Ενας αφιερωματικος τομος για την καθηγητρια Πολεοδομιας της Αρχιτεκτονικης Σχολης του ΕΜΠ Μαρια Μαυριδου-Σιγαλου

Η Μαρία Μαυρίδου αποτέλεσε μια από τις σημαντικότερες γυναίκες επιστήμονες στη χώρα, καθώς ήταν από τις πρώτες γυναίκες που άνοιξαν τον δρόμο για την επιστήμη της πολεοδομίας στην Ελλάδα. Για τη ζωή της, την επαγγελματική της καριέρα και το έργο που άφησε, εκδόθηκε ένας αφιερωματικός τόμος, για τον οποίο συνεργάστηκαν: η κ. Άννα Μπαχαροπούλου, η κ. Εύη Γραμματικοπούλου και ο σύζυγός της και επίτιμος διδάκτορας του Τμήματος Ιστορίας και Εθνολογίας του ΔΠΘ κ. Δημήτρης Α. Μαυρίδης, ο οποίος είχε και την επιμέλεια της έκδοσης.

Δημήτρης Α. Μαυρίδης, «Από την πρώτη στιγμή με γοήτευσε η καλοσύνη της και η επιμονή της προς το καλό»

Ο τόμος αρχίζει με την εισαγωγή διά χειρός του κ. Δημήτρη Α. Μαυρίδη, ο οποίος γράφει για τη σύζυγό του:

«Τη Μαρία Σιγαλού, μετέπειτα Μαρία Μαυρίδου, συνάντησα στο Πολυτεχνείο όπου φοιτούσα στη Σχολή Μηχανολόγων-Ηλεκτρολόγων. Εκείνη φοιτούσε στην αντίστοιχη χρονιά με μένα, αλλά στη Σχολή Αρχιτεκτόνων, την οποία συνήθιζε την εποχή εκείνη να προτιμά ο γυναικείος πληθυσμός των σπουδαζόντων.

Από την πρώτη στιγμή με γοήτευσε η καλοσύνη της και η επιμονή της προς το καλό, που μας στήριζε όλους. Ο χαρακτήρας της επέβαλε μία επιμονή που βοηθούσε όλους προς το καλό και μια αυστηρότητα προς σταθερές αξίες, τις οποίες υποστήριζε χωρίς κανένα δισταγμό. Οι σχέσεις της με τους άλλους βασιζόταν σε μια διάθεση εξυπηρέτησης και καθήκοντος προς τους φίλους, που δεν ήταν λίγοι. Το καθήκον να υπηρετεί και να βοηθά βασιζόταν στην αυταπάρνηση της σε σχέση με το χρήμα, το οποίο περιφρονούσε.

Τα 52 ευτυχισμένα χρόνια που ζήσαμε μαζί ήταν φυσικά τα πιο αποδοτικά και δημιουργικά της ζωής μου, αλλά και τα χρόνια που φάνηκε πόσο καλύτερη από μένα η ίδια ήταν.

Φτιάξαμε αυτό το βιβλίο για να μείνει κάτι από τα χρόνια εκείνα και από την επιστημονική συμβολή της, αλλά και για τα παιδιά και τα εγγόνια μας για να γνωρίζουν ποια ήταν η μητέρα και γιαγιά τους».

«Από την πρώτη στιγμή με γοήτευσε η καλοσύνη της και η επιμονή της προς το καλό, που μας στήριζε όλους. Ο χαρακτήρας της επέβαλε μία επιμονή που βοηθούσε όλους προς το καλό και μια αυστηρότητα προς σταθερές αξίες, τις οποίες υποστήριζε χωρίς κανένα δισταγμό. Οι σχέσεις της με τους άλλους βασιζόταν σε μια διάθεση εξυπηρέτησης και καθήκοντος προς τους φίλους, που δεν ήταν λίγοι. Το καθήκον να υπηρετεί και να βοηθά βασιζόταν στην αυταπάρνηση της σε σχέση με το χρήμα, το οποίο περιφρονούσε»

Ο τόμος χωρίζεται σε δύο μέρη: Το πρώτο, περιλαμβάνει την επικήδειο ομιλία του Κοσμήτορα της Σχολής του ΕΜΠ, καθηγητή κ. Δημήτρη Ησαΐα και κείμενα μνήμης από τους: Σοφία Τσαδάρη, Αρχιτέκτονα Δρ Πολεοδόμο και Ευαγγελία Χατζηκωνσταντίνου, Αρχιτέκτονα Δρ Πολεοδόμο.

