Οταν η «Γενεθλια πολη» γεννα λογοτεχνια
Συλλογικός τόμος, «Εξήντα έξι συγγραφείς γράφουν για τη Γενέθλια πόλη», επιμ. Ελπιδοφόρος Ιντζέμπελης, εκδ. Ελληνοεκδοτική, Αθήνα 2022, σ. 312
«Η “πατρίδα είναι τα παιδικά μας χρόνια”. Είναι ο τόπος σου, είναι ακόμη κάτι πιο βιολογικό, πιο πρωτόγονο, η έλξη της γης σου – κάτι σαν το μαγνήτη της φωτιάς στην παγωνιά, σαν την πείνα και σαν το ίμερο», αφηγείται ο Γιώργος Σεφέρης στις «Μέρες Ε΄», (εκδ. Ίκαρος, σ. 213) και συμπυκνώνει με τον καλύτερο δυνατό τρόπο την έλξη που μας προκαλεί ο γενέθλιος τόπος. Τις μνήμες, τις εμπειρίες, τα βιώματα και τα όνειρά τους από τις γενέθλιες πόλεις τους αφηγούνται εξήντα έξι συγγραφείς στον καλαίσθητο συλλογικό τόμο με τίτλο «Γενέθλια Πόλη», που επιμελήθηκε και ανθολόγησε ο Ελπιδοφόρος Ιντζέμπελης και κυκλοφόρησε φέτος από την Ελληνοεκδοτική.
Οι εξήντα έξι αφηγητές της «Γενέθλιας πόλης»
Οι εξήντα έξι αφηγήσεις του τόμου καλύπτουν 312 σελίδες και απαντούν στο βασικό ερώτημα του ποια είναι η σημασία του γενέθλιου τόπου για τον καθένα και την κάθε μια εκ των γραφόντων, οι οποίοι δεν προέρχονται μόνο από τον χώρο της λογοτεχνίας, αλλά είναι και πανεπιστημιακοί, μουσικοί, ηθοποιοί, δημοσιογράφοι, βιβλιοπώλες, ραδιοφωνικοί παραγωγοί, εκδότες περιοδικών κ.ά. Συγκεκριμένα πρόκειται για τους: Τατιάνα Αβέρωφ, Γρηγόρη Αζαριάδη, Στρατή Αναγνώστου, Διαμαντή Αξιώτη, Έλενα Αρτζανίδου, Γιάννη Ατζακά, Νατάσσα Βαφειάδου, Μηνά Βιντιάδη, Γιώργο Ι. Βοϊκλή, Γιώργο Γκόζη, Θοδωρή Γκόνη, Βασίλη Γκουρογιάννη, Γιώργο Δάγλα, Κοραή Δαμάτη, Γεράσιμο Δενδρινό, Φίλιππο Δ. Δρακονταειδή, Γιώργο Χ. Θεοχάρη, Ελπιδοφόρο Ιντζέμπελη, Τάσο Καλούτσα, Κώστα Θ. Καλφόπουλο, Ισμήνη Καπάνταη, Δημήτρη Καρατζιά, Κατερίνα Καριζώνη, Δημήτρη Καταλειφό, Νίκο Κατσαλίδα, Δημήτρη Κωστόπουλο, Πασχάλη Λαμπαρδή, Κώστα Λάνταβο, Διονύση Λεϊμονή, Γιώργο Λεονταρίτη, Θανάση Λιακόπουλο, Κώστα Λογαρά, Ευτυχία-Αλεξάνδρα Λουκίδου, Στέλιο Μάινα, Ανδρέα Μήτσου, Στέφανο Μίλεση, Πολύνα Γ. Μπανά, Βαγγέλη Μπέκα, Κωνσταντίνο Μπούρα, Θανάση Νιάρχο, Τόλη Νικηφόρου, Γιάννη Πανούση, Γιώργο Ν. Παπαθανασόπουλο, Θοδωρή Παπαθεοδώρου, Γιάννη Η. Παππά, Γιάννη Πατσώνη, Βάλτερ Πούχνερ, Δήμητρα Πυργελή, Έρη Ρίτσου, Λιάνα Σακελλίου, Λεύκη Σαραντινού, Ντίνο Σιώτη, Αντώνη Δ. Σκιαθά, Ουίλλιαμ Σουλτς, Γιώργο Σταυριανό, Κώστα Στοφόρο, Πολύβιο Στράντζαλη, Ευαγγελία Τότσκα, Νώντα Τσίγκα, Μάκη Τσίτα, Φίλιππο Φιλίππου, Χριστόφορο Χαραλαμπάκη, Άγγελο Χαριάτη, Χρήστο Χαρτοματσίδη, Ιγνάτη Χουβαρδά και Ελένη Χωρεάνθη.
Ελλάδα και εξωτερικό παρελαύνουν από τις σελίδες του τόμου
Στον συλλογικό αυτόν τόμο αναφέρονται τόσο πόλεις από την Ελλάδα, όπως Ρέθυμνο, Ιεράπετρα, Ηράκλειο, Καρλόβασι, Μυτιλήνη, Κάσος, Σύρος, Θεσσαλονίκη, Αιγάλεω, Νέα Σμύρνη, Ελευσίνα, Πειραιάς, Κομοτηνή, Ξάνθη, Δίκαια Έβρου, Κιλκίς, Γιαννιτσά, Πάτρα, Αγρίνιο, Πρέβεζα, Άρτα, Αιτωλικό, όσο και πατρίδες του εξωτερικού, όπως: Αλεξάνδρεια, Κωνσταντινούπολη, Ρώμη, Βιέννη. Υπάρχουν ακόμη αναφορές και στο Ιλινόις, την Αιθιοπία και τη Βουλγαρία.
Κάθε συγγραφέας εξιστορεί τις αναμνήσεις του με τον δικό του προσωπικό τρόπο χρησιμοποιώντας μάλιστα και διαφορετικά κειμενικά είδη, ενώ σταθερά στοιχεία σε όλες τις αφηγήσεις είναι η νοσταλγία και η μελαγχολία, τα οποία συνδέονται στενά με το παρελθόν και την ανάμνησή του.
Ένα ακόμη αξιοσημείωτο σημείο του τόμου και το χρονικό εύρος που καλύπτουν οι αφηγήσεις, μιας και η μεγαλύτερη σε ηλικία αφηγήτρια γεννήθηκε το 1940, ενώ η νεότερη το 1984, με αποτέλεσμα να είμαστε σε θέση να ανοίξουμε «παράθυρα» σε διάφορες εποχές της μεταπολεμικής και μεταπολιτευτικής Ελλάδας και μέσω των αναμνήσεων να διαπιστώσουμε τις βαθιές κοινωνικές αλλαγές που υπέστη η χώρα μας.
Εκτός από το ιστορικό και γεωγραφικό στίγμα που προσφέρουν τα πεζογραφήματα του τόμου, οι εμπειρίες που καταγράφουν οι συγγραφείς του μπορούν να διακριθούν στις ακόλουθες θεματικές κατηγορίες:
- Το περιβάλλον της πόλης
- Σταθμοί της ενηλικίωσης
- Γοητεία του χώρου
- Επιρροές
- Ευτυχισμένες και τραυματικές εμπειρίες
- Η γειτονιά ως πρώτος χώρος κοινωνικοποίησης και συνειδητοποίησης του «ΕΓΩ» απέναντι της συλλογικότητας
- Η πρώτη αίσθηση της ελευθερίας
- Ο ασφυκτικός πυρήνας της οικογένειας.
Κωνσταντίνος Β. Μπούρας: «Το να γράφεις για την πόλη που γεννήθηκες είναι σαν να εκθέτεις τα άγια της ψυχής σου σε κοινή θέα»
Ένας εκ των συγγραφέων του τόμου, ο Κωνσταντίνος Β. Μπούρας, σε κριτική του στον ιστότοπο literature.gr,εκμυστηρεύεται τη χαρά του που συμμετείχε στο παρόν ανθολόγιο, αναφέροντας επίσης πως «το να γράφεις για την πόλη που γεννήθηκες είναι σαν να εκθέτεις τα άγια της ψυχής σου σε κοινή θέα. “Πόλις εστί νόμω”. Και το αστοί συνηχεί με τους αστείους. Όμως δεν υπάρχει συγγραφέας χωρίς τάση φυγής. Δεν γίνεται.
Μελετώντας προσεκτικά τα βιογραφικά στο τέλος τού βιβλίου παρατήρησα πως σχεδόν κανείς/καμία δεν ζει στον τόπο που γεννήθηκε (με ελάχιστες εξαιρέσεις που επιβεβαιώνουν τον κανόνα). Και γιατί να απορείς; “Ουδείς προφήτης εν τη εαυτού χώρα”. Και ο Ευριπίδης και ο Αισχύλος και ο Πυθαγόρας στην ξενιτιά πέθαναν.
Αχ, είμαστε πολύ μακριά από εκεί που θα μας ήθελαν οι άλλοι. Τα κεφάλια μας προεξέχουν από τα άλλα στάχυα την ώρα τού θερισμού. Κι όταν έρθει δικτατορία, απολυταρχισμός, αυταρχισμός, φασισμός, εμάς θα μαζέψουν πρώτα. Κάθε λιμάνι και καημός. Κάθε τόπος και ξερίζωμα. Έστω προσωρινό. Ακόμα κι εκείνες/εκείνοι που δεν το ομολογούν εδώ διέπρεψαν και δούλεψαν, σπούδασαν στο εξωτερικό πριν γυρίσουν αναζητώντας τα οικεία, τα εαυτών ριζώματα. Κάθε λογοτέχνης κι ένας καημός. Δεν γίνεται αλλιώς. Η γραφή είναι συνώνυμη τού πόνου, της ανάρρωσης έστω. Κι οι πληγές που επουλώνονται επιφανειακά είναι οι χειρότερες γιατί εκείνες γαγγραινιάζουν».
Ο επιμελητής του τόμου και άξιος «θεράπων» της λογοτεχνίας Ελπιδοφόρος Ιντζέμπελης
Ο Ελπιδοφόρος Ιντζέμπελης γεννήθηκε στην Αθήνα και η καταγωγή του είναι από τη Λέσβο. Σπούδασε Παιδαγωγική και Θεολογία, ενώ πραγματοποίησε το μεταπτυχιακό του στο Μπέρμιχαμ με μετεκπαίδευση στο Μόναχο. Εργάστηκε ως δάσκαλος στην Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση για μια τριακονταετία, ενώ παράλληλα συνέγραφε βιβλία, διηγήματα, δοκίμια, ποιήματα, κριτικές βιβλίων για εφημερίδες και περιοδικά. Τα διηγήματά του έχουν μεταφραστεί στα Αλβανικά, στα Γερμανικά και στα Ισπανικά. Από το 2002 ζει στο Μενίδι Αιτωλοακαρνανίας.
*Η Εβελίνα Βαβάτση είναι απόφοιτος του ΤΕΦ/ΔΠΘ.
Ακολουθήστε το paratiritis-news.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.
