Με πρωταγωνιστρια τη ζωη των νεων την εποχη της κρισης

Η συλλογή διηγημάτων «Μπλε υγρό» της πρωτοεμφανιζόμενης στον χώρο της συγγραφής Βίβιαν Στεργίου κεντρίζει το ενδιαφέρον μας από τον τίτλο της ακόμη, κυκλοφόρησε δε έναν μόλις χρόνο πριν από τις εκδόσεις «Πόλις». Πρόκειται για το μοναδικό, μέχρι στιγμής, συγγραφικό της πόνημα προδιαθέτοντας ότι αυτό θα αποτελέσει την αρχή μιας σπουδαίας καριέρας που έπεται. Στον χώρο της συλλογής   βιώνουμε έναν κλειστό, ευάλωτο, καταπιεστικό και ανασφαλή κόσμο, στον οποίο αναπαράγονται συνεχώς ομοφοβικές και σεξιστικές αντιλήψεις και προοπτικές. Σε έναν κόσμο, όπου η ευτυχία παύει να αποτελεί  ατομική υπόθεση, μεταλλάσσεται σε κοινωνική-οικογενειακή προσδοκία, καταδικάζοντας έτσι τους ανθρώπους να πορεύονται μισοί και ανολοκλήρωτοι. Όπως χαρακτηρίζει η ίδια το «Μπλε υγρό» είναι ένα προϊόν ψυχαναγκαστικής παρατήρησης χαρακτήρων που δεν ζουν όπως θα ήθελαν. 

Ένα εξαιρετικό «πάντρεμα» δεκαέξι αυτοτελών ιστοριών 

Η συγγραφέας μέσα από ένα εξαιρετικό «πάντρεμα» δεκαέξι μικρών αυτοτελών ιστοριών παρουσιάζει την ασφυκτική πραγματικότητα της σύγχρονης κοινωνίας. Βλέπουμε μέσα από τη δική της ματιά τη ζωή διαφορετικών και συνάμα περίεργων αλλά και φοβισμένων ανθρώπων. Προσωπικότητες εντελώς καθημερινές και τυχαίες, που συναντάμε συνεχώς γύρω μας, αδιαφορώντας για την ιστορία που κρύβει ο καθένας πίσω από το προσωπείο του απλού «φυσιολογικού» ανθρώπου. Πρόκειται για ιστορίες ατόμων που μοχθούν με πολύ πείσμα να ευτυχίσουν, παρά τα εμπόδια που τους δημιουργεί η διαφορετικότητά τους. Ιστορίες, που εντάσσουν στο υλικό τους τη σημερινή εικόνα της πόλης, τις υποβαθμισμένες γειτονιές, τη σχέση με τους μετανάστες, την ανεργία κλπ. Εστιάζοντας με οξυμμένη παρατηρητικότητα στις λεπτομέρειες, η συγγραφέας αναδεικνύει καίριες λεπτομέρειες του αστικού και φυσικού τοπίου των σωμάτων, των συναισθημάτων και των χειρονομιών των καταπιεσμένων και μπερδεμένων ηρώων της, οι οποίοι αντιμάχονται την οικογενειακή καταπίεση και την επαγγελματική αβεβαιότητα.
 
Μέσα από τη συλλογή αναδύεται περίτεχνα η αίσθηση μίας ζοφερής πραγματικότητας που προβάλλεται πίσω από τις πιο άχρωμες καθημερινές ενασχολήσεις. Πρόκειται για μία σύγχρονη πρόζα με οξύ ρεαλισμό, χωρίς αξιολογικές ερμηνείες με ταυτόχρονη σκιαγράφηση χαρακτήρων, οι οποίοι καλούνται να συνδιαλεχθούν με τις αξίες ενός κατακερματισμένου κόσμου, που διαμορφώθηκε ερήμην τους με τη συνδρομή ετερόκλητων παραγόντων. Αξίζει να σταθούμε στην περίτεχνη γλώσσα της συγγραφέως, καθώς μέσω της γλαφυρότητας και της ζωντάνιας που τη διακατέχει, δρα αφυπνιστικά για τον αναγνώστη. Παρατηρείται αυξομείωση της ταχύτητας δράσεων και εικόνων, ενώ κυριαρχεί το χειμαρρώδες, κυνικό ύφος και ο γοργός ρυθμός, τα οποία σε συνδυασμό με την έντονη παρουσία του χιούμορ και τον ελαφρώς παρωδιακό τόνο καταγράφουν τη νεανική ελαφρότητα. Ιδιαίτερη αίσθηση προκαλεί το μοτίβο των περιγραφών του ζοφερού αθηναϊκού τοπίου συνδυασμένο με φορτισμένους μονολόγους, όπου τα συναισθήματα εκτίθενται εκ των προτέρων.

