«Παντα ειναι η ωρα να μιλησεις για τη γυναικεια κατασταση»

Ένα ακόμη λογοτεχνικό έργο που έρχεται να μας αφυπνίσει για τα έμφυλα ζητήματα και για τη «γυναικεία σύγχρονη κατάσταση» είναι αυτό της Ευγενίας Μπογιάνου με τίτλο «Αυτές», που κυκλοφόρησε φέτος από τις εκδόσεις Πόλις. Πρόκειται για μια συλλογή διηγημάτων όπου αναδεικνύονται τα στάδια της ζωής μιας γυναίκας με 24 τρόπους, από το Α μέχρι το Ω.

Σύμφωνα με τα λεγόμενα της συγγραφέως, το βιβλίο αυτό γράφτηκε κατά τη διάρκεια της πανδημίας, όταν έγινε η πικρή διαπίστωση πως η έμφυλη βία έχει αυξηθεί δραματικά. Συγκεκριμένα, η συλλογή αυτή αναφέρεται στις γυναίκες όλων των ηλικιών που έχουν βιώσει κάθε μορφή βίας, η οποία δυστυχώς εντείνεται στην καθημερινότητα των ημερών μας, ενώ θίγει παράλληλα το ζήτημα της έμφυλης βίας ως βιοηθικό φαινόμενο της ανθρώπινης κοινωνίας, αναζητώντας τις αναλογίες μεταξύ ζωής και λογοτεχνίας.

Στο λογοτεχνικό αυτό έργο αναφέρονται επίσης οι σχέσεις μητέρας-κόρης, γιαγιάς-εγγονής, συμμαθητριών και ζευγαριού. Οι γυναίκες αυτές, σύμφωνα με τη δημοσιογράφο Αντιγόνη Κατσαδήμα, «δεν έχουν ονόματα απαραίτητα, αλλά χαρακτηριστικά κεφαλαία, όπως ο Κ. από τη “Δίκη” του Κάφκα». Πρόκειται για μία κρυπτογράφηση των ονομάτων που συνδέονται με τον αισθητικό μινιμαλισμό, όπου φανερώνονται οι απόψεις γυναικών που δουλεύουμε με τη φαντασία μας, και με αυτόν τον τρόπο εμπλουτίζεται η ελληνική λογοτεχνία από αλήθειες που στη σημερινή κοινωνία πιθανόν να μην είναι αντιληπτές.

Κάθε διάλογος που προκύπτει μέσα στα διηγήματα στοχεύει σε ανάδειξη ιδεολογικών θεμελίων, όπως:

—Τι θα πει να είσαι γυναίκα;

—Ποια είναι η γυναικεία ταυτότητα;

συνδυάζοντάς τα με την πρόοδο της ανθρώπινης κοινωνίας. Στο πλαίσιο αυτό, ο ρεαλισμός δεν είναι άμεσος, ενώ παράλληλα υπάρχουν προσωποποιήσεις των εννοιών, δίνοντας μία διαφορετική χροιά στο έργο και φωνή στα άψυχα. Πρόκεινται εν ολίγοις για διηγήματα μικρής έκτασης που φροντίζουν να παρουσιάζουν έντονες εικόνες στους αναγνώστες αλλά και την απόλυτη και αδίστακτη γυναικεία φύση και ελευθερία.

Τα ονόματα είναι περιττά για τόσα συναισθήματα

Σε συνέντευξη που παραχώρησε στην εφημερίδα «Αυγή» και τη δημοσιογράφο Πόλυ Κρημνιώτη, η Ευγενία Μπογιάνου τόνισε πως: «“Αυτές” μπορεί να μην έχουν όνομα, έχουν όμως τη δική τους ιστορία. Από την Α μέχρι την Ω, αισθάνονται, βιώνουν, θυμώνουν, αρνούνται, υποτάσσονται, εξεγείρονται. Είναι πολλές». «Είναι τόσες εντέλει όσες επέλεξε η συγγραφέας Ευγενία Μπογιάνου προκειμένου να μιλήσει για τη γυναικεία κατάσταση σε μια περίοδο που διαρκώς επανέρχονται στο προσκήνιο πράξεις βίας, συμπεριφορές απαξιωτικές, θεσμικές αποφάσεις σκοταδιστικές», όπως σχολιάζει ακολούθως η δημοσιογράφος.

Πιστεύω στην καλή λογοτεχνία. Λογοτεχνία είναι το αισθητικό αποτέλεσμα μιας σειράς καταστάσεων, εικόνων, ιδεών και αντιλήψεων. Το βίωμα κάποιες φορές βοηθάει, όπως είπαμε και πριν, αλλά πρέπει να μπορείς να το μετουσιώσεις σε τέχνη. Ο δημιουργός όμως δεν έχει φύλο. Είτε άντρας είτε γυναίκα, πρέπει πρωτίστως να είναι δημιουργός

Σε ερώτηση για το αν πιστεύει στη γυναικεία γραφή, η ίδια η συγγραφέας απάντησε πως: «Πιστεύω στην καλή λογοτεχνία. Λογοτεχνία είναι το αισθητικό αποτέλεσμα μιας σειράς καταστάσεων, εικόνων, ιδεών και αντιλήψεων. Το βίωμα κάποιες φορές βοηθάει, όπως είπαμε και πριν, αλλά πρέπει να μπορείς να το μετουσιώσεις σε τέχνη. Ο δημιουργός όμως δεν έχει φύλο. Είτε άντρας είτε γυναίκα, πρέπει πρωτίστως να είναι δημιουργός».

Ενδιαφέρουσα όμως είναι και η επίκαιρη αφορμή για τη συγγραφή του βιβλίου. Για τον λόγο που η ίδια θέλησε να μιλήσει για τις καταστάσεις που βιώνει η σύγχρονη γυναίκα, η κ. Μπογιάννου επισήμανε, μεταξύ άλλων: «Νομίζω πως πάντα είναι η ώρα να μιλήσεις για τη γυναικεία κατάσταση. Αλλά στις μέρες μας υπάρχει μεγαλύτερη “κινητικότητα”, ανοίγουν στόματα, άνθρωποι που ήταν στην αφάνεια έρχονται τώρα στην επιφάνεια και γίνονται ορατοί, πράγματα κρυμμένα κάτω από το χαλάκι βγαίνουν στη φόρα. Όλα αυτά νομίζω πως ήταν το ερέθισμα».

Η Ευγενία Μπογιάνου και η λογοτεχνική της πορεία

Η Ευγενία Μπογιάνου γεννήθηκε το 1968 και ζει στην Αθήνα. Μεταξύ άλλων, έχει εκδώσει πρόσφατα το 2020 το μυθιστόρημα «Φανή» (εκδ. Μεταίχμιο), το 2016 τη συλλογή διηγημάτων «Μόνο ο αέρας ακουγόταν» (εκδ. Μεταίχμιο) κ.ά., με την πρώτη της συλλογή διηγημάτων, με τον τίτλο «Το μυστικό», να κυκλοφόρησε το 2004 (εκδ. Ροές). Η ίδια συνεργάζεται και με την εφημερίδα «Αυγή», συγγράφοντας κριτικές για βιβλία.

*Η Εβελίνα Βαβάτση είναι τελειόφοιτη του ΤΕΦ/ΔΠΘ.

Ακολουθήστε το paratiritis-news.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.