Φωτιζοντας την αθορυβη οψη της καθημερινοτητας

Οι «Μακρινές γειτονιές» του δημοσιογράφου Γιώργου Τούλα, που πρόσφατα κυκλοφόρησαν από τις εκδόσεις Πόλις, επιχειρούν να ρίξουν φως σε οικείες και γνώριμες γειτονιές, παράλληλα όμως και να φωτίσουν αθέατες και αθόρυβες όψεις της καθημερινότητας της σύγχρονης ανθρωπογεωγραφίας. Όπως εκμυστηρεύεται εξάλλου ο ίδιος ο συγγραφέας, που αρέσκεται στο να δημοσιο-γραφεί, πάντα τον γοήτευε να παρατηρεί την αθόρυβη ζωή και να τη μετουσιώνει σε λογοτεχνία.

Οι ήρωες που ξεγλιστρούν από τις 104 σελίδες της συλλογής είναι οι αόρατοι άνθρωποι, η ζωή των οποίων δεν απασχολεί κανέναν. Ούτε καν όσους ζουν γύρω τους. Έρχονται και απέρχονται, σε και από αυτό τον κόσμο, χωρίς να κάνουν με κρότο αντιληπτή την παρουσία τους. Οι ιστορίες τους είναι ήσσονος σημασίας για τους πολλούς. Οι διαδρομές τους είναι συγκεκριμένες, τα λόγια τους μετρημένα, το αποτύπωμά τους αχνό.

Ο κ. Τούλας, με μια ιδιαίτερα ρεαλιστική γραφή, καταφέρνει να «σκύψει» στη δοκιμαζόμενη κοινωνία και να φωτίσει με τον δικό του μοναδικό φακό τις ζωές αυτών των υπαρκτών αφηγηματικά ανθρώπων, να ανασύρει στην επιφάνεια διλήμματα, προβληματισμούς, μα πάνω από όλα την ανάγκη του σύγχρονου ανθρώπου για αυτοπροσδιορισμό.

Ευσταθία Δήμου, «Οι ιστορίες του Τούλα δεν έχουν τίποτε παράδοξο και αυτό είναι ίσως το παράδοξό τους»

Η συγγραφέας Ευσταθία Δήμου, με αφορμή τις «Μακρινές γειτονιές» του κ. Τούλα, σχολίασε σε κείμενό της στον ιστότοπο literature.gr: «Οι ιστορίες τις οποίες στήνει και αποτυπώνει ο Τούλας είναι επίσης ανθρώπινες, γήινες, καθημερινές. Πρόκειται ουσιαστικά για την αναμέτρηση του ανθρώπου με οριακά ζητήματα του βίου, με κρίσιμες αποφάσεις, με σχέσεις καθοριστικές της πορείας του στη ζωή. Πρόκειται για τις σύγχρονες εκείνες καταστάσεις τις οποίες ο άνθρωπος καλείται να αντιμετωπίσει και, αν χρειαστεί, να βγει από αυτήν τη μάχη του μαζί τους ηττημένος, ταυτόχρονα όμως νικητής.

Γιατί αυτό που χαρακτηρίζει την έκβαση των ιστοριών του βιβλίου είναι ακριβώς η αποκατάσταση της ηθικής τάξης, η επαναφορά της κλονισμένης από τις συνθήκες της εποχής ισορροπίας και η τοποθέτηση ή, καλύτερα, η ενατένιση του τέλους ως μιας νέας αρχής. Έτσι, και μέσα από αυτήν την οπτική ιδωμένες, οι λύσεις που δίνει ο συγγραφέας στις ιστορίες του ή, καλύτερα, η μία και μόνη λύση, από τη στιγμή που όλες τους εντάσσονται και αντιπροσωπεύουν την ίδια ακριβώς λειτουργία, είναι η απόφαση του ήρωα να συνεχίσει με κάθε κόστος, να υπομείνει και να επιμείνει πάνω στον δρόμο που επιτάσσει η λογική και η ευαισθησία του. 

Οι ιστορίες του Τούλα δεν έχουν τίποτε παράδοξο και αυτό είναι ίσως το παράδοξό τους, το γεγονός δηλαδή ότι επιλέγουν να απομακρυνθούν και να απέχουν από τη σχεδόν πάγια πρακτική και τακτική τής πρόκλησης έκπληξης, της δημιουργίας ενός ξαφνιάσματος που περισσότερο θα παγιδεύσει τον αναγνώστη παρά θα τον αφυπνίσει. Ο συγγραφέας, αντίθετα με την απλότητα και τη λιτότητα των εκφραστικών μέσων που μετέρχεται, με τον ρέοντα λόγο, με την απρόσκοπτη ροή και εκτύλιξη της αφήγησης οικειώνεται τον αναγνώστη και τον καθιστά μια γέφυρα ανάμεσα στη ζωή και τη λογοτεχνία ή καλύτερα ανάμεσα στη ζωή όπως συμβαίνει και τη ζωή όπως θα μπορούσε να συμβεί».

Ο «γειτονο-γράφος» Γιώργος Τούλας

Ο Γιώργος Τούλας γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη και σπούδασε Πολιτικές Επιστήμες στο ΕΚΠΑ. Από το καλοκαίρι του 1988 εργάζεται ανελλιπώς ως δημοσιογράφος σε ραδιόφωνα, εφημερίδες και περιοδικά, ενώ από το 1989 εκδίδει το παλαιότερο free press στην Ελλάδα, την “parallaxi”, που κυκλοφορεί στη Θεσσαλονίκη.

Στο πλαίσιο του πειράματος αστικής παρέμβασης «Η Θεσσαλονίκη Αλλιώς» –το οποίο και ίδρυσε το 2010–  έχει πραγματοποιήσει δεκάδες δράσεις αστικού ακτιβισμού.

Από τις εκδόσεις Επόμενος Σταθμός κυκλοφορεί το αντιρατσιστικό παραμύθι του «Ο Τσουρέκης που τον έλεγαν Ελία» (Θεσσαλονίκη, 2007), ενώ κείμενά του έχουν δημοσιευθεί και σε συλλογικά έργα.

Ακολουθήστε το paratiritis-news.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.