Ανησυχια απο φορεις της μειονοτητας για τη διαδικασια ανακαινισης του «Βαγιαζητ Τζαμι» στο Διδυμοτειχο

Οι μη κυβερνητικές οργανώσεις της μειονότητας και δη, η Πολιτιστική Εκπαιδευτική Εταιρεία της Μειονότητας Δυτικής Θράκης, ο Σύλλογος Επιστημόνων Μειονότητας Δυτικής Θράκης και το Κόμμα Ισότητας Ειρήνης Φιλίας απέστειλαν στις 23 Μαΐου 2016 κοινή επιστολή προς τον Υπουργό Πολιτισμού κ. Αριστείδη Μπαλτά με την οποία εξέφρασαν τις έντονες ανησυχίες τους σχετικά με την διαδικασία ανακαίνισης του τζαμιού του Σουλτάνου Τσελεμπή Μεχμέτ (Βαγιαζήτ Τζαμί) στο Διδυμότειχο κοινοποιούμενη προς τον κ.Δήμαρχο Διδυμοτείχου. Αντίγραφο της επιστολής είχε αποσταλεί επίσης στις 22 Απριλίου προς την Διευθύντρια του Διεθνούς Συμβουλίου Μνημείων και Τοποθεσιών ICOMOS κ. Marie-Laure Lavenir και την Διευθύντρια του Παγκόσμιου Κέντρου Κληρονομιάς κα. Mechtild Rssler.
 
Στην επιστολή τους οι φορείς της μειονότητας περιγράφουν την σπουδαιότητα του μνημείου σημειώνοντας πως «αποτελεί ένα μοναδικό τζαμί ανά τον κόσμο» για να παραθέσουν στη συνέχεια τις ενστάσεις τους επί της διαδικασία ανακαίνισης, καταθέτοντας παράλληλα μια σειρά από αιτήματα, όπως η ενημέρωση του κοινού για τη διαδικασία ανακαίνισης και η σύσταση επιτροπής ποικίλων ειδικοτήτων για την εκτέλεση των εργασιών. 

Αναλυτικά η επιστολή έχει ως εξής:

«Αξιότιμε κ. Υπουργέ,
Η μειονότητα Δυτικής Θράκης τέθηκε υπό την εγγύηση του Ελληνικού Κράτους με την Συνθήκη της Λωζάνης το έτος 1923. Οι μη κυβερνητικές οργανώσεις της μειονότητας, ήτοι, η Πολιτιστική Εκπαιδευτική Εταιρεία της Μειονότητας Δυτικής Θράκης, ο Σύλλογος Επιστημόνων Μειονότητας Δυτικής Θράκης και το Κόμμα Ισότητας Ειρήνης Φιλίας εκτελούν αξιόλογο έργο με σκοπό την αναζήτηση των Μειονοτικών δικαιωμάτων και την διατήρηση της πολιτισμικής, ιστορικής και κοινωνικής κληρονομιάς της. Με αυτήν την εκτίμηση, εμείς, ως μη κυβερνητικές οργανώσεις θεωρούμε καθήκον μας την προστασία και διατήρηση των ιστορικών μνημείων ανά την Δυτική Θράκη και θα θέλαμε να επιστήσουμε την προσοχή σας σε ένα σημαντικό θέμα:
 
Το τζαμί του Σουλτάνου Τσελεμπή Μεχμέτ (Βαγιαζήτ Τζαμί) στο Διδυμότειχο του ομώνυμου Δήμου του Νομού Έβρου αποτελεί ένα εξαιρετικό μνημείο με προδιαγραφές Λίστας Πολιτιστικής Κληρονομιάς. Η ανακαίνιση του συνεχίζεται. Ωστόσο, οι εργασίες συντήρησης δεν πραγματοποιούνται σύμφωνα με τις διαδικασίες που περιγράφονται στους κανόνες Προστασίας Φυσικής και Ιστορικής Κληρονομιάς της Unesco. Συγκεκριμένα:
 
Το τζαμί του Σουλτάνου Τσελεμπή Μεχμέτ χτίστηκε το 1420 σε ένα χώρο 900 τ.μ. και φέρει χαρακτηριστικά που το καθιστούν το μεγαλύτερο και παλαιότερο τζαμί στην Ευρώπη. Εκτός από την παραδοσιακή οθωμανική αρχιτεκτονική, το τζαμί φέρει επίσης διαφορετικά αρχιτεκτονικά χαρακτηριστικά. Αποτελεί ένα μοναδικό τζαμί ανά τον κόσμο.
 