Ευαγγελία Χατζηκωνσταντίνου, «Δεν της άρεσε η ηθικολογία, τα μεγάλα λόγια και οι ηρωισμοί»

Η Ευαγγελία Χατζηκωνσταντίνου γράφει χαρακτηριστικά για τη Μαρία Μαυρίδου:

«Το ήθος, η απλότητα, η καθαρή της κρίση, οι εύστοχες παρατηρήσεις της έκαναν τα χρόνια που ακολούθησαν τις συζητήσεις μας, για τον κοινωνικό ρόλο των δρόμων και των υποδομών και τις συγκρούσεις και εντάσεις που σχετίζονται με την παραγωγή του μοντέρνου χώρου, απολαυστικό νοητικό παιχνίδι. Δεν της άρεσε η ηθικολογία, τα μεγάλα λόγια και οι ηρωισμοί, δεν μιλούσε ποτέ εξ ονόματος άλλων και δεν ήθελε να γίνει προστάτης κανενός. Προτιμούσε να αναδεικνύει τις κοινωνικές δυναμικές και αντιφάσεις και για το λόγο αυτό ήταν βαθύτερα κριτική και επαναστατική».

Γεωργία Γκουμοπούλου, «Αν μη τι άλλο η Μαρία Μαυρίδου εκτός από αληθινή δασκάλα υπήρξε κι αληθινός άνθρωπος»

Ακολουθεί το κείμενο της Γεωργίας Γκουμοπούλου, Αρχιτέκτονα Πολεοδόμου η οποία παρουσιάζει με ευαισθησία το πορτραίτο της αείμνηστης Μαρίας Μαυρίδου ως ακαδημαϊκού και δασκάλας:

«Θυμάμαι με νοσταλγία την προσοχή με την οποία άκουγε τα ευρήματα που τις παρουσίαζα και τον ενθουσιασμό της στην αφήγηση των ιστοριών που αναδύονταν όσο περισσότερο εμβάθυνα στην περιοχή μελέτης αλλά και την επιθυμία της να μαθαίνει και τα επαγγελματικά μου νέα κι εμπειρίες (μάλιστα έχουμε γελάσει πολύ με αυτά!). Κατανοούσε το γεγονός ότι χρειαζόταν να αφιερώνω μέρος της καθημερινότητάς μου στην άσκηση του επαγγέλματός μου και το θεωρούσε εξίσου σημαντικό σε σχέση με τη διατριβή. Αν μη τι άλλο η Μαρία Μαυρίδου εκτός από αληθινή δασκάλα υπήρξε κι αληθινός άνθρωπος που ζούσε στον πραγματικό κόσμο κι αγωνιζόταν αξιοθαύμαστα μέσα σε αυτόν, και την ακαδημαϊκή της ιδιότητα δεν την είχε μετατρέψει σε αποστειρωμένη γυάλα.

Εξίσου αξιοθαύμαστο ήταν το ευρύ γνωστικό της υπόβαθρο και πεδίο αλλά και η διάθεσή της να το μοιράζεται μαζί σου. Έπειτα από κάθε μας συνάντηση πέρα από τα σχόλιά της και τις δικές μου σημειώσεις έφευγα με μια λίστα με βιβλιογραφικές προτάσεις· πάντα χρήσιμες κι απόλυτα εύστοχες. Την αγάπη της Μαρίας Μαυρίδου για τα βιβλία και τη μελέτη την κατανόησα πλήρως όταν για πρώτη φορά αντίκρισα την προσωπική της βιβλιοθήκη. Τι ποικιλία τίτλων, θεματικών κι αναγνωσμάτων –ένα τοπίο γνώσης! Και οι σημειώσεις της ένας μικρός θησαυρός κι ένας μεγάλος καθρέφτης της ομορφιάς και της ζωντάνιας της! Κι έτσι δεν ήμουν εκεί μόνη μου· για άλλη μια φορά της έλεγα τα “δικά” μου, με άκουγε και με τη χαρακτηριστική χροιά της φωνής της την άκουγα να μου λέει: “άντε βρε παιδί μου, μπράβο! Να τελειώνουμε…”».

«Το ήθος, η απλότητα, η καθαρή της κρίση, οι εύστοχες παρατηρήσεις της έκαναν τα χρόνια που ακολούθησαν τις συζητήσεις μας, για τον κοινωνικό ρόλο των δρόμων και των υποδομών και τις συγκρούσεις και εντάσεις που σχετίζονται με την παραγωγή του μοντέρνου χώρου, απολαυστικό νοητικό παιχνίδι. Δεν της άρεσε η ηθικολογία, τα μεγάλα λόγια και οι ηρωισμοί, δεν μιλούσε ποτέ εξ ονόματος άλλων και δεν ήθελε να γίνει προστάτης κανενός. Προτιμούσε να αναδεικνύει τις κοινωνικές δυναμικές και αντιφάσεις και για το λόγο αυτό ήταν βαθύτερα κριτική και επαναστατική»

Το πρώτο μέρος κλείνει με το αφιέρωμα στην ιστοσελίδα της εφημερίδας του «Παρατηρητή της Θράκης» για τη Μαρία Μαυρίδου-Σιγαλού, το οποίο δημοσιεύθηκε στις 17/06/2019.

Το δεύτερο μέρος επικεντρώνεται στην προσωπική της ζωή και την επαγγελματική της καριέρα. Αρχικά, παρουσιάζεται φωτογραφικό υλικό από την οικογένειά της, αλλά και από συμφοιτήτριες συναδέλφισσες και φίλες, οι οποίες βρίσκονταν στο πλάι της για πάνω από πενήντα χρόνια. Ακολουθεί χρονολόγιο, το οποίο αφορά τις σπουδές αλλά και την επαγγελματική σταδιοδρομία με ένα σύντομο αλλά και ένα αναλυτικό βιογραφικό, το οποίο περιλαμβάνει: Τα σχολικά και φοιτητικά χρόνια, τη θητεία της στο Σπουδαστήριο Πολεοδομικών Ερευνών, τη συνεργασία της με το γραφείο DNA (DynamicNewArchitecture) αλλά και τον γάμο της με τον επίτιμο διδάκτορα Ιστορίας και Εθνολογίας του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης Δημήτρη Α. Μαυρίδη, καθώς και την απόκτηση των δύο γιων τους,  του Αλέξανδρου και του Νικόλαου.

Το δεύτερο μέρος συνεχίζει με την εκπόνηση της Διδακτορικής της διατριβής με τίτλο: «Η συγκυριακή ανάπτυξη μιας περιφερειακής συνοικίας: Νέα Λιόσια. Πολεοδομικές και κοινωνικές επιπτώσεις από τη διαμόρφωση αστικής γαιοπροσόδου μέσω της αυθαίρετης εκτός σχεδίου δόμησης», με επιβλέπουσα τη Μαρία Μαντουβάλου, το διδακτικό της έργο στο ΕΜΠ για 33 συναπτά έτη, το ερευνητικό της έργο, την προσωπική της βιβλιοθήκη αλλά και την εργογραφία της: Έρευνες-μελέτες, άρθρα δημοσιεύσεις-εισηγήσεις, άρθρα σε περιοδικά, τόμους και πρακτικά συνεδρίων, εισηγήσεις σε συνέδρια, ημερίδες και συζητήσεις αλλά και άρθρα σε εφημερίδες.

Τέλος, ο τόμος κλείνει με ένα πλούσιο φωτογραφικό υλικό από σημαντικές στιγμές της ζωής της Μαρίας Μαυρίδου.

Ο επιμελητής  του τόμου Δημήτρης Α. Μαυρίδης

Ο κ. Δημήτρης Α. Μαυρίδης γεννήθηκε το 1942 στη Φλώρινα. Φοίτησε στη Σχολή Μηχανολόγων-Ηλεκτρολόγων του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου στην Αθήνα. Παράλληλα με τις επαγγελματικές του δραστηριότητες ο Δημήτρης Μαυρίδης ασχολήθηκε με θέματα τοπικής ιστορίας, με τη συλλογή παλαιών φωτογραφιών από τους χώρους της πάλαι ποτέ «καθ’ ημάς Ανατολής». Η ενασχόλησή του αυτή τον βοήθησε να εκδώσει βιβλία με θέματα σχετικά με τις πόλεις Ραιδεστό και Ξάνθη, με τις οποίες είχε από παιδί βιωματική σχέση. Μελέτησε ιδιαίτερα τις συνθήκες παράδοσης της Ανατολικής Θράκης αμαχητί, ενώ φωτογραφική του έκθεση με την απελευθέρωση της Θράκης το 1919 παρουσιάστηκε σε όλες τις πόλεις της Θράκης. Για το έργο του έχει διακριθεί από πολλούς φορείς. Από το 2017 είναι επίτιμος διδάκτορας του Τμήματος Ιστορίας και Εθνολογίας του ΔΠΘ.

Ακολουθήστε το paratiritis-news.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.