Η ιστορια του «Χατζηλαριου» σε 427 σελιδες δια χειρος του Νικου Καρακωστιδη

Το επιστέγασμα 40 χρόνων έρευνας και συγγραφής με στόχο τη διάσωση της μνήμης των προσφύγων από την Ανατολική και Βόρεια Θράκη

Οι τελευταίες ημέρες του 2022 αποτέλεσαν για τον συμπολίτη μας κ. Νίκο Καρακωστίδη την ευκαιρία εκπλήρωσης ενός ονείρου σαράντα ετών, καθώς κυκλοφόρησε το βιβλίο του με τίτλο «Προσκυνητές Ν.Ροδόπης: Η Νέα πατρίδα που όρισαν οι πρόσφυγες από την Ανατολική και Βόρεια Θράκη (1922-1927)».

Το βιβλίο αυτό, όπως εξήγησε ο ίδιος, μιλώντας στο «Ράδιο Παρατηρητής 94fm» αποτελεί το «απαύγασμα» μιας προσπάθειας 40 και πλέον ετών που εκκίνησε από τις ιστορίες της γιαγιάς του και των συγχωριανών της, τις οποίες και κατέγραφε.

Στο πέρασμα των ετών οι καταγραφές αυτές αυξήθηκαν και διαφυλάχτηκαν σε ένα καφέ σεντούκι, προίκα, όπως εξήγησε ο ίδιος, της μητέρας του, έως και το 2012 όταν αποφάσισε ότι ήρθε η ώρα να τις αξιοποιήσει, με πρώτο και κύριο στόχο την διάσωσή τους.

Έχοντας ως βάση ένα κείμενο του ιατρού και ενασχολούμενου με την ιστορία της Ροδόπης Μ.Μελίρρυτου του 1871, για το Χατζηλάριον όπως το ονόμαζε, ο κ.Καρακωστίδης ξεκίνησε τις επισκέψεις στα χωριά που αποτελούσαν στην Ανατολική και Βόρεια Θράκη απ’ όπου ήρθαν οι πρόσφυγες, καταγράφοντας ανθρώπους, τη ζωή και την καθημερινότητά τους, την ενδυμασία, ήθη, έθιμα και παραδόσεις αλλά και γεγονότα, όπως ο διπλός για κάποιους «ξεριζωμός».

Η ιστορία του Χατζηλαρίου ή Χατζηλάρ’, όπως εξήγησε, περιγράφεται μέσα από τις αφηγήσεις των ίδιων των «πρωταγωνιστών» που έζησαν στα χωριά της Ανατολικής Θράκης: Σύδιον ή Σιαχίνκιο, Καρλίκιο ή Καρλί-κιόι, Σιγκλί ή Σίγλαι, Μεγαρήσιον ή Μαγαρήσι,Τελάτη ή Τσελτίκ-Κουγιού, Κρασοχώριον ή Σαραπλάρ, Αμπαλάρ ή Χειμιτελέρ, Μακρά Γέφυρα ή  Ουζούν Κιουπρού, Μαχητής ή Μαχμούτκιοϊ, Γάνος ή Καζίκιοϊ , Ρέμπετσι ή Ρέμπετς’, Νίκη ή Χάφσα, Τυρολόη ή Τσόρλου, Μάλγαρα ή Μάλγκαρα, Αδριανούπολη), καθώς και στα τρία χωριά της Βόρειας Θράκης: Μικρό Βογιαλίκιο ή Κάτω Χωρίον ή Κιοτσούκ Μπογιαλίκ, Μεγάλο Βογιαλίκιο ή Κώμη, ή Μαρτίσημο ή Μάρκειο, Μουρντανλή ή Μουτανταλή ή Μουραντλή.

Επίσης, σημαντικές αναφορές γίνονται στο χωριό Ευθύμιον ή Θυμίτκιο ή Χιουμίτ, στο Δουλούκιο ή Ντουλούκιο και στο Τατάρκιοϊ, σκιαγραφώντας ένα οδοιπορικό στον τρόπο ζωής τους εκεί, την απόφαση να πάρουν τον δρόμο της προσφυγιάς αλλά και της νέας τους ζωής στη νέα «πατρίδα».

Όπως τόνισε ο ίδιος εξιστορείται η περιπέτεια της Ε.Α.Π. που μοίρασε σπίτια και χωράφια, ο πόλεμος του 1940 και η Γερμανική εισβολή, η «φιλική» παράδοσή τους στον Βουλγαρικό Στρατό (1941-44, αλλά και οι θηριωδίες που αυτός διέπραξε, ο εμφύλιος ή Συμμοριτοπόλεμος και η εκ νέου εγκατάλειψη του χωριού για δύο χρόνια με τους κατοίκους τότε να μετακομίζουν στην Ξυλαγανή, την Κομοτηνή αλλά και σε άλλα χωριά έως και την επάνοδό τους στο χωριό το 1950.

Η σχολική πραγματικότητα από το 1922 έως και τη μετεγκατάστασή τους στο νέο. Δημοτικό σχολείο, οι καθημερινές ασχολίες, τα επαγγέλματα και η ενασχόλησή τους με τη γη, το δύσκολο έργο της κοινότητας και των προέδρων, οι επισκέψεις της Βασίλισσας Φρειδερίκης, η γαστρονομική παράδοση αλλά και οι ενδυμασίες των Χατζηλαριωτών δεν λείπουν, επίσης, από το βιβλίο, όπως και η μουσική, τα παρατσούκλια, τα έθιμα, τα ήθη και οι παραδόσεις που έφεραν μαζί τους, οι φράσεις, οι παροιμίες, οι στοχασμοί και οι προλήψεις, τα οποία στο σύνολό τους αποτυπώνονται και μέσα από ένα πλούσιο φωτογραφικό υλικό που ξεπερνά τις 450.

Ο κ.Καρακωστίδης έσπευσε να ευχαριστήσει, ιδιαιτέρως, τον κ.Παντελή Αθανασιάδη που όπως τόνισε μέσα στο πέρασμα των ετών του προσέφερε πλούσιο υλικό, καθώς και όλους όσους του εμπιστεύτηκαν τα φωτογραφικά αρχεία και τις αναμνήσεις τους, καθώς και την επιμελήτρια εκδόσεων κ.Τζένη Κατσαρή-Βαφειάδη για τις κατευθυντήριες οδηγίες σε σχέση με την οργάνωση του βιβλίου στο πρόγραμμα με το οποίο ο ίδιος  επεξεργάστηκε το lay out  του βιβλίου.

Ο ίδιος δήλωσε δικαιωμένος από το αποτέλεσμα των προσπαθειών 40 αυτών χρόνων προσπαθειών και έρευνας εξηγώντας πως ο πρωταρχικός του στόχος ήταν «η διάσωση της μνήμης και του υλικού, ώστε να ξέρει ο κόσμος από πού κρατάει η σκούφια του».

Μια πολύχρονη και σιωπηρή προσπάθεια καθώς δεν είχε μοιραστεί με κανέναν την πρόθεσή του να δημιουργήσει ένα τέτοιο βιβλίο.

Το βιβλίο διατίθεται από τον ίδιο και μπορείτε να επικοινωνήσετε μαζί του στο 6944727261.

google-news Ακολουθήστε το paratiritis-news.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.