Οδηγηση: Ενα νομισμα με δυο οψεις

Της Ειρήνης Σαμαρά*

Είναι θλιβερό το πόσο μονοπωλούν τα τελευταία χρόνια οι αναφορές σε τροχαία ατυχήματα την καθημερινότητά μας και την ειδησεογραφία. Αν και σε εγχώριο αλλά και σε ευρωπαϊκό επίπεδο έχει σημειωθεί σχετική βελτίωση, δε σημαίνει πως το αποτέλεσμα είναι ικανοποιητικό. Αντιθέτως, ο αριθμός των τροχαίων ατυχημάτων όσο και η θανατηφόρα έκτασή τους δείχνει πως υπάρχει ακόμα μια τεράστια απόσταση που πρέπει να διανυθεί ώστε να πάψει επιτέλους να γίνεται λόγος για έναν «εμφύλιο της ασφάλτου». Όμως, η προσπάθεια τόσο εθνικών όσο και ευρωπαϊκών φορέων που συστάθηκαν κυρίως για την εξομάλυνση αυτού του τραγικού φαινομένου, θα μπορούσε να χαρακτηριστεί αρκετά ελπιδοφόρα και υποσχόμενη για το μέλλον. 
 
Στο συγκεκριμένο θέμα δε χωρούν πολλές συστάσεις ειδικότερα όταν τα νούμερα μιλούν από μόνα τους. Κατά την επταετία 2010-2017, σχεδόν το 14% των ανθρώπων που σκοτώθηκαν στους δρόμους της ΕΕ ήταν ηλικίας μεταξύ 18 και 24 ετών, ενώ στις ηλικίες άνω των 65 ετών και λόγω δημογραφικών μεταβολών, το ποσοστό από 22% άγγιξε το 27%. Σε τοπικό επίπεδο, αν και η Ελλάδα σημείωσε σημαντική πρόοδο με μείωση ύψους 41%, η αναλογία δυστυχώς παραμένει σε 69 θανάτους ανά εκατομμύριο κατοίκους και πολύ υψηλότερη από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο που φτάνει μόλις το 50. Η χώρα μας κατέχει από τις πρώτες θέσεις στην κλίμακα των τροχαίων ατυχημάτων, μια πρωτιά που θα έπρεπε να μας θλίβει και να ευαισθητοποιεί όλους.
 
Δε θα ήταν εύστοχο να υποστηρίξουμε πως υπάρχει μόνο ένα αίτιο που προκαλεί τόσα πολλά ατυχήματα αλλά αντιθέτως, διακρίνουμε παρά πολλούς παράγοντες που οδηγούν σε αυτό το αποτέλεσμα. Βασικότερο όλων, η έλλειψη οδικής αλλά και οδηγικής συμπεριφοράς. Η απειρία των νέων οδηγών είναι κατανοητή, εκείνο όμως που δυστυχώς εκλείπει είναι η ουσιαστική εκπαίδευση κατά τη διάρκεια της διδασκαλίας. Το βάρος πέφτει στις εξετάσεις και όχι σε ουσιαστικά ζητήματα για τα οποία πρέπει ο οδηγός να μεριμνά, όπως η σωστή ψυχολογία, η ορθή συμπεριφορά εν μέσω κακών καιρικών ή οδηγικών συνθηκών, η σωστή φροντίδα του οχήματος ή ακόμη και η εξάλειψη του εγωιστικού και ανταγωνιστικού τρόπου οδήγησης. Πόσοι χρησιμοποιούν το γκάζι μόνο και μόνο για να εντυπωσιάσουν; Πόσοι όμως είναι σωστοί οδηγοί αλλά καταλήγουν σε τροχαία ατυχήματα εξαιτίας του διπλανού τους; 
 
Παρ’ όλα αυτά, τα πλέον σύγχρονα και ασφαλέστερα αυτοκίνητα σε συνδυασμό με τους καινούργιους αυτοκινητοδρόμους που έχει χρηματοδοτήσει και κατασκευάσει η Ευρωπαϊκή Ένωση τόσο σε πανευρωπαϊκό επίπεδο αλλά και εκτός των συνόρων της, όπως για παράδειγμα η χρηματοδότηση που προσέφερε στα Δυτικά Βαλκάνια και την Τουρκία το 2018 για τη δημιουργία ασφαλέστερων οδικών δικτύων και αναβάθμιση του κώδικα οδικής κυκλοφορίας τους, συνέβαλλαν στη μείωση των θανατηφόρων τροχαίων δυστυχημάτων τα τελευταία χρόνια. Αν και πλέον οι ευρωπαϊκοί αυτοκινητόδρομοι είναι από τους ασφαλέστερους στον κόσμο, οι αρμόδιοι δεν επαναπαύονται και επιθυμούν να δουν ακόμη μεγαλύτερη βελτίωση. Τον Απρίλιο του 2019, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ψήφισε την υποχρεωτική καθιέρωση 30 χαρακτηριστικών ασφαλείας στα νέα αυτοκίνητα, όπως το σύστημα ελέγχου ταχύτητας, η συσκευή προειδοποίησης για την απόσπαση της προσοχής του οδηγού και το σύστημα πέδησης έκτακτης ανάγκης.  Επιπλέον, η Ε. Ε εντείνει την προσπάθεια για ενίσχυση των κανόνων ασφαλείας οδικών υποδομών, την καθιέρωση της αυτόνομης οδήγησης αλλά και την πρακτική εφαρμογή της, αντικείμενα που έχουν εγκριθεί από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ήδη από το 2018.
 
Εν κατακλείδι, αν και πλέον η κινητικότητα αυτή φαίνεται αρκετά ελπιδοφόρα, τίποτα δε θεωρείται ως δεδομένο. Η Ευρωπαϊκή Ένωση πασχίζει να βελτιώσει τόσο τις υποδομές όσο και τους κανόνες ασφαλείας με σεβασμό προς την ανθρώπινη ζωή, έχοντας όμως ως προϋπόθεση και προσδοκία τη διάδοση μιας ορθής και ασφαλούς οδηγικής παιδείας από τα κράτη – μέλη της σε όσους επιλέγουν να βρίσκονται πίσω από το τιμόνι μιας μηχανής ή ενός αυτοκινήτου αλλά και σε όσους θέλουν να είναι επιβάτες που απολαμβάνουν τη μαγεία ενός ταξιδιού και όχι να χάνουν τη ζωή τους από αυτά. Η πρωτιά μας στα τροχαία δε θα έπρεπε να μας αφήνει αδιάφορους αλλά να μας καταστήσει σαφές πως αν και η ζωή μοιάζει συχνά με έναν αγώνα δρόμου, ποτέ κανείς δεν κέρδισε την πρωτιά χάνοντας την.
 
*Η Ειρήνη Σαμαρά είναι τριτοετής φοιτήτρια του Τμήματος Πολιτικών Επιστημών στο Δ.Π.Θ.

google-news Ακολουθήστε το paratiritis-news.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.