Προσεγγιζοντας την πολυπλοκη κληρονομια του ελληνικου Εμφυλιου Πολεμου

Ραϋμόνδος Αλβανός, «Ο ελληνικός εμφύλιος – Μνήμες σε πόλεμο και σύγχρονες πολιτικές ταυτότητες», εκδ. Επίκεντρο, Αθήνα 2022, σ. 184

Ένα διαφορετικό βιβλίο για τον ελληνικό Εμφύλιο υπογράφει ο ιστορικός και πολιτικός επιστήμονας Ραϋμόνδος Αλβανός, προσθέτοντας το λιθαράκι του στην έκρηξη της ιστοριογραφίας που έχει σημειωθεί τα τελευταία χρόνια στη χώρα μας σχετικά με τον Εμφύλιο. Το βιβλίο του τιτλοφορείται «Ο ελληνικός εμφύλιος – Μνήμες  σε πόλεμο και σύγχρονες πολιτικές ταυτότητες».

Ο συγγραφέας από το 2012 ως το 2020 διεξήγαγε οργανωμένες ξεναγήσεις στο Πάρκο Εθνικής Συμφιλίωσης του Γράμμου, στον δήμο Νεστορίου του νομού Καστοριάς. Το συγκεκριμένο Πάρκο φιλοξενεί έκθεση με φωτογραφίες ιστορίας από τα τέλη του 19ου αιώνα ως τον Εμφύλιο και σκοπός της είναι η συμφιλίωση των αντιτιθέμενων παρατάξεων του Εμφυλίου. Η αφήγηση του συγγραφέα στο παρόν πόνημα είναι, επομένως, βασισμένη στις ξεναγήσεις του. 

Το θετικό από το γεγονός αυτό είναι ότι το βιβλίο διατηρεί έναν χαρακτήρα «προφορικότητας» στην αφήγηση και ότι αυτή δεν αποτελεί μία απόπειρα συγγραφής της Ιστορίας με παραπομπές και επιστημονικό λόγο, αλλά μία στρωτή διήγηση που απευθύνεται σε όλους και αποσκοπεί στην επεξήγηση πολλών σκοτεινών και αινιγματικών σημείων σχετικά με τον ελληνικό Εμφύλιο.

Ο συγγραφέας βέβαια παραδέχεται ότι οι περισσότεροι από τους αναγνώστες θα διαφωνήσουν τουλάχιστον με κάποια από τα λεγόμενά του, αφού είναι εξαιρετικά δύσκολη η τήρηση μιας αντικειμενικής στάσης από όλους μας σχετικά με το συγκεκριμένο θέμα, αν λάβουμε υπόψη μας ότι θα είμαστε ιδεολογικά πιο κοντά σε μία από τις δύο παρατάξεις, είτε αυτή είναι η Δεξιά είτε η Αριστερά. Πιστεύει, όμως, ότι η αφήγηση των γεγονότων με μία κάποια αντικειμενικότητα είναι εφικτή και σε αυτή στοχεύει με το παρόν πόνημα. Στόχος της συγγραφής του βιβλίου, λοιπόν, είναι να μάθουμε από την Ιστορία και από τα λάθη μας και να μπορέσουμε να διαχειριστούμε την πολύπλοκη κληρονομιά που μας άφησε ο Εμφύλιος. Δεν είναι απαραίτητο να συμφωνούμε σε όλα με τους γύρω μας, απλά να προσπαθήσουμε να κατανοήσουμε τις θέσεις τους και την, διαφορετική από εμάς, εικόνα που μπορεί να έχουν σε κάποια γεγονότα. Το παν είναι να αποβάλουμε τα στερεότυπα και την τάση να στιγματίζουμε αντί για συγκεκριμένους ανθρώπους για τις δράσεις τους, ολόκληρες κοινωνικές ομάδες.

Ο Αλβανός αφηγείται με μέγιστη δυνατή αντικειμενικότητα τα γεγονότα του Εμφυλίου και απαντά σε συνηθισμένες ερωτήσεις του κοινού που αποτελούν σημεία συσκότισης της Ιστορίας. 

—Χρησιμοποιήθηκαν βόμβες ναπάλμ για πρώτη φορά στον ελληνικό Εμφύλιο;

—Ποια ακριβώς ήταν η θέση του ΚΚΕ σχετικά με τη Μακεδονία;

—Πότε ακριβώς ξεκίνησε ο Εμφύλιος;

—Τι συνέβαινε τελικά κατά τα περίφημα παιδομαζώματα που διεξήγαγαν και οι μεν και οι δε; Γιατί νίκησαν οι εθνικόφρονες;

Εκτός από απαντήσεις στα παραπάνω ερωτήματα, ο συγγραφέας πραγματεύεται και θέματα που ανήκουν στη σφαίρα της Δημόσιας Ιστορίας καθώς  και θέματα διαχείρισης της κληρονομιάς του Εμφυλίου.

Εν κατακλείδι, πρόκειται για ένα από τα καλύτερα και, συγχρόνως, τα πιο ευκολοδιάβαστα βιβλία που έχουν γραφτεί για τον Εμφύλιο και το οποίο συμβάλλει επιπλέον με τον τρόπο του στην εθνική συμφιλίωση.

google-news Ακολουθήστε το paratiritis-news.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.