«Καλπαζει» η σχολικη εγκαταλειψη σε Ροδοπη και Περιφερεια ΑΜ-Θ

Οι τοπικές ιδιαιτερότητες, η οικονομική κρίση και η προσπάθεια αναχαίτισης του φαινομένου μέσω του έργου ESPY

Το φαινόμενο της σχολικής εγκατάλειψης εμφανίζεται εντονότερο στην Περιφέρεια Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης σε σχέση με άλλες περιοχές της χώρας, με «πρωταθλήτριες» τις περιφερειακές ενότητες Ροδόπης και Ξάνθης, όπου τα ποσοστά σχολικής εγκατάλειψης είναι υπερδιπλάσια του αντίστοιχου ποσοστού σε επίπεδο χώρας και τριπλάσια σε σχέση με τα αντίστοιχα ποσοστά στις Π.Ε. Δράμας και Καβάλας. Συγκεκριμένα, η εκτίμηση της σχολικής διαρροής, από το δημοτικό μέχρι και το λύκειο, θέλει τη Ροδόπη να καταλαμβάνει την αρνητική πρωτιά, με ποσοστό 16,60%. Ακολουθεί η Ξάνθη με 15,59%, ενώ αρκετά καλύτερη εικόνα εμφανίζουν οι νομοί Έβρου, Καβάλας και Δράμας, με ποσοστά 9,70%, 5,63% και 5,42%. Το μέσο ποσοστό για το σύνολο της Περιφέρειας ΑΜ-Θ διαμορφώνεται στο 10,59%, τη στιγμή που τα επίπεδα της σχολικής διαρροής στο σύνολο της χώρας περιορίζονται στο 7,69%. 

Το 3ο εργαστήριο διάχυσης των αποτελεσμάτων του Έργου ESPY πραγματοποιήθηκε χθες στην Κομοτηνή

Τα παραπάνω απασχόλησαν τους συμμετέχοντες στο 3ο εργαστήριο διάχυσης των αποτελεσμάτων του Έργου ESPY (Experimentation on Social Policy for Youth), ενός διακριτικού έργου, στο οποίο συμμετέχει η Περιφέρεια Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης μέσω του Περιφερειακού Ταμείου Ανάπτυξης, με στόχο τη διερεύνηση νέων, καινοτόμων πολιτικών για την αντιμετώπιση των φαινομένων της σχολικής εγκατάλειψης και της ανεργίας των νέων. Το Εργαστήριο, που πραγματοποιήθηκε χθες στο ξενοδοχείο Anatolia στην Κομοτηνή με τη συμμετοχή εκπροσώπων της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, είχε ως θέμα τις «Προτάσεις Εφαρμογής Μεθόδων και Εργαλείων για τον Περιορισμό της Σχολικής Εγκατάλειψης στην Λυκειακή Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση στην Περιφέρεια Ανατολικής Μακεδονίας & Θράκης». Στόχος του Εργαστηρίου ήταν η διατύπωση προτάσεων και η σχετική διαβούλευση για την οριστική τους διαμόρφωση, σχετικά με την εφαρμογή αποτελεσματικών μεθόδων, διαδικασιών και εργαλείων για την πρόληψη και τον επακόλουθο περιορισμό της σχολικής εγκατάλειψης στη λυκειακή δευτεροβάθμια εκπαίδευση σε επίπεδο Ανατολικής Μακεδονίας – Θράκης αλλά και ανά περιφερειακή ενότητα της ΠΑΜΘ. Επίσης, έγινε συνοπτική αναφορά στα ερευνητικά ευρήματα που αποτυπώνουν την υφιστάμενη κατάσταση στην Περιφέρεια Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης σχετικά με την σχολική διαρροή των μαθητών, καθώς και στα αποτελέσματα του κοινωνικού πειράματος, που διεξήχθη στη Μάλαγα της Ισπανίας, που είναι ο επικεφαλής εταίρος του έργου. 

Ο βιοπορισμός και τα οικονομικά προβλήματα βασικοί λόγοι διακοπής σπουδών για τους νέους της ΠΑΜ-Θ

Από την έρευνα που διεξήχθη σε νέους, ηλικίας από 16 έως 25 ετών, στην Περιφέρεια ΑΜ-Θ, προέκυψε ότι το 35% των νέων της συγκεκριμένης πληθυσμιακής ομάδας βρίσκονται εκτός εκπαιδευτικού συστήματος ή έχουν ολοκληρώσει τις σπουδές τους, ενώ οι βασικοί λόγοι μη συνέχισης των σπουδών είναι ο βιοπορισμός και τα οικονομικά προβλήματα. Ειδικότερα, η «αναζήτηση εργασίας για βιοποριστικούς λόγους» συγκεντρώνει το μεγαλύτερο ποσοστό, ήτοι 34%, στην έρευνα για τους λόγους διακοπής σπουδών των νέων 16-25 ετών στην ΠΑΜ-Θ. Οι «άλλοι οικονομικοί λόγοι» οδηγούν το 32% των νέων στη διακοπή των σπουδών τους, ενώ ακολουθούν με ποσοστά της τάξης του 11% και του 6% η «επάρκεια σπουδών» και οι «μαθησιακές δυσκολίες».
 
