«Η χαρα της Δουκινιως»

Σαν σήμερα 23.06.1940: Παρουσιάζεται στο υπαίθριο στάδιο της Κομοτηνής «Η χαρά της Δουκινιώς» του Μίλτη Παρασκευαϊδη. Πρόκειται για το μοναδικό παραδοσιακό χοροθέατρο που αφορά στην Θράκη, για μια «Θρακική ηθογραφία σε 4 θεατρικές εικόνες», όπως την έχει χαρακτηρίσει ο ίδιος ο συγγραφέας της, στην οποία με αφορμή τη «χαρά», το γάμο, της Δουκινιώς ξετυλίγονται μπροστά σε ένα ενθουσιώδες και πολυπληθές κοινό, οι παραδόσεις, οι χοροί και οι μουσικές της ευρύτερης Θράκης.
 
Το έργο γράφτηκε ύστερα από συστηματική μελέτη και επιτόπια έρευνα του συγγραφέα, μελέτη που περιλάμβανε τα μέχρι το 1939 λαογραφικά κείμενα για τις εκδηλώσεις τού Θρακικού πολιτισμού, και έπειτα από τοπική παρακολούθηση των εθίμων και των παραδόσεων του νομού Ροδόπης, ιδιαίτερα δε των χωριών του Γρατινής, Ιάσμου και Κοσμίου, στα όποια δεν είχαν γίνει εγκαταστάσεις προσφύγων μετά την καταστροφή τού 1922. Η λαογραφική έρευνα του συγγραφέα περιλάμβανε επίσης και τον ιδιαίτερο πολιτισμικό χαρακτήρα του συνοικισμού της Κομοτηνής «Καβακλιώτικα», οι κάτοικοι του οποίου προέρχονταν από την Βόρεια Θράκη.
 
Για την απόδοση του κειμένου της ηθογραφίας στο γλωσσικό ιδίωμα των παλαιοτέρων Κομοτηναίων, αρωγοί υπήρξαν ο πρώην δήμαρχος Κομοτηνής Σοφοκλής Κομνηνός και ο επίσης Κομοτηναίος εκπαιδευτικός Κώστας Αγγελίδης, γραμματέας τότε της Κοινότητας Αγιάσματος.
 
Ο τότε Διευθυντής του Ωδείου Κομοτηνής Μακρής ανέλαβε να αποδοθεί το μουσικό μέρος της παράστασης ενώ σχηματίστηκαν χορευτικές ομάδες νέων στη Γρατινή, τον Ίασμο, το Κόσμιο αλλά και την Κομοτηνή που με την καθοδήγηση των παλαιοτέρων, ανέλαβαν να αποδώσουν το χορευτικό μέρος της παράστασης.
 
Τις σκηνογραφίες της παράστασης της 23ης Ιουνίου 1940 είχε φιλοτεχνήσει ο καλλιτέχνης της Κομοτηνής Όθων Κακαρέλλης με μακέτες του Μίλτη Παρασκευαϊδη, που ήταν και ο σκηνοθέτης της παράστασης.
 
Το έργο ανεβαίνει υπό την αιγίδα της Γενικής Διοίκησης Θράκης και τα κυριότερα πρόσωπα της θεατρικής αυτής ηθογραφίας κατά τη σειρά της εμφάνισης τους στη σκηνή, είναι τα ακόλουθα (σε παρενθέσεις περιλαμβάνονται τα ονόματα των ερασιτεχνών που είχαν αναλάβει τους ρόλους): 
 
Σαββούδα (Πέρσα Βίβογλου),
Δουκινιώ (Μαρούλα Γούναρη),
αρχηγός Καρνάβαλου (Πανταζίδης),
Σουτήρς (Γ. Στεφανίδης),
κύρ Ανέστ’ς (Τζήμητρας),
κυρά Βγινγκή (Ματούλα Μαρίνη),
Θιουπλώ (Αθηνά Μιχιτσοπούλου),
αγρότης Μάρκους (Γιάννης Σακάρης),
Ξαθώ (Δέσποινα Χαλβατζίδου),
Άθανασούδα (Ελένη Ραϊση),
Φετεινή ( Κατίνα Τοσκοπούλου),
Παγώνα (Κωνσταντία Δεληπέτρου),
Αλεσάβ (Μ. Μπαμπούσκογλου),
Μπιρμπιρίτσα (Δωροθέα Πιθάνη) κ.ά.
Επί σκηνής συνδράμουν περισσότερα από 80 άτομα, ερασιτέχνες, ηθοποιοί, μουσικοί και χορευτές.
 
Η παράσταση αποτελεί το κορυφαίο πολιτιστικό γεγονός για την ευρύτερη περιοχή. «Ό,τι κι αν γραφεί ό,τι και αν λεχθεί δεν θα είναι ικανόν να αποδώσει εκείνο, το οποίο παρουσιάσθη επί σκηνής. Ολόκληρος η Θράκη με την ζωή της τα έθιμα της τις χαρές και τις λύπες της πρόβαλε μπροστά στις χιλιάδες των θεατών» γράφει η εφημερίδα ΠΡΟΟΔΟΣ της Κομοτηνής για την παράσταση. Διθυραμβικά είναι και τα δημοσιεύματα στην ΠΡΩΙΑ της Κομοτηνής, στον Ταχυδρόμο της Καβάλας, την Μακεδονία και το Φως της Θεσσαλονίκης, στην Καθημερινή, την Πρωία και την Ακρόπολη των Αθηνών κλπ.

Εντός του Οκτωβρίου η «αναβίωση» της παράστασης από το Σύλλογο Εβριτών

Εβδομήντα έξι χρόνια μετά, το μοναδικής αξίας αυτό έργο θα παρουσιαστεί και πάλι στο κοινό της Κομοτηνής αυτή τη φορά από το Σύλλογο Εβριτών Ν. Ροδόπης. Στην προσπάθεια να αποδοθεί το έργο με την ίδια μεγαλοπρέπεια που πρωτοπαρουσιάστηκε, ομάδες του Συλλόγου εργάζονται εδώ και μήνες πάνω στο έργο, η ανάπτυξη των σκηνικών του οποίου θα ξεπερνά τα 25 μέτρα καθώς επί σκηνής ξετυλίγεται ένα ολόκληρο θρακιώτικο χωριό με τους καθημερινούς ανθρώπους του, τις συνήθειές τους, τα τραγούδια και τα έθιμά του.
 
Η προσπάθεια αυτή του Συλλόγου Εβριτών αναμένεται να ολοκληρωθεί εντός των προσεχών μηνών και να παρουσιαστεί στο κοινό της Κομοτηνής τον Οκτώβριο με την συμμετοχή 120 και πλέον ηθοποιών, χορευτών κλπ.
 
Με γραπτό του μήνυμα ο Σύλλογος Εβριτών Ν. Ροδόπης παρακαλεί να γνωστοποιηθεί προς αυτόν «κάθε πληροφορία που υπάρχει για την παράσταση (φωτογραφικό, αρχειακό υλικό κλπ), ή και οποιαδήποτε μαρτυρία γραπτή ή προφορική, από τους συντελεστές της παράστασης του 1940 ή και τους απογόνους τους, για την πληρέστερη σύγχρονη απόδοση του μοναδικού αυτού έργου για τα δεδομένα, όχι μόνο της Κομοτηνής, αλλά ολόκληρης της Θράκης.

Ακολουθήστε το paratiritis-news.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.