Γραμματα στην Ασπα – 5

Seferihisar, 14-08-2015
 
Συντρόφισσα,

O Κομφούκιος έλεγε πως «όταν χαλάει η μουσική μιας κοινωνίας, αυτό σημαίνει ότι σ’ εκείνη την κοινωνία χάλασαν πολλά».
 
Ζούμε την εποχή που ο «καλλιτέχνης» της κοινωνίας μας είναι ο Παντελίδης,  «δημοσιογράφος» της ο Πρετεντέρης,  «ποιητής» της ο Μπογδάνος,  «φιλόσοφός» της ο Ράμφος και πολιτικοί της ο Άδωνις, ο Φίλης, ο Μιχελογιαννάκης και ο Σ. Θεοδωράκης. Για το ναζιστικό μόρφωμα, δε θέλω να μιλήσω καν!
 
Ύστερα από ταξίδι 20 ωρών, έφτασα στη Seferihisar της İzmir, για μία ποιητική εκδήλωση. Ήμαστε εδώ με ποιητές και τραγουδιστές από Βουλγαρία, Ρουμανία, Αζερμπαϊτζάν, Κόσσοβο, Συρία, Ιράκ, Κιργιζία, Γεωργία, Βέλγιο, Κύπρο και Τουρκία. Μας φιλοξενεί ο Δήμος Seferihisar, σ’ ένα ξενοδοχείο που θυμίζει ένα μικρό χωριό, δίπλα στην παραλία, με πισίνες, μπαράκια, κλαμπάκια, σάουνα και με κατοίκους κυρίως από Ρωσία και Βουλγαρία, αλλά και από άλλες χώρες του κόσμου.
 
Οι φιλοξενούμενοι ποιητές, έρχονται με τα λογοτεχνικά-φιλοσοφικά τους περιοδικά των χωρών (ή των κοινοτήτων) τους στα χέρια. Θυμάσαι που σου’ λεγα για την έλλειψη ενός καλού λογοτεχνικού-φιλοσοφικού περιοδικού στη χώρα (αλλά και στην περιοχή) μας και το τεράστιο κενό που δημιουργεί αυτό στην ιστορία, στον πολιτισμό αλλά και στην πολιτική μας; Είμαι με τα χέρια άδεια εδώ, αν εξαιρέσεις τη δεύτερη μου ποιητική συλλογή που τους δίνω, η οποία εκδόθηκε το 2008.
 
Ποίηση. Φιλοσοφία. Πολιτισμός. Δημοκρατία. Επανάσταση. Λέξεις άγνωστες, για τους νεοέλληνες που δηλώνουν και «απόγονοι» του Αριστοτέλη, του Αισχύλου, του Πλάτωνα.
 
«Άσε μας ρε μεγάλε» μου’ λεγε μια, τις προάλλες, «απόλαυσε τη ζωή. Έλα να πιούμε ποτάρες, να πάμε σε παρτάρες, να σκάμε κάνα μπάφο. Κι αν μας κάτσει και κάνα γκομενάκι να πηδηχτούμε. Μην μας πρήζεις με τις επαναστατικές θεωρίες σου και την εξέγερσή σου! Θες να σου κανονίσω την άλλη που βγήκαμε μαζί προχθές, που σε γουστάρει κιόλας;»
 
Σαπίλα. Αναισθησία. Βαρεμάρα. Μέσα σ’ αυτήν την «άρρωστη» κοινωνία, το μόνο που μας μένει είναι να πνίξουμε τα συναισθήματά μας και να γίνουμε σαν τους άλλους: Να ακούμε «άρρωστα» τραγούδια, να κάνουμε «άρρωστο» σεξ, να «σκάμε» μπάφους για να ξεφεύγουμε απ’ την αλήθεια.
 
Ή αλλιώς να εξεγερθούμε! Και κυρίως οι νέοι άνθρωποι της χώρας μας, «πηγαινοέρχονται» ανάμεσα στα δύο.
 
Χρειαζόμαστε μια ισχυρή λογοτεχνία για την εξέγερση. Ισχυρή μουσική. Πράγματα που θα «ξεσηκώσουν» τους νέους ανθρώπους, αντί να τους ρίξουν στην κατάθλιψη. Όμορφες λέξεις, όμορφες μουσικές.
 
Πρέπει οι ποιητές, οι συγγραφείς, οι μουσικοί να γράφουν πράγματα που πονάνε τους νέους ανθρώπους. Τις καθημερινές αδικίες που συναντάνε. Να παρουσιάζουν –μέσω λογοτεχνίας και μουσικής– την καθημερινή καταπίεση που δέχονται. Αλλά και τους αληθινούς έρωτες, χωρίς εκμετάλλευση, χωρίς συμφέρον. Όχι τους «νερωμένους» -τάχα- έρωτες, που δεν είναι τίποτα παραπάνω από ένα απλό «πήδημα» και ψεύτικα γλυκόλογα.
 
