Ιστοριες που μοσχοβολανε «πουδρα Tokalon»…
Με τη σύμπραξη των κ. Βάντας Παπαϊωάννου-Βουτσά, Μαρίας Δημάση, Ρένας Σαμαρά-Μάινα και Τζένης Κατσαρή-Βαφειάδη στον συντονισμό
Ιστορίες που μοσχοβολάνε θάλασσα, μενεξέδες ή πούδρα Tokalon και μας ταξιδεύουν στον κόσμο και τη φύση… τη νέα συλλογή αφηγημάτων δηλαδή της Βάντας Παπαϊωάννου-Βουτσά «Με πούδρα Tokalon» (εκδ. Παρατηρητής της Θράκης, Κομοτηνή 2022) παρουσίασαν στη Δημοτική Βιβλιοθήκη Κομοτηνής στο Τσανάκλειο Μέγαρο, την Τετάρτη 9 Νοεμβρίου, η κ. Μαρία Δημάση, Καθηγήτρια στο Τμήμα Γλώσσας, Φιλολογίας και Πολιτισμού Παρευξεινίων Χωρών (ΤΓΦΠΠΧ) του Δημοκριτείου Πανεπιστημίου Θράκης (ΔΠΘ), η κ. Ρένα Σαμαρά-Μάινα, φιλόλογος και υπεύθυνη Λέσχης Φιλαναγνωσίας Κομοτηνής, η συγγραφέας καθώς και η κ. Τζένη Κατσαρή-Βαφειάδη, φιλόλογος και επιμελήτρια εκδόσεων, στον ρόλο του συντονισμού.
Την εκδήλωση που συνδιοργάνωσαν η Δημοτική Βιβλιοθήκη Κομοτηνής στο πλαίσιο των δράσεών της με την ΚΟΙΝΣΕΠ «Κομοτηνή Εν Δράσει», οι εκδόσεις Παρατηρητής της Θράκης και η Λέσχη Φιλαναγνωσίας Κομοτηνής τίμησαν με την παρουσία τους δεκάδες συνάδελφοι, φίλοι και παλαιοί μαθητές της συγγραφέως αλλά και φοιτητές του ΔΠΘ καθώς και αρκετοί Κομοτηναίοι που παρακολουθούν τα συγγραφικά βήματα της κ. Παπαϊωάννου, η οποία μπορεί να κατάγεται από το Λαύριο, ωστόσο νιώθει πλέον τη Θράκη δικό της τόπο και έχει απλώσει βαθιά της ρίζες της σ’ αυτήν τη γη, την πολύχρωμη Θράκη, που αγαπά να αποτυπώνει στα γραπτά της.
Για το νέο βιβλίο της κ. Παπαϊωάννου –χορηγός έκδοσης του οποίου ήταν το Διακρατικό, Διαπανεπιστημιακό και Διατμηματικό Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών του ΔΠΘ «Ψυχοπαιδαγωγικές, διδακτικές και διαπολιτισμικές προσεγγίσεις στις Ανθρωπιστικές Επιστήμες»– και τα 64 κείμενα που το συναποτελούν μίλησαν, όπως προαναφέραμε, οι κ. Δημάση, Σαμαρά-Μάινα και Παπαϊωάννου-Βουτσά, η πρώτη παρουσιάζοντας τα πρωτοποριακά στοιχεία των κειμένων, η δεύτερη σχολιάζοντας τη μικρή λογοτεχνική φόρμα την οποία χρησιμοποιεί η συγγραφέας, ενώ η τελευταία επέλεξε να περιγράψει αδρομερώς, μεταξύ άλλων, τη θεματολογία των αφηγημάτων της, τους ήρωες των ιστοριών της αλλά και τον ρόλο του φυσικού περιβάλλοντος στη γραφή της κ.ά.
Μαρία Δημάση, «Το βιβλίο διακρίνεται για πάρα πολύ πρωτοποριακά στοιχεία»
Αφού η κ. Κατσαρή-Βαφειάδη προλόγισε τους συμμετέχοντες και μοιράστηκε τις σκέψεις τις για τις «μοσχοβολιστές» από πούδρα Tokalon ιστορίες της κ. Παπαϊωάννου, τον λόγο έλαβε η κ. Δημάση. Η ίδια μίλησε για τη γνωριμία της με τη συγγραφέα καθώς και για τα πρωτοποριακά χαρακτηριστικά του βιβλίου. Ανέφερε ενδεικτικά: «Το βιβλίο διακρίνεται για πάρα πολύ πρωτοποριακά στοιχεία, ένα από τα οποία είναι ο τρόπος με τον οποίο η συγγραφέας παρουσιάζει και χαρτογραφεί τη φύση ως κύριο δρων πρόσωπο σε όλη της τη ζωή –περισσότερο η χλωρίδα και λιγότερο η πανίδα. Η χλωρίδα κυριαρχεί παντού, σε επίπεδο συμβόλων, καθημερινότητας, αλλά και αυτοκριτικής και αυτεπίγνωσης, ενώ η πανίδα χρησιμοποιείται με συγκεκριμένους εκπροσώπους για να επιτευχθούν συγκεκριμένοι στόχοι, για παράδειγμα χρησιμοποιεί τον κύκνο που είναι τραυματισμένος για να μιλήσει για τον σεβασμό στο περιβάλλον κ.ά.
