Ελενη Χατζη: «Διαβαζοντας το βιβλιο του Ι. Ιωακειμιδη εντυπωσιαστηκα απο την οξυδερκεια της γραφης, την ποιητικοτητα, την ψυχολογικη ακριβεια»

Ιωακείμ Ιωακειμίδης, «Μία Ζωή – Το ημερολόγιο δύο παιδιών», εκδ. Παρατηρητής της Θράκης, Κομοτηνή 2022, σ. 112

«Όταν ταξιδεύω, φροντίζω να έχω κάτι

συναρπαστικό να διαβάζω και, γι’ αυτό, έχω

πάντα μαζί μου το ημερολόγιό μου»

Όσκαρ Ουάιλντ

Με τον χαρακτηρισμό «ημερολογιακή γραφή» αναφερόμαστε σ’ εκείνα τα λογοτεχνικά κείμενα που είναι γραμμένα σε μορφή ημερολογίου. Είναι ένας διαφορετικός και πολύ ιδιαίτερος τρόπος γραφής, που χαρακτηρίζεται από έναν τόνο προσωπικό και εξομολογητικό. Σε αντίθεση με τα παραδοσιακά μυθιστορήματα, τα κείμενα ημερολογιακής γραφής δίνουν την αίσθηση ενός λόγου ανεπιτήδευτου και συχνά απόρρητου. Ο αναγνώστης νιώθει ότι τρυπώνει σε κάτι πολύ προσωπικό κι έτσι η ανάγνωση γίνεται πιο δελεαστική και γοητευτική.


Από την άλλη, ο συγγραφέας που καταπιάνεται μ’ αυτήν την τεχνική έχει περισσότερη ελευθερία να προσεγγίσει και να περιγράψει ανάγλυφα την εσωτερικότητα του ατόμου και την ψυχολογία του. Γι’ αυτό, εξάλλου, η πλειονότητα αυτών των κειμένων έχουν ως επίκεντρο την ανθρώπινη συνείδηση, που προσπαθεί να αυτοπροσδιοριστεί σε σχέση με τον εξωτερικό κόσμο.

Η καταγραφή της καθημερινής ανθρώπινης εμπειρίας ανάγεται στα αρχαία χρόνια

Ο όρος «ημερολόγιο» λοιπόν αναφέρεται στην περιγραφή ενός κειμένου με προσωπικό χαρακτήρα, το οποίο εμπεριέχει συστηματικές καταγραφές των πιο σημαντικών γεγονότων της προσωπικής ζωής και ενδεχομένως και της δημόσιας ζωής ενός ατόμου, σε μια συγκεκριμένη περίοδο της ζωής του. Από τη βιβλιογραφική ανασκόπηση προκύπτει ότι η καταγραφή και αποτίμηση της ανθρώπινης εμπειρίας, όπως βιώνεται μέσα στην καθημερινή ιδιωτική ζωή ή τον δημόσιο κοινό βίο, δεν αποτελεί σύγχρονο φαινόμενο, αλλά ανάγεται στα αρχαία χρόνια. Από την εποχή της εφεύρεσης και της χρήσης της αλφαβητικής γραφής, οι άνθρωποι ένοιωσαν την ανάγκη να καταγράψουν στιγμές από την καθημερινότητά τους και να διατηρήσουν ζωντανά στη μνήμη τους γεγονότα, σκέψεις και συναισθήματα που συνδέονταν άμεσα με τον πολιτισμό τους και τις θρησκευτικές τους πεποιθήσεις. Σύμφωνα με διάφορα αρχαιολογικά ευρήματα, τα αρχαιότερα σωζόμενα ημερολόγια φαίνεται να προέρχονται από τους πολιτισμούς της Μέσης Ανατολής και της Ανατολικής Ασίας. Με την ανάπτυξη της φιλοσοφικής σκέψης, κυρίως στον χώρο της Δύσης, στοχαστές και φιλόσοφοι αρχίζουν να καταγράφουν συστηματικά τους συλλογισμούς και τις ιδέες τους, κάνοντας έναν διάλογο με τον εαυτό τους για την κοινωνική ύπαρξη του ανθρώπου.

Από την εποχή της εφεύρεσης και της χρήσης της αλφαβητικής γραφής, οι άνθρωποι ένοιωσαν την ανάγκη να καταγράψουν στιγμές από την καθημερινότητά τους και να διατηρήσουν ζωντανά στη μνήμη τους γεγονότα, σκέψεις και συναισθήματα που συνδέονταν άμεσα με τον πολιτισμό τους και τις θρησκευτικές τους πεποιθήσεις. Σύμφωνα με διάφορα αρχαιολογικά ευρήματα, τα αρχαιότερα σωζόμενα ημερολόγια φαίνεται να προέρχονται από τους πολιτισμούς της Μέσης Ανατολής και της Ανατολικής Ασίας

Η ταξιδιωτική λογοτεχνία του 20ού αιώνα ενίσχυσε την αξία του ημερολογίου ως λογοτεχνικού αφηγηματικού έργου, ενώ τον ίδιο αιώνα πολλοί καλλιτέχνες, συγγραφείς, ποιητές (Frantz Kafka, Anais Nin, Ernest Hemingway, Virginia Woolf, Sylvia Plath, André Gide, Γεώργιος Σεφέρης), επιστήμονες (Carl Jung, Bronislaw Malinowski) χρησιμοποίησαν το ημερολόγιο ως μέσο ενδοσκόπησης, αυτοανάλυσης ή αυτοέκφρασης. Το 1974, ο ψυχοθεραπευτής-συγγραφέας Irvin Yalom δημοσίευσε το πρώτο του λογοτεχνικό βιβλίο με τη μορφή ημερολογίου, το οποίο συνέγραψε με τη θεραπευόμενή του Ginny Elkin, κατά τη διάρκεια των θεραπευτικών συνεδριών τους.

Μέχρι σήμερα, το «Ημερολόγιο της Άννας Φράνκ» παραμένει το πιο γνωστό και πολυδιαβασμένο βιβλίο όλων των εποχών.

Το ημερολόγιο λοιπόν αναφέρεται όχι μόνο σε προσωπικά γεγονότα αλλά, συχνά, και σε γενικότερα προβλήματα της εποχής.


Κύρια γνωρίσματα:

—ο προσωπικός-εξομολογητικός του χαρακτήρας, η κάλυψη γεγονότων σημαντικών και καθημερινών, η ελλειπτική και συναισθηματική, συχνά, γραφή του.

—Ο συγγραφέας απευθύνεται κυρίως στον εαυτό του ή σε μελλοντικούς αναγνώστες. 

—Σκοπός του είναι να διατηρηθούν στη μνήμη των ανθρώπων σημαντικά γεγονότα.

—Το ύφος, ανάλογα με τον δέκτη και τον σκοπό, κυμαίνεται ανάμεσα στο οικείο και στο πιο επίσημο και επιμελημένο.

—Ο αναγνώστης γνωρίζει από ένα πιο αυθεντικό κείμενο κάποια γεγονότα που παρουσιάζονται, μάλιστα, με μια ορισμένη οπτική γωνία.

—Διαφέρει από την αυτοβιογραφία στην οποία ο συγγραφέας παρουσιάζει τη ζωή του σε συνεχή αφήγηση, με ειρμό, χωρίς κενά.

—Το ημερολόγιο, παρόμοιο με το γράμμα, σημειώνει τη χρονική σειρά χρονολογώντας τις καταχωρίσεις του.

Με τη γραφή επιτελείται μια σιωπηρή σχηματοποίηση των εσωτερικών στοχασμών

Ένα άλλο διακριτικό χαρακτηριστικό του ημερολογίου είναι ότι πρόκειται για αφήγηση σε πρώτο πρόσωπο, με συνέπεια την ειδική σχέση του ημερολογίου με την ιδιωτικότητα, την οικειότητα και τη μυστικότητα. Δεδομένου ότι το ημερολόγιο μπορεί να περιλαμβάνει μια τεράστια γκάμα διαφορετικών περιεχομένων, οι λειτουργίες του μπορεί να είναι πολύ διαφορετικές.

Μέσα στις σελίδες του βιβλίου, διερευνώνται οι πραγματικές ανάγκες των δύο ηρώων, οι οποίες είναι οι ίδιες για όλους τους νέους, σε όλες τις εποχές και τους ωθούν να θέτουν στόχους και να ονειρεύονται, παρά τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν γύρω τους. Ανασφαλείς, στραβοπατώντας, αλλά ψάχνοντας, οδεύουν με αβέβαιο τρόπο προς την αναζήτηση της αλήθειας τους, προς την αναζήτηση της δικής τους ταυτότητας, του εαυτού τους

Με τη γραφή επιτελείται μια σιωπηρή σχηματοποίηση των εσωτερικών στοχασμών. Σιωπηρή είναι μέσω της γραφής και η εξομολόγηση του συντάκτη ενός προσωπικού ημερολογίου, δεδομένου ότι τέτοιου είδους αυτοσυνειδησιακά κείμενα φέρουν έναν εγγενή εξομολογητικό χαρακτήρα. Στην περίπτωση όμως αυτή, η εξομολόγηση δεν απευθύνεται σε κάποιον συγκεκριμένο και εξειδικευμένο αποδέκτη που θα καταλήξει σ’ ένα εμπεριστατωμένο πόρισμα σχετικά με την κατάσταση του γράφοντος – τον ρόλο αυτόν τον έχει αναλάβει άτυπα και παθητικά ο αναγνώστης του κειμένου και σε ορισμένες περιπτώσεις ο ίδιος ο ημερολογιογράφος.

Έχοντας στη διάθεσή του το «σώμα» της γραφής του, ο ημερολογιογράφος γίνεται κάτοχος του υλικού του, δηλαδή των βιωμάτων, των σκέψεων και των συναισθημάτων του, και πολύ περισσότερο κάτοχος του εκάστοτε παρόντος του παρελθόντος και της εκάστοτε στιγμής, που αποτελούν το παρόν και τη στιγμή της γραφής, και στη συνέχεια ενσωματώνονται στο παρόν και τη στιγμή της ανάγνωσης. Με τον τρόπο αυτό, ιδιοποιείται την ίδια του την ιστορία και τον χρόνο της, και αυτό σημαίνει ότι ιδιοποιείται τον εαυτό του και ανακαλύπτει, σύμφωνα με τον Νίτσε, την αυθεντικότητά του.

Το ημερολόγιο, απόπειρα αποτύπωσης της σκέψης σ’ ένα υλικό σώμα

«Η μνήμη είναι ένα ημερολόγιο
που ο καθένας μας το κουβαλάει
πάντα πάνω του».
Όσκαρ Ουάιλντ

Η σύνταξη ημερολογιακών κειμένων έχει ομολογουμένως συνδεθεί με την ανθρώπινη ανάγκη για (αυτo)επικοινωνία, αυτοανάλυση και αυτογνωσία, μια ανάγκη που φαίνεται να εκπορεύεται από την επιθυμία του ανθρώπου, αφενός, να κατανοήσει τον εαυτό του και, αφετέρου, τον περιβάλλοντα κόσμο, και κατ’ επέκταση, να βελτιώσει τη σχέση του μ’ αυτούς τους δύο πόλους. Προκειμένου να «κατανοήσει», ο συντάκτης του ημερολογίου προβαίνει σε μια «παρακολούθηση» του χρόνου, μια καταγραφή καθημερινών περιστατικών, πολλές φορές και ασήμαντων, που υπό φυσιολογικές συνθήκες δεν θα κρίνονταν ως άξια λόγου. Τι όμως είναι πραγματικά άξιο λόγου;

Σε γενικές γραμμές, το ημερολόγιο, όπως καταμαρτυρεί και η ονομασία του, είθισται να θεωρείται η αφηγηματική σύμπτυξη μιας μέρας σε γραπτό λόγο. Εκτός όμως από την καταγραφή των γεγονότων, στα ημερολογιακά κείμενα συντελείται και μια απόπειρα αποτύπωσης της σκέψης σ’ ένα υλικό σώμα, το γραπτό κείμενο με τη χάρτινη υπόστασή του. Η πράξη αυτή χαρακτηρίζεται από την ελάχιστη δυνατή επεξεργασία και ύφος συνήθως εξομολογητικό, αφού η απουσία ενός πιθανού αναγνώστη αποκλείει το ενδεχόμενο «έκθεσης» του ημερολογιογράφου και ενισχύει την ειλικρίνειά του. Σύμφωνα όμως με τον Μπλανσώ, το ημερολόγιο δεν αποτελεί εξομολόγηση του ημερολογιογράφου προς εαυτόν, αλλά κάτι πολύ ευρύτερο, ένα «Μνημόνιο»: μνημόνιο του εαυτού του στην καθημερινότητά του.

Με την καθημερινή προσφυγή στην καταγραφή επιχειρείται μια σύνδεση του ψυχολογικού χρόνου με τον πραγματικό χρόνο. Το άτομο, σε συνθήκες μόνωσης, αποπειράται να διαφυλάξει την ιστορικότητά του καταγράφοντας τις εξελίξεις και τα νέα του ιδιωτικού του χώρου, με τον ίδιο τρόπο που βλέπει να καταγράφονται οι αντίστοιχες εξελίξεις στον δημόσιο χώρο· έτσι, αποκτά το πολύτιμο και ασφαλές αίσθημα πως το προσωπικό του πεπρωμένο συμβαδίζει με το συλλογικό, και άρα νοηματοδοτείται και καταξιώνεται, παύοντας να αποτελεί μια μεμονωμένη και ασύνδετη έκφραση τυχαιότητας.

Το κίνητρο για τη συγγραφή ημερολογίου, εκτός από την επίρρωση της μνήμης ή την ένταξη της ιδιωτικότητας στη δημοσιότητα, είναι συχνά η ανάγκη κατάθεσης μιας προσωπικής εμπειρίας και εξωτερίκευσης των συναισθημάτων, που, σε οριακές ιδιαίτερα καταστάσεις, τείνουν να γίνονται ιδιαίτερα έντονα και να αναζητούν μία διέξοδο. Η πράξη της καταγραφής μπορεί στις περιπτώσεις αυτές, υποκαθιστώντας τον απόντα ακροατή – συνομιλητή, να διασώσει, σωματοποιώντας, την προσωπική ιστορία και να λειτουργήσει αποσυμπιεστικά στην ψυχολογία του υποκειμένου του βιώματος.

Η παρείσφρηση του ημερολογίου στον χώρο της λογοτεχνίας προσδίδει βέβαια έναν τόνο προσωπικό και εξομολογητικό, μα το σπουδαιότερο, κομίζει την ειλικρίνεια, τον αυθορμητισμό και τη χωρίς περιοριστικούς κανόνες έκφραση, η οποία χαρακτηρίζει τη γραφή χωρίς αποδέκτη ή αναγνώστη.

Ο τρόπος θέασης φιλτράρεται από την υποκειμενικότητα του συντάκτη της γραφής και έχει άρα ως επίκεντρο την ανθρώπινη συνείδηση, που προσπαθεί να αυτοπροσδιοριστεί σε σχέση με τον εξωτερικό κόσμο. Παράλληλα, η θέαση του κόσμου γίνεται με τρόπο αποσπασματικό, αφού πραγματοποιείται διαμέσου των εγγραφών, κάθε μία από τις οποίες συνιστά μια περίπου αυτόνομη δοκιμή και απόληξη θέασης.

Το πρόσωπο που γράφει δεν είναι συχνά ευδιάκριτο αν γράφει για να θυμάται ή γράφει για να ξεχνά, δηλαδή αν μέσα από τη γραφή προσπαθεί να αναβιώσει παρελθόντα γεγονότα ή να ξεπεράσει τραυματικές εμπειρίες, με το να τις επαναξιολογήσει ή ακόμη και να τις αποδυναμώσει.

Η ανάγνωση δημιουργεί μια διαφορετικής ποιότητας σχέση του ηθικού υποκειμένου με τον εαυτό του: ξαναδιαβάζοντας τη γραπτή αποτύπωση του ενδιάθετου λόγου του ή έχοντας, έστω, αυτήν τη δυνατότητα, ολοκληρώνει αυτό που ξεκίνησε με τη γραφή, δηλαδή τη λογοτεχνοποίηση των βιωμάτων του, εξωτερικών και εσωτερικών.

Στο ημερολόγιο είναι σαν το άτομο να αντικρίζει τον κόσμο έξω από τα όρια της ηθικής του, αποδεσμευμένο από οποιοδήποτε ηθικό σύστημα, κι αυτό σημαίνει ότι τον αντικρίζει αυθεντικά. Μην έχοντας επομένως στέρεα ηθικά ερείσματα, το μόνο στο οποίο μπορεί να στραφεί είναι μια νέα κατανόηση του εαυτού του μέσα από μια νέα ιστορία και, από την άποψη αυτή, η αποδέσμευση ανοίγει μια προοπτική αναδημιουργίας του εαυτού και ανάπλασης του νοήματος της ζωής του.

Το διάβασμα είναι ελευθερία. Το διάβασμα είναι ανάσα. Το διάβασμα σ’ αφήνει να βλέπεις τον κόσμο με τρόπο διαφορετικό και σε καλεί σε κόσμους που δεν θα θέλεις ποτέ να τους αποχωριστείς.

O I. Ιωακειμίδης με γραφή άμεση, μας κάνει αόρατους πρωταγωνιστές των ιστοριών των δύο εφήβων

Διαβάζοντας το «Μία Ζωή – Το ημερολόγιο δύο παιδιών», εντυπωσιάστηκα από την οξυδέρκεια της γραφής, την ποιητικότητα, την ψυχολογική ακρίβεια. Ένα κείμενο πηγαίο, αληθινό, διαυγές –ταυτόχρονα απλό και έντιμο–, που εκφράζει την ευφυΐα και την ωριμότητα του δημιουργού του, ενώ συγκλονίζει με την ευαισθησία του. Η γραφή προφανώς λειτουργεί ως μέσο επούλωσης, εφόσον μέσω αυτής μπορεί να λεκτικοποιήσει το τραύμα της βιωμένης εμπειρίας. Με γραφή άμεση, χωρίς επιτηδεύσεις, μας κάνει αόρατους πρωταγωνιστές των ιστοριών των δύο εφήβων, γιατί ας μη γελιόμαστε η βία και ο φόβος είναι γύρω μας, έμμεσα ή άμεσα πολλοί από εμάς έχουμε αισθανθεί ή βιώσει σε κάποια μορφή.

Η Αφροδίτη και το Αγόρι, οι δύο ήρωες, βρίσκονται στην ευαίσθητη ηλικία της εφηβείας, η οποία αποτελεί μία περίοδο στον βίο του ατόμου, κατά την οποία συντελούνται σημαντικές μεταβολές και χαρακτηρίζεται από έντονες ψυχολογικές μεταπτώσεις, αλλά και βιολογικές αλλαγές. Τα άτομα αυτής της ηλικίας αναζητούν την ταυτότητά τους, καθώς καλούνται να αυτονομηθούν από το οικογενειακό περιβάλλον, θέτοντας τις βάσεις για τη μετάβαση στην ενηλικίωση. Οι ήρωες βιώνουν τις δυσκολίες της καθημερινότητας, ενώ ανακαλύπτουν αξίες, όπως η αγάπη, η φιλία, η προσφορά και η καλοσύνη.

Αδήριτη προκύπτει η ανάγκη οι έφηβοι να μάθουν τα όρια και τις δυνατότητές τους και πώς αυτά επηρεάζονται από τους γύρω τους, που έχουν ίδια ή διαφορετικά όρια και δυνατότητες. Να μάθουν να συμβιώνουν. Χωρίς όμως να ξέρουν τα όρια και τις δυνατότητές τους, να βάζουν στόχους, να χαράσσουν μια πορεία, πώς θα γίνει να κυνηγήσουν τα όνειρά τους; Για να “πετάξουν” τα παιδιά με τα “φτερά” τους, πρέπει να μάθουν να στέκονται πρώτα

Τα κυριότερα ζητήματα τα οποία προβάλλονται, σχετίζονται με τη δημιουργία της ταυτότητας των εφήβων, την ανεξαρτητοποίηση από την οικογένεια, αλλά και τη διαρκή αμφισβήτηση των θεσμών της κοινωνίας, τις φιλοσοφικές αναζητήσεις, καθώς και θέματα, όπως ο θάνατος, η ασθένεια, η βία, η κακοποίηση, ο σχολικός εκφοβισμός, ο έρωτας και η αυτοκαταστροφική τάση. Παράλληλα, τονίζεται η αξία της φιλίας, της συντροφικότητας, η σημασία της πίστης σε ιδανικά, η αποδέσμευση από τις προκαταλήψεις, ο έρωτας. Στον κεντρικό κύκλο επικρατούν τα άμεσα προσωπικά προβλήματα του εφήβου που συνδέονται με το οικογενειακό και το σχολικό περιβάλλον, με τους συνομηλίκους και κυρίως τις διαφυλικές σχέσεις, το εργασιακό ζήτημα, τις σπουδές, τις αγωνίες του και τα όνειρα για το μέλλον.

Μέσα στις σελίδες του βιβλίου, διερευνώνται οι πραγματικές ανάγκες των δύο ηρώων, οι οποίες είναι οι ίδιες για όλους τους νέους, σε όλες τις εποχές και τους ωθούν να θέτουν στόχους και να ονειρεύονται, παρά τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν γύρω τους. Ανασφαλείς, στραβοπατώντας, αλλά ψάχνοντας, οδεύουν με αβέβαιο τρόπο προς την αναζήτηση της αλήθειας τους, προς την αναζήτηση της δικής τους ταυτότητας, του εαυτού τους. Ακόμη, η διαφορετικότητα και η διαχείρισή της αποτελούν σημαντική παράμετρο της εφηβικής ηλικίας, καθώς η διαρκής άσκηση κριτικής μπορεί να έχει εξαιρετικά αρνητικές συνέπειες στη ζωή του νέου.

Για να «πετάξουν» τα παιδιά με τα «φτερά» τους, πρέπει να μάθουν να στέκονται πρώτα

Στα πρόσωπα των δύο ηρώων καθρεφτίζονται τα στερεότυπα και οι προκαταλήψεις χρόνων. Οι δύο αυτοί έφηβοι γίνονται στόχοι-θύματα θυτών, και όχι μόνο μία φορά…

Με τρόπο έμμεσο αλλά αποκαλυπτικό εμφανίζεται η αξία και η επιρροή του οικογενειακού περιβάλλοντος: Από τη μία βλέπουμε ένα οικογενειακό περιβάλλον «προβληματικό», με δυσκολίες αποδοχής του διαφορετικού, με έναν πατέρα δυνάστη και κακοποιητικό και μία μητέρα αδύναμη να ορθώσει το ανάστημά της και να στηρίξει τα παιδιά της. Κι από την άλλη μια οικογένεια διακριτικά υποστηρικτική, που εν τέλει –την ώρα της κρίσης– μάχεται για τη δικαίωση και αποκατάσταση του παιδιού της.

Και μας κάνει να αναρωτιόμαστε σε ποιο περιβάλλον το αίσθημα τού «ανήκειν», το αίσθημα δηλαδή ότι είμαι αποδεκτός, απαραίτητος και αγαπητός είναι πιο ισχυρό; Πού ο έφηβος νιώθει ασφάλεια να μοιραστεί και να εκμυστηρευτεί; Σε ποιο περιβάλλον τελικά είναι πιθανότερο ο έφηβος να βρει κατανόηση και στήριξη όταν θα έρθει αντιμέτωπος με μια μικρή ή μεγάλη προσωπική τραγωδία;

Αδήριτη προκύπτει η ανάγκη οι έφηβοι να μάθουν τα όρια και τις δυνατότητές τους και πώς αυτά επηρεάζονται από τους γύρω τους, που έχουν ίδια ή διαφορετικά όρια και δυνατότητες. Να μάθουν να συμβιώνουν. Χωρίς όμως να ξέρουν τα όρια και τις δυνατότητές τους, να βάζουν στόχους, να χαράσσουν μια πορεία, πώς θα γίνει να κυνηγήσουν τα όνειρά τους; Για να «πετάξουν» τα παιδιά με τα «φτερά» τους, πρέπει να μάθουν να στέκονται πρώτα. Στα πόδια τους. Για να πάρουν ώθηση.

Σε κάθε γωνία παραμονεύουν η λάθος επιλογή και φυσικά η αποτυχία και η απογοήτευση. Το να μάθεις να αποτυγχάνεις, να σηκώνεσαι στα πόδια σου και να μην τα παρατάς είναι μια καλή αρχή.

Παρόλα όμως τα προβλήματα εσωστρέφειας, την απομόνωση, τις δυσκολίες, τον ρατσισμό και τα στερεότυπα, οι έφηβοι όπως η Αφροδίτη και το Αγόρι, θα καταφέρουν να «βγουν πιο γρήγορα στο φως» και να «αγκαλιάσουν τη Ζωή»!

Γιατί η Ζωή είναι Μία!

Σας ευχαριστώ πολύ, καλοτάξιδο το βιβλίο σου Ιωακείμ!

*Η Ελένη Χατζή είναι φιλόλογος, με μεταπτυχιακό τίτλο στην Τοπική Ιστορία, και Υποδιευθύντρια του Μειονοτικού Γυμνασίου-Λυκείου Κομοτηνής. Το κείμενο είναι η ομιλία της στην εκδήλωση παρουσίασης του βιβλίου του Ιωακείμ Ιωακειμίδη, «Μία Ζωή – Το ημερολόγιο δύο παιδιών» (εκδ. Παρατηρητής της Θράκης, Κομοτηνή 2022), που διοργανώθηκε το Σάββατο 21 Ιανουαρίου 2023 στη Λέσχη Κομοτηναίων, από τις εκδόσεις Παρατηρητής της Θράκης και τη Λέσχη. Οι μεσότιτλοι προστέθηκαν για διευκόλυνση της ανάγνωσης.

Μπορείτε να βρείτε το ρεπορτάζ της παρουσίασης εδώ.

google-news Ακολουθήστε το paratiritis-news.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.