Η συμβολη της μεσογειακης διατροφης στο ευ ζην

Το μοντέλο της μεσογειακής διατροφής (του τρόπου διατροφής των ανθρώπων που ζουν σε χώρες της Μεσογείου από τη Νότια Ιταλία ως τη Βόρεια Αφρική) κερδίζει όλο και περισσότερο έδαφος τα τελευταία χρόνια καθώς πλήθος μελετών δείχνουν ότι οι κάτοικοι των περιοχών της Μεσογείου παρουσιάζουν πολύ σπανιότερα σε σχέση με εκείνους που ζουν στη Βόρεια Ευρώπη και στην Αμερική στεφανιαία νόσο αλλά και μορφές καρκίνου όπως του εντέρου ή του μαστού.

Ωστόσο, όπως επισημαίνουν οι ειδικοί, η αποκαλούμενη μεσογειακή δίαιτα αποτελεί μύθο καθώς οι διαφορές του τρόπου διατροφής μεταξύ των λαών της Μεσογείου είναι κάτι παραπάνω από χτυπητές. Παράδειγμα προς μίμηση για υγεία και μακροζωία αποτελούν, σύμφωνα με όλες τις έρευνες, οι Κρήτες.

Οι έρευνες έδειξαν ότι το μοντέλο διατροφής που προφυλάσσει από εμφράγματα του μυοκαρδίου καθώς και από διάφορες μορφές καρκίνου είναι εκείνο που ακολουθούσε ο αγροτικός πληθυσμός της Κρήτης. Λιτή διατροφή, πλούσια σε χορταρικά, φρούτα, ζυμωτό μαύρο ψωμί, αγνό τυρί, τροφές μαγειρεμένες με ελαιόλαδο. Σημαντικός παράγοντας για την καλή υγεία του πληθυσμού της Κρήτης αποτελούσε επίσης η σωματική άσκηση. Δεκατρία χιλιόμετρα περπάτημα την ημέρα ήταν ο φυσικός τρόπος άσκησης των Κρητών. Την ίδια στιγμή, σύμφωνα με τα στοιχεία, άλλοι λαοί της Μεσογείου όπως οι Ισπανοί ή οι Ιταλοί δεν καταναλώνουν περισσότερα από 15-20 γραμμάρια ελαιόλαδου την ημέρα, όταν η κατανάλωσή του από τους Κρήτες ξεπερνά τα 70 γραμμάρια ημερησίως ενώ η διατροφή τους περιέχει σε πολύ μεγαλύτερα ποσοστά πολυακόρεστα λιπαρά οξέα.

Έχουμε πει σε προηγούμενα άρθρα ότι η μέση κατά κεφαλή κατανάλωση ελαιολάδου στη χώρα μας ανέρχεται στα 20 λίτρα και ακολουθεί σε μεγάλη απόσταση με 10 λίτρα κατά κεφαλή η Ισπανία και πολύ μακριά οι άλλες χώρες. Άρα λοιπόν δεν είναι και πολύ σωστό να χρησιμοποιείται ο όρος «μεσογειακή διατροφή» ή «μεσογειακή δίαιτα» αλλά θα έπρεπε να χρησιμοποιείται ο όρος «ελληνική διατροφή» και ακόμη καλύτερα «Κρητική διατροφή». 

Η ειδική της μεσογειακής διατροφής Αντωνία Τριχοπούλου

Φυσικά όταν μιλάμε για «μεσογειακή διατροφή ή δίαιτα» δεν μπορούμε να μη αναφερθούμε στην κ. Αντωνία Τριχοπούλου, καθηγήτρια Διατροφής και Προληπτικής Ιατρικής του Πανεπιστημίου Αθηνών, κατεξοχήν ειδική στο συγκεκριμένο τομέα, καθώς και στον αείμνηστο σύζυγό της Δημήτρη Τριχόπουλο καθηγητή Επιδημιολογίας και Δημόσιας Υγείας στο Πανεπιστήμιο του Χάρβαρντ και ακαδημαϊκό.

Μάλιστα για το σπουδαίο έργο της, στις 29 Οκτωβρίου 2011, η καθηγήτρια κ. Αντωνία Τριχοπούλου, Διευθύντρια του Συνεργαζόμενου Κέντρου Διατροφής του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας στην Αθήνα, τιμήθηκε με την ανώτατη διάκριση της Ευρωπαϊκής Ομοσπονδίας Διατροφικών Εταιρειών, διάκριση η οποία απονέμεται ανά τετραετία, σε επιστήμονες με ερευνητική συμβολή διεθνούς ακτινοβολίας στον τομέα της διατροφής και της υγείας.

Ασφαλώς πρόκειται για μια πολύ σημαντική αναγνώριση και για την κ. Τριχοπούλου και για τη χώρα μας, πίσω από την οποία υπάρχει σκληρή δουλειά τριάντα περίπου χρόνων. Η βράβευση έγινε στο πλαίσιο του 11 Διεθνούς Συνεδρίου της Ομοσπονδίας, το οποίο πραγματοποιήθηκε στη Μαδρίτη της Ισπανίας.

«Η Μεσογειακή Διατροφή, ο μεσογειακός τρόπος ζωής θα έλεγα καλύτερα, συμβάλλει στο ευ ζην» τονίζει η κα Τριχοπούλου και συνδέει τη Δίαιτα της Μεσογείου με τη μακροβιότητα, την πρόληψη πολλών νοσημάτων ή τουλάχιστον τη μείωση της εμφάνισής τους. «Πέρα από τη Μεσογειακή Διατροφή είναι και ο μεσογειακός τρόπος ζωής, ο τρόπος που περπατάμε, που πίνουμε το κρασάκι μας, που κι αυτό είναι μεν διατροφή, αλλά εκφράζει και ένα πολιτισμικό γεγονός. Πρέπει να βάλουμε και το μεσημεριανό ύπνο, που δυστυχώς δεν μπορούμε να τον έχουμε όλοι πια. Και όλες τις γιορτές, τις παραδόσεις, τις θρησκευτικές νηστείες, τις άπειρες πολιτισμικές εκδηλώσεις που συνδέονται με το μεσογειακό τρόπο ζωής».

«Μεσογειακή Διατροφή είναι αυτή που εφάρμοζαν οι λαοί, οι οποίοι κατοικούσαν στη λεκάνη της Μεσογείου, πριν το 1960, και δη στις περιοχές όπου καλλιεργείται η ελιά, γιατί Μεσογειακή Διατροφή χωρίς ελαιόλαδο, δεν υπάρχει.

Το 1960 χαρακτηρίζεται σαν χρονικό σημείο αναφοράς, επειδή από εκεί και μετά ακολούθησαν μεγάλες κοινωνικοοικονομικές αλλαγές, πράγμα που επηρέασε και την παρασκευή των τροφίμων, αλλά και τον τρόπο κατανάλωσής τους.

Αν θέλουμε να προσδιορίσουμε με αδρές γραμμές τα βασικά χαρακτηριστικά της Μεσογειακής Διατροφής θα μπορούσαμε να πούμε ότι:
Βασίζεται σε φυτικά τρόφιμα, με άξονα το ελαιόλαδο, αλλά δεν είναι απαγορευτική.
Δε λέει όχι στο κρέας – λέει ναι, αλλά με μέτρο.
Δε λέει όχι στην κατανάλωση των γαλακτοκομικών – λέει ναι, αλλά κυρίως στο γιαούρτι και το τυρί και λιγότερο στο γάλα.
Άξονα στη Μεσογειακή Διατροφή αποτελούν επίσης τα ανεπεξέργαστα δημητριακά, αλλά με διαφοροποιήσεις από χώρα σε χώρα. Στην Ελλάδα εννοούμε το ψωμί, στην Ιταλία την πάστα, στη βόρειο Αφρική το κους κους. Όλα όμως έχουν ως βάση το ανεπεξέργαστο δημητριακό.
Επίσης πρέπει να συμπεριλάβουμε και την φυσική δραστηριότητα, καθώς όπως είπαμε δεν μιλάμε απλώς για ένα διατροφικό μοντέλο, αλλά για ένα τρόπο ζωής». 

Οι σκοπιμότητες πίσω από την μη ανάδειξη της μεσογειακής διατροφής

Η κ. Αντωνία Τριχοπούλου, με απίστευτο πάθος και προσήλωση συνέβαλε τα μέγιστα στην ανάδειξη της σημασίας της μεσογειακής διατροφής και της παραδοσιακής μεσογειακής διατροφής γενικότερα. Για να καταλάβει κανείς τις τεράστιες δυσκολίες και τα βήματα που έχουν γίνει, πρέπει να σκεφτεί ότι τη δεκαετία του ’80 σχεδόν κανείς δεν συζητούσε για τη μεσογειακή διατροφή, όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά και διεθνώς.

Οι διατροφικές οδηγίες, που ήταν σε ισχύ για όλα τα ευρωπαϊκά κράτη, κινούνταν στη γραμμή «μειώστε το λίπος» και αυτό για την Ελλάδα εκλαμβανόταν ως “μειώστε το ελαιόλαδο” το οποίο, όπως καταλαβαίνετε, ήταν αδύνατο να συμβεί , γιατί για μας το ελαιόλαδο έχει πολύ μεγάλη σημασία, γιατί μ’ αυτό καταναλώνουμε πάρα πολλά λαχανικά.

Το 1984 ξεκίνησε μια συστηματική προσπάθεια προκειμένου η ομάδα Τριχοπούλου να ξεκαθαρίσει ότι εμείς έχουμε μια διατροφή διαφορετική από τη δυτική και βόρεια Ευρώπη και όταν βγαίνουν διατροφικές οδηγίες θα πρέπει να συνεκτιμώνται ορισμένα χαρακτηριστικά.

Πίσω από τη δυσκολία να παραδεχθούν οι βορειοευρωπαίοι τη μεγάλη σημασία της μεσογειακής δίαιτας και ότι συνδέεται με τη μακροζωία, κρυβόταν σκοπιμότητες και μεγάλα συμφέροντα, διότι η μεσογειακή διατροφή θα άλλαζε όλο το σκεπτικό της κατανάλωσης τόσο φρούτων και λαχανικών που παράγονται στο νότο της Ευρώπης όσο και στην κατανάλωση κόκκινου κρέατος που παράγεται στην κεντρική και βόρεια Ευρώπη.

Με απλά λόγια τα στοιχεία με την ανάλυση της Μεσογειακής Δίαιτας, έδειχναν ότι αυτή μας παρέχει ό, τι ακριβώς πρέπει να λαμβάνει ο άνθρωπος από πλευράς θρεπτικών συστατικών. Που σημαίνει ότι δεν χρειάζονται χαπάκια, ούτε συμπληρώματα διατροφής. Όλα τα παίρνουμε με τη Μεσογειακή Δίαιτα και αυτό πρέπει να το προβάλλουμε, να το μάθει ο κόσμος. 

Μπορεί να αποτελέσει η μεσογειακή διατροφή brand name για την Ελλάδα ή και άλλες μεσογειακές χώρες;

Μετά την παράθεση αποδεικτικών στοιχείων άρχισαν να ενδιαφέρονται έντονα οι Ισπανοί και οι Ιταλοί γιατί κατάλαβαν ότι από αυτή την υπόθεση μπορούσαν να αποκομίσουν πολύ μεγάλα οφέλη , όπως και κάνουν σήμερα , πλασάροντας τα δικά τους προϊόντα, ως τρόφιμα μεσογειακής διατροφής.

Όμως αναρωτιέται κανείς αν η μεσογειακή διατροφή μπορεί να αποτελέσει ισχυρό brand name για την Ελλάδα ή και άλλες μεσογειακές χώρες. Και ναι και όχι απαντά η κ. Α. Τριχοπούλου. «Γιατί δεν ανήκει σε κανέναν ξεχωριστά αλλά ανήκει σε όλους τους λαούς της Μεσογείου, όπως βέβαια αυτοί έτρωγαν γύρω στο ’60. Και επειδή ακριβώς ανήκει σε τόσο πολλούς δεν μπορεί να τη χρησιμοποιήσει κάποιος σαν δικό του brand name, για να επενδύσει χρήματα. Αυτό που έχει τεράστια σημασία για τη χώρα μας είναι να ορίσουμε εμείς τι είναι παραδοσιακό – το δικό μας ιδιαίτερο και διαφορετικό». Και πάνω σε αυτό το σημείο λέει με ένα μικρό παράπονο η κ. Τριχοπούλου. «Έχω ιδρώσει τα τελευταία χρόνια με όλους τους υπουργούς γι’ αυτό το θέμα. Περίμενα ώρες στον προθάλαμο του γραφείου τους, ώσπου να με δεχτούν και νόμιζαν ότι θέλω να κανονίσω κάποια δική μου δουλειά. Πάνω σ’ αυτό, παρά τις υποσχέσεις, δυστυχώς δεν έχει γίνει ακόμη τίποτα».

Η χαλαρότητα στην αντιμετώπιση αυτών των θεμάτων στερεί τη χώρα από προϊόντα που θα έχουν σημαντική προστιθέμενη αξία. Και έρχονται χώρες, όπως η Τουρκία, η Ουκρανία, η Βουλγαρία, η Ρουμανία και καταγράφουν τα παραδοσιακά τους τρόφιμα. Η Βουλγαρία το γιαούρτι, η Τουρκία τον τραχανά Εμείς τους μάθαμε τη μεθοδολογία και τώρα αυτοί κάνουν άλματα.

Τι λείπει λοιπόν; Λείπει η στρατηγική, λείπει η εθνική αγροτική πολιτική με τις σταθερές κατευθύνσεις, τους καθαρούς προσανατολισμούς, τους καθαρούς στόχους. Λείπει η πολιτική που θα μας βοηθάει να ξέρουμε που είμαστε και που θέλουμε να φτάσουμε. Και όπως έχουμε τονίσει επανειλημμένα είναι αναγκαιότητα για τα ποιοτικά μας προϊόντα η πιστοποίηση και η τυποποίηση. Κάθε φορά που το αγοράζει κάποιος να είναι το ίδιο ποιοτικό και ασφαλές προϊόν. Τα τοπικά προϊόντα είναι από τις μεγάλες δυνατότητες της χώρας μας και πρέπει να επενδύσουμε στο εκλεκτό, το μοναδικό, με ειδικό σήμα ποιότητας. 

Τα βασικά συστατικά της μεσογειακής διατροφής

Ελαιόλαδο

Οι επιστημονικές ενδείξεις για τα οφέλη του ελαιόλαδου δεν περιορίζονται μόνο στην πρόληψη της στεφανιαίας νόσου, της υπέρτασης, της θρόμβωσης, του διαβήτη και της παχυσαρκίας. Η υψηλή περιεκτικότητά του σε αντιοξειδωτικά φαίνεται ότι συμβάλλει σημαντικά στη μακροζωία.

Είναι χαρακτηριστικό ότι η προσδοκώμενη διάρκεια ζωής είναι μεγαλύτερη στην Ελλάδα από ότι στη Βόρεια Ευρώπη, παρά τον σταθερά μεγαλύτερο αριθμό καπνιστών. Η προστατευτική επίδραση του ελαιόλαδου κατά των καρδιαγγειακών παθήσεων και της απώλειας των γνωστικών λειτουργιών οφείλεται κυρίως σε δύο βασικά συστατικά του: στα μονοακόρεστα λιπαρά οξέα και στις αντιοξειδωτικές ουσίες. Το ελαιόλαδο είναι πολύ πλούσιο σε ολεϊκό οξύ (55% ως 83% του συνόλου των λιπαρών οξέων) που είναι ένα μονοακόρεστο λιπαρό οξύ και σε αντιοξειδωτικά όπως η βιταμίνη Ε και οι φαινολικές ενώσεις. Τα μονοακόρεστα λιπαρά οξέα μεταξύ των άλλων μειώνουν τα επίπεδα της LDL (κακής) χοληστερίνης στο αίμα ενώ δεν επηρεάζουν τα επίπεδα της HDL (καλής) χοληστερίνης.

Στην Κρητική δίαιτα το ελαιόλαδο αποτελεί την κύρια πηγή του λίπους της συνολικής ενέργειας που λαμβάνεται ημερησίως σε ποσοστό που φθάνει το 27%. Τουλάχιστον 70 γραμμάρια ελαιόλαδου την ημέρα δημιουργούν ασπίδα για την καρδιά μας. 

Κρασί

Τα στοιχεία των ερευνών για τις ευεργετικές ιδιότητες του οίνου στην καρδιά έδωσαν σε πολλούς τη δικαιολογία που χρειάζονταν για να πουν «δώστου να καταλάβει».
Ωστόσο για καλή υγεία το «ακόμη ένα ποτηράκι» είναι ο χειρότερος σύμβουλος. Δύο ποτήρια κρασί την ημέρα – για τους άνδρες και ένα για τις γυναίκες – μαζί με το γεύμα, δημιουργούν καλή διάθεση και δίνουν καλή υγεία. 

Διαιτητικές ίνες

Βασικό στοιχείο της Κρητικής διατροφής αποτελούν οι διαιτητικές ίνες που περιέχονται στα φρούτα, στα λαχανικά; στα όσπρια και στα δημητριακά. Σύμφωνα με πολλές επιστημονικές αναφορές, τα φρούτα και τα λαχανικά προστατεύουν από στεφανιαία νόσο και συμβάλλουν στην προστασία κατά του καρκίνου.

Τα όσπρια μαγειρεμένα με ελαιόλαδο, όπως συνηθίζεται στην ελληνική κουζίνα, δημιουργούν εύγευστα πιάτα τα οποία συγχρόνως παρέχουν πρωτεΐνες, ιχνοστοιχεία και βιταμίνες. Στις διατροφικές οδηγίες στη χώρα μας η κατανάλωση της πατάτας συστήνεται λίγες φορές την εβδομάδα. Αποτελεί πηγή βιταμίνης C αλλά, όπως συμβαίνει και με το λευκό ψωμί, δίνει γρήγορα ποσότητες γλυκόζης μετά την κατανάλωσή της.

Σύμφωνα με το πρότυπο της κρητικής δίαιτας, είναι απαραίτητη η πρόσληψη τουλάχιστον 30 γραμμαρίων διαιτητικών ινών ημερησίως και 400 γραμμαρίων φρούτων και λαχανικών.
Το ανησυχητικό είναι ότι και στη χώρα μας οι σύγχρονοι έφηβοι, θεωρώντας ξεπερασμένα τα παραδοσιακά ελληνικά και υγιεινά διατροφικά μοντέλα, δεν λαμβάνουν περισσότερα από 300 γραμμάρια φρούτων και λαχανικών ημερησίως. 

Ψάρια

Το ψάρι και ιδιαίτερα τα λιπαρά ψάρια αποτελούσαν βασικό κομμάτι της μεσογειακής δίαιτας και μπορούν να βρεθούν σε αφθονία σε μια χώρα όπως η δική μας.
Εκτός από πρωτεΐνη άριστης ποιότητας, τα ψάρια προσφέρουν τα ω-3 λιπαρά οξέα που είναι απαραίτητα για τη σωματική και ψυχοκινητική ανάπτυξη των παιδιών και για την πρόληψη των χρονίων νοσημάτων. Τα μικρά ψάρια είναι επίσης πολύ καλές πηγές ασβεστίου. 

Χόρτα

Έχουν πλέον επιβεβαιωθεί οι αντιοξειδωτικές ιδιότητες ενός αγαπητού χόρτου της ελληνικής παραδοσιακής κουζίνας, της τσουκνίδας. Δρα προληπτικά κατά της ανάπτυξης των καρκινικών κυττάρων και κατά των καρδιαγγειακών νοσημάτων, αφού είναι πλούσια σε καροτίνη Β. Η γλιστρίδα (αντράκλα), σύμφωνα με διατροφικές μελέτες, είναι πλούσια σε λινολενικό οξύ, το οποίο αποτελεί έναν από τους σημαντικότερους παράγοντες για το χαμηλό ποσοστό καρδιοπαθειών των κατοίκων των νοτίων περιοχών της Ευρώπης. Είναι χαρακτηριστικό ότι η ελληνική γη παράγει περισσότερα από 150 βρώσιμα χόρτα. Φανταστείτε πόσα νόστιμα πιάτα και πόσες πίτες μπορούν να γίνουν με λίγη φαντασία.
Κρέας

Το αγαπημένο στους περισσότερους κόκκινο κρέας αλλά και τα αβγά και το τυρί μπορεί να είναι πλούσια σε βιταμίνες (D, Β1, Β2, Β6, φυλλικό οξύ, βιοτίνη) αλλά μας «φορτώνουν» παράλληλα με κορεσμένα λίπη, υπαίτια για αθηρωμάτωση, καρδιαγγειακά νοσήματα, ακόμη και καρκίνο.

Η κύρια διαφοροποίηση ψαριών και κρέατος συνίσταται στην ποιότητα λίπους τους. Συγκεκριμένα, το λίπος του κρέατος είναι κυρίως κορεσμένο και σχετίζεται με υπερλιπιδαιμίες, υπέρταση, διαβήτη και παχυσαρκία, ενώ το λίπος του ψαριού είναι πολυακόρεστο, και πλούσιο σε ω-3 λιπαρά οξέα, που έχουν συγκεντρώσει τα τελευταία χρόνια το μεγάλο ενδιαφέρον των ειδικών. Πριν από δεκαπέντε περίπου χρόνια επιδημιολογικές έρευνες έδειξαν πως οι Εσκιμώοι που κατανάλωναν αυξημένες ποσότητες ψαριών εμφάνιζαν μειωμένο ποσοστό ισχαιμικών καρδιοπαθειών.

Οι θετικές αυτές επιδράσεις του λίπους του ψαριού φάνηκαν ύστερα από σειρά έντονων πειραματικών μελετών, όπου επίσης βρέθηκε πως πολυακόρεστα λίπη, κυρίως ω-3 λιπαρών οξέων, συμβάλλουν όχι μόνο κατά των θρομβώσεων, αλλά και στην ανάπτυξη, στην καλή λειτουργία του νευρικού συστήματος, στο δέρμα κ.α. Μάλιστα, σε μια μεγάλη έρευνα που έγινε σε ασθενείς με πρόσφατο ιστορικό εμφράγματος, η αυξημένη κατανάλωση ψαριού στο διαιτολόγιό τους μείωσε τους θανάτους κατά 20%.

Γίνεται λοιπόν φανερό πως ένας από τους αποτελεσματικότερους τρόπους μείωσης των καρδιοπαθειών είναι η αύξηση στο διαιτολόγιό μας των ω-3 λιπαρών οξέων. Λαμβάνοντας υπόψη μας πως n κατανάλωση ψαριού, ιδιαίτερα στην παιδική ηλικία, δεν ξεπερνά τη μία φορά την εβδομάδα, γίνεται σαφές πως πρέπει να αυξήσουμε τις πηγές πρόσληψης των απαραίτητων λιπαρών οξέων.

Πρέπει επίσης να τονίσουμε πως τα απαραίτητα λιπαρά οξέα κρίνονται αναγκαία για την ανάπτυξη και την καλή λειτουργία της όρασης του δέρματος καθώς και του εγκεφάλου.
Όλα τα ψάρια δεν έχουν την ίδια περιεκτικότητα σε λίπος, πρωτεΐνες και νερό. Η σύστασή τους εξαρτάται από το είδος, από το χρόνο και τον τόπο αλίευσης (π.χ. ο σολομός των παγωμένων νερών του Ατλαντικού αναπτύσσει περισσότερο λίπος από σολομούς θερμότερων θαλασσών). Η σαρδέλα, για παράδειγμα, όταν αλιεύεται το Μάρτιο έχει 2% λίπος, ενώ το Σεπτέμβριο 23%!

Τrans λιπαρά οξέα

Το μεγάλο πλεονέκτημα της μεσογειακής δίαιτας ήταν η πλήρης απουσία trans λιπαρών οξέων, τα οποία χρησιμοποιούνται σήμερα κατά κόρον στη σύγχρονη «πλαστική» διατροφή μας. Τα βρίσκουμε κυρίως σε πάστες, γλυκά, μακαρονάδες και φαστ-φουντ. Τα βλαβερά αυτά οξέα στην μεσογειακή δίαιτα δεν περιέχονται ούτε στο 0,1% της ημερήσιας ενέργειας ενώ στην Αμερική αποτελούν τουλάχιστον το 4%-5% της ενέργειας ημερησίως.

Η διατροφή των Ευρωπαίων αποτελείται πλέον από πολύ περισσότερο λίπος, πολύ περισσότερο αλάτι, και είναι πολύ πιο «γλυκιά». Οι έρευνες έδειξαν ότι η μέση ημερήσια πρόσληψη θερμίδων στην ΕΕ των 15 ήταν 3.340 θερμίδες από 2.960 θερμίδες που ήταν 40 χρόνια πιο πριν, αύξηση που προσεγγίζει στο 20%. Μεγαλύτερη αλλαγή στις διαιτητικές συνήθειες παρατηρήθηκε στην Ελλάδα, την Ιταλία, την Ισπανία, την Πορτογαλία, την Κύπρο και τη Μάλτα. Μάλιστα η μέση πρόσληψη θερμίδων στις χώρες αυτές αυξήθηκε κατά 30%.

Σε γενικές γραμμές, η αλλαγή στις διαιτητικές συνήθειες των Ευρωπαίων αποδίδεται στην αύξηση του εισοδήματος, την αύξηση στον αριθμό των μεγάλων υπεραγορών, τις αλλαγές στο σύστημα διανομής των τροφίμων, αλλά και στην αλλαγή του τρόπου ζωής των ανθρώπων που έγινε περισσότερο καθιστική. Επιπλέον, επειδή οι γυναίκες εργάζονται σε πολύ μεγαλύτερο βαθμό από ότι 40 χρόνια πριν, οι οικογένειες πλέον τρώνε περισσότερο έτοιμα και επεξεργασμένα φαγητά.

Φαγητά που είναι πλουσιότατα σε πρόσθετα τροφίμων, τα γνωστά μας Ε, όπως είναι τα συντηριτικά, αντιοξειδωτικά, γαλακτοματοποιητές, χρωστικές, στεθεροποιητές και ένα σωρό άλλα, όπως οι λεγόμενοι χημικοί επιμολυντές που βρίσκονται στα υλικά συσκευασίας, για τα οποία σχετική έρευνα της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων, υπό την επίβλεψη της καθηγήτριας Μικροβιολογίας κ. Χρυσάνθης Παπαδοπούλου, διαπίστωσε ότι ετησίως αναλογούν πέντε κιλά συντηρητικών τύπου E στο τραπέζι του Έλληνα καταναλωτή.

Βέβαια «οι ουσίες αυτές δεν κυκλοφορούν παράνομα στη χώρα μας, αφού περιέχονται στον Κώδικα Τροφίμων που ισχύει στην Ευρωπαϊκή Ένωση, και για όλα προβλέπεται ανώτατο ποσοστό περιεκτικότητας». Όμως μας είναι μάλλον άγνωστες οι αλληλεπιδράσεις. Ο έλεγχος που υφίστανται όλα τα E είναι για τη δράση και τις επιπτώσεις του καθενός μεμονωμένα. Δεν έχουν γίνει, όμως, πειράματα για τις επιπτώσεις των ουσιών αυτών, όταν δύο ή περισσότερα E, όπως συμβαίνει στις περισσότερες περιπτώσεις, συνυπάρχουν σε ένα σκεύασμα ή ποιες είναι οι επιπτώσεις αν συνυπάρξουν κάποια ή κάποιο Ε με ίχνη υπολειμμάτων γεωργικών φαρμάκων. Συνεπώς δεν μπορούμε να γνωρίζουμε ποιες είναι οι πιθανές αλληλεπιδράσεις τους. 

Η υιοθέτηση των αρχών της μεσογειακής διατροφής ολοένα και εκπίπτει

Παρόλη τη δημοφιλία της και παρά την προσπάθεια της βιομηχανίας τροφίμων να δημιουργήσει και να προωθήσει στην αγορά προϊόντα που να είναι πιο υγιεινά, τα τελευταία στοιχεία δείχνουν ότι η υιοθέτηση των αρχών της μεσογειακής διατροφής ολοένα και εκπίπτουν.

Η καθημερινή πληθώρα των εκπομπών μαγειρικής στα τηλεοπτικά κανάλια προωθεί τα προϊόντα της βιομηχανίας, προωθεί ένα τρόπο διατροφής δυτικότερο από το δυτικό, που μάλλον προορίζεται για πολύ υγιείς και ανθεκτικούς σε όλα αυτά ανθρώπους, αλλά για πόσο χρονικό διάστημα; Μια σχετική έρευνα που έγινε για τα λεγόμενα ταχυφαγεία έδειξε ότι όταν άνοιγε ένα τέτοιο κατάστημα σε μια γειτονιά , μέσα σε 4-5 χρόνια σημειώνονταν αύξηση κατά 10-15% σε καρδιαγγειακά και σε εγκεφαλικά περιστατικά.

Μετά τις τηλεοπτικές εκπομπές με τη συνταγή στο χέρι κάνουμε την εβδομαδιαία εξόρμηση στο σουπερμάρκετ. Φαντασθήκατε ποτέ τι κουβαλάμε μέσα στο καλάθι;
Και αν προσπαθήσουμε να το ανακαλύψουμε, ένα είναι βέβαιο: δεν θα καταλάβουμε σχεδόν τίποτε! Ο θαυμαστός κόσμος των προσθέτων, των συντηρητικών, των αντιοξειδωτικών και των γλυκαντικών έχει τους δικούς του κώδικες που κανένας αμύητος δεν μπορεί εύκολα να αποκρυπτογραφήσει.

Η σωστή διατροφή αποτελεί έναν από τους πιο βασικούς παράγοντες που συμβάλλουν στη διατήρηση της υγείας και στην πρόληψη των ασθενειών. Ο σύγχρονος τρόπος ζωής, η καθημερινότητα και οι λανθασμένες συνήθειες διατροφής μας έχουν οδηγήσει στατιστικά στην αύξηση σοβαρών ασθενειών. 

Ακολουθήστε το paratiritis-news.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.