Διονυσης Κραγκαρης,* «Ο συγγραφεας βιωνει τη νοσταλγια ενος χαμενου κι ενος ιδανικου κοσμου»
Μικρό παιδάκι βγαίνει για πρώτη φορά στην αγορά για κάποιο θέλημα. Επαναλαμβάνει μία μία τις λέξεις για να μην τις ξεχάσει. Οι γύρω μαγαζάτορες προσπαθούν με περιπαικτική διάθεση να τον μπερδέψουν, αλλά αυτός επανέρχεται πεισμωμένος. Το θέλημα πρέπει να γίνει, οι λέξεις πρέπει να διασωθούν. Μετά από πολλά χρόνια, οι λέξεις που φύλαγε μέσα του πολλαπλασιασμένες και επεξεργασμένες μέσα από αναζητήσεις, συναντήσεις, ταξίδια, βιώματα και διαβάσματα ξαναβγαίνουν στη μεγάλη αγορά των ιδεών και των βιβλίων, διεκδικώντας τη δική τους αυτόνομη ύπαρξη και ζωή. Θα το έλεγα ως ένα «θέλημα» που χρώσταγε στο παιδί που κρύβει μέσα του.
Δύο βιβλία με 31 κείμενα το καθένα, διηγήσεων και χρονικών, διανθισμένα με σχόλια ευαισθησίας και μελαγχολίας για τα πρόσωπα που χάθηκαν ή ζουν παράταιρα στους καιρούς που αλλοιώθηκαν, για τις αξίες που οξειδώθηκαν στη φθορά των σχέσεων, για τη νοσταλγία των επίμονων αγώνων και προσπαθειών, για το φυσικό περιβάλλον που καταστρέφεται μέσα στη γενικότερη κερδοσκοπία και απληστία.
Από το σπίτι στην αγορά, Οδός Ανδρέα Καρκαβίτσα. Στη μέση το Σταυροπάζαρο. Οδός ονείρων και αναμνήσεων. Το σπίτι στον δρόμο που χωρίζει τις δύο ρούγες. Την Κάτω, την παλιά και την Πάνω, την καινούργια, ανάμεσα σε δύο κόσμους, τον παλιό της παιδικής αθωότητας και τον νέο των μεγάλων δρόμων και των αδικαίωτων προσδοκιών. Ακούει τα ρολόγια και των δύο εκκλησιών. Με τους κτύπους τους μεγαλώνει, με τα παραμύθια και τα μυθιστορηματικά κατορθώματα του παππού.
Τα ρολόγια μετρούν τον χρόνο, αλλά δεν τον ορίζουν. Τα γεγονότα και τα πρόσωπα δρουν ερήμην τους. Κάποια στιγμή, σε άλλο τόπο, με άλλους ρυθμούς θα διεκδικήσουν τον αφηγητή τους, που κάποτε ήταν παιδί και θα πρέπει να λευτερώσει το παιδί που κουβαλάει μέσα του για να θυμηθεί και να συγκρίνει. Παιδί που ζητούσε να μάθει για τη ζωή και τον θάνατο, έφηβος να νιώσει και να ερμηνεύσει τα πρώτα σκιρτήματα του έρωτα. Νέος να αμφισβητήσει και να υποστεί τα όρια που του επέβαλλαν να αποδεχτεί. Τώρα στις αναζητήσεις του άλλοι νέοι δρόμοι, κι άλλοι άνθρωποι εμφανίζονται μπροστά του. Με ποιους θα πάει και ποιους θα αφήσει. Κάποια στιγμή αλλάζει και ο τόπος κατοικίας, αλλά πάντα ο γενέθλιος είναι εδώ, στη ζωή και στο όνειρο
Τα ρολόγια μετρούν τον χρόνο, αλλά δεν τον ορίζουν. Τα γεγονότα και τα πρόσωπα δρουν ερήμην τους. Κάποια στιγμή, σε άλλο τόπο, με άλλους ρυθμούς θα διεκδικήσουν τον αφηγητή τους, που κάποτε ήταν παιδί και θα πρέπει να λευτερώσει το παιδί που κουβαλάει μέσα του για να θυμηθεί και να συγκρίνει. Παιδί που ζητούσε να μάθει για τη ζωή και τον θάνατο, έφηβος να νιώσει και να ερμηνεύσει τα πρώτα σκιρτήματα του έρωτα. Νέος να αμφισβητήσει και να υποστεί τα όρια που του επέβαλλαν να αποδεχτεί. Τώρα στις αναζητήσεις του άλλοι νέοι δρόμοι, κι άλλοι άνθρωποι εμφανίζονται μπροστά του. Με ποιους θα πάει και ποιους θα αφήσει. Κάποια στιγμή αλλάζει και ο τόπος κατοικίας, αλλά πάντα ο γενέθλιος είναι εδώ, στη ζωή και στο όνειρο.
31 σε κάθε βιβλίο (το νούμερο μάλλον δεν φαίνεται τυχαίο), αυτοβιογραφικά, τα περισσότερα, κείμενα, γραμμένα από το 2007 έως το 2022, σε πρώτο ή τρίτο πρόσωπο και ήδη δημοσιευμένα σε διάφορα περιοδικά, εφημερίδες και ιστοσελίδες, περιγράφουν περιστατικά και πρόσωπα της τελευταίας πολυτάραχης εξηκονταετίας.
Χρονιές που ορίζουν τον αφηγητή: Το 1954 η γέννηση, το 1974 η μεταπολίτευση. Μια εικοσαετία ενηλικίωσης και αμφισβήτησης σε όσα προηγήθηκαν. Σημάδια που στιγμάτισαν τη νιότη του, το ασφυκτικό αυταρχικό μετεμφυλιακό περιβάλλον, η δικτατορία, οι σπουδές, το Πολυτεχνείο, η περίοδος της κατακλυσμιαίας πολιτικοποίησης. Όλα αυτά και άλλα που θα προσθέσουν τα χρόνια, όπως η κλιματική αλλαγή, οι μετανάστες, οι συναναστροφές και οι αναζητήσεις, θα περάσουν σαν καθοριστικά σχόλια στις διηγήσεις των δύο βιβλίων, άλλοτε υποδορίως άλλοτε ευθέως.
Συμπερασματικά, ο συγγραφέας βιώνει τη νοσταλγία ενός χαμένου κι ενός ιδανικού κόσμου με τη συνεχή ένταση μεταξύ παρελθόντος και παρόντος, μεταξύ προσδοκίας και πραγματικότητας.
Δυο λόγια για τον συγγραφέα
Ο Άγγελος, παιδί μιας εύπορης συντηρητικής οικογένειας, από νωρίς, μαθητής ακόμη, αναμίχθηκε στα πολιτιστικά κατ’ αρχάς και εν συνεχεία στα πολιτικά, κοινωνικά και περιβαλλοντικά δρώμενα, τοπικά και γενικότερα. Η ενασχόλησή του με όλα αυτά, η έμφυτη ευαισθησία του και η πνευματική του μόρφωση και καλλιέργεια ήταν επόμενο να πάρουν κάποια στιγμή, έστω και αργά, και τη μορφή γραπτών διηγήσεων και να προσφερθούν στο αναγνωστικό κοινό ως αντίδωρα αυτής της σχέσης, σχέσης μελέτης και προβληματισμού στις κρίσιμες μάλιστα αυτές ώρες του κοινωνικού αναστοχασμού.
*Ο Διονύσης Κράγκαρης είναι συνταξιούχος νομικός και συγγραφέας. Το κείμενο είναι η ομιλία του στην εκδήλωση παρουσίασης των συλλογών του Άγγελου Αγγελόπουλου,«Η Κλειώ φοβόταν τις γάτες και άλλα αφηγήματα» (εκδόσεις Κοράλλι, Αθήνα 2023) και «Ο δρόµος και το ρολόι – 31 αφηγήματα» (εκδόσεις Παρατηρητής της Θράκης, Κομοτηνή 2023), το Σάββατο 19 Αυγούστου 2023, που διοργανώθηκε από την Πολιτιστική Ομάδα Φράγμα, τις εκδόσεις Κοράλλι και τις εκδόσεις Παρατηρητής της Θράκης, στο Καφέ ΟΣΕ Λεχαινών.
Μπορείτε να βρείτε το ένθετο αφιέρωμα της παρουσίασης εδώ.
Ακολουθήστε το paratiritis-news.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.
