Δημητρης Μυστακιδης: «Το μεγαλο προβλημα της δικης μας γενιας ηταν οτι ημασταν μονο μουσικοι, δεν καναμε τιποτε αλλο»

Ο αγαπημένος μουσικός, συνθέτης και στιχουργός, Δημήτρης Μυστακίδης, ένας άνθρωπος άμεσα συνυφασμένος με τη λαϊκή κιθάρα και μία φωνή που και σε επίπεδο ερμηνειών, αλλά και σε επίπεδο δημοσίου διαλόγου είναι συνεχώς παρούσα, ξεκίνησε τη χειμερινή του περιοδεία και την Κυριακή 25 Φεβρουαρίου έρχεται στην Ξάνθη για μία μοναδική εμφάνιση στο Misirlou Live Stage!

Με αφορμή την επιδρομή του στην ευρύτερη γειτονιά μας,  ο Δημήτρης Μυστακίδης συνομίλησε με την Όλγα Ιωαννίδου μέσα από τη συχνότητα του «Ράδιο Παρατηρητής», για τον νέο του δίσκο, το Φεστιβάλ Λαϊκής Κιθάρας, την εκπαιδευτική πλατφόρμα “REDU” και όχι μόνο…

Ας δούμε τι είπαν…

«Μόρσο», ΦΛΚ και παράδοση

ΠτΘ: Στα 30 και πλέον χρόνια της μουσικής σας πορείας, φτάσαμε στο 2022 για να ακούσουμε πλέον μία δισκογραφική δουλειά με νέα δικά σας τραγούδια. Το «Μόρσο» έκλεισε έναν χρόνο κυκλοφορίας και ταξιδεύει. Θέλετε να μας μιλήσετε γι’ αυτό σας το δημιούργημα;

Δ.Μ.: Επειδή ήμουν session μουσικός, δηλαδή έπαιζα με όλους αυτούς τους ανθρώπους που θεωρούμε επώνυμους, τους front man, δεν είχε προκύψει η ανάγκη μέχρι κάποια στιγμή να γράψω τραγούδια. Τη δημιουργική μου ανάγκη την έβγαζα όταν φτιάχναμε τα τραγούδια άλλων και ήταν μόνο σε μουσικό επίπεδο. Όταν όμως άρχισαν να με προβληματίζουν πράγματα που συμβαίνουν στην κοινωνία, πράγματα που ήθελα να τα φωνάξω με κάποιον τρόπο γιατί με πνίγανε, τότε άρχισα να γράφω τραγούδια. Ήταν μία διέξοδος που βρήκα για να εκτονωθεί λίγο αυτό που έβραζε μέσα μου.

ΠτΘ: Πριν από λίγες μέρες ανακοινώθηκαν οι ημερομηνίες διεξαγωγής του φετινού και 3ου Φεστιβάλ Λαϊκής Κιθάρας. Ένα αντάμωμα με βάση τη Θεσσαλονίκη που προσελκύει κόσμο από όλη την Ελλάδα, και όχι μόνο. Θα μας πείτε λίγα πράγματα για αυτό το φεστιβάλ, το οποίο πλέον μπορούμε να το αποκαλούμε θεσμό;

Δ.Μ.: Οφείλω να πω ότι για το φεστιβάλ με βοηθά το Υπουργείο Πολιτισμού και η Διεύθυνση Νεότερου Πολιτισμού, που είχαμε δουλέψει μαζί όταν κάναμε όλες τις απαραίτητες ενέργειες για να εγγραφεί η λαϊκή κιθάρα στον εθνικό κατάλογο Άυλης Πολιτιστικής μας Κληρονομιάς. Από τότε και μετά έχουμε μια συνεργασία και όταν τους πρότεινα την ιδέα για ένα ετήσιο φεστιβάλ στη Θεσσαλονίκη -γιατί δεν θέλω να το κάνω εκτός Θεσσαλονίκης, πρέπει να γίνονται και κάποια πράγματα εκτός Αθηνών- με βοήθησαν αρκετά. Η οικονομική βοήθεια που παίρνουμε είναι πάρα πολύ μικρή, αλλά εν πάση περιπτώσει είναι καλύτερη από το τίποτα, έχουμε κάτι για να ξεκινήσουμε. Επίσης ο δήμος Θεσσαλονίκης μας παραχωρεί την Αποθήκη Δ’ στο λιμάνι. Θέλω να πω ότι δεν βρήκα κλειστές πόρτες, όταν το πρότεινα με βοήθησαν, οπότε ελπίζω ότι θα γίνει θεσμός. Η επιτυχία που έχει το δείχνει, για να πω την αλήθεια, δεν έχει λόγο να μην γίνει.

ΠτΘ: Είναι και πολύς πλέον ο κόσμος που ασχολείται με το ρεμπέτικο, με τη λαϊκή κιθάρα και με την παράδοση γενικότερα. Υπάρχει όντως μία στροφή στην παράδοση ή είναι κάτι που δεν σταμάτησε να υπάρχει ποτέ;

Δ.Μ.: Τα είδη, οι τάσεις δηλαδή, που υπάρχουν στο τι ακούει ο κόσμος έχουν μια περιοδικότητα στο πότε ανεβαίνουν ψηλά και πότε πέφτουν χαμηλά στις προτιμήσεις. Ιστορικά αυτό συμβαίνει συνεχώς. Στην μετά κορονοϊού εποχή, όμως, βλέπουμε ότι πολύς κόσμος έχει αφενός την ανάγκη να ξεσκάσει. Το πιο σημαντικό είναι, ωστόσο, ότι μετά από όλα αυτά τα χρόνια της οικονομικής κρίσης και όλα τα χρόνια του εγκλεισμού, οι νέοι άνθρωποι κυρίως ψάχνουν αληθινές αξίες. Και επειδή η παραδοσιακή μουσική και το ρεμπέτικο είναι αληθινές αξίες -το έχουν αποδείξει, αφού έχουν σταθεί στα πόδια τους τόσα χρόνια- στραφήκαν σ’ αυτές τις μουσικές. Τώρα είναι λίγο παραπάνω στις τάσεις το νέο-παραδοσιακό, αυτό το αστικό πανηγύρι που λέμε, το γλέντι, αλλά και το ρεμπέτικο κάποια στιγμή θα ξαναρθεί, διότι δεν πρόκειται να ξαναχαθεί. Δεν πιστεύω ότι θα χαθεί ποτέ αυτή η συνέχεια από εδώ και μπρος.

«Οι νέοι μουσικοί είναι καλύτεροι από εμάς και τεχνικά και αισθητικά»

ΠτΘ: Η νέα γενιά μουσικών που έρχεται μετά από εσάς είναι πολύ δυνατή και πολύ σημαντικό ρόλο σε αυτό έχει παίξει και το τμήμα Λαϊκής και Παραδοσιακής Μουσικής στην Άρτα στο οποίο είστε καθηγητής.

Δ.Μ.: Έχουν παίξει πάρα πολλά ρόλο. Καταρχάς, ας ξεκινήσουμε από το ότι οι νέοι μουσικοί είναι καλύτεροι από εμάς και τεχνικά και αισθητικά. Σαφώς έπαιξαν ρόλο και οι σχολές, η τριτοβάθμια εκπαίδευση γενικά. Βγήκαν πάρα πολλοί μουσικοί που είχαν διευρυμένους ορίζοντες, που δεν ήταν μόνο μουσικοί. Το μεγάλο πρόβλημα της δικής μας γενιάς ήταν ότι ήμασταν μόνο μουσικοί, δεν κάναμε τίποτε άλλο. Οι ικανότητές μας να αντιληφθούμε πράγματα και να μπορούμε να τα ερμηνεύσουμε κιόλας ήταν λίγο περιορισμένες. Αυτό χρειαστήκαμε πάρα πολύ χρόνο για να το κάνουμε -όσοι το κάναμε- ενώ αυτά τα παιδιά μέσα από τη σπουδή τους σε ένα τριτοβάθμιο ίδρυμα, για παράδειγμα, όπου έχουν και άλλες προσλαμβάνουσες, κάνουν κι άλλα μαθήματα,  έχουν κι άλλες υποχρεώσεις, ανοίγει το μυαλό τους, λειτουργούν πολύ καλύτερα. Έχουν στα χέρια τους και το φοβερό εργαλείο που λέγεται μουσική, οπότε καταλαβαίνεις τι έχει να γίνει από εδώ και μπρος.

ΠτΘ: Επιστρέφω στο Φεστιβάλ Λαϊκής Κιθάρας που αναφέραμε προηγουμένως, το οποίο παρατηρούμε πως φέτος φαίνεται να διεύρυνε το πρόγραμμά του, ξεφεύγοντας λιγάκι από τη βασική θεματική του. Πώς βλέπετε την εξέλιξη του φεστιβάλ τα επόμενα χρόνια;

Δ.Μ.: Το βασικό είναι ο τρόπος που το αντιλαμβάνομαι. Δεν αντιλαμβάνομαι το φεστιβάλ σαν κάτι που συμβαίνει μία φορά τον χρόνο, ολοκληρώνεται και πάμε την επόμενη χρονιά να κάνουμε ξανά το ίδιο πράγμα. Κάθε χρόνος λειτουργεί συμπληρωματικά στους προηγούμενους. Αν προσέξετε, στο πρόγραμμα δεν επαναλαμβάνουμε τίποτα από ό,τι έχει συμβεί τις προηγούμενες χρονιές. Αυτό έχει τη δυσκολία του στο να καταρτίσεις ένα πρόγραμμα, αλλά απ’ την άλλη σου δίνει την δυνατότητα να διευρυνθείς και να κάνεις κι άλλα πράγματα, θεωρώντας ότι η λαϊκή μουσική είναι μία μουσική σύγχρονη που εξελίσσεται συνεχώς. Δεν μπορείς να μην ασχοληθείς με πράγματα που αφορούν τους σύγχρονους μουσικούς. Δεν μπορούμε να βλέπουμε μόνο ιστορικά το τι έχει συμβεί. Πρέπει να δούμε και τι συμβαίνει τώρα σε όλα τα επίπεδα. Πρακτικά, πώς  η μουσική που γράφουν αυτά τα νέα παιδιά θα επικοινωνηθεί με τον κόσμο, γιατί η πληροφορία είναι τεράστια. Πώς θα μάθει ο κόσμος τι καινούργιο γράφεται; Τι γράφεται που έχει αναφορές στην παράδοση και στη λαϊκή μουσική; Για μένα είναι σαν ένας κύκλος που θα ολοκληρωθεί σε πάρα πολλά χρόνια για να καλύψουμε όλα τα πεδία που εγώ τουλάχιστον έχω στο μυαλό μου.

ΠτΘ: Είμαστε στο ραδιόφωνο και είδαμε ότι φέτος στο φεστιβάλ θα ανοίξει και μία συζήτηση για αυτό το μέσο με αφορμή και την προβολή του ντοκιμαντέρ «Μια φωνή μέσα στη νύχτα» που αφορά το ραδιόφωνο και όλη την εξέλιξή του, αλλά και το κομμάτι της επικοινωνίας των δημιουργημάτων νέων καλλιτεχνών μέσω αυτού.

Δ.Μ.: Είναι πολύ σοβαρό το ζήτημα. Πάντα πρέπει να κοιτάμε τα πράγματα και τα προβλήματα σε σχέση με αυτό που συμβαίνει στην κοινωνία και κυρίως είναι πάντα πολιτικά τα ζητήματα, με την ευρεία έννοια. Αυτή τη στιγμή ζούμε σε μια κοινωνία φιλελεύθερη, καπιταλιστική, όπου  σχεδόν όλα λειτουργούν με γνώμονα το κέρδος. Τα ραδιόφωνα είναι εμπορικές επιχειρήσεις, παρ’ όλα αυτά είναι μόνο αυτό που πρέπει να κάνουν ή οφείλουν και κάτι ακόμα, αν θέλουν να έχουν τα ίδια μέλλον; Η μουσική πάντα βρίσκει τον δρόμο της. Αργά ή γρήγορα, οι νέοι μουσικοί και τα νέα τραγούδια θα βρουν τον δρόμο τους, αν το αξίζουν.  Το θέμα είναι τι γίνεται με τα ίδια τα μέσα. Πρέπει να δούμε ψύχραιμα το πράγμα και να δούμε ποια είναι η πραγματική εικόνα. Εγώ δεν θέλω να κατηγορήσω κανέναν σε αυτή την κουβέντα. Θέλω να ακουστούν αλήθειες, να ξέρει ο κόσμος τι συμβαίνει ακριβώς.

Όπως επίσης, θα έχουμε και ένα ακόμα καταπληκτικό τραπέζι, που έχει να κάνει με τις ψηφιακές πλατφόρμες, που είναι ένας άμεσος τρόπος για να ακουστεί καινούργια μουσική στα αυτιά του κόσμου. Ακόμα κι εκεί όμως η πρόσβαση έχει κάποιους όρους. Αυτά όλα θέλουμε να συζητηθούν εκεί.

Rebetiko Educational  aka REDU

ΠτΘ: Και σε έναν κόσμο που όλα έχουν να κάνουν με το κέρδος και την τιμή, πριν έναν περίπου χρόνο ανακοινώσατε την εκκίνηση λειτουργίας της εκπαιδευτικής πλατφόρμας “REDU”. Θα μας πείτε λίγα πράγματα για αυτή την πλατφόρμα;

Δ.Μ.: Το “REDU” βγαίνει από το Rebetiko Educational και ξεκίνησε μέσα στην καραντίνα, που για πρώτη φορά μου δόθηκε τόσος πολύς ελεύθερος χρόνος να δουλέψω. Ήταν μία ιδέα που είχα από παλιά και όταν βρέθηκε ο χρόνος, έψαξα ανθρώπους, γιατί το πολύ δύσκολο ήταν να βρω τους ανθρώπους που μπορούν να κάνουν πραγματικότητα αυτό που ζητούσα, γιατί ήταν κάτι πολύ εξειδικευμένο. Ευτυχώς βρέθηκε ένας άνθρωπος που είναι και ο ίδιος μουσικός και φοβερός κομπιουτεράς και κατάφερε να το κάνει, γιατί μεγάλες εταιρίες με τις οποίες είχα μιλήσει δεν μπορούσαν να το κατασκευάσουν ή δεν ήθελαν να το κάνουν -αυτό δεν το ξέρω. Επίσης,  βρέθηκε η χρηματοδότηση και αυτό είναι που θέλω να επισημάνω. Χωρίς να έχω καμία άκρη, κανένα «βύσμα» , έκανα ένα αίτημα στο Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος. Έγραψα την ιδέα και την πρόταση και χωρίς να έχω κανέναν άνθρωπο να την «σπρώξει», την δέχτηκαν και με χρηματοδότησαν. Βοήθησε και το Υπουργείο Πολιτισμού με ένα πρόγραμμα που είχε βγάλει μέσα στην καραντίνα για ψηφιακές δράσεις και έτσι έγινε πραγματικότητα η πλατφόρμα. Θέλω να πω ότι, όταν υπάρχει καλή ιδέα βρίσκεις τρόπο να την κάνεις πράξη. Υπάρχουν άνθρωποι και φορείς που ακούν. Δεν θέλω να τα παρουσιάζουμε όλα μαύρα, γιατί δεν είναι όλα μαύρα. Απλά θέλει λίγο κόπο από όλους. Εν πάση περιπτώσει, η πλατφόρμα τώρα είναι σε λειτουργία, έχει 3000 ενεργούς χρήστες, η χρήση της είναι δωρεάν για όλο τον κόσμο και ελπίζω ότι θα βρίσκω χρηματοδοτήσεις ώστε να τροφοδοτούμε τη βάση δεδομένων και με καινούργια τραγούδια και να καταφέρουμε να το κάνουμε και σαν αρχείο. Κανονικά θα έπρεπε να υπάρχει μία ομάδα ανθρώπων που να ασχολείται αποκλειστικά με αυτό, αλλά δυστυχώς αυτό είναι ένα πρόβλημα στην Ελλάδα. Δεν μπορούμε ή δεν ξέρουμε εμείς να βρίσκουμε χρηματοδοτήσεις που θα μπορούσαν να βοηθήσουν σε αυτή την κατεύθυνση. Κάτι ανάλογο που είχα δει στη Βιέννη για το έργο του Mozart και μία καταγραφή αυτού, χρηματοδοτούνταν από 50 φορείς και με τρελά ποσά. Εμείς βέβαια βρίσκουμε τον τρόπο και το κάνουμε και με τα ελάχιστα. Ελπίζω ότι θα προχωρήσει.

Ραντεβού στην Ξάνθη!

ΠτΘ: Στην Ξάνθη την Κυριακή τι θα ακούσουμε;

Δ.Μ.: Απ’ όλα θα ακούσουμε! Ο κύριος κορμός είναι τα καινούργια κομμάτια, είτε αυτά που είναι στο «Μόρσο» είτε αυτά που έχω κυκλοφορήσει κατά καιρούς από μόνα τους. Σίγουρα θα έχει κάποια κομμάτια του Θανάση Παπακωνσταντίνου και του Νίκου Παπάζογλου. Φυσικά θα παίξουμε και ρεμπέτικα και παραδοσιακά τραγούδια προσαρμοσμένα στον ήχο της ορχήστρας που έχουμε αυτή τη στιγμή.

Ακολουθήστε το paratiritis-news.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.