Για τη δημοκρατια χωρις κανενος ειδους ολοκληρωτισμο

Σταύρος Ζουμπουλάκης, «Ηθική της αγάπης και πολιτική πράξη», εκδόσεις Πόλις, Αθήνα 2023, σ.272

Με 15 δοκίμια επανέρχεται  στην καθημερινότητά μας ο πολυδιαβασμένος Σταύρος Ζουμπουλάκης, μέσω του νέου του βιβλίου «Ηθική της αγάπης και πολιτική πράξη», από τις εκδόσεις Πόλις, που εστιάζει στις δημοκρατικές αξίες και την κοινωνική αλληλεγγύη και αποτελεί τη συνέχεια του βιβλίου «Ποιος θεός και ποιος άνθρωπος;», που επίσης είχε κυκλοφορήσει από τις ίδιες εκδόσεις.

Τα δοκίμια του βιβλίου γρἀφτηκαν κατά τη δεκαετία 2013-2022,  και σ’ αυτά κατατίθενται οι πνευματικές  συνομιλίες του Ζουμπουλάκη με μεγάλους φιλοσοφικούς, ιστορικούς, μυθιστορηματικούς και θεατρικούς συγγραφείς της γενιάς του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου αλλά και της μεταπολεμικής περιόδου. Ζακ Μαριταίν, Σιμόν Βέιλ, Αλβέρτος Σβάιτσερ, Πωλ Ρικαίρ, Χανς Γιόνας, Έττυ Χίλλεσουμ, Σαούλ Φρηντλαίντερ, Τζορτζ Όργουελ, Τόνυ Τζαντ, Βάτσλαβ Χάβελ είναι μερικοί από τους συγγραφείς η σκέψη των οποίων «διαλεγόμενη» με του συγγραφέα πρωταγωνιστεί  στο βιβλίο, και παρόλες τις μεταξύ των «συνομιλητών» του ιδεολογικές και συγγραφικές διαφορές, η δημοκρατία φαίνεται να είναι η κοινή τους πρωταρχική αξία μαζί με την ενεργή  συμμετοχή τους στα ιστορικά δρώμενα των καιρών τους.

Το βιβλίο τείνει να αποτελεί ένα είδος σύγχρονης ηθικής φιλοσοφίας, στο οποίο οι διαφανείς κοινοβουλευτικές διαδικασίες και το άκουσμα της φωνής όλων των κομμάτων στο κοινοβούλιο αποτελούν την επιτομή της «υγιούς» πολιτικής.

Βαγγέλης Χατζηβασιλείου, «Με το μεγάλο εύρος της  παιδείας του, ο Ζουμπουλάκης οργανώνει στο βιβλίο του μια σειρά μαθημάτων για τη δημοκρατία και τον κοινοβουλευτισμό, δίχως ίχνος καθοδήγησης και διδακτισμού»

Ο Βαγγέλης Χατζηβασιλείου συγγραφέας και κριτικός λογοτεχνίας γράφει για το νέο βιβλίο του Σταύρου Ζουμπουλάκη:

«Ο Ζουμπουλάκης προχωρεί με τον Χανς Γιόνας (1903-1993), εξηγώντας τη συστράτευσή του με τις δυνάμεις των Συμμάχων στο κοινό μέτωπο χριστιανών και εβραίων κατά του Χίτλερ, με την Έττυ Χίλλεσουμ (1914-1943), αναδεικνύοντας την πίστη της στον Θεό, την αυτοθυσία και τη μαρτυρική της παράδοση στα χέρια των ναζί, και με τον Σαούλ Φρηντλαίντερ (1932), για τον οποίο το ανίερο έγκλημα του Ολοκαυτώματος πηγαίνει πέρα (ή μάλλον πριν) από τον διάλογο των ιστορικών για τη ναζιστική Γερμανία στο επίπεδο του δημόσιου βίου και της καθημερινής ζωής.

Ο συγγραφέας θα επιτρέψει στην πολιτική πράξη της δημοκρατίας με τον Τζορτζ Όργουελ (1903-1950) και τα δοκίμιά του υπέρ της ελευθερίας και κατά του ολοκληρωτισμού, σημειώνοντας πως δεν αποκήρυξε τον Κίπλινγκ για τον ρατσισμό του και τον Πάουντ για τις φασιστικές του ιδέες –κι αυτό μόνο και μόνο γιατί ήταν σπουδαίοι συγγραφείς και επειδή το έργο του σημαντικού συγγραφέα δεν θα πρέπει να αμαυρώνεται λόγω των πολιτικών ολισθημάτων του. Αναφέρεται επίσης ο Ζουμπουλάκης στον Τόνυ Τζαντ (1948-2010) και στην ιστορία των σιδηροδρόμων ως έκφραση της συγκέντρωσης της προσοχής του στις αρχές του κοινωνικού κράτους ή στη σημασία της συλλογικής ευθύνης και στον Βάτσλαβ Χάβελ (1936-2011) ως πρόεδρο πρώτα της Τσεχοσλοβακίας και κατόπιν της Τσεχίας: ένας αντιφρονών συγγραφέας, που αντιτάχθηκε στον σοσιαλισμό με ανθρώπινο πρόσωπο του Μίλαν Κούντερα (δεν πίστεψε ποτέ ο Χάβελ σε μια τέτοια ψευδαίσθηση), παραμένοντας από την αρχή μέχρι και το τέλος υποστηρικτής της πολυκομματικής κοινοβουλευτικής δημοκρατίας, Σημειωτέον πως από μια άλλη άποψη, ο Χάβελ ήταν εξόριστος της συγγραφικής του τέχνης, καθώς δεν είδε να ανθίζει και να εξαπλώνεται η καλλιτεχνική του δόξα όσο η τεράστια πολιτική του, εσωτερική και διεθνής, φήμη.

Πιστός χριστιανός, αντιδογματικός στοχαστής, με μεγάλο εύρος πολιτικής, θεολογικής, φιλοσοφικής, ιστορικής και λογοτεχνικής παιδείας, ο Ζουμπουλάκης ταξιδεύει στα ερείπια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου και στα επιτεύγματα των δεκαετιών οι οποίες τον διαδέχθηκαν, οργανώνοντας στο βιβλίο του μια σειρά μαθημάτων για τη δημοκρατία και τον κοινοβουλευτισμό, δίχως έστω και το παραμικρό ίχνος καθοδήγησης και διδακτισμού. Κι αυτό σημαίνει, βεβαίως, πολλά».

Ο συγγραφέας Σταύρος Ζουμπουλάκης

O Σταύρος Ζουμπουλάκης γεννήθηκε το 1953 στη Συκιά Λακωνίας. Σπούδασε νομική και φιλολογία στην Αθήνα, και φιλοσοφία στο Παρίσι. Υπηρέτησε πολλά χρόνια στη Μέση Εκπαίδευση. Από το 1998 ως το 2012 διετέλεσε διευθυντής του περιοδικού Νέα Εστία.

Είναι πρόεδρος, από το 2008, του ΔΣ του Άρτου Ζωής. Τον Φεβρουάριο του 2013 ορίστηκε πρόεδρος του Εφορευτικού Συμβουλίου της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Ελλάδος. Το 2015 αναγορεύτηκε επίτιμος διδάκτορας του Τμήματος Φιλοσοφίας, Παιδαγωγικής και Ψυχολογίας του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων, και το 2019 του τμήματος Φιλολογίας της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Κρήτης.

Το 2017 τιμήθηκε με το Κρατικό Βραβείο Δοκιμίου-Κριτικής για το βιβλίο του «Υπό το φως του μυθιστορήματος» (2015) και με το Βραβείο της Ακαδημίας Αθηνών – Ίδρυμα Πέτρου Χάρη για το βιβλίο του «Ο στεναγμός των πενήτων: Δοκίμια για τον Παπαδιαμάντη» (2016).

google-news Ακολουθήστε το paratiritis-news.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.