Άλλο ένα χαρακτηριστικό, το οποίο θα μπορούσε να αποτελέσει και αντικείμενο ακαδημαϊκής έρευνας είναι το γλωσσάρι των λέξεων, των παράξενων, των νέων, των παλιών λέξεων που αποκτούν οντότητα, λέξεων από το ιστορικό λεξιλόγιο της ελληνικής γλώσσας, που κάποιες τις ξέραμε, κάποιες τις είχαμε ξεχάσει και με αφορμή το βιβλίο τις ανασύραμε από το χρονοντούλαπο της γλωσσικής μας μνήμης και κάποιες τις οποίες χρειάστηκε να αναζητήσουμε τη σημασία τους. Άρα ήταν και επιμορφωτική η ανάγνωση του βιβλίου. Ενδεικτικά να αναφέρω τις λέξεις μπαγδατί, σινί, κ.ά.
Είναι λοιπόν ένα βιβλίο όπου η γλώσσα που χρησιμοποιεί καταγράφει την πορεία της χρήσης και της μελέτης της ελληνικής γλώσσας τις τελευταίες δεκαετίες, την εξέλιξή της, αλλά διατηρεί μια καθαρότητα σ’ αυτήν […]».
Ρένα Σαμαρά-Μάινα, «Η Βάντα με τα απλά υλικά της ζωής μπορεί να φτιάξει ένα ολάκερο σύμπαν»
Ακολούθως, η κ. Σαμαρά-Μάινα, η οποία ευχαρίστησε κατ’ αρχάς τη συγγραφέα για τη στήριξή της στα πρώτα βήματα της Λέσχης Φιλαναγνωσίας αναφέρθηκε κυρίως στα κειμενικά είδη που εκείνη προτιμά. Επισήμανε μεταξύ άλλων: «Ένα προσόν της Βάντας είναι ότι η γραφή της είναι νεωτερική. Θα σας μιλήσω για το μικροδιήγημα, το οποίο ως επί το πλείστον χρησιμοποιεί στα κείμενά της.
Σε αυτό το βιβλίο επανεκτιμά τη μικρή φόρμα, καμιά φορά και την πολύ μικρή, αυτό που σήμερα ονομάζεται flash story ή αφήγημα μπονσάι. Τα τελευταία χρόνια αυτό το είδος γραφής αποτελεί ένα εξαιρετικό πεδίο πειραματισμού, μια και μέσα σε πολύ μικρή έκταση ο δημιουργός πρέπει να εκφράσει ένα αφηγηματικό όλον. Η Βάντα, όσο εγώ τη γνωρίζω τουλάχιστον, μου δίνει την εντύπωση πως μισεί να υπολείπεται της εποχής της, ευχαριστιέται να δοκιμάζει και να δοκιμάζεται σε καινοφανή μονοπάτια, να είναι πάντα σε εγρήγορση και να παρακολουθεί τις επιταγές των καιρών στον τρόπο που θα εκφράσει τις σκέψεις και τις ανησυχίες της χωρίς βέβαια να κάνει εκπτώσεις ή παραχωρήσεις στις αξίες και τις ιδέες της. […]
Η Βάντα ξέρει καλά πως με τα απλά υλικά της ζωής, με ένα τίποτα δηλαδή, και με λέξεις από την περίσσια της καρδιάς της μπορεί με την ευλυγισία του λόγου της να φτιάξει ένα ολάκερο σύμπαν και το κατορθώνει κάθε πρωί, χαρίζοντάς μας ένα μικρό στοχαστικό κείμενο στο Facebook, ένα αφήγημα μπονσάι.
Έτσι λοιπόν και στην παρούσα συλλογή προσαρμόζει τα 64 αφηγήματα στην ιδιοσυγκρασία της, σε μια βιωματικού τύπου γραφή».
Βάντα Παπαϊωάννου-Βουτσά, «Το αγαπώ το διήγημα μικρής φόρμας, μοιάζει με καρτ ποστάλ»
Τον λόγο στο τέλος έλαβε βαθιά συγκινημένη η κ. Παπαϊωάννου-Βουτσά, που μοιράστηκε μεταξύ άλλων στιγμές από το συγγραφικό της «εργαστήρι». Είπε συγκεκριμένα: «Τα κείμενα γράφτηκαν “εἰκῇ καὶ ὡς ἔτυχε”, ανάκατα, σε διάφορους χρόνους, ταξινομήθηκαν αδρομερώς ηλικιακά και με αφετηρία ένα σημείο μοιάζουν να απλώνονται σε ομόκεντρους κύκλους: η αυλή, η γειτονιά, η πόλη, η μεγαλούπολη, προορισμοί διακοπών, μόνιμης κατοικίας. Κάπου αυτοί οι κύκλοι της ζωής βαραίνουν περισσότερο φορτωμένοι με γεγονότα οικογενειακής, σχολικής ζωής, γεγονότα της διπλανής πόρτας ή του κόσμου.
Ενηλικιώνονται οι μνήμες, πάνε διακοπές, νιώθουν φοβίες, αγανακτούν, χαίρονται, διασκεδάζουν, αντιδρούν, ερωτεύονται, απορρίπτουν συμπεριφορές, ανοίγουν φτερά, υψώνουν ανάστημα στη ζωή, γίνονται πολύτιμη εμπειρία. Κι εγώ, το συγγραφικό μου εγώ, μεταγγίζει στον αφηγητή τη δική μου πείρα ζωής, θετική ή αρνητική, χωρίς να προσπαθεί να αποκρύψει το βιωμένο –όχι απαραίτητα αυτοβιογραφικό, ξαναλέω– ή το επινοημένο στοιχείο.
Αυτοβιογραφικές αφηγήσεις, μαρτυρίες γονέων, γεννητόρων, επιλεκτική ειδησεογραφία από τα ΜΜΕ, στιγμιότυπα της τοπογεωγραφίας και εντόπιας ιστοριογραφίας, ποιητικές συνθέσεις, όλα μαζί σε ένα πλεγμένο γαϊτανάκι, δομημένο, πλασμένο με μια γλώσσα λιτή και επιδραστική. […]
Το αγαπώ το διήγημα μικρής φόρμας, μοιάζει με καρτ ποστάλ, με έναν μικρό πίνακα ζωγραφικής ή μια φωτογραφίαπου παραμένει ξεθωριασμένη από το μακρινό παρελθόν ή κρατάει ολοζώντανα τα χρώματα της μνήμης για το παρόν.
Έτσι απλά, αναφερόμενη σε αυτό μου το βιβλίο, μπορώ να μιλώ για ένα σύμπαν βιωμάτων, αλλά και μυθοπλασίας και εμβόλιμης ποίησης ανάμεσά τους, το οποίο στο σύνολό του επιδιώκει να λειτουργήσει ως ζωντανός οργανισμός ανάμεσα στη συγγραφέα και στον αναγνώστη, μια γέφυρα επικοινωνίας».
Οι παρουσίες…
Το «παρών» στην εκδήλωση έδωσαν ο σταθερός συνοδοιπόρος στη ζωή της συγγραφέως, σύζυγός της κ. Παντελής Βουτσάς, ο Σοφολογιότατος Μουφτής Κομοτηνής Δρ. Τζιχάτ Χαλήλ, η Πρόεδρος της ΔΚΕΠΠΑΚ κ. Νατάσα Λιβεριάδου, ο επικεφαλής της παράταξης «Ανεξάρτητη Ενωτική Πρωτοβουλία» κ. Κώστας Κατσιμίγας και η σύζυγός του κ. Ντίνα Σκαπαριώτου, η δικηγόρος και Πρόεδρος του Δημοτικού Συμβουλίου Κομοτηνής κ. Κλεοπάτρα Στογιαννίδου, οι φιλόλογοι κ. Σοφία Μενεσελίδου και Λένα Χατζή, ο συγγραφέας και συντ. δάσκαλος κ. Πέτρος Φιλιππίδης, ο ηθοποιός κ. Φιλοποίμην Ανδρεάδης, ο αναπληρωτής καθηγητής του ΤΓΦΠΠΧ του ΔΠΘ κ. Πασχάλης Βαλσαμίδης καθώς και φοιτητές του Τμήματος, και πολλοί πολλοί παλιοί συνάδελφοι της κ. Παπαϊωάννου από τον χώρο της εκπαίδευσης
Ακολουθήστε το paratiritis-news.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.