Σοφια Μενεσελιδου: «Το “βιβλιο της πολης” μας»
«Όλα μένουν στο χαρτί. Φωτογραφίες, ένα σημείωμα, ληξιαρχικές πράξεις γεννήσεων και θανάτων, ακόμη και τα παραμύθια…», σημειώνει τόσο σοφά σε κάποιο μαγικό του κείμενο ο Στάθης Σταυρόπουλος. Γι’ αυτό, η χαρά μου είναι περίσσια, κατ’ αρχάς ως φιλόλογος, γιατί τα Εκατόχρονα για τον εορτασμό της Ελευθερίας της Κομοτηνής έγιναν η αφορμή —μετά από έναν σύντομο αλλά καταλυτικά ουσιαστικό διάλογο τον Νοέμβριο του 2019 με τη συναδέλφισσα φιλόλογο Τζένη Κατσαρή και μετά από τη σύμφωνη γνώμη του Δημάρχου Κομοτηνής και της Συντονιστικής και Συμβουλευτικής Επιτροπής, η οποία αποτελείται από τους Δημήτρη Πολιτειάδη, Αναστασία Λιβεριάδου, Άρτεμι Τσολάκη, Χριστίνα Σόφτα— να έχουμε στα χέρια μας ένα βιβλίο για την πόλη, παρακαταθήκη στις τωρινές και στις επερχόμενες γενιές. Το «βιβλίο της πόλης» μας που είναι ό,τι ακριβώς λέει ο τίτλος του.
“Βιβλίο της Πόλης”
«Βιβλίο της πόλης» τόσο γιατί αφορά στους ανθρώπους, στις προσωπικότητες που ψηφίδα ψηφίδα συγκρότησαν το σώμα της ιστορίας της, ξεκινώντας από τις πρώτες μαρτυρίες για την ύπαρξή της στα βιβλία ιστορίας του Καντακουζηνού και του Γρηγορά, που πρώτος αξιοποίησε ο «σοφός» Κομοτηναίος Βυζαντινολόγος Στίλπων Κυριακίδης, κι ακολουθώντας στη συνέχεια την πορεία που ο ίδιος υποδεικνύει: τις σελίδες δηλαδή των Ευρωπαίων περιηγητών και του Οθωμανού Εβλιγιά Τσελεμπή για να «συγκροτηθεί» μια πρώτη αποτύπωση των χρόνων της οθωμανικής κυριαρχίας της Θράκης.
Εστιάζοντας ακολούθως στις πρωτογενείς πηγές της νεώτερης ιστορίας της Δυτικής Θράκης, στα κείμενα δηλαδή των Μ. Μελιρρύτου, Αντωνίου Ρωσσίδη, Κωνσταντίνου Τρεμόπουλου, Χαρισίου Βαμβακά, Καλλιόπης Παπαθανάση-Μουσιοπούλου, και όχι μόνον. Αφού στις σελίδες του «βιβλίου της πόλης» έχουν τη θέση τους τόσο τα αυτοβιογραφικά κείμενα για την πόλη, Κομοτηναίων και μη, όπως ο Χρύσανθος Φιλιππίδης και ο Λυμπέριος Τσαιλάς, όσο και τα λογοτεχνικά κείμενα συγγραφέων που, ως τέκνα Κομοτηνής, έχουν φιλοτεχνήσει το λογοτεχνικό της πορτραίτο, όπως οι Μισέλ Φάις, Αναστάσης Βιστωνίτης, Μεχμέτ Τσολάκ και Ραχμή Αλή, αλλά και στιχουργών, ποιητών όπως οι Μπιλχά Αλμποχέρ και Γιάννης Αλεξίου.
Το «βιβλίο της πόλης», το παρόν δηλαδή Λεύκωμα, ας εκληφθεί λοιπόν
—ως ένα «αποτύπωμα» του εορτασμού των 100 χρόνων Ελευθερίας της Κομοτηνής ή
—ως μια προσωπική ανάγνωση ή
—ως μια νέα διαμεσολάβηση ανάμεσα στους ιστορικούς του τότε και τους Κομοτηναίους της σήμερον ή
—ως μια νέα αφήγηση και μια νέα σύνθεση,
που συγκεφαλαιώνει τα της Κομοτηνής, από τον καιρό που λεγόταν Κουμουτζηνά για να συνεχίσει στα χρόνια της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας ως Γκιουμουλτζίνα, και να οδηγηθεί στην 14η Μαΐου 1920, την ημέρα που αρχίζει για τον τόπο η ελευθερία του και η ζωή της πόλης —λίγο αργότερα βέβαια— ως Κομοτηνή.
Ένα «αποτύπωμα» του εορτασμού των 100 χρόνων Ελευθερίας της Κομοτηνής, που υποστηρίχθηκε ενθέρμως από Κομοτηναίους, και μη, συμπολίτες, οι οποίοι είτε προσέφεραν τις φωτογραφικές τους συλλογές ιστορικών φωτογραφιών είτε βοήθησαν με κάθε τρόπο ως πληροφορητές τη δημιουργική σύνθεση του παρόντος.
Έτσι, για να έχουν τόπο να σταθούν στον χώρο και στον χρόνο οι ιστορικές διαδρομές της πόλης μας.
Έτσι, για να μαθαίνουν έγκυρα και τεκμηριωμένα επιστημονικά τα παιδιά μας την ιστορία της πόλης που τους ανέθρεψε, της Κομοτηνής όλων μας.
*Η Σοφία Μενεσελίδου είναι φιλόλογος και Πρόεδρος της Συντονιστικής και Συμβουλευτικής Επιτροπής του Δήμου Κομοτηνής για τον εορτασμό των Εκατό Χρόνων Ελευθερίας της πόλης. Το κείμενο είναι το προλογικό της σημείωμα στον επετειακό ιστορικό τόμο «Διαβάζοντας την πόλη: Κουμουτζηνά, Γκιουμουλτζίνα, Κομοτηνή – Πρόσωπα και κείμενα» (Κομοτηνή, 2021).
Ακολουθήστε το paratiritis-news.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.