Διαβάζω Zülfü Livaneli και Ahmet Ümit. Οι δύο μεγάλοι αυτοί Τούρκοι συγγραφείς, στα τελευταία τους μυθιστορήματα ασχολούνται με την κρατική καταστολή, την καταπάτηση των δικαιωμάτων των ευαίσθητων ομάδων, την αρχιτεκτονική τις Πόλης που οι πολιτικοί την «καταστρέφουν», ξεπουλώντας τη δημόσια περιουσία για να ιδρυθούν εμπορικά κέντρα και να πλουτίσουν και άλλο οι πολυεθνικές.
 
Οι «δικοί» μας συγγραφείς, γιατί δεν ασχολούνται μ’ αυτά, στα λογοτεχνικά τους έργα; Γιατί, ας πούμε, δε γράφουν για το Πογκρόμ της Κομοτηνής του ’90, την ώρα που οι Τούρκοι συνάδελφοί τους «τσακίζουν» το κράτος τους για το Πογκρόμ της Πόλης του ’55 εις βάρος των μη-Μουσουλμάνων εκεί; Οι ποιητές μας γιατί δε γράφουν δύο στιχάκια για τις καθημερινές δολοφονίες μεταναστών και προσφύγων στην χώρα μας, την ώρα που γράφονται τραγούδια στην γείτονα χώρα για τον πρώτο νεκρό μετανάστη Festus Okey; (Θα μου πεις, βέβαια, «ενοχλούνται» απ’ αυτούς και δεν τους θέλουν, το ‘χει δηλώσει άραγε και η Κική Δημουλά!)
Μέχρι να μεταφραστεί το τελευταίο μυθιστόρημα του Zülfü Livaneli στα ελληνικά, πάρε να διαβάσεις το προηγούμενο («Η Ιστορία του Αδερφού Μου»). Θα σ’ αρέσει σίγουρα…
 
Και μην ξεχνάς να χαμογελάς.
 
Δικός σου,
ΜουΤσο

Ρόνι Μαργκούλιες**

Μετάφραση: Μουσταφά Τσολάκ
 
Η Σύμη
 
Κάτι στίχοι, που αν όχι φωνητικά, ως περιεχόμενο είναι απαίσιοι
εδώ και κάτι καλοκαίρια μου ‘ρχονται και επιμένουν.
Κάθε φορά που βλέπω μια ακρογιαλιά,
θυμάμαι τη πρώτη μας βόλτα με την Έλσα:
αυτή ήταν μόλις είκοσι, εμένα τα βατραχοπέδιλά μου Speedo, η αμμουδιά ατελείωτη
και το νησί ή η Χίος ήταν ή η Σύμη.
«Και όσο και να σκεφτώ δε μπορώ να ξεχωρίσω πλέον
πιο απ’ όλα μου ‘χει λείψει πιο πολύ».
 
Ενικός
 
Είναι απλό στ’ αγγλικά, προσθέτεις ένα s,
εύκολο και στα τουρκικά, ler, lar
ενώ στα ελληνικά οι καταλήξεις του πληθυντικού
δε μαθαίνονται με τίποτα.
 
Liman, για παράδειγμα, «λιμάνι»,
αν είναι παραπάνω από ένα, «λιμάνια».
Ένα mektup, «γράμμα»,
αν πολλαπλασιαστούν «γράμματα».
 
Αναίτια διαφορετικά είναι κάποια,
άλλα τα θηλυκά, άλλα τα αρσενικά.
Τις εγκατέλειψα κι εγώ πλέον,
όλες τις καταλήξεις, ούτως ή άλλως.
 
Επαναλαμβάνω μόνο πού και πού,
χωρίς λόγο, μόνος μου,
την πιο όμορφη λέξη που ξέρω στον ενικό:
Έλσα, Έλσα, Έλσα. 
 
Εύκολο στα λόγια
 
Σου ‘ρχεται πού και πού σαν να χωράνε πολλά πράγματα.
Εύκολο να το λες, εβδομήντα χρόνια, ογδόντα ακόμα, ενενήντα.
Κι όμως είναι απολύτως λιγότερα αυτά που ζούμε
απ’ αυτά που πολλές φορές ονειρευτήκαμε και δεν μπορέσαμε να ζήσουμε.
 
 
 **Ο Ρόνι Μαργκούλιες είναι δημοσιογράφος και ποιητής.

Ακολουθήστε το paratiritis-news.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.