Πρέπει πάντως να αναφερθεί ότι πάνω από 8 στους 10 νέους που συνεχίζουν τις σπουδές τους στοχεύουν να ολοκληρώσουν τις σπουδές τους στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση και μάλιστα σε ποσοστό 54% δηλώνουν πρόθυμοι να συνεχίσουν για την απόκτηση μεταπτυχιακού ή διδακτορικού τίτλου σπουδών, κάτι που δείχνει τη μεγάλη σημασία που αποδίδουν οι νέοι της περιοχής στην εκπαίδευσή τους. 

Πασχάλης Τεμεκενίδης «Στον τομέα της σχολικής διαρροής η Περιφέρεια ΑΜ-Θ έχει ένα από τα υψηλότερα ποσοστά σε εθνικό επίπεδο, αλλά και σε πανευρωπαϊκό επίπεδο»

Τα αποτελέσματα της έρευνας παρουσίασε αναλυτικά χθες στους συμμετέχοντες στο Εργαστήρι ο κ. Πασχάλης Τεμεκενίδης, διευθυντής ερευνών της εταιρίας «Palmos Analysis», που είναι η ανάδοχος του διακρατικού έργου ESPY. Στις δηλώσεις του ο κ. Τεμεκενίδης επιβεβαίωσε ότι «στον τομέα της σχολικής διαρροής η Περιφέρεια ΑΜ-Θ έχει ένα από τα υψηλότερα ποσοστά σε εθνικό επίπεδο, αλλά και σε πανευρωπαϊκό επίπεδο», διακρίνοντας πως «σε αυτό συμβάλλουν και ιδιαίτεροι τοπικοί παράγοντες, αλλά και γενικότερα η οικονομική υποβάθμιση της περιοχής». 

«Είναι ένα θέμα, το οποίο μπορεί εξ ολοκλήρου να αντιμετωπιστεί από την Περιφέρεια ΑΜ-Θ»

Μέσα από τις δράσεις του έργου ESPY έχουν διαμορφωθεί συγκεκριμένες προτάσεις, κατά τον κ. Τεμεκενίδη, που απαντούν στο πώς μπορεί να αντιμετωπιστεί το φαινόμενο τοπικά. «Προφανώς εδώ εμπλέκεται και το Υπουργείο Παιδείας, επομένως και η κεντρική κυβέρνηση», διευκρίνισε, «δηλαδή δεν είναι ένα θέμα, το οποίο μπορεί εξ ολοκλήρου να αντιμετωπιστεί από την Περιφέρεια ΑΜ-Θ». «Είναι ένα πιο πολύπλοκο θέμα», συμπλήρωσε, για να επισημάνει πως «αυτό που μπορεί να κάνει η Περιφέρεια – που κάνει με τη βοήθεια αυτού του έργου- είναι να προετοιμαστεί απέναντι στην κυβέρνηση, έτσι ώστε οι προτάσεις που θα υποβάλει να είναι τεκμηριωμένες και να είναι άμεσα εφαρμόσιμες». 

«Στην προγραμματική περίοδο 2014-2020 διατίθενται χρηματοδοτικά εργαλεία, που για να αξιοποιηθούν πρέπει να υπάρχει τεκμηρίωση και έτοιμες μελέτες»

Επιπλέον, ο κ. Τεμεκενίδης διέκρινε ότι στην προγραμματική περίοδο 2014-2020 διατίθενται ευρωπαϊκά χρηματοδοτικά εργαλεία, που μπορούν να αξιοποιηθούν για την αντιμετώπιση του φαινομένου. «Για να αξιοποιηθούν αυτά τα χρηματοδοτικά εργαλεία», παρατήρησε, «πρέπει να υπάρχει τεκμηρίωση, πρέπει να υπάρχουν έτοιμες μελέτες. Αυτό ακριβώς κάνει τώρα η Περιφέρεια, έτσι ώστε να μπορεί να τα αξιοποιήσει αυτά τα εργαλεία. Προσπαθεί να έχει δημιουργήσει δηλαδή όλη την υποδομή, που χρειάζεται προκειμένου να έρθει αυτή η χρηματοδότηση και να αξιοποιηθεί αποτελεσματικά». 