Οι 3 επιγραφές που υφίστανται και οι οποίες μπορούν να εντοπιστούν στις εισόδους του τζαμιού αντικατοπτρίζουν χαρακτηριστικά της Ισλαμικής Καλλιγραφίας πριν την κύρια μεταμόρφωση της το 1500. Αυτές οι επιγραφές έχουν μεγάλη σημασία στα πλαίσια της ιστορίας της καλλιγραφίας και οφείλουν να προστατευτούν με μεγάλη φροντίδα.
Το εσωτερικό της οροφής του τζαμιού έχει κατασκευαστεί με την τεχνική του «ντυσίματος» από ξύλο. Δεν υφίσταται κανένα άλλο τζαμί/ιστορικό μνημείο με παρόμοιο στυλ και μέθοδο από την Οθωμανική περίοδο και την περίοδο των Σελτζούκων Τούρκων. Ομοίως, όπως στην τέχνη των επιγραφών της, η ξυλουργία του αντικατοπτρίζει την μοναδικότητα του χαρακτηριστικού αυτού. 

Σφάλματα κατά την ανακαίνιση:

1. Όπως εμφαίνεται από τις επισυναπτόμενες φωτογραφίες (σ.σ. η επιστολή συνοδευόταν από cd με φωτογραφίες), έχουν πραγματοποιηθεί εκσκαφές στα εξωτερικά θεμέλια του τζαμιού, ηλικίας 600 ετών και έχουν τοποθετηθεί πολύ κοντά, κομμάτια από μπετόν (οπλισμένο σκυρόδεμα) που ζυγίζουν τόνους. Οι εργασίες ανακαίνισης αυτού του ιστορικού μνημείου μπορεί να επηρεάσουν την στατικότητα του κτηρίου, διότι τα υποστυλώματα (σιδηροκατασκευή ΗΕΑ) είναι βαριές κατασκευές, οι οποίες φέρουν μεγάλα φορτία. Το μπετόν και το ατσάλι (σιδηροκατασκευή) δεν είναι κατάλληλα σύμφωνα με τους κανόνες ιστορικής αποκατάστασης που έχουν τεθεί από την UNESCO. Είναι πολύ πιθανό ότι κατά την εργασία εκσκαφής με μηχανήματα, τα θεμέλια του τζαμιού να έχουν υποστεί ζημιές.
2. Ακόμη, δεν έχει επιτραπεί για πολλά χρόνια, η είσοδος των πολιτών στο τζαμί και συνεπώς δεν υπήρχε η δυνατότητα να παρακολουθήσουν την κατάσταση αυτού. Τα τμήματα των παραθύρων του τζαμιού έχουν καλυφθεί με πέτρες. Εφόσον η αμέλεια που επιδεικνύεται στον εξωτερικό χώρο του τζαμιού (εκσκαφές) επιδεικνύεται για τις εσωτερικές επιδιορθώσεις, ειδικά για την ξυλουργία, τότε υφίσταται σοβαρός κίνδυνος πέραν αυτού της επιδιορθώσεως. Ως εκ τούτου, για τους λόγους που αναφέρονται στην παρούσα επιστολή, ανησυχούμε βαθιά εάν το ξύλο που αποτελεί υλικό οικοδόμησης του τζαμιού με την καλλιγραφία που φέρει και από την άλλη, καθώς και οι χαρακτικοί στολισμοί του, θα επιδιορθωθούν με το κατάλληλο υλικό και την απαιτούμενη γνώση.
3. Επιπλέον, η εσωτερική ξυλουργία οφείλει να απολυμανθεί από έντομα καθώς το εσωτερικό του τζαμιού που κάποτε χρησιμοποιούνταν από μια τράπεζα (Αγροτική Τράπεζα) ως αποθήκη, ενδέχεται να φέρει έντομα. Η επιδιόρθωση του ξύλου της οροφής δίχως απολύμανση θα προκαλέσει περαιτέρω αποσύνθεση.

Αιτήματα:

α) Λόγω των μοναδικών και διαφορετικών χαρακτηριστικών του που περιγράφονται ανωτέρω, το Τζαμί του Σουλτάνου Τσελεμπή Μεχμέτ να προστεθεί στην Λίστα Πολιτιστικής Κληρονομιάς της Unesco και η διαδικασία ανακαίνισης του να παρακολουθηθεί από ειδικούς της Unesco.
β) Ουδεμία ζημία να μην προκληθεί στα θεμέλια του τζαμιού κατά τις εκσκαφές που πραγματοποιούνται κατά την επισκευή του.
γ) Να ενημερωθεί το κοινό για τη διαδικασία ανακαίνισης.
δ) Να επιτραπεί στις μη κυβερνητικές οργανώσεις να επιβλέπουν την διαδικασία επιδιορθώσεων.
ε) Οι εργασίες να εκτελούνται από μια 1 επιτροπή που θα αποτελείται από ιστορικούς τέχνης ειδικευόμενους στην Οθωμανική Αρχιτεκτονική και την Αρχιτεκτονική των Σελτζούκων-Τούρκων, Καλλιγράφους, Αρχιτέκτονες, Πολιτικούς Μηχανικούς, Χειροτεχνίτες, Τεχνίτες. Μαστόρους Λίθου και Ξυλουργίας, Μαστόρους Kundekari.
ζ) Τα ονόματα των μελών της Καλλιτεχνικής Επιτροπής που θα σχηματιστεί να μνημονευτούν σε πινακίδα που θα αναρτηθεί».

Ακολουθήστε το paratiritis-news.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.