SoCovid-19 Microscope: Βαζοντας στο επικεντρο αυτους που βρισκονται στο περιθωριο

Χαράλαμπος Πουλόπουλος, Πρόεδρος του Τμήματος Κοινωνικής Εργασίας

«Το “Μένουμε σπίτι” δεν είναι το ίδιο για όλους»

«Στόχος μας να αλλάξει η στάση των πολιτών και εκείνων που παίρνουν τις αποφάσεις απέναντι σε ανθρώπους που αυτή τη στιγμή είναι ξεχασμένοι»

Τα οφέλη της παρουσίας του πανεπιστημίου στην περιοχή μας είναι παλαιόθεν διαπιστωμένα και σε πολλά επίπεδα. Το ΔΠΘ είναι κομμάτι της Θράκης και η Θράκη κομμάτι του Πανεπιστημίου. Πρόκειται για μια σχέση δυναμική που συνεχώς ανατροφοδοτείται και από τις δύο πλευρές. Συχνά με τις δράσεις και τις πρωτοβουλίες του το Πανεπιστήμιο καταφέρνει να θέτει στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος της περιοχής, ζητήματα που μέσα στον καταιγισμό της εποχής, ξεφεύγουν από την προσοχή μας.

Μία τέτοια δράση είναι και αυτή του Τμήματος Κοινωνικής Εργασίας που ξεδιπλώθηκε προϊόντος του εγκλεισμού ένεκα πανδημίας και κατάφερε να θέσει στο επίκεντρο της προσοχής αυτούς που μένουν στο περιθώριο. Ο λόγος για το Κοινωνικό Παρατηρητήριο So Covid-19 Microscope που καταγράφει την πραγματικότητα που δημιούργησαν τα μέτρα κατά της πανδημίας σε ευάλωτες κοινωνικές ομάδες ή σε ομάδες που βιώνουν τον κοινωνικό αποκλεισμό και που καταθέτει τις προτάσεις του για την ενίσχυση και την στήριξη των ομάδων αυτών υπό τις παρούσες συνθήκες.

Για το νέο αυτό project του τμήματος Κοινωνικής Εργασίας μίλησε στο Ραδιόφωνο του Παρατηρητή ο πρόεδρος του Τμήματος Κοινωνικής Εργασίας κ. Χαράλαμπος Πουλόπουλος.

Ο λόγος στον ίδιο λοιπόν…

ΠτΘ: κ. Πουλόπουλε, συνομιλούμε σήμερα με αφορμή  το Κοινωνικό Παρατηρητήριο So Covid-19 Microscope. Τι ακριβώς είναι αυτό το project και ποιος ο στόχος του;
Χ.Π.: Αυτό το project δημιουργήθηκε στο πλαίσιο του μαθήματος «Οι επιπτώσεις της οικονομικής κρίσης στην κοινωνική προστασία», ένα μάθημα που γίνεται στο Τμήμα Κοινωνικής Εργασίας. Δεν είναι το πρώτο project. Έχουν γίνει και στο παρελθόν αντίστοιχα project με τη συνεργασία του ΠΑΡΑΤΗΡΗΤΗ με θέμα τις επιπτώσεις της κρίσης στην τοπική κοινωνία, ένα project που έγινε δηλαδή πριν από δύο χρόνια με τίτλο «Αποτυπώματα κρίσης». Την περσινή χρονιά με ένα άλλο project με θέμα «Ετεροτοπίες της κρίσης», δηλαδή μια καταγραφή των ετεροτοπικών χώρων στην περιοχή της Κομοτηνής και φέτος με αφορμή την πανδημία από τον covid-19, ξεκίνησε αυτό το project. Βασίστηκε σε μια έκθεση του Συνηγόρου του Πολίτη, όπου  εφιστούσε την προσοχή στην κυβέρνηση και σε διάφορα υπουργεία για τις επιπτώσεις της πανδημίας στις ομάδες που βρίσκονται σε κοινωνικά ευάλωτη θέση. Αυτές είναι ομάδες που βρίσκονται σε καταστήματα κράτησης, σε κέντρα υποδοχής και τα ταυτοποίησης, σε ιδρύματα για χρόνιες παθήσεις, σε ιδρύματα για άτομα με προβλήματα ψυχικής υγείας, σε ανθρώπους που βρίσκονται στο περιθώριο της κοινωνίας. Όλη η ιδέα ήταν για αυτές τις ομάδες να συγκεντρωθεί υλικό, οδηγίες από έγκυρους φορείς, κρατικούς μη κρατικούς, που θα βοηθούσαν τους επαγγελματίες αλλά και τους πολίτες να δουν τι μπορούν να κάνουν προς την κατεύθυνση να υποστηρίξουν αυτές τις ομάδες.

