένε τώρα τα έλεγαν και το 2006 για το προηγούμενο πρόγραμμα, μόνο που τώρα εκείνο το βρίσκουν καλό και το υπεραμύνονται! Κρατάω μικρό καλάθι για το τι μπορεί να γίνει αλλά είναι πιο αισιόδοξος σε σχέση με το φθινόπωρο», καταλήγει.
Ακολουθήστε το paratiritis-news.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.
