Περι εθιμων

Της έκδοσης

Ιδιαιτέρως ωφέλιμη η συνομιλία μας με τον πρόεδρο του Μορφωτικού και Πολιτιστικού Συλλόγου Μοναστηρακίου Δράμας κ. Γιάννη Παπουτσή για την ένταξη του εθίμου των Αράπηδων στο Ευρετήριο Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς.

Ωφέλιμη για τη συνειδητοποίηση πως  τα εν λόγω εγχειρήματα δεν είναι «απλή» υπόθεση. Το διατυπώνουμε αυτό γιατί σε επίπεδο προθέσεων ανάλογες βλέψεις έχουν διατυπωθεί στον δημόσιο λόγο του τόπου και από εδώ συλλόγου. Η εμπειρία όμως που μας μετέφερε ο κ. Παπουτσής δείχνει -έστω κι αν δεν φαίνεται- πως το εγχείρημα κρύβει πολύ μόχθο από πίσω. Είναι ένα «μικρό διδακτορικό» όπως γλαφυρά χαρακτήρισε την προσπάθεια ο κ. Παπουτσής. Ας το έχουν κατά νου αυτό όσοι εκ της περιοχής μας έχουν ανάλογες βλέψεις.

Το δεύτερο που κρατάμε είναι η «αντιμετώπιση» απέναντι στο έθιμο. Σε μια εποχή που τα έθιμα «αναβιώνουν» ο κ. Παπουτσής μας, για την περίπτωση των Αράπηδων μάς «ξέκοψε» το ρήμα εξ αρχής. «Πρόκειται για επιτέλεση και όχι για αναβίωση» μάς είπε, τονίζοντας την αδιάλειπτη πραγματοποίηση του εθίμου στον οικισμό. Δείχνοντας έτσι πως το έθιμο έχει γίνει, ή μάλλον ορθότερα ήταν και συνεχίζει να είναι, «ταυτοτικό στοιχείο» της κοινότητας. Ένα έθιμο δηλαδή στο οποίο τα μέλη της κοινότητας αναγνωρίζουν και προσδιορίζουν τον εαυτό τους και το «συνανήκειν». Αν δεν συνέβαινε αυτό δεν θα είχαν «επενδύσει» ούτε υλικά μέσα ούτε «εργατοώρες» για τη διαφύλαξη της συνέχειας και μεταλαμπάδευσής του στις επόμενες γενιές.

Νομίζουμε ότι εκεί βρίσκεται και η ειδοποιός διαφορά σε σχέση με αντίστοιχα εγχειρήματα. Ξεκομμένα από όλα τα συμφραζόμενά τους αποπνέουν περισσότερο ένα «φολκορικό» χαρακτήρα, αφού γίνονται μάλλον για να δούμε τι έκαναν οι πρόγονοι μας στο παρελθόν, παρά ως κάτι που σημαίνει στο σήμερα. Μια αντίληψη που πηγάζει πρώτα από τους εμπνευστές και «πρωταγωνιστές» ανάλογων εγχειρημάτων και μεταλαμπαδεύεται σε όσους τελικά καταλήγουν μόνο να τα παρακολουθούν ως θέαμα και όχι να «κοινωνούν» τα μηνύματα για τα οποία δημιουργήθηκαν τα έθιμα.

Εκεί νομίζουμε πως θα πρέπει να εντοπιστεί και η υποχώρηση τέτοιων προσπαθειών που (και) στην περιοχή μας στο πρόσφατο παρελθόν ήταν αρκετά πυκνές. Η πανδημία ήταν μόνο η αφορμή κατά την ταπεινή μας άποψη.

Ας μην ξεχνάμε άλλωστε πως κάθε εποχή νομοτελειακά «πετάει» ό,τι περιττό και κρατά μόνο ό,τι ωφέλιμο έχει για τους συγκαιρινούς της. Γι’ αυτό δεν είναι μόνο παράδοση αλλά και παραλαβή.

google-news Ακολουθήστε το paratiritis-news.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.