«Στόχος του So Covid-19 Microscope να αλλάξει τη στάση των πολιτών και εκείνων που παίρνουν τις αποφάσεις απέναντι σε ανθρώπους που βρίσκονται στο περιθώριο»

ΠτΘ: Με ποιο σκεπτικό δημιουργήθηκε το εν λόγω project;
Χ.Π.: Την περίοδο της πανδημίας είχαμε τα περιοριστικά μέτρα που αφορούσαν τους πολλούς, τους πολίτες, το πώς θα κινηθούν, με ποια διαδικασία. Ταυτόχρονα όμως έχουμε και κάποιους ανθρώπους που ουσιαστικά βρίσκονται  «αποθηκευμένοι» σε κάποιους χώρους,  με άθλιες συνθήκες υγιεινής, που πολύ συχνά στερούνται των δικαιωμάτων τους. Με πρόσχημα την προστασία της δημόσιας υγείας σε αυτούς τους ανθρώπους, είχαμε αναστολές αδειών, εξόδων, αναστολές εξέτασης των αιτημάτων των προσφύγων, άρα περισσότερους περιορισμούς σε έναν ήδη περιορισμένο χώρο, που δημιούργησαν και μια εκρηκτική κατάσταση. Η όλη σκέψη ήταν οι φοιτητές να παρέμβουν, σε μια πρώτη φάση, καταγράφοντας το τι συμβαίνει σε αυτό το χώρο, σε μια δεύτερη φάση κάνοντας παρέμβαση, δημοσιοποιώντας τις δικές τους απόψεις για τις συγκεκριμένες ομάδες, πάντα από την οπτική της κριτικής κοινωνικής εργασίας. Είναι σημαντικό να πούμε ότι η κοινωνική εργασία, ανέκαθεν ασχολούνταν με άτομα που βρίσκονταν σε κίνδυνο, με άτομα που βρίσκονται στο περιθώριο, και προσπαθούσε να τους δώσει τη δυνατότητα για κοινωνική ένταξη. Αυτό που έκαναν οι φοιτητές μέσα στο πλαίσιο σύνδεσης του πανεπιστημίου με την κοινωνία, είναι να φτιάξουν την ιστοσελίδα So Covid-19 Microscope, να καταγράψουν, να δώσουν συνεντεύξεις, και όλο αυτό να αποτελέσει μια αφορμή για να αλλάξει η στάση των πολιτών, αλλά και εκείνων που παίρνουν τις αποφάσεις απέναντι σε αυτούς τους ανθρώπους που αυτή τη στιγμή βρίσκονται ξεχασμένοι σε αυτούς τους χώρους.

«Κοινωνική αλλαγή σημαίνει να υποστηριχθούν οι άνθρωποι, ώστε να απελευθερωθούν από τα δεσμά τους που τους κρατούν στο περιθώριο»

ΠτΘ: Όλο το εγχείρημα έχει οφέλη και για τους φοιτητές καθώς τους θέτει αντιμέτωπους με ζητήματα που ενδεχομένως κληθούν να αντιμετωπίσουν ως επαγγελματίες κοινωνικοί λειτουργοί μετά την αποφοίτησή τους. Έτσι δεν είναι;
Χ.Π.: Ακριβώς, γιατί στον ρόλο του κοινωνικού λειτουργού, εκτός του να προσφέρει υποστήριξη, βοήθεια σε ανθρώπους που είναι σε κίνδυνο ή που βρίσκονται σε ευάλωτη θέση ή που βρίσκονται σε μια κατάσταση κρίσης, είναι και η προάσπιση των δικαιωμάτων τους. Οι κοινωνικοί λειτουργοί μέσα από τον ρόλο τους προσπαθούν να υπερασπιστούν τα δικαιώματα αυτών των ανθρώπων που πολύ συχνά δεν έχουν πρόσβαση σε υπηρεσίες, καθώς πολύ συχνά αποκλείονται από υπηρεσίες, από επιδόματα, αποκλείονται από την κοινωνική ζωή. Έτσι, καταγράφοντας τις απόψεις τους παρεμβαίνουν και στην κοινωνία. Το πανεπιστήμιο λειτουργεί πάντα σε ένα κοινωνικό πλαίσιο και δεν μπορεί να είναι αποκομμένο από αυτό που συμβαίνει στην κοινωνία. Αυτή είναι και η λογική της σύνδεσης του πανεπιστημίου, του τμήματός μας στη συγκεκριμένη περίπτωση, με την κοινωνία. Με αυτό που συμβαίνει στην κοινωνία σε μια συγκεκριμένη χρονική στιγμή. Η κοινωνική εργασία έχει σαν στόχο την προσωπική αλλαγή, τη βελτίωση των ανθρώπων, αλλά έχει και ως στόχο την κοινωνική αλλαγή. Κοινωνική αλλαγή σημαίνει να υποστηριχθούν οι άνθρωποι, ώστε να απελευθερωθούν από τα δεσμά τους που τους κρατούν στο περιθώριο.