Η έκδοση «Οδηγού Πηγών και Συστάσεων» και η σύσταση άτυπης τοπικής συμβουλευτικής επιτροπής

Κλείνοντας, ο διευθυντής ερευνών της «Palmos Analysis» γνωστοποίησε ότι τα αποτελέσματα και τα συμπεράσματα της έρευνας, που διεξήχθη στο πλαίσιο του έργου ESPY, πρόκειται να ενσωματωθούν κωδικοποιημένα σε έναν «Οδηγό Πηγών και Συστάσεων», που θα αποτελέσει εργαλείο άντλησης στοχευμένων δράσεων για την κατάρτιση του «Πενταετούς Επιχειρησιακού Προγράμματος της Περιφέρειας Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης». Ο οδηγός αυτός θα περιλαμβάνει προτάσεις και συστάσεις προς την Περιφέρεια, αλλά και προς την κυβέρνηση, για την αποτελεσματικότερη αντιμετώπιση του φαινομένου σε τοπικό επίπεδο. Επιπλέον, έχει δημιουργηθεί μια άτυπη τοπική επιτροπή, στην οποία συμμετέχουν εκπρόσωποι φορέων που εμπλέκονται στα θέματα ανεργίας των νέων και στα θέματα σχολικής διαρροής, η οποία θα λειτουργεί ως ένας άτυπος σύμβουλος στο πλευρό της Περιφέρειας στην επόμενη προγραμματική περίοδο, την περίοδο 2014-2020, ώστε η διοίκησή της στο πλαίσιο των δυνατοτήτων και των χρηματοδοτικών εργαλείων που διαθέτει, να σχεδιάσει τις δράσεις που θα συμβάλλουν στην αντιμετώπιση του φαινομένου. 

Μαίρη Κοσμίδου «Πολυπαραγοντικό το φαινόμενο της σχολικής διαρροής, που επιδεινώνεται με την οικονομική κρίση»

Παρούσα στο εργαστήρι διάχυσης των αποτελεσμάτων του έργου ESPY ήταν μεταξύ άλλων και η προϊσταμένη της Διεύθυνσης Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης νομού Ροδόπης, κ. Μαίρη Κοσμίδου. Στη δήλωσή της η κ. Κοσμίδου έκανε λόγο για ένα πολυπαραγοντικό φαινόμενο, που επιδεινώνεται με την οικονομική κρίση, εστιάζοντας καταρχήν στο φαινόμενο της μαζικής μετανάστευσης προς χώρες του εξωτερικού, που έχει ως συνέπεια πολλοί μαθητές να εγκαταλείπουν το σχολείου και να ακολουθούν τους γονείς τους. «Συγχρόνως βέβαια έχουμε κι ένα δυναμικό, το οποίο δεν είναι ομοιογενές, αλλά πολυπολιτισμικό», διέκρινε η κ. Κοσμίδου, επισημαίνοντας πως «κι εκεί έχουμε να δούμε ποιοι είναι οι λόγοι, οι οποίοι οδηγούν αυτό το πολυπολιτισμικό δυναμικό μας να μη βρίσκεται στα σχολεία της περιοχής». «Είναι καιρός να δούμε πραγματικά όχι μόνο τους λόγους αλλά και πώς μπορούμε να παρέμβουμε, για να έχουμε ένα καλύτερο αποτέλεσμα για τις επόμενες χρονιές», συμπλήρωσε. 

«Είναι λίγο δύσκολο να παραδεχτείς ότι “θα κρατήσω το παιδί μου να με βοηθήσει στη δουλειά”, αν και πολλές φορές γνωρίζουμε ότι οικογένειες κρατούν τα παιδιά για να έχουν τα εργατικά χέρια»

Τέλος, ερωτηθείσα σε ποιο βαθμό παρατηρείται μαθητές να εγκαταλείπουν για να συνδράμουν στις ανάγκες των οικογενειών τους, η κ. Κοσμίδου εξήγησε ότι στους φορείς της εκπαίδευσης δεν υπάρχει ξεκάθαρη εικόνα αναφορικά με την έκταση αυτού ως παράγοντα του όλου φαινομένου, καθότι, όπως χαρακτηριστικά παρατήρησε, «είναι ένα προσωπικό δεδομένο για τους μαθητές και τους γονείς, που το κρατούν για τους ίδιους». «Αυτά δεν εμφανίζονται, δεν παρουσιάζονται σε επίπεδο δευτεροβάθμιας», τόνισε, «αλλά πιθανόν να το γνωρίζει κάθε ένα σχολείο ξεχωριστά». «Και πιθανόν να μη φαίνεται ούτε στο σχολείο», συμπλήρωσε, επισημαίνοντας ότι «είναι ένα προσωπικό δεδομένο για τους μαθητές και τους γονείς, που το κρατούν για τους ίδιους». «Δηλαδή είναι λίγο δύσκολο να παραδεχτείς ότι “θα κρατήσω το παιδί μου να με βοηθήσει στη δουλειά”», συνέχισε, «αν και πολλές φορές γνωρίζουμε ότι οικογένειες, ιδιαίτερα αυτές που είναι αγροτικές και κτηνοτροφικές, κρατούν τα παιδιά για να έχουν τα εργατικά χέρια. Και πολλές φορές βλέπουμε ότι σε αρκετά σχολεία της επαρχίας-όχι μόνο στη Ροδόπη- οι μαθητές από αγροτικές περιοχές έχουν απουσίες στην αρχή ή κατά τη διάρκεια της χρονιάς, ανάλογα με τις καλλιέργειες που έχουν οι γονείς τους. Γιατί ακριβώς πρέπει να μείνουν πίσω στα χωράφια ή στα ζώα και να βοηθήσουν τις οικογένειες». 

google-news Ακολουθήστε το paratiritis-news.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.