Η αποχη στις εκλογες αποτελεσμα της αδυναμιας των κομματων να εκφρασουν τις αναγκες της κοινωνιας

Στη μείωση της ουσίας της πολιτικής αποδίδει τα μεγάλα φαινόμενα αποχής που διαπιστώθηκαν, ιδιαίτερα στον δεύτερο γύρο των αυτοδιοικητικών εκλογών, ο κ. Χρύσανθος Τάσσης, Επίκουρος Καθηγητής του Τμήματος Κοινωνικής Πολιτικής ΔΠΘ.

Ο κ. Τάσσης, μιλώντας στο Ράδιο Παρατηρητής, έκρουσε τον κώδωνα του κινδύνου για την αποσύνδεση των κομμάτων από την κοινωνία, που οδηγεί σε απομάκρυνση των πολιτών από την πολιτική διαδικασία, και μπορεί να οδηγήσει σε επικίνδυνους ατραπούς.

Έμφαση στις εκλογές και όχι στις πολιτικές

ΠτΘ: Ήρθαμε στο τέλος μιας πολύ μακράς προεκλογικής περιόδου, από τις εθνικές εκλογές, τις εσωκομματικές εκλογές ΣΥΡΙΖΑ και το κομμάτι των αυτοδιοικητικών  εκλογών.

Χ.Τ.: Οι εκλογές  σίγουρα είναι κάτι που θεωρείται η πεμπτουσία της δημοκρατίας και το εκλογικό δικαίωμα έγιναν αγώνες για να υιοθετηθεί για όλους. Ωστόσο τα τελευταία πολλά χρόνια βλέπουμε μια έμφαση απλά στις εκλογές και  όχι στις πολιτικές.

Υπάρχει μια έφεση των κοινωνιών στο να γίνονται εκλογές συνέχεια, με χαρακτηριστική περίπτωση την κοινωνία των ΗΠΑ, όπου γίνονται συνέχεια εκλογές, ωστόσο όμως το μίγμα των πολιτικών είναι  αυτό το οποίο δεν συζητιέται, και ουσιαστικά  μιλάμε για μια απλή  διαχείριση ενός συγκεκριμένου τύπου της κοινωνικής πραγματικότητας.  Δηλαδή  έμφαση στον τύπο και στις εκλογές και όχι στην ουσία που είναι η συμμετοχή και εμπλοκή της κοινωνίας, στα δυο βασικά χαρακτηριστικά της πολιτικής, να διαμορφώνει την πολιτική ατζέντα και να διαμορφώνει το πολιτικό προσωπικό.

Αυτά και τα δυο νομίζω ότι στην Ελλάδα από τις αρχές της δεκαετίας του ’90,  στη δυτική  Ευρώπη από τη δεκαετία του ’80, έχουν  αρχίσει να φθίνουν δραματικά,  είναι  αυτό το οποίο λέμε εμείς στην Πολιτική Επιστήμη, πολιτική καρτελοποίηση, που αφορά  περισσότερο την κατάληψη μιας κυβερνητικής ή μιας δημοτικής ή περιφερειακής κρατικής θέσης, το οποίο ουσιαστικά μειώνει την ουσία της πολιτικής, γι’ αυτό και βλέπουμε τόση μεγάλη αποχή.

Τα πολιτικά κόμματα δεν ασχολούνται με τις πραγματικές ανάγκες της κοινωνίας

ΠτΘ:  Μήπως ήταν ένας τρόπος αντίδρασης των πολιτών το γεγονός ότι δεν  κατήλθαν στις κάλπες, ειδικά την δεύτερη Κυριακή;

Χ.Τ.: Υπάρχουν δυο ζητήματα. Το ένα είναι οι πολίτες που συνειδητά αδιαφορούν πολιτικά, αυτό είναι μια πολιτική στάση, και το άλλο είναι επίσης ένα μεγάλο κομμάτι των ανθρώπων που απλά αδιαφορούν και θεωρούν ότι η πολιτική  είναι κάτι ξένο για αυτούς.

Πάντα βέβαια όλα είναι πολιτικά. Είτε πηγαίνεις να ψηφίσεις, είτε συμμετέχεις είτε δεν συμμετέχεις είναι μια πολιτική  έκφραση και μια πολιτική διαδικασία. Ο μεγάλος ασθενής λέγεται πολιτική και κυρίως τα πολιτικά κόμματα, που δεν μπορούν να πολιτικοποιήσουν την κοινωνία, να δώσουν έκφραση στις ανάγκες της, δεν μπορούν ακόμα και οι  υποψήφιοί τους που  κάνουν πολλά πίσω-μπρος, με χρίσματα μόνο  στις περιφέρειες ή  σε κάποιους μεγάλους  δήμους, όμως αν κάποιος υποψήφιος κερδίσει,  που τυγχάνει να ήτανε παλιά στο κόμμα, τον υιοθετούν κατευθείαν  και λένε ότι κερδίσαμε. Υπάρχει μια διαδικασία δηλαδή όλων νικητών, και τα πολιτικά κόμματα δεν ασχολούνται με τις πραγματικές ανάγκες της κοινωνίας.

Άρα αυτό που έγινε και φάνηκε να γίνεται στις δημοτικές και περιφερειακές εκλογές, είναι  ουσιαστικά μια αντανάκλαση της μακροπολιτικής που γίνεται σε επίπεδο κυβέρνησης, ότι η ίδια παθολογία που υπάρχει στα πολιτικά κόμματα  σε επίπεδο κυβέρνησης και κεντρικών κομμάτων,  φαίνεται  να υπάρχει και πολιτικά σε επίπεδο τοπικών κοινωνιών, γι’ αυτό φαίνεται  ότι εκεί που είναι επίσης τα πιο μικρά διακυβεύματα,  υπάρχει μεγαλύτερο ποσοστό αποχής.

ΠτΘ: Εύλογα προκύπτει το ερώτημα γιατί συνεχίζουν να υπάρχουνε τα χρίσματα;

Χ.Τ.: Όλα τα κόμματα έχουν  ευθύνη σε αυτό το οποίο γίνεται, και η δουλειά η δικιά μας είναι να  κάνουμε κριτική σε όλα τα κόμματα και κυρίως το κυβερνητικό  κόμμα. 

Να  πάμε στη δήλωση του πρωθυπουργού τη δεύτερη Κυριακή, που είπε ότι η Νέα Δημοκρατία θα πρέπει να γειωθεί στην κοινωνία αποδεχόμενος ότι δεν ήταν ένα καλό αποτέλεσμα. Νομίζω ότι αυτό είναι η ουσία αυτού του οποίου η  Νέα Δημοκρατία δεν κάνει. Δηλαδή δεν γειώθηκε στη κοινωνία γιατί ακριβώς οι σημαντικοί  δήμαρχοι  και οι σημαντικοί περιφερειάρχες οι  οποίοι στήριξε, ουσιαστικά είχαν την αποδοκιμασία του κόσμου.

Αν δείτε τα στελέχη της Νέα Δημοκρατίας και ειδικά στα μεγάλα συστημικά ΜΜΕ, ήταν θριαμβευτικά. Θεωρούσαν ότι το αποτέλεσμα της πρώτης Κυριακής, που όντως έδειξε μια δυναμική και πολιτική κυριαρχία της Νέας Δημοκρατίας  σε συνέχεια των εκλογών των φετινών και από την  άλλη  προσπάθησαν να δικαιολογήσουν την  ήττα ως ότι όλοι οι υπόλοιποι συνασπίστηκαν εναντίον της Νέας Δημοκρατίας, το οποίο φυσικά δεν ισχύει.

Αναίτιοι οι πανηγυρισμοί του ΠΑΣΟΚ

ΠτΘ: Το  ΠΑΣΟΚ  πανηγυρίζει επί των αποτελεσμάτων της αυτοδιοίκησης, θεωρώντας ότι ως το μοