Χουβαρδαδικη μεσσουνιωτικη βασιλοπιτα ꟷ «Μισο αυγο  κι λιγου παρακατ΄» η  θρακιωτικο ανεκδοτο οικονομιας

Ι. Η μεσσουνιώτικη βασιλόπιτα

Σε μερικές ημέρες, μικροί μεγάλοι θα αποχαιρετίσουμε το 2023 και θα υποδεχθούμε το 2024 με κάλαντα, τραγούδια, δώρα, ευχές, κόβοντας σε κάθε σπίτι την καθιερωμένη βασιλόπιτα. Εντυπωσιακές, πολύχρωμεςκαι λαχταριστές βασιλόπιτες στολίζουν τις βιτρίνες των φούρνων και των ζαχαροπλαστείων.

Στον δικό μας όμως νου, των μεγαλύτερων σε ηλικία, έρχεται η αξεπέραστη μεσσουνιώτικη τυρόπιτα της παραμονής της Πρωτοχρονιάς, με τα πολλά φύλλα, τα χωριάτικα αυγά και το μπόλικο τυρί, που ήταν και Αγιοβασιλιάτικη και Πρωτοχρονιάτικη. Εκτός από το νόμισμα, περιείχε σε σύμβολα και όλη την περιουσία της οικογένειας. Το σπίτι, τα χωράφια, το ζευγάρι, τις αγελάδες, τα πρόβατα, το ντάμι (μαντρί), τον αχυρώνα, τις κότες κλπ., που συμβολίζονταν από τα ισιάνια και τα τσακνούδια (σημάδια-μικρά κλαράκια), τοποθετημένα με μαεστρία από τη γιαγιά, αόρατα ανάμεσα στα φύλλα, ώστε κάθε μέλος της οικογένειας να έχει το τυχερό της χρονιάς του, το οποίο έπρεπε, κατά την παράδοση, να το φροντίζει.

Νωρίτερα, στο οικογενειακό τραπέζι, ο παππούς θυμιάτιζε όλους τους χώρους του σπιτιού και τα ντάμια (αποθήκες και στάβλοι)της αυλής, με θυμίαμα να ευωδιάζει σε αναμμένα κάρβουνα, πάνω στο σιδερένιο υνί του άροτρου.

Έτσι έζησε και θυμάται η γενιά μας και οι προηγούμενες τη μεσσουνιώτικη βασιλόπιτα.

ΙΙ. «Μισό αυγό  κι λίγου παρακάτ΄» ή θρακιώτικο ανέκδοτο οικονομίας

«Δεν ήταν έτσι όλες οι πίτες στο χωριό», είπε ο φίλος της παρέας, ο Γιώργος, όταν έγινε σχετική αναφορά πριν λίγο καιρό και διηγήθηκε τη δική του εκδοχή που ήταν θρακιώτικο ανέκδοτο οικονομίας ή μάλλον για να ακριβολογούμε θρακιώτικο ανέκδοτο τσιγκουνιάς. 

«Στα δύσκολα τα χρόνια», είπε, «που όλα ήταν λιγοστά, η λέλιου (θεία) Λαμπρινή, εξοικονόμησε μια γκούρντα (κομμάτι) τυρί, αλεύρι είχε, λίγο λίπος από το γουρούνι και αποφάσισε να κάνει πίτα. Άνδρας της ήταν ο νταής (μπάρμπα)Νικόλας, καλός, χρυσός, αλλά απαιτούσε όλα του σπιτιού και προ παντός τα οικονομικά, να τα έχει υπό πλήρη και απόλυτο έλεγχο.

«Χρυσούλα», είπε η Λαμπρινή η γυναίκα του, στη μεγάλη την κόρη τους, «να πας στ΄Ντραγκάν του μαγαζί, να βρεις τουν πατέρας, να τουν πεις ότι δα κάμου πίτα κι να τουν ρουτί(σ)εις, πόσα αυγά να βάου». Τροχάδην και χαρούμενη η Χρυσούλα, που σε λίγο θα έτρωγε τραγανή, ξεροψημένη, λαχταριστή πίτα, έφτασε στο καφενείο, ανέβηκετα σκαλιά, άνοιξε και στάθηκε λαχανιασμένη στην πόρτα. Με τα μαύρα, μεγάλα και πανέξυπνα μάτια της, κοίταξε τους θαμώνες και στη γωνία είδε τον πατέρα της, να κάθεται και να χουρατέβ΄(κουβεντιάζει) με τον νταή τον Μήτα.

Αμέσως φώναξε καθαρά και δυνατά, από την πόρτα: «Μπαμπάκα, είπι η μάνα μ΄, ότι δα φκιάς πίτα κι μι σάλτσι να συ ρουτήσου κι να μη πεις, πόσα αυγά να βάλ΄;».

Σηκώθηκε όρθιος ο Νικόλας, να τον δουν όλοι στο καφενείο, πήρε αρχοντικό ύφος και λέει όλος καμάρι, ο χουβαρντάς. «Χρυσούλα, πει τ΄ μάνα σ, να βάλ΄δυό», και δείχνει με τα δυο δάχτυλα του χεριού, ώστε να μάθουν όλοι στο καφενείο ότι στο σπίτι του θα κάνουν πίτα, αλλά τι πίτα, με μπόλικα αυγά. Αμέσως η Χρυσούλα, κλείνει την πόρτα και φεύγει προς το πηγάδι τ’  Ιανάκ, αλλά και ο Νικόλας, σβέλτα σβέλτα φθάνει στην πόρτα, βγαίνει έξω, ξανακλείνει την πόρτα και φωνάζει, προς τη Χρυσούλα, χαμηλόφωνα, σιγανά και συνωμοτικά, μην ακούσει κανείς άλλος και δείχνει και με το δείκτη του δεξιού χεριού ένα και συγχρόνως με το δείκτη του αριστερού χεριού να κόβει το ένα στη μέση, ώστε να γίνει απολύτως κατανοητό από το παιδί. «Χρυσούλα, πει τ΄ μάνα σ΄να βάλ΄ μισό αυγό,άκσις; Μισό κι λίγου παρακάτ΄, μισόοοοο κι λίγου παρακάτ΄, μισόοοοοοοο κι λίγο παρακάτ΄, μισόοοοοοοοοοοοο κι παρακάτ΄, κατάλαβις».

Καταλήγοντας,  είπαμε να κάνουμε πίτα, αλλά μην ξοδέψουμε και ολόκληρη περιουσία, μην ξοδέψουμε και μιας κουσαριάς (κλώσας) τα αυγά!!!!

Καλή και χαρούμενη Χρονιά σε όλους.

Δεκέμβριος 2023

Υ.Γ.:  Τα ονόματα  που πρωταγωνιστούν στην ιστορία είναι τυχαία και φανταστικά και  δεν αφορούν στην πραγματικότητα.

Ακολουθήστε το paratiritis-news.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.