«Δεν είναι το σποτάκι σε ένα ωραίο σπίτι η πραγματικότητα για όλους»

ΠτΘ: Μία από τις διαπιστώσεις των φοιτητών στο πλαίσιο του επίμαχου project είναι ότι οι ανισότητες παρέμειναν κραταιές, σε κάθε επίπεδο της κοινωνίας , ακόμα και μέσω της πανδημίας. Είναι κάτι το οποίο διαπιστώνετε κι εσείς;
Χ.Π.: Εγώ θα συμφωνήσω με τους φοιτητές. Το «Μένουμε σπίτι» δεν είναι το ίδιο για όλους ή δεν φαίνεται να είναι το ίδιο για όλους. Μπορεί να έχουμε τα σποτάκια για τα οποία η κυβέρνηση επένδυσε δεκάδες εκατομμύρια ευρώ, και μπορεί αυτά να κυριάρχησαν στην τηλεόραση, στο ραδιόφωνο, σε διάφορα sites ή και τις εφημερίδες, καθώς έχουμε μια πολιτική συμμαχία της κυβέρνησης με τα ΜΜΕ, αλλά δεν είναι τα πράγματα, όπως φαίνονται. Δεν είναι το σποτάκι σε ένα ωραίο σπίτι η πραγματικότητα για όλους, γιατί μπορεί για κάποιους που εντάσσονται σε αυτό που λέμε κοινωνικές ελίτ, το σπίτι να είναι εκατοντάδες ή και χιλιάδες τετραγωνικά, για κάποιους άλλους ανθρώπους να είναι λιγότερα τετραγωνικά, για κάποιους μπορεί να είναι πενήντα τετραγωνικά ή ακόμα να είναι ένας χώρος ακατάλληλος ή να είναι κάποιο ίδρυμα. Είναι τελείως διαφορετικό μια πολυμελής οικογένεια να μένει σε ένα σπίτι 50 τετραγωνικών, να μην μπορεί να κινηθεί, να είναι εντελώς περιορισμένη, από το να μένει κάποιος που έχει πάρα πολλά χρήματα σε ένα τεράστιο σπίτι με προαύλιο  χώρο, κλπ. Μην ξεχνάμε άλλωστε ότι από τις οικονομικές κρίσεις κάποιοι υποφέρουν περισσότερο. Κάποιοι κερδίζουν και κάποιοι υποφέρουν. Σ’ αυτή την κρίση  είχαμε ανθρώπους που έχασαν τη δουλειά τους. Η κρίση απετέλεσε και το πρόσχημα για να γίνουν απολύσεις ή να τεθούν εργαζόμενοι σε τηλεργασία  με περιορισμένες αποδοχές και κάποιοι να μην μπορούν να ανταποκριθούν στις ανάγκες που έχουν για την οικογένειά τους. Αυτό είναι κάτι που μας ανησυχεί και για το μέλλον. Ποια θα είναι η επόμενη μέρα  μετά την πανδημία του covid; Τι θα συμβεί από τον Σεπτέμβριο, τι θα συμβεί τους επόμενους μήνες, τι θα συμβεί με την οικονομική κρίση; Βλέπουμε ότι αυτή η κατάσταση μπορεί να απετέλεσε και μια αφορμή, κατά κάποιον τρόπο, για κοινωνικό έλεγχο των πολλών. Σίγουρα πάντως είχε επιπτώσεις και θα συνεχίσει να έχει επιπτώσεις στους ανθρώπους που είναι οικονομικά αδύναμοι. Γνωρίζουμε ότι από τις κρίσεις οι πλούσιοι γίνονται πλουσιότεροι, και οι φτωχοί φτωχότεροι. Κι αυτό είναι κάτι που θα πρέπει να μας απασχολήσει και στο μέλλον.

Ακολουθήστε το paratiritis-news.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.