Ελενη Ανδρεου: Τριτωσε το… καλο

Την Ελένη Ανδρέου τη  γνωρίζω εδώ και πολλές δεκαετίες, από το γυμνάσιο, μετά ήμασταν μαζί στο Αριστοτέλειο, εκείνη στο τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας και εγώ στο τμήμα Φιλοσοφίας. Αποφοιτήσαμε μαζί και είχαμε πολλές φορές βρεθεί και συνεργαστεί. Κοντά στον Στέφανο Ιωαννίδη και στα «Θρακικά Χρονικά» εργαστήκαμε στην αρχή της δεύτερης περιόδου του περιοδικού, το 1971 – 72. Η Ελένη στην Τέχνη και Αρχαιολογία κι εγώ στη Φιλοσοφία. Κάναμε παρέα όσο ζούσε στην Ξάνθη, δούλεψε στο δημόσιο, έφυγε από δω, κατέβηκε στην Αθήνα, πήγε στη Γερμανία.  Είναι κάτοχος μεταπτυχιακού τίτλου του Πανεπιστημίου του Dillingen.

Ήταν έκπληξη ευχάριστη για μένα η έκδοση το 2007 της συλλογής αφηγημάτων «Των Αγίων Παρασκευής και Παντελήμονος» (σελ. 179),  που στο τέλος του τελευταίου κειμένου της συλλογής  γράφει «Βερολίνο 2006 – 2007». Ασχολήθηκα με το βιβλίο αυτό, πιστεύοντας ότι η αξία της Ελένης ως συγγραφέως θα επιβεβαιωθεί από το δεύτερο βιβλίο. Και φάνηκε με τον καλύτερο τρόπο με το «Ξένο βλέμμα» (σελ. 172), το 2018.

Μίλησα και παρουσίασα τα έργα της Ελένης Ανδρέου. Έγραφα το 2019: «Και τα δύο πεζογραφήματα της Ελένης με συντάραξαν, για διαφορετικούς λόγους βέβαια. Μίλησαν όμως στο σήμερα εδώ και πέρα από εδώ, με ένα καίριο και σύγχρονο λόγο. Όσοι τα διαβάσουν θα με δικαιώσουν. Και θα πούνε, Ελένη Ανδρέου περιμένουμε με λαχτάρα το τρίτο βιβλίο σου».

Το τρίτο βιβλίο με τον τίτλο «Τα Αντικείμενα – Λόγος υπέρ του ασημάντου»,  μόλις  κυκλοφόρησαν. Περιέχουν 34 διηγήματα – τα οποία «ρούφηξα» σε δύο ημερόνυχτα… Και είπα: Άξιζε ο κόπος.

Στο οπισθόφυλλο του βιβλίου διαβάζουμε:

«Ένα ντοκυμαντέρ συνθέτουν τα αντικείμενά μου με πολλές αυθαιρεσίες και αντιεπιστημονικό τρόπο, με βουτιές στο σουρρεαλισμό και ενθάρρυνση στα ατελείωτα πάνε-έλα της κάμερας. Συνήθως χωρίς λόγο, διαμελίζουν και ανασυνθέτουν τον υλικό και πνευματικό βίο μου, αυθαιρετούν και με λατρεύουν, αυθαιρετούν και με ειρωνεύονται, αυθαιρετούν και συντηρούν ως πραγματικό το θολό τοπίο της ύπαρξής μου και μου καλλιεργούν κάποτε την αίσθηση μιας ανυποχώρητης ευτυχίας από την εγκατάσταση “ένθα ούκ έστι πόνος, ού λύπη, ού στεναγμός…”».

Θα μιλήσω αναλυτικά για το εξαιρετικό αυτό βιβλίο της Ελένης,  εν καιρώ. Έχω πολλά καλά να πω για την προσέγγιση, την ευαισθησία, τη φιλοσοφία της.

Τα συρτάρια!

«Μήπως κι εμείς οι ίδιοι δεν έχουμε τα του εαυτού μας τακτοποιημένα μέσα σε συρτάρια; Συρτάρια του νου, της καρδιάς, του υλικού μας μέρους; Τι θέλει άραγε η αλαζονική μεγαλοφυΐα του Νταλί με τις τρομακτικές Αφροδίτες του τις γεμάτες συρτάρια;»

Κι ο αναγνώστης – η αναγνώστρια βλέπει τη μικρή Ελένη χέρι χέρι με την ενήλικη Ελένη, στην Ξάνθη του παρελθόντος και του παρόντος,  στους κινηματογράφους, στη Δημοτική Βιβλιοθήκη με τον κύριο Στέφανο Ιωαννίδη, στα βιβλία, στα τραγούδια.

«Κορίτσι μπροστά στην  μπαλκονόπορτα» ή «Κορίτσι πίσω από την κουρτίνα».

Με διαχρονική  αίσθηση της ελληνικής γλώσσας.  Με ηθική αισθητική.

Με ποιήματα ως μότο, με την Ελένη Δημητριάδου, τον Θανάση Μουσόπουλο, την Μαρία Ράλλη Υδραίου.  Λες και τα ποιήματα ανοίγουν τα συρτάρια. Για να βγουν από μέσα αντικείμενα, που κρατούσε  κάποτε η μητέρα, ο πατέρας, τα αδέλφια της  «τα παιδιά».

Χωρίζει τη μικρή μαθήτρια και τη βλέπει η μεγαλύτερη. Αποστασιοποίηση. Όλο το βιβλίο μελετά πώς μπλέκονται οι ζωές με τα αντικείμενα, το παρελθόν με το παρόν, πολυδιάστατα.

«Τα Αντικείμενα, παρά την υλική τους υπόσταση, συμπεριφερόμενα ως λέξεις πολύρρητες, αφηγούνται χαμηλόφωνα, ανασύρουν και περισώζουν φορτία εικόνων, αισθήσεων, πληροφοριών, αποκωδικοποιούν τα τετελεσμένα και υπερασπίζονται τον ασήμαντο εαυτό τους με κύριο επιχείρημα το ρόλο τους ως κινητήριας δύναμης της μνήμης».

Ελένη, πολλές φορές έχω την άποψη ότι ο λόγος είναι ένας. Πολύ επιφανειακό, τότε, να χωρίζουμε πεζογραφία – ποίηση – δοκίμιο. Η τέχνη του λόγου συναιρεί…

Ξάνθη, 9 Δεκεμβρίου 2021

Ακολουθήστε το paratiritis-news.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.