Φωτιζοντας τις online δυστοπιες του μελλοντος

David Shafer, «Ουίσκυ. Τάνγκο. Φόξτροτ», Λευτέρης Καλοσπύρος μτφρ., εκδ. Πόλις, Αθήνα 2022, σ. 576

«Ουίσκυ. Τάνγκο. Φόξτροτ» είναι ο τίτλος του άρτι εκδοθέντος μυθιστορήματος του  Αμερικανού λογοτέχνη David Shafer· τρεις λέξεις φαινομενικά ασύνδετες μεταξύ τους, όπως φαινομενικά ασύνδετοι φαντάζουν η  Λεϊλά Μετζνούν, ο Λίο Κρέιν και ο  Μαρκ Ντέβεροου, οι τρεις μυθιστορηματικοί ήρωες του νέου πεζογραφικού έργου που κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Πόλις, σε ιδιαίτερα επιμελημένη μετάφραση του Λευτέρη Καλοσπύρου.

Με επιρροές από τη λαϊκή κουλτούρα και τον κινηματογράφο, τη φιλοσοφία και τη σύγχρονη τεχνολογία,  ο David Shafer καταφέρνει και παρουσιάζει στο αναγνωστικό κοινό ένα τολμηρό, πρωτότυπο και με έντονο σασπένς μυθιστόρημα, το οποίο παρουσιάζει με ευρηματικό και ίσως προφητικό τρόπο τους κινδύνους και τις προοπτικές που κρύβουν οι online ζωές μας. Την αφετηρία γι’ αυτόν τον προβληματισμό θέτει η δράση κατ’ αρχάς της Λεϊλά Μετζνούν, μιας νεαρής ιδεαλίστριας που εργάζεται για λογαριασμό μιας αμερικανικής ΜΚΟ. Η Λεϊλά βρίσκεται σε λάθος μέρος τη λάθος στιγμή, με αποτέλεσμα να δει κάτι που δεν θα έπρεπε να δει, σ’ ένα απομονωμένο δάσος στα σύνορα της Βιρμανίας με την Κίνα. Εκτός από τη Λεϊλά, το νήμα της αφήγησης ξετυλίγει και ο Λίο Κρέιν, ο οποίος είναι γόνος πάμπλουτης οικογένειας και λατρεύει τις θεωρίες συνωμοσίας. Έτσι, όταν πέφτει και χτυπάει με το ποδήλατό του στον δρόμο για τη δουλειά, στο Πόρτλαντ του Όρεγκον, αντιλαμβάνεται πως το ατύχημα αυτό συνέβη υπό μυστηριώδεις συνθήκες. Τέλος, συναντάμε και τον διάσημο συγγραφέα Μαρκ Ντέβεροου,  που έχει επικεντρωθεί στα βιβλία αυτοβοήθειας και αναζητά απεγνωσμένα να κάνει κάτι καλύτερο στη ζωή του.

Αυτό που συνδέει τους τρεις ήρωες –και το οποίο αρχικά αγνοούν– είναι ότι έχουν τραβήξει την προσοχή των ανθρώπων της Επιτροπής, μιας μυστικής οργάνωσης, αποτελούμενης από μεγιστάνες των επιχειρήσεων και πανίσχυρους ιδιοκτήτες των ΜΜΕ, που δραστηριοποιείται σε όλο τον κόσμο, προσπαθώντας να ελέγξει τα προσωπικά δεδομένα και την αποθήκευση και μεταφορά των πληροφοριών, και να ιδιωτικοποιήσει τα πάντα. Καθένας τους θα λάβει μέρος με τον τρόπο του στην επιχείρηση αντίστασης κατά της Επιτροπής, η οποία ενορχηστρώνεται από μια κολεκτίβα ευρηματικών χάκερ ακτιβιστών και βασίζεται σε ριζοσπαστικές πολιτικές ιδέες, κλασικές μεθόδους κατασκοπείας και εντυπωσιακή τεχνολογία αιχμής.
Η Λεϊλά, ο Λίο και ο Μαρκ θα κληθούν στην πορεία να παλέψουν με τους προσωπικούς τους δαίμονες, να επαναξιολογήσουν τις αρχές που νοηματοδοτούν τη ζωή τους και να επαναπροσδιορίσουν τις πεποιθήσεις τους για την αγάπη και τη φιλία, όπως επίσης και τη σχέση τους με τις οικογένειες και τις κοινότητές τους.

Αντώνης Χαριστός, «Η ζωή στην καθημερινότητά της μετατρέπεται σε απομάγευση της ανθρώπινης ενσυναίσθησης»

Διαβάζοντας ο Αντώνης Χαριστός το «Ουίσκι. Τάνγκο. Φόξτροτ» δεν παραβλέπει να σχολιάσει τη μετατόπιση της σύγχρονης ζωής από την πραγματική στην online διάσταση, σημειώνοντας μεταξύ άλλων: «Οι τρεις ήρωες θα κληθούν να περάσουν από τον μικρόκοσμο του “εγώ” στον μακρόκοσμο του “εμείς”. Αφετηρία αυτής της διαδικασίας η σύλληψη και κατηγορία εις βάρος του διευθυντή εκπαιδευτικού ιδρύματος και πατέρα τής Λεϊλά, κατηγορία με την οποία τίθεται σε εφαρμογή ένα ολάκερο πλέγμα κατασκευής εγκλημάτων και αντίστοιχων υπόπτων, έχοντας ως παρακαταθήκη την επίδειξη δύναμης και όχι ουσιαστικής κατηγορίας εναντίον του ιδίου. Με άλλα λόγια, στόχος δεν είναι το εν λόγω πρόσωπο αυτό καθ’ αυτό, αλλά ο τρόπος με τον οποίο θα υπονομευτούν τα πρόσωπα ως προέκτασή του. Σε αυτό το σημείο μεταβαίνουμε στον πυρήνα του μυθιστορήματος· πυρήνας ο οποίος σχετίζεται με την παραγωγή, κατασκευή, έλεγχο και διάδοση της γνώσης.

Το διαδίκτυο, πλέον, έχει μετασχηματιστεί σε πολεμικό μέτωπο. Οι ζωές των ανθρώπων, σε πραγματικό χρόνο, έχουν καταστεί πεδίο πειραματισμού και οι αθέατες πλευρές αυτής της επιχειρηματικής δραστηριότητας, στην οποία εμπλέκονται οι φορείς του οικονομικού συστήματος, δομούν τις μέλλουσες γενιές με πρότυπα-σύμβολα της νέας-επερχόμενης εικονικής πραγματικότητας. Η ζωή στην καθημερινότητά της μετατρέπεται σε απομάγευση της ανθρώπινης ενσυναίσθησης και καταλήγει σε εργαλείο πολλαπλασιασμού των δυνατοτήτων μαζικού ελέγχου. Στο έργο εξετάζονται τα περιθώρια του ατόμου […] έως ότου κατορθώσει να προσαρμοστεί στις πτυχές απαιτήσεων που ο χρόνος τείνει να διασκορπίσει σε πολλαπλότητες, δίχως να γνωρίζει σε κάθε στιγμή ο υποκείμενος στις συμβάσεις λόγος εάν τα διαδραματιζόμενα γεγονότα έχουν λάβει χώρα στην πραγματικότητα ή αφορούν μία τεχνική βάση δεδομένων».

Ο «δυστοπικός» David Shafer

Ο David Shafer, γεννημένος στη Νέα Υόρκη, είναι απόφοιτος του πανεπιστημίου Harvard και της Σχολής Δημοσιογραφίας του Πανεπιστημίου Columbia. Έχει ζήσει και έχει εργαστεί στην Αργεντινή και το Δουβλίνο, ως δημοσιογράφος, ξυλουργός αλλά και οδηγός ταξί. Το «Ουίσκυ. Τάνγκο. Φόξτροτ» είναι η πρώτη λογοτεχνική του απόπειρα.

google-news Ακολουθήστε το paratiritis-news.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.