Οι ήρωες της διπλανής πόρτας… 

Διαβάζοντας κανείς τη συλλογή διηγημάτων «Μπλε υγρό» της Βίβιαν Στεργίου, εντοπίζει αμέσως χαρακτήρες με έντονη εσωτερική εγρήγορση, οι οποίοι δεν διαχειρίζονται μόνο τα συμπτώματα της τρέχουσας οικονομικής κρίσης, αλλά και τις συσσωρευμένες αντιφάσεις και εκκρεμότητες του παρελθόντος. Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός ότι οι ήρωες του βιβλίου δεν καταφεύγουν στην ασφάλεια του παλιού, αλλά δυσκολεύονται να αντέξουν το παρόν και να ανταπεξέλθουν στις κακουχίες του τωρινού περιβάλλοντος. Δεν καταφεύγουν σε εύκολες λύσεις ή οδούς διαφυγής, αντιθέτως συνειδητοποιούν τις αιτίες και τις πηγές των δυσκολιών τους, οι οποίες τους δυναμώνουν ακόμη περισσότερο, στην προσπάθειά τους να οδηγηθούν στον δρόμο της ευτυχίας.
 
Πασχίζουν εμμονικά, και ενοχικά θα έλεγε κανείς, ώστε να βρουν μία διέξοδο στα προβλήματα, με τα οποία έρχονται καθημερινά σε επαφή, με φυσικό επακόλουθο το εγχείρημά τους αυτό να τους αφήνει συχνά βαθιές και μόνιμες πληγές, οι οποίες θα  στοιχειώνουν τη μετέπειτα ζωή τους. Εύκολα διακριτοί είναι οι τύποι ανθρώπων της διπλανή πόρτας, ελάχιστα ηρωικοί, ως επί το πλείστον, συχνά ματαιωμένοι, μπερδεμένοι, αποπροσανατολισμένοι, γεμάτοι ανασφάλειες και βεβαιότητες. Με βοηθό την καταπίεση που δέχονται από τις κοινωνικές συνθήκες, αλλά και την οικογένειά τους, συχνά καταλήγουν στο σημείο να γίνονται παράλογοι, σχεδόν, δυσπροσάρμοστοι. 

… με τη βαθιά λαχτάρα να μιλήσουν, να ζήσουν, να απελευθερωθούν 

Αυτό που χαρακτηρίζει τους ήρωες στις ιστορίες της συγγραφέως φαίνεται να είναι η βαθιά λαχτάρα τους να μιλήσουν, να πουν την ιστορία τους, να αφεθούν σε μία παραληρηματική λογόρροια, να βρουν μέσα τους τις ανάσες που θα τους οδηγήσουν στο τέλος μιας λυτρωτικής αφήγησης, μιας αφήγησης που θα τους ελευθερώσει, θα διαρρήξει τα δεσμά που τους φυλακίζουν, θα τους δώσει τη δυνατότητα να ζήσουν πραγματικά, να αδράξουν επιτέλους τη ζωή τους. Ή έστω δεν θα τους αφήσει να πνιγούν από τις τόσες συσσωρευμένες και καταπιεσμένες λέξεις. Οι περισσότεροι έχουν ζήσει ζωές που νιώθουν ότι δεν τους ταιριάζουν ή έχουν υποδυθεί εαυτούς άλλους από τους «πραγματικούς» τους, έχουν υπομείνει για τόσο καιρό την ευρύτερη και ειδικά την οικογενειακή καταπίεση, ώστε δίνουν την εντύπωση ότι δεν μπορούν να αναπνεύσουν.
 
Στην ανθρωπογεωγραφία των ηρώων της συλλογής δεσπόζουν κατά βάση μορφωμένοι νέοι της λεγόμενης γενιάς της κρίσης: νεαροί δικηγόροι, γιατροί, αρχιτέκτονες, συγκροτούν κάτι σαν ομαδικό πορτρέτο ανθρώπων που δεν ζουν απλώς στην εποχή της κρίσης, αλλά έχουν εσωτερικεύσει την κρίση. Και ίσως γι’ αυτό, επειδή ακριβώς έχουν εγγράψει στον πυρήνα της ψυχολογίας τους την κρίση, δεν μπαίνουν καν στη διαδικασία να τη σχολιάσουν ή να πολιτικολογήσουν. Κάνουν όμως κάτι πολύ σημαντικότερο, μιλάνε, παίρνουν τον λόγο και μιλάνε για τις ζωές τους, αντί να αφήσουν άλλους να το κάνουν στη θέση τους. Στόχος της συγγραφέα, παράλληλα αποτελεί το γεγονός της ένταξης των ομοφυλόφιλων στις ιστορίες με φυσικό τρόπο, όπως αυτές των ετερόφυλων, καθώς επίσης επιδιώκει να συμπεριφέρονται όπως είναι και όχι όπως συνηθίζεται να αποτυπώνονται. 

Αθήνα: Ευχή ή Kατάρα; 

Πρωταγωνιστικό ρόλο στα περισσότερα διηγήματα του «Μπλε υγρού» έχει η πόλη της Αθήνας, η οποία παρουσιάζεται πολύ ρεαλιστικά, σύγχρονα, πολύ βρώμικη και φωτεινή ταυτόχρονα, άσχημη και όμορφη την ίδια στιγμή. Μέσα από την πόλη της Αθήνας αντικρίζουμε βιώματα, συνήθειες, απόψεις, διαδρομές από άτομα που δεν συζητούν για την οικονομική κρίση, αλλά οι ζωές τους είναι απόλυτα συνυφασμένες με τον τρόπο ζωής που αυτή επέβαλλε. Πρόκειται για έναν χώρο, όπου οι ήρωες διεκδικούν μία πολυπόθητη ελευθερία και ένα νόημα ζωής. Με την άμεση ή έμμεση πρωταγωνιστική της συμμετοχή, η Αθήνα καθίσταται το σκηνικό μίας ζωής που ασφυκτιά και προσπαθεί να απεγκλωβιστεί, άλλοτε ζωντανό, παλλόμενο και φωτεινό και άλλοτε ιδιαιτέρως σκληρό. Ως πρωτεύουσα είναι μαζί ευχή και κατάρα και συνδυάζει όνειρα και εφιάλτες, ένα μέρος όπου ζουν οι ήρωες-αντιήρωές της, που επιχειρούν με βαθιές ανάσες να ξεφύγουν από το βυθό της ελληνικής οικογένειας. 

Μοτίβα: Για άλλους φυσιολογικότητα και για άλλους ταμπού 

Το «Μπλε υγρό» προβάλλει πολυσυζητημένες πτυχές του σύγχρονου κοινωνικού βίου, πτυχές που απασχολούν μεγάλη μερίδα πλήθους, μερικές από τις οποίες θεωρούνται ταμπού για την πλειονότητα. Η συγγραφέας τολμά να αναλύσει θέματα όπως ο ρατσισμός, η ξενοφοβία, η ομοφυλοφιλία η καταπίεση του οικογενειακού-κοινωνικού περιβάλλοντος, η ενηλικίωση, ο συντηρητισμός, ο μικροαστισμός, η μοναξιά και η αγωνία της επιβίωσης. Μιλά για τον έρωτα ανεξαρτήτως των φύλων, τη δυσκολία που αντιμετωπίζουν τα άτομα αυτά στην επικοινωνία με άλλους ανθρώπους, δίνοντας βάση στην αποδοχή τους και την ένταξή τους στο κοινωνικό σύνολο. Συνδυάζει το τρίπτυχο οργής, αγωνίας και θυμού. 

Η συγγραφέας Βίβιαν Στεργίου 

Η νομικός και συγγραφέας Βίβιαν Στεργίου γεννήθηκε το 1992 στα Τρίκαλα από όπου έφυγε σε ηλικία 18 ετών προκειμένου να αναζητήσει την τύχη της στην Αθήνα. Σπούδασε Νομική στη Νομική Αθηνών, στην οποία τώρα είναι υποψήφια διδάκτωρ, και Οικονομική Ανάλυση του Δικαίου στη Νομική της Ουτρέχτης.

Ακολουθήστε το paratiritis-news.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.