Ο Γιωργος Τζογοπουλος για τις εκλογες στην Τουρκια και την επομενη μερα

«Η επόμενη μέρα για την Τουρκία θα είναι εξαιρετικά δύσκολη στο πεδίο της οικονομίας»

Τη στιγμή που η γειτονική Τουρκία βρίσκεται ήδη εν μέσω μετεκλογικού διαστήματος και  με τον απόηχο της δεύτερης και τελικής εκλογικής αναμέτρησης της Κυριακής να απασχολεί ακόμα την τρέχουσα επικαιρότητα της χώρας, η νίκη του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν αποδεικνύεται αδιαμφισβήτητη. Από την άλλη πλευρά, η ήττα του Κιλιντσάρογλου, συνιστά αποδεικτικό στοιχείο που μαρτυρά την αδυναμία της αντιπολίτευσης να εμπνεύσει την τουρκική κοινωνία. Και όλα αυτά είναι ζητήματα που «τρέχουν» την ίδια στιγμή που γίνεται λόγος για μια εγχώρια οικονομία δύο ταχυτήτων, με μια «άρχουσα τάξη» που δεν βλέπει τη μείωση των τιμών στον ορίζοντα και ένα λαό που κυριολεκτικά πεινάει.

Ο κ. Γιώργος Τζογόπουλος, διδάσκων Διεθνών Σχέσεων του ΔΠΘ, ερευνητής του ΕΛΙΑΜΕΠ και του κέντρου Begin Sadat του Ισραήλ και διδάσκων στο πανεπιστήμιο LUISS της Ρώμης, μίλησε στο Ραδιόφωνο του Παρατηρητή, σχολιάζοντας μεταξύ άλλων το αποτέλεσμα των εκλογών στην γειτονική Τουρκία και την επιτυχία του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογαν σε ό,τι αφορά την επανεκλογή του. Επιπλέον, τη συζήτηση απασχόλησε η επόμενη μέρα τόσο για την Τουρκία, όσο και για τις σχέσεις της με την Ελλάδα ως γειτνιάζουσες χώρες.

Γιώργος Τζογόπουλος όμως αναλυτικά…

«Η ανάλυση της γεωγραφίας της ψήφου, διαφέρει με εκείνη των χωρών της Δύσης»

ΠτΘ: Έχουμε μια αδιαφιλονίκητη νίκη του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογαν στον δεύτερο κύκλο των τουρκικών εκλογών. Μια νίκη που προκάλεσε κάποια έκπληξη, δεδομένου ότι προεκλογικά και οι τουρκικές δημοσκοπήσεις έκαναν λόγο για ήττα. Πώς αξιολογείτε εσείς το αποτέλεσμα των εκλογών στην Τουρκία;

Γ.Τζ.: Πολλές δημοσκοπήσεις έδειχναν ότι ο Ταγίπ Ερντογαν δεν θα τα κατάφερνε, ωστόσο η κατάσταση στην Τουρκία είναι κάπως διαφορετική, από αυτή που έχουμε συνηθίσει στις δημοκρατίες της Ευρώπης αλλά και στις ΗΠΑ, αφού εντός της χώρας υπήρχε ένα μεγάλο τμήμα του πληθυσμού, που δήλωνε ευχαριστημένο με τον τούρκο πρόεδρο. Αυτό το οποίο θα έπρεπε να δούμε, είναι αν και κατά πόσο αυτό το τμήμα του πληθυσμού θα αρκούσε για να τον οδηγήσει στην επανεκλογή. Φάνηκε ότι, παρά το γεγονός ότι υπήρχε πράγματι μεγάλη αντίδραση και απογοήτευση ενός σημαντικού τμήματος της τουρκικής κοινωνίας με τον Ταγίπ Ερντογάν, η πλειοψηφία για ακόμα μια φορά τον επέλεξε.

ΠτΘ: Αν θα μπορούσαμε να δώσουμε μια ερμηνεία στο αποτέλεσμα των εκλογών, η Τουρκία πέρασε από πολύ δύσκολα γεγονότα, ίσως το δυσκολότερο εξ αυτών βεβαίως ο καταστροφικός και φονικός σεισμός. Θα μπορούσε κανείς να πει ότι είναι μια ψήφος επιβεβαίωσης που πηγάζει ενδεχομένως μέσα από την ορθή διαχείριση του;  

Γ.Τζ.: Σαφέστατα είναι μια ψήφος επιβεβαίωσης. Αν δούμε πόσες φορές έχει κερδίσει ο Ερντογάν εκλογές στην Τουρκία, τότε το συμπέρασμα, που προκύπτει είναι ότι αυτός ο άνθρωπος δεν μπορεί να χάσει εκλογές. Η πολιτική του ικανότητα είναι αδιαμφισβήτητη, ακόμα και από τους πολιτικούς του αντιπάλους. Όσον αφορά τους φονικούς σεισμούς, νομίζω ότι το διαχειρίστηκε πολύ καλά ο Ταγίπ Ερντογάν σε ό,τι αφορά την επόμενη μέρα. Έτσι κι αλλιώς, οι σεισμοί ήταν μια ακραία κατάσταση για την οποία δεν μπορεί κάποιος να κατηγορήσει τον Ερντογάν. Είχε όμως τη δυνατότητα ως κυβέρνηση, να μπορέσει να δώσει οικονομική βοήθεια στους σεισμόπληκτους, κάτι το οποίο δεν μπορούσε να το κάνει η αντιπολίτευση αποκλειστικά και μόνο επειδή ήταν αντιπολίτευση. Η κυβέρνηση πάντοτε έχει την ικανότητα να δίνει, ενώ η αντιπολίτευση να τάζει. Από εκεί και πέρα, τα οικονομικά προβλήματα της Τουρκίας, που είναι υπαρκτά, είναι θέμα το οποίο θα εξακολουθήσει να βρίσκεται στην ατζέντα και μετά τις εκλογές της. Εδώ είναι ακριβώς το ζήτημα, με το οποίο πάρα πολλοί πολίτες δεν είναι ευχαριστημένοι με τον Ερντογάν, γι’ αυτό και ψήφισαν τον Κιλιντσάρογλου. Όμως και πάλι, αυτό που μετρά είναι η πλειοψηφία. Από τη στιγμή που κέρδισε ο Ερντογάν, έστω και σε μια διχασμένη και πολωμένη χώρα, θα είναι ο πρόεδρος για τα επόμενα πέντε χρόνια.    

ΠτΘ: Νομίζω ότι και το αποτέλεσμα, το γεγονός ότι και ο αντίπαλος του, κ. Κιλιντσάρογλου, κατάφερε να κερδίσει ένα 45% των ψήφων, αποδεικνύει αυτό ακριβώς ότι μιλάμε για μια Τουρκία διχασμένη.

Γ.Τζ.: Αυτό που έχει πολύ μεγάλη σημασία να δούμε, προκειμένου να κατανοήσουμε και την ψήφο στην Τουρκία, είναι ότι η ανάλυση της γεωγραφίας της ψήφου, διαφέρει με εκείνη των χωρών της Δύσης. Στην Τουρκία, μετράει πάρα πολύ το θέμα της θρησκείας και το κουρδικό ζήτημα, θέματα τελείως άγνωστα για άλλες δημοκρατίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Σε  αυτό ακριβώς το πλαίσιο τα κατάφερε ο Ταγίπ Ερντογάν. Όμως, επειδή βρίσκεται στην εξουσία για πάρα πολλά χρόνια και επειδή οι οικονομικές του πολιτικές, ιδίως την τελευταία πενταετία, οδήγησαν στην αύξηση του πληθωρισμού και σε οικονομικά προβλήματα, διχάζοντας την κοινωνία, η επόμενη μέρα για την Τουρκία θα είναι εξαιρετικά δύσκολη. Ο Ερντογάν θα πρέπει να επουλώσει τις πληγές, γιατί είναι ο πρόεδρος όλων των Τούρκων πολιτών. Κέρδισε τις εκλογές με διαφορετική ατζέντα, αλλά πλέον πρέπει να κυβερνήσει για όλη τη χώρα.

«Καλείται να πάρει δύσκολες αποφάσεις για το οικονομικό μέλλον της χώρας»

ΠτΘ: Τι να περιμένουμε την επόμενη μέρα για τη γειτονική Τουρκία, ως χώρα αρχικά και κατά δεύτερον σε σχέση με τη θέση της στο διεθνές σκηνικό;

Γ.Τζ.: Ο Ερντογάν ενδιαφέρεται πολύ περισσότερο για την τόνωση της ανάπτυξης στο εσωτερικό της χώρας, παρά για την αύξηση του πληθωρισμού. Προτιμά λοιπόν τα επιτόκια να είναι χαμηλά, έτσι ώστε να δίνονται δάνεια και να τονώνεται η οικονομία. Ενδεχομένως να το συνεχίσει αυτό και μετά την πρόσφατη επανεκλογή του. Πάντως, τα στοιχεία για την τουρκική οικονομία λίγο πριν τις εκλογές, έδειχναν ότι είχε αρχίσει, κατά κάποιο τρόπο, να αποκαθίσταται η εμπιστοσύνη των καταναλωτών στην τουρκική οικονομία. Μία ακόμα επικείμενη απόφαση, είναι αν και κατά πόσο θα επιλέξει μια πιο στενή συνεργασία με τη Δύση ή θα ακολουθήσει ακριβώς την ίδια πολιτική, που έχουμε συνηθίσει. Μια πολιτική, που ενίοτε τον βρίσκει σύμφωνο με το ΝΑΤΟ, ενίοτε τον φέρνει κοντά στη Ρωσία. Νομίζω, καλείται να πάρει δύσκολες αποφάσεις για το οικονομικό μέλλον της χώρας. 

«Δεν πρέπει να ελπίζουμε σε έναν αποτελεσματικό διάλογο»

ΠτΘ: Θεωρείτε ότι είναι αναγκασμένη να συνεχίσει και τις ομαλές σχέσεις με την Ελλάδα, στο πλαίσιο της ανάγκης τη να επαναπροσεγγίσει τη Δύση και να διατηρήσει και τις ισορροπίες με μια σειρά διεθνών παικτών; 

Γ.Τζ.: Μπαίνουμε στην καλοκαιρινή περίοδο, συνεπώς αν τηρηθούν τα συμφωνηθέντα, λογικά θα περάσουμε ένα καλοκαίρι σχετικά ήρεμο, όμως γενικότερα δεν είμαι πολύ αισιόδοξος για την πορεία της τουρκικής πολιτικής και τον αντίκτυπο της στα ελληνοτουρκικά. Η Τουρκία έχει ευρεία ατζέντα στα ελληνοτουρκικά και ο Ερντογάν αυτή τη στιγμή μπαίνει  στην τελευταία πενταετία, κατά πάσα πιθανότητα, της διακυβέρνησης του. Θα θελήσει, ενδεχομένως, να δείξει ακόμη πιο σκληρή πολιτική, σε ό,τι αφορά το δόγμα της γαλάζιας πατρίδας, την αμφισβήτηση της Συνθήκης της Λωζάνης και άλλα, που μας έχει συνηθίσει τα τελευταία χρόνια. Νομίζω ότι δεν πρέπει να ελπίζουμε σε έναν αποτελεσματικό διάλογο. Η Τουρκία ζητά πολλά παραπάνω από αυτό το οποίο μπορεί να αποδεχτεί η άλλη πλευρά.

ΠτΘ: Αυτό συνεπάγεται τη διάψευση μιας λογικής, που λέει ότι τουλάχιστον από τον Ερντογάν ξέρουμε τι να περιμένουμε, ενώ με μια πιθανή εκλογή ενός νέου προσώπου στην προεδρία της Τουρκίας, ίσως να ήταν άγνωστο το τι μέλλει γενέσθαι με τις ελληνοτουρκικές σχέσεις.

Γ.Τζ.: Εγώ τοποθετούμαι στην απαισιόδοξη πλευρά. Αν παρατηρήσουμε τι έχει γίνει τα τελευταία τρία χρόνια επί Ερντογάν, ξεκινώντας λίγο πριν από την πανδημία, θα δούμε ότι επί Ερντογάν υπογράφηκε το τουρκολυβικό μνημόνιο, όπως επίσης σημειώθηκε και η τεράστια κρίση την ανατολική Μεσόγειο το καλοκαίρι του 2020. Το γεγονός ότι για αυτά τα ζητήματα δεν προέκυψε κάποιο επεισόδιο, μπορεί να οφείλεται στην ικανότητα των ενόπλων δυνάμεων. Σε καμία περίπτωση δεν μπορούμε να λέμε, ότι η Τουρκία δεν προκάλεσε την Ελλάδα αυτή την περίοδο. Επίσης πολύ σημαντικό είναι ότι η Ελλάδα ενισχύει και την άμυνα της, σε βαθμό που δεν το έκανε στο παρελθόν, λόγω και της οικονομικής κρίσης, γεγονός, που συνηγορεί στο ότι δεν είχαμε επεισόδιο τα τελευταία τρία χρόνια.

«Η επιλογή που έγινε δεν θα μπορούσε να επιφέρει την ανατροπή»

ΠτΘ: Υπάρχει επόμενη μέρα για την αντιπολίτευση στην Τουρκία; Ή μπορούμε να μιλάμε για μια παντοκρατορία του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν;

Γ.Τζ.: Σαφέστατα μιλάμε για μια παντοκρατορία του Ταγίπ Ερντογάν και είναι χαρακτηριστικό ότι στις εκλογές κέρδισε ένα συνασπισμό κομμάτων που δημιουργήθηκαν αποκλειστικά και μόνο για να τον ρίξουν από την εξουσία. Αυτό από μόνο του δείχνει ότι η αντιπολίτευση δεν είχε την απαραίτητη συνοχή ή δεν επέλεξε το κατάλληλο πρόσωπο, που θα μπορούσε να εμπνεύσει την τουρκική κοινωνία. Θεωρώ ότι η επιλογή που έγινε δεν θα μπορούσε να επιφέρει την ανατροπή.

Ακολουθήστε το paratiritis-news.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.