Τη διδακτικη αριστεια δυο μελων του αναγνωρισε το ΔΠΘ

Το Βραβείο Εξαίρετης Διδασκαλίας του Δημοκριτείου Πανεπιστημίου Θράκης έλαβαν, σε μια συγκινητική τελετή ο Καθηγητής Λαογραφίας του Τμήματος Ιστορίας και Εθνολογίας κ. Εμμανουήλ Βαρβούνης και ο Καθηγητής Μηχανικής Ρευστών του Τμήματος Πολιτικών Μηχανικών κ. Αστέριος Παντοκράτορας.
 
Η τελετή πραγματοποιήθηκε την Τετάρτη 5 Φεβρουαρίου στην αίθουσα Συγκλήτου, στο κτίριο Διοίκησης του Δ.Π.Θ. με πολλούς φίλους αλλά και συναδέρφους των δύο καθηγητών να δίνουν το παρών.
 
Το Βραβείο Εξαίρετης Διδασκαλίας του Δ.Π.Θ. θεσπίστηκε με απόφαση της Συγκλήτου του Ιδρύματος τον Ιούλιο του 2019, στο πλαίσιο του στρατηγικού στόχου για ενίσχυση/αναβάθμιση του εκπαιδευτικού του έργου, και απονέμεται ανά διετία σε εν ενεργεία μέλος Δ.Ε.Π., Ε.Ε.Π. , Ε.ΔΙ.Π. του Δ.Π.Θ. κατόπιν επιλογής από ειδική Επιτροπή, που αποτελείται από τους Κοσμήτορες των οκτώ Σχολών του Πανεπιστημίου υπό την προεδρία του Αντιπρύτανη που είναι αρμόδιος για τα  Ακαδημαϊκά Θέματα του Δ.Π.Θ.

Το καλύτερο πανεπιστήμιο της χώρας στην εκπαίδευση φοιτητών

 
Στόχος είναι η αναγνώριση της διδακτικής αριστείας, η υιοθέτηση μεθόδων φοιτητοκεντρικής μάθησης και η αναβάθμιση της ποιότητας διδασκαλίας στην ευρύτερη Πανεπιστημιακή Κοινότητα.
 
Άλλωστε όπως τόνισε και ο Πρύτανης κ. Αλέξανδρος Πολυχρονίδης, θέλουν να πιστεύουν πως το ΔΠΘ είναι το καλύτερο πανεπιστήμιο της χώρας, όσο αφορά την εκπαίδευση των φοιτητών. «Αυτό, παρά το γεγονός ότι ακούγεται εγωιστικό, αποδεικνύεται από τις απαντήσεις στα ερωτηματολόγια των φοιτητών από το βαθμό της ικανοποίησης τους, από την διαχρονική παράδοση που έχει το πανεπιστήμιο στην εκπαίδευση, από το γεγονός ότι έχουμε ένα πολύ υψηλό δείκτη των φοιτητών μας που εργάζονται στην αγορά εργασίας στο αντικείμενο που έχουν σπουδάσει, αλλά και από τις αντικειμενικές αξιολογήσεις που γίνονται για το πανεπιστήμιο» ανέφερε.
 
Για αυτό συνεχάρη τους δύο καθηγητές, τονίζοντας πως η τιμή που τους γίνεται σήμερα στην πραγματικότητα αντανακλά τιμή σε όλα τα μέλη του πανεπιστημίου.
 
Το διδακτικό έργο των δύο καθηγητών παρουσίασαν η Αντιπρύτανης Ακαδημαϊκών Υποθέσεων και Φοιτητικής Μέριμνας Καθηγήτρια Ζωή Γαβριηλίδου για τον Καθηγητή Εμμανουήλ Βαρβούνη και τον Αντιπρύτανη Οικονομικών, Προγραμματισμού και Ανάπτυξης Αναπληρωτή Καθηγητή Φώτιο Μάρη για τον Καθηγητή Αστέριο Παντοκράτορα.
 
 

Εμμανουήλ Βαρβούνης: «Προσπαθώ να διδάξω στους φοιτητές ότι είναι πρωτίστως άνθρωποι»

 
Στην αντιφώνηση του ο Καθηγητής κ. Βαρβούνης εξέθεσε ποιο είναι το δικό του πρότυπο, όραμα και υπόδειγμα για τον τρόπο με τον οποίο πρέπει να λειτουργεί ένας ακαδημαϊκός δάσκαλος.
 
Και αυτό γιατί ακράδαντα πιστεύει ότι ο πανεπιστημιακός καθηγητής δεν πρέπει να μεταβάλλεται σε ένα ιδιότυπο είδος δημοσίου υπαλλήλου, καθώς δεν ανήκει στα καθήκοντά του λ.χ. η διαχείριση γραφειοκρατικών δεδομένων, μέσα από την ανάρτηση τους σε κάθε λογής ηλεκτρονικές εφαρμογές για να καλυφθούν κενά ανθρωπίνων πόρων που υφίστανται στη διοίκηση. «Όχι δεν είναι αυτό το έργο μας κι όταν αναγκαζόμαστε να το κάνουμε, αυτό γίνεται σε βάρος της διδακτικής και της ερευνητικής δραστηριότητας μας» ανέφερε.
 
Μια αρχή που από την πρώτη στιγμή τήρησε, είναι ότι στη συνείδηση και στην πρακτική που ακολουθεί διακρίνει πλήρως τους κλάδους των επιστημών. «Πιστεύω ότι» επεσήμανε χαρακτηριστικά ο κ. Βαρβούνης «μπορούν και δεν πρέπει να αντιμετωπίζονται με τα ίδια μέτρα οι ανθρωπιστικές, οι κοινωνικές και οι θετικές επιστήμες. Γι’ αυτό και η αξιολόγησή τους με κοινά κριτήρια και πρακτικές με βρίσκει ριζικά αντίθετο σε όλα τα επίπεδα, αφού όπως είπε ο Πλάτωνας δεν υπάρχει τίποτα πιο άδικο από το να κρίνεις με τα ίδια κριτήρια διαφορετικούς μεταξύ τους ανθρώπους και πράγματα».
 
Όσον για την πολυθρύλητη, όπως τη χαρακτήρισε, χρήση νέων τεχνολογιών, πιστεύει ακράδαντα ότι αυτή ωφελεί μόνο αν έχει αναπτυχθεί στο χρήστη το κριτήριο που καθορίζει τη χρήση αυτή, όχι ως υπερκατανάλωση άχρηστης τεχνολογίας, αλλά με σκοπό την υποταγή της μηχανής στην εξυπηρέτηση των ανθρωπίνων αναγκών, υπό το πρίσμα των αρχών του ανθρωπισμού.
 
«Μαθαίνω στους φοιτητές μου ότι η ποσοτική ανάλυση δεν αποτελεί πανάκεια, για τις δικές μας επιστήμες τις ανθρωπιστικές αλλά ότι δεν πρέπει απλώς να συνυπάρχει, πρέπει να υποτάσσεται στην ποιοτική ανάλυση, στάθμιση και αξιολόγηση» τόνισε στη συνέχεια ο κ. Βαρβούνης για να αναγνωρίσει ωστόσο πως δεν είναι σε όλους τους κλάδους των επιστημών τα πράγματα έτσι, με τη διευκρίνιση πως μιλούσε για το δικό του διδακτικό έργο, στην επιστημονική του ειδίκευση. Ένα διδακτικό έργο που όπως εξήγησε δεν αποκλείει τις ιδεολογίες, ούτε απομονώνει το συναίσθημα. Που προσπαθεί να διδάξει στους φοιτητές ότι είναι πρωτίστως άνθρωποι, και μελετώντας εκδηλώσεις του ανθρώπινου πολιτισμού πρέπει με ανθρωπιά, αλληλοκατανόηση, ανεκτικότητα και αγάπη να προσλαμβάνουν και να ερμηνεύουν το εκάστοτε αντικείμενό τους.
 

Γι’ αυτό και δεν πιστεύει στην τυποποίηση και τους κάθε είδους αξιολογικούς περιορισμούς που η τρέχουσα ακαδημαϊκή πρακτική επιχειρεί να επιβάλλει, αλλά ότι ο πανεπιστημιακός καθηγητής, από τη στιγμή που έχει πλειστάκις και πολλάκις κριθεί και αξιολογηθεί στη σταδιοδρομία του, πρέπει να αφήνεται ελεύθερος στο έργο του, και να μην αντιμετωπίζεται από το κράτος και τους μηχανισμούς αξιολόγησης ως εν δυνάμει παραβάτης όρων και κανόνων.
 
Έτσι άλλωστε θα διακριθεί και ο δάσκαλος, αυτός που έχει το χάρισμα να εμπνεύσει και να οδηγήσει, σε αντιπαράθεση με τον ενσυνείδητο συνάδελφο που μπορεί να κάνει απλώς τη δουλειά του. «Με κανόνες και κανονισμούς δεν εξισώνονται οι άνθρωποι και δεν ομογενοποιούνται τα χαρίσματα» τόνισε χαρακτηριστικά ο κ. Βαρβούνης.
 
«Ακολούθησα και συνεχίζω να ακολουθώ τις αρχές της χριστιανικής παιδαγωγικής όπως τις διδάσκουν οι Πατέρες της Εκκλησίας και όπως την ορίζει η Ελληνορθόδοξη παράδοσή μας. Γι’ αυτό και πιστεύω ολόψυχα στην αξία της ελληνορθόδοξης παιδεία, που μόνη αυτή μπορεί να μας προσφέρει σχήμα και κριτήριο ανάτασης, αναγέννησης και αναπροσδιορισμού ταυτοτήτων και στόχων» ανέφερε στη συνέχεια για να εξηγήσει πως κρίση προπαντός ταυτότητας είναι αυτή που βιώνει η ελληνική κοινωνία και οι πτυχιούχοι τους πρέπει, σύμφωνα με τον ίδιο, προπάντων να μπορούν να λειτουργήσουν ως πνευματικοί ηγέτες της κοινωνίας αυτής.
 
Πέρα λοιπόν από την μετάδοση μεθόδου και γνώσεων, ο κ. Βαρβούνης προσπαθεί να δώσει στους φοιτητές τα εφόδια που θα τους προετοιμάσουν γι’ αυτόν τον ρόλο. Στόχος του διδακτικού του έργου είναι η καλλιέργεια στο νου και στη συνείδηση των φοιτητών της ελευθερίας της επιλογής, ταυτοχρόνως δε η υπόδειξη του δρόμου που οδηγεί σε έναν νέο ανθρωπισμό, που βάση έχει το ελληνικό και το χριστιανικό πνεύμα στην ελληνορθόδοξη σύνθεσή του, όπως επιτεύχθηκε μέσα στους αιώνες.
 
«Το πνεύμα αυτό που αποτέλεσε, ιστορικά τη βάση του ευρωπαϊκού πολιτισμού, όσο κι αν η πολιτική διάσταση της δήθεν ενωμένης Ευρώπης σήμερα έχει επιλέξει να το λησμονεί, να το παραβλέπει και να το αποκρύπτει. Και οι φοιτητές είναι ελεύθεροι μα ακολουθήσουν ή να απορρίψουν» σημείωσε.
 
Ερμήνευσε τέλος την απονομή του βραβείου αυτού ως τεκμήριο επικράτησης από το πανεπιστήμιο αυτών των αρχών, και εξέφρασε την ικανοποίησή του γιατί η αποψινή εκδήλωση του έδωσε την ευκαιρία να ξεκαθαρίσει ορισμένα πράγματα.
 
«Καλή συνέχεια του αγώνα  για όλους μας. Αγώνα για μια παιδεία δημοκρατική, ελεύθερη, πλουραλιστική και κυρίως ανθρωπιστική. Γιατί αν και αυτά όλα ακούγονται αυτονόητα ωστόσο στην καθημερινή πρακτική η κατάκτησή τους χρειάζεται αγώνα» σημείωσε.
 
 

Αστέριος Παντοκράτορας: «Ο μέτριος δάσκαλος μιλάει. Ο καλός δάσκαλος εξηγεί. Ο εξαιρετικός δάσκαλος δείχνει. Ο μεγάλος δάσκαλος εμπνέει»

 
Την άποψη πως ένα πανεπιστήμιο μπορεί να προοδεύσει μόνο μέσω της αριστείας, εξέφρασε ο κ. Παντοκράτορας. «Παρ όλο που γνωρίζω ότι στο θέμα της αριστείας υπάρχουν και αντίθετες απόψεις, προσωπικά πιστεύω απόλυτα στο θεσμό. Κατά την άποψή μου η αξιοκρατία και η αριστεία είναι ο μόνος δρόμος για να πάει το πανεπιστήμιο και η χώρα μπροστά» επεσήμανε χαρακτηριστικά.
 
Το δίπτυχο της δουλειάς του πανεπιστημιακού δασκάλου, σημείωσε, είναι η διδασκαλία και η έρευνα. Η διδασκαλία σαφώς προηγείται της έρευνας, γιατί δεν υπάρχει όφελος για τον φοιτητή, όταν ο καθηγητής είναι καλός στην επιστήμη του αλλά δεν μεταφέρει τη γνώση στους φοιτητές.
 
Ο προφορικός λόγος είναι δυνατός, ανέφερε, γιατί εμπεριέχει-εκτός από το περιεχόμενο-και τη μουσική του λόγου, και την αύρα του αφηγητή και την ενέργεια που αυτός εκπέμπει και τη γλώσσα του σώματος του. Ακόμη και σήμερα, που κυριαρχεί η δύναμη της εικόνας, η τέχνη του θεάτρου που εμπεριέχει τη στιβαρότητα του προφορικού λόγου-είναι μεγάλη.
 
Άλλωστε θεωρεί πως η διδασκαλία στο αμφιθέατρο είναι μια μορφή θεατρικής παράστασης. Στην αίθουσα διδασκαλίας ο δάσκαλος είναι ο μέγας ηθοποιός-ποιεί ήθος- και με την διαπεραστική αφήγηση δημιουργεί ερωτική σχέση μεταξύ διδάσκοντος και διδασκομένου.
 
«Υπάρχει το εξής απόφθεγμα για τους δασκάλους που μου αρέσει. Ο μέτριος δάσκαλος μιλάει. Ο καλός δάσκαλος εξηγεί. Ο εξαιρετικός δάσκαλος δείχνει. Ο μεγάλος δάσκαλος εμπνέει» ανέφερε.
 
Ο Δάσκαλος όμως εμπνέει τους φοιτητές όταν τους μεταφέρει τον ενθουσιασμό του για την επιστήμη, όταν αποκτούν κριτική ικανότητα, την ικανότητα να μαθαίνουν μόνοι τους, να θέτουν διαρκώς ερωτήματα, να συλλογίζονται χωρίς φραγμούς.
 
Το να εμπνέει ο δάσκαλος τους φοιτητές είναι δύσκολο, σημείωσε, αλλά όχι ακατόρθωτο. Πρέπει να χαίρεται όταν μπαίνει στην τάξη για να διδάξει. Να αγαπάει αυτό που κάνει. «Και το σημαντικότερο κατά την άποψή μου, μετά από 40 περίπου χρόνια διδασκαλίας. Κάθε φορά, να δίνει ένα κομμάτι από την ψυχή του».
 
Ο κ. Παντοκράτορας αφού αναφέρθηκε σε μερικά θέματα της ρευστομηχανικής, του κύριού του πεδίου, έκανε εκτενή αναφορά και στο μάθημα «Ιστορία και φιλοσοφία της επιστήμης και της Τεχνολογίας», που διδάσκει στους πρωτοετείς πολιτικούς μηχανικούς τα τελευταία 10 χρόνια και στους πρωτοετείς ηλεκτρολόγους μηχανικούς τα 2 τελευταία χρόνια.
 
Οι φοιτητές δείχνουν ενθουσιασμό για το μάθημα αυτό, ενώ ήταν ήδη ανοιχτό στο κοινό, πριν ξεκινήσει η πρωτοβουλία των ανοιχτών μαθημάτων σε όλο το πανεπιστήμιο.
 
Το μάθημα δημιουργήθηκε όταν πριν από 10 χρόνια, το Τμήμα Πολιτικών Μηχανικών, στα πλαίσια της αναβάθμισης του προγράμματος σπουδών πραγματοποίησε έρευνα στα προγράμματα σπουδών ξένων πολυτεχνείων, και διαπίστωσε πως είχαν στο πρόγραμμα τους μερικά μαθήματα ανθρωπιστικής κατεύθυνσης όπως κοινωνιολογία, ιστορία και φιλοσοφία.
 
Για αυτό και με πρότασή του εισήχθηκε το συγκεκριμένο μάθημα, για το οποίο έγραψε και το βιβλίο «Τα νεκρά περιστέρια και η μεγάλη έκρηξη, Μικρές ιστορίες από το χώρο της επιστήμης» το οποίο διανέμεται στου φοιτητές, περιλαμβάνει 41 ιστορίες σπουδαίων επιστημόνων και έχει χαρακτηριστεί από την κριτική ως αριστούργημα «διάδοσης των επιστημών».

Ακολουθήστε το paratiritis-news.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.