«Τα μαγια της πεταλουδας»

«Βρέθηκα σε κύκλο σκοτεινό στ’ όνειρο που είδα χθες το βράδυ
κι ήμουνα απ’ τη μια του κύκλου εγώ κι εγώ από την άλλη
πες μου τι είν’ αυτά που βλέπω εδώ, πρόφτασα να πω στον εαυτό μου…»
 
και ένας κόσμος ποιητικός, μουσικός, χορευτικός και μαγικός, κάτω από ένα «κόκκινο θολό φεγγάρι», «εδώ στου δρόμου τα μισά», συνδιαλέχτηκε με «παράπονο» και «μεγάλα λόγια» με την ποιητική δραματική φύση του Φεντερίκο Γκαρθία Λόρκα. Ένας ανήσυχος Σκαθαράκος και μια Πεταλούδα σμιλεύτηκαν και μετουσιώθηκαν σε σύμβολα έρωτα και θανάτου, για να μεταφέρουν τη βαθιά λυρική φύση του ανδαλουσιανού ποιητή στο σώμα, στο βλέμμα και στη φωνή της Χρύσας Ιωαννίδου. Υπό τη μουσική συνοδεία ενός βιολιού (Φώτης Ζανελάρης) και μιας κιθάρας (Γιάννης Κούτσικας) η Χρύσα παραδόθηκε στις λορκικές υπαρξιακές ανησυχίες μεταφέροντας πότε με αισθησιακό λυρισμό και πότε με δωρική αποφασιστικότητα στη ζεστή χροιά της φωνής της την πρώιμη σκέψη του ποιητή για τον έρωτα, τη ζωή, την ελευθερία και το θάνατο.
 
«Τα Μάγια της Πεταλούδας» συνέθεσε ο Λόρκα το 1919 και τα ανέβασε το 1920 στο Teatro Eslava της Μαδρίτης, σε σκηνοθεσία του Γκρεγκόριο Μαρτίνεθ Σιέρρα σημειώνοντας παταγώδη αποτυχία, ενώ η δικαίωσή τους ήρθε αρκετά αργότερα χωρίς ο δημιουργός να προλάβει να γευτεί την επιβράβευση. Το έργο με μια πρώτη ματιά πραγματεύεται το θέμα του τσακισμένου, αν όχι ανέφικτου έρωτα, που επανέρχεται στην ποιητική και δραματική παραγωγή του Λόρκα, σε όλο το τραγικό βάθος και μεγαλείο του. Η προβληματική του ενσαρκώνεται στο φυσικό κόσμο των εντόμων και παρουσιάζεται συμβολικά με ένα σκαθάρι και μια πεταλούδα. Σκαθαράκος ως μετενσάρκωση του ίδιου του ποιητή. Πεταλούδα, η επίμονη αναζήτηση της ελευθερίας, της αέρινης σαν την τέχνη, που επιζητεί εκφραστές, θεραπευτές, εραστές. Ο Λόρκα εξυμνεί την τέχνη ως λύτρωση από κάθε επίγειο πόνο, ενώ η επιλογή των εντόμων ως δραματικών χαρακτήρων σηματοδοτεί την αξία κάθε είδους ύπαρξης τονίζοντας με αυτόν τον τρόπο την ενότητα της φύσης. Σαν το αερικό του παραμυθιού που με θέρμη ζοφερή και σοφία καλεί τον αναγνώστη/θεατή να επαναπροσδιορίσει τη σχέση του με τη φύση εν γένει και κατ’ επέκταση με τη φύση του καθεαυτή, έτσι και η Χρύσα σαν αερικό πλησιάζει τους θεατές/ακροατές, τους κεντρίζει με το βλέμμα και τους προσκαλεί σε ένα ταξίδι μουσικής και ποίησης, σπάζοντας τη θεατρική ψευδαίσθηση, καθώς μετατρέπει τον νοητό σκηνικό χώρο σε ένα χώρο «μουσικο-ποιητικής συγκατοίκησης». Ο λόγος του ποιητή ταυτίζεται με την αισθητική πρόθεση της ερμηνεύτριας.
 
ΑΕΡΙΚΟ: «Να πας ποιητή και να πεις στους ανθρώπους ότι ο έρωτας με την ίδια ένταση γεννιέται σε κάθε πλάσμα της ζωής», Να πεις του ανθρώπου να είναι ταπεινός.
Όλα στη Φύση όμοια είναι»!
 
Η ονειρική γραφή του Λόρκα συνθέτει μια ποίηση ιδιαιτέρως συμβολική, στην οποία η κυριαρχία της μεταφοράς αναδεικνύει υψηλές ηθικές και αισθητικές αξίες, βαθιά και έντονα συναισθήματα με σαφές μελαγχολικό ύφος. Ωστόσο, εξίσου συμβολική είναι και η χρήση του κωμικού στοιχείου, ενδεικτική της διττής φύσης της ζωής, αλλά και της ανθρώπινης σκέψης. Μέσα από τον κόσμο της φαντασίας με τα έντονα αισθήματα αναδύονται τα θέματα της Ελευθερίας, του Έρωτα, της Ανατροπής, τα οποία η ερμηνεύτρια Χρύσα Ιωαννίδου, ως περφόρμερ ξετυλίγει παίρνοντας πάνω της όλους τους ρόλους μιας προσωπικής διασκευής με στοιχεία μονολόγου, αυτοσχεδιασμού και επιτέλεσης ενός one woman show. Την παρακολουθούμε να συνδιαλέγεται και μουσικά με τα λυρικά μέρη του ποιητή εμπλουτίζοντας το πρωτότυπο κείμενο με τραγούδια Ελλήνων καλλιτεχνών, τα οποία με βαθιά καλλιτεχνική αισθητική στήνουν έναν καινούριο τρόπο αφήγησης του κλασικού αριστουργήματος μετατρέποντας τη θεατρική πράξη σε αφορμή για προσωπική αναζήτηση, αλλά και απάντηση στο θεμελιώδες και δύσκολο αίτημα του ανθρώπου για ελευθερία. Ελευθερία στη σκέψη, ελευθερία στις επιλογές, ελευθερία στον έρωτα, ελευθερία στην ψυχή, ελευθερία στην κάθε στιγμή, χωρίς ρατσισμό, χωρίς φόβο, χωρίς ενοχή που οι κοινωνικές επιταγές γνωρίζουν αδιακρίτως να προκαλούν. Η διαφυγή από όλα αυτά και η κατάργηση κάθε στενού περιορισμού επιτυγχάνεται μέσω της καθαρτικής επενέργειας της τέχνης, της αναζήτησης της ομορφιάς και της προσωπικής νοηματοδότησης που μόνο φτερά και φως μπορεί να χαρίσει και να ενισχύσει το απέραντο βλέμμα του καθενός από εμάς.
 

Ακολουθήστε το paratiritis-news.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.