Η «Ανασταση» του Κωστα Κρυσταλλη δια χειρος Ευαγγελου Αυδικου

[…] Η  ψυχική/ πνευματική εγγύτητα του Ευάγγελου Αυδίκου με τον Κώστα Κρυστάλλη ήταν, θεωρώ, εκείνη που έπαιξε τον σημαντικότερο ρόλο ως κίνητρο, προκειμένου ο Συρρακιώτης δημιουργός να γίνει, με την σειρά του, αντικείμενο ψυχογράφησης (με έναν, όμως, διαφορετικό τρόπο) από τον νεότερο ομότεχνό του. Διότι ο Κώστας Κρυστάλλης ή, σωστότερα, η σκιά τού Κώστα Κρυστάλλη κινείται ανάμεσα (και, βέβαια, όχι μόνον) στις γραμμές τής συντριπτικής πλειοψηφίας των σελίδων τού πρόσφατου μυθιστορήματος του Ευάγγελου Αυδίκου, «Οδός Οφθαλμιατρείου», το οποίο, ήδη από τον τίτλο, προδίδει το μυστικό του στους γνώστες τού βίου τού Κ. Κρυστάλλη[…].

 Ο Ευάγγελος Αυδίκος, αν και με την ιδιότητα του λογοτέχνη αυτήν την φορά, προκειμένου να συνθέσει την πνευματική/ ψυχική φυσιογνωμία τού Συρρακιώτη συγγραφέα, εκμεταλλεύθηκε (με την καλύτερη έννοια αυτού του όρου) όλες τις επιστημονικές πηγές βιοεργογραφικού και βιβλιογραφικού υλικού που διαθέτει ως εμβριθής μελετητής τού έργου τού Κώστα Κρυστάλλη. Ενσωματώνει, έτσι, είτε στην τριτοπρόσωπη παντογνωστική αφήγηση είτε στην πρωτοπρόσωπη, που είναι μοιρασμένη, κυρίως, ανάμεσα, αφ’ ενός, στον κεντρικό εικοσιπεντάχρονο ήρωα Χρήστο Σούλτις ή αλλιώς (και διόλου τυχαία – ούτε το επώνυμο, άλλωστε, είναι τυχαίο) Κρυστ (με ύψιλον/ το οποίο, όμως, δεν διατηρείται πάντα – δυστυχώς, το βιβλίο δεν στάθηκε καθόλου τυχερό στην τυπογραφική του επιμέλεια) και, αφ’ ετέρου, στην σκιά τού θανόντα «τραγουδιστή», ένα πλήθος, άλλοτε ανώνυμων και άλλοτε σηματοδοτημένων, παραπομπών/ παραθεμάτων με τα οποία τον εφοδίασαν τόσο το έργο και ο βίος τού Κ. Κρυστάλλη, όσο και οι κριτικές και τα μελετήματα παλαιότερων και σύγχρονων ανθρώπων των Γραμμάτων για αυτόν. Αναπόφευκτα, βέβαια, ο Ευάγγελος Αυδίκος συναντά ανάμεσα στους τελευταίους και τον εαυτό του, με τον οποίο, επίσης, συνομιλεί, καθώς, επί παραδείγματι, εντός τού μυθιστορήματος αναπλάθει, μεταξύ πολλών άλλων (ακόμα και επιστολών τού Κ. Κρυστάλλη), και το «διήγημα» (με τον ψευδότιτλο «Η γάνωσις»)[…] Εξάλλου, όπως προδιαγράφεται και από τα παραπάνω, η διακειμενική επαφή των δύο […][1] βιβλίων είναι συνεχής και δεν περιορίζεται, φυσικά, στα γραφόμενα από τον ίδιο τον Ευάγγελο Αυδίκο, ο οποίος, πάντως, βρίσκει την ευκαιρία να διοχετεύσει, μέσω κάποιας από τις ποικίλες αφηγηματικές οδούς που έχει στην διάθεσή του ως μυθιστοριογράφος, προσωπικές του απόψεις και ερωτήματα· όπως: το γιατί δεν υπάρχουν δείγματα από το έργο τού Κ. Κρυστάλλη στα σχολικά βιβλία ή το ότι η σύγχρονη κριτική έχει καταχωνιάσει το έργο του στο βασίλειο της αδιαφορίας ή ακόμη το ότι ο Κρυστάλλης – ποιητής αδίκησε τον Κρυστάλλη – πεζογράφο.

Ως αφήγηση συνολικά, το «Οδός Οφθαλμιατρείου» έχει το χάρισμα της απρόσκοπτης σχεδόν ροής και προσφέρει την ευκαιρία τής μέθεξης, ενώ διαθέτει μετρημένο αλλά πολύ εύστοχο χιούμορ. Επειδή, όμως, πρόκειται, ταυτόχρονα, και για το βιβλίο ενός επιστήμονα – ερευνητή, δεν εκπλησσόμαστε από το γεγονός ότι το μυθοπλαστικό/ λογοτεχνικό συγκείμενο συνοδεύεται από δύο παρακειμενικά συμπληρώματα. Το πρώτο επιγράφεται «Σημειωματάριο» και περιλαμβάνει, εκτός από την εξήγηση ιδιωματικών λέξεων, μία σειρά από πρόσθετες πληροφορίες όπως και αποσαφηνίσεις ορισμένων προσδιορισμών, κωδικοποιημένων από τον ίδιο τον Ευάγγελο Αυδίκο. Το δεύτερο παρακειμενικό συμπλήρωμα επιγράφεται: «Το μυθιστόρημα συνομιλεί με τους:» και λειτουργεί ως υπόμνημα για την ταυτοδότηση των εμφανέστερων, προαναφερθέντων και εδώ νωρίτερα, διακειμενικών επαφών τού λογοτεχνικού συγκειμένου.

Τα δύο ανά χείρας βιβλία, ωστόσο, συνδέονται και με ένα άλλο (το βασικότερο, μάλλον, όλων) κοινό χαρακτηριστικό: εκκινούν από την αγάπη και τον σεβασμό των συμμετεχόντων για την προσωπικότητα και το έργο τού Συρρακιώτη Κώστα Κρυστάλλη, ο οποίος ήρθε ο καιρός να ξαναγαπηθεί από έναν στερημένο και γι’ αυτό διψασμένο για την δροσιά και την αλήθεια των στίχων του κόσμο.

*Από το ηλεκτρονικό περιοδικό Αναγνώστης και το άρθρο με τίτλο «H επιστροφή του Κώστα Κρυστάλλη».

[1] «Κώστας Κρυστάλλης. Η Επιστροφή.150 χρόνια από τη γέννησή του (1868-2018)»,Επιμέλεια – Εισαγωγή: Ευάγγελος Αυδίκος, Σειρά: Εξ Ηπείρου,  Ηπειρωτικές Εκδόσεις «Πέτρα», 2018

Ακολουθήστε το paratiritis-news.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.