«Ο κληρος του αιματος» της Σωτηριας Μαραγκοζακη, μια συγχρονη κλασικη μυθιστορηματικη εκδοχη του δραματος του Εμφυλιου, παρουσιαστηκε στην Αλεξανδρουπολη

Πραγματοποιήθηκε το Σάββατο που μας πέρασε στον χώρο του Ιστορικού Μουσείου Αλεξανδρούπολης η παρουσίαση του μυθιστορήματος της Σωτηρίας Μαραγκοζάκη «Ο κλήρος του αίματος» από το βιβλιοπωλείο «Ελευθερουδάκης» της Φωτεινής Σκαρλακίδου και τις εκδόσεις Πατάκη. Στην εκδήλωση παρουσίασης, η οποία πραγματοποιήθηκε με όλα τα μέτρα προστασίας από τον κορωνοϊό,  για το μυθιστόρημα μίλησαν η φιλόλογος και επιμελήτρια εκδόσεων Τζένη Κατσαρή-Βαφειάδη και η δικηγόρος Βάνα Δινδίνη. Αποσπάσματα από το βιβλίο διάβασαν η δημοσιογράφος και ηθοποιός  Μαρία Παπαδοπούλου και ο σκηνοθέτης και εμψυχωτής θεατρικής ομάδας ΑμεΑ Σταύρος Δανάκης.

Τζένη Κατσαρή-Βαφειάδη, «“Ο κλήρος του αίματος” εμπλουτίζει τη λογοτεχνία του Εμφυλίου με  ένα  εντελές και απολύτως επιτυχημένο “κλασικό”  μυθιστόρημα»

Η φιλόλογος Τζένη Κατσαρή-Βαφειάδη αναφέρθηκε στην ιστορία του μυθιστορήματος του Εμφυλίου από τη δεκαετία του 1950 και εντεύθεν και προσπάθησε να απαντήσει στο ερώτημα «γιατί ένα ακόμη μυθιστόρημα για τον Εμφύλιο;. Την απάντηση έδωσε η ίδια, αφορμώμενη από τις αφηγηματικές τεχνικές που χρησιμοποιεί η συγγραφέας, η οποία στηρίζει το μυθιστόρημά της στην πολυφωνικότητα και στη διακειμενικότητα, χρησιμοποιώντας «κλασικά» αφηγηματικά σχήματα που αντλεί αφενός από την «Ιλιάδα» του Ομήρου —το μυθιστόρημα διαιρείται σε 24 ραψωδίες που ονοματίζονται με κεφαλαιογράμματη γραφή— και αφετέρου από την αρχαία τραγωδία από την οποία προέρχονται  τα στάσιμα του χορού, το προοίμιον και η έξοδος. Το μυθιστόρημα τροφοδοτείται όμως με λέξεις, σχήματα, τεχνικές και παραθέματα, εκτός των προαναφερομένων, έπους και τραγωδίας, και από το δημοτικό τραγούδι, τη βυζαντινή εκκλησιαστική παράδοση και την παγκόσμια γραμματεία –δείγματος χάριν τον Μπρεχτ, τον Κάφκα, τον Ανούιγ.

Η κ. Κατσαρή εστίασε στη συνέχεια στον όρο της «πολυφωνικότητας» κατά Μπαχτίν και στη δυναμική των έξι χαρακτήρων που πρωταγωνιστούν  στο μυθιστόρημα, στη μαεστρία συγκεκριμένα με την οποία η συγγραφέας καταφέρνει να δημιουργήσει  «αυτόφωτους» και αυτεξούσιους ήρωες, σμιλεύοντας τον καθένα με το δικό του ιδιόλεκτο και το δικό του κοσμοθεωρητικό σύμπαν. Ως παράδειγμα χρησιμοποίησε τον Αφηγητή Β΄, ο οποίος είναι ο δεύτερος στη σειρά των τεσσάρων στιγμιοτύπων τα οποία αφιερώνει η συγγραφέας σε κάθε έναν/μία από τους έξι ήρωες/ηρωίδες, και στον «Κλήρο του αίματος» και έχει τον ρόλο του παρακρατικού και του συνεργάτη των Γερμανών, που δικαιώνει με τους λόγους του και το ξετύλιγμα του ιδεολογικού του οπλοστασίου τόσο τη συνεργασία με τους κατακτητές όσο και τη συμπεριφορά δωσιλόγων και Χιτών, αποδεικνύοντας εν έργω την ασυναγώνιστη συγγραφική δεινότητα της συγγραφέως που φτιάχνει ήρωες με «σάρκα και αίμα».

Τέλος, ανέφερε ότι η συγγραφέας με το δεύτερο μυθιστόρημά της που στηρίζεται στην πρωτότυπη αφηγηματική δόμησή του και στον τρόπο με τον οποίο διαλέγεται με το σύνολο της ελληνικής γραμματείας, το «κέντημα» επίσης των χαρακτήρων και των στιγμιοτύπων των δράσεών τους, παραπέμπει σε μια σύγχρονη κλασική μυθιστορηματική εκδοχή του δράματος του Εμφυλίου, εμπλουτίζοντας τη σχετική λογοτεχνία με ένα  εντελές και απολύτως επιτυχές κλασικό μυθιστόρημα.

Βάνα Δαδίνη, «Ο Ιωσήφ Κελέκης,  ο ιδεολόγος  δικηγόρος »

Ακολούθησε η δικηγόρος κ. Βάνα Δαδίνη, η οποία εστίασε στον χαρακτήρα του Ιωσήφ Κελέκη, μιας εκπληκτικής περσόνας στο βιβλίο, που τίθεται υπέρ της μεσότητας και είναι στρατευμένος απολύτως στην υπόθεση της δικαιοσύνης με τον κλασικό τρόπο που αυτή νοείται στα ομηρικά έπη αλλά και σε  σύνολη την κλασική γραμματεία. Η κ. Δαδίνη, εκτός της εξαιρετικής ανάλυσης της προσωπικότητας του Ιωσήφ Κελέκη, μετέφερε ως λειτουργός της δικαιοσύνης την αναγκαιότητα αυτή να λειτουργεί πάντοτε με τον ορθό τρόπο, καταθέτοντας στον δημόσιο λόγο και ένα σύγχρονο παράδειγμα που προβληματίζει για τη λειτουργία της, αναφερόμενη στην πρόταση αποφυλακίσεως, από  ομόλογο Συμβούλιο, του πυρηνάρχη του Περάματος  της Χρυσής Αυγής Γιώργου Πατέλη.

Η Σωτηρία Μαραγκοζάκη και η πολύχρονη έρευνά της για τον Εμφύλιο

Στη συνέχεια τον λόγο έλαβε η συγγραφέας Σωτηρία Μαραγκοζάκη, η οποία, μεταξύ άλλων, αναφέρθηκε και στο μεγάλο χρονικό διάστημα που απαιτήθηκε για την έρευνα της ιστορίας του Εμφυλίου πολέμου, τόσο σε επίπεδο ιστορίας όσο, κυρίως, μικροϊστορίας με συζητήσεις με ανθρώπους που τον βίωσαν  όχι μόνο στον Έβρο αλλά και σε όλη την έκταση της χώρας, σε κάθε τόπο, όπου μπορούσε να συλλέξει μαρτυρίες και πηγές και να κατανοήσει τα δεδομένα του. Η ίδια παρουσίασε μέρος των τεκμηρίων και ντοκουμέντων που περιήλθαν στην κατοχή της ως αποτέλεσμα της μακροχρόνιας έρευνάς της, εκ των οποίων ο μεγαλύτερος αριθμός ήταν άγνωστος ακόμη και στους συστηματικούς αναγνώστες της ιστορίας του Εμφυλίου.

Η Κατίνα και η Διαλεχτή-Αντιγόνη της Μαρίας Παπαδοπούλου

Η εκδήλωση πολλά οφείλει στην ανάγνωση από την ηθοποιό Μαρία Παπαδοπούλου με συγκλονιστικό τρόπο αποσπασμάτων από την πρώτη Ραψωδία, που η συγγραφέας αφιερώνει στην Κατίνα ή Γκωγκώ ή Γωγώ στην πρώτη εξάδα Ραψωδιών, η οποία προϋπάρχει ως ηρωίδα στον «Ύπατο Αρμοστή», το πρώτο μυθιστόρημά της, επανέρχεται όμως και ολοκληρώνεται ως ηρωίδα στον «Κλήρο του αίματος». Με τον ίδιο συγκλονιστικό τρόπο απέδωσε και χάρισε ουσιαστικά στους παραβρεθέντες το πορτραίτο της αγωνίστριας του Δημοκρατικού Στρατού Διαλεκτής ή Αντιγόνης, και μάλιστα το στιγμιότυπο του βιασμού της, το οποίο υπήρξε και η αφορμή για την καταφυγή της στο βουνό. Σημαντική επίσης στην ανάγνωση ήταν η συμβολή του σκηνοθέτη Σταύρου Δανάκη, που διάβασε κυρίως ηρωικά αποσπάσματα από τη δράση των ανταρτών στο βουνό.

Ο Θανάσης Β. Κούγκουλος και το μάθημα της Ιστορίας του Εμφυλίου στο ΤΙΕ/ΔΠΘ

Ακολούθησε συζήτηση με τη συμβολή του Δρ. Ελληνικής Φιλολογίας και Μέλους ΕΔΙΠ του ΤΙΕ/ΔΠΘ Θανάση Β. Κούγκουλου σε σχέση με τα όρια ιστορίας και λογοτεχνίας, η οποία ήταν και ιδιαίτερα επωφελής για τους ακροατές εφόσον έγινε κατανοητό ότι τα όρια ιστορίας και λογοτεχνίας είναι σήμερα δυσδιάκριτα μια και τόσο η ιστορία όσο και η λογοτεχνία είναι αφηγήσεις. Σημειωτέον ότι ο κ. Κούγκουλος διδάσκει λογοτεχνία του Εμφυλίου σε μάθημά του στο Τμήμα Ιστορίας και Εθνολογίας του ΔΠΘ.

Μεταξύ των παρισταμένων η φιλόλογος και π. Πρόεδρος της Διευρυμένης Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης Ροδόπης-Έβρου κ. Γωγώ Νικολάου, ο Πρόεδρος του Ιστορικού Μουσείου κ. Νικόλαος Πινάτζης, ο συγγραφέας κ. Γιάννης Λασκαράκης, ο κ. Ανδρέας Καφετζής, η κ. Φωτεινή Σκάβδη, η κ. Ουρανία Μαυρίδου, η κ. Νάντια Μαλακόζη, η κόρη της συγγραφέως Χριστίνα Μπαχαράκη, ο σύζυγός της Αλέξανδρος Χατζηλιάδης  και πολλοί πολλοί άλλοι.

Ακολουθήστε το paratiritis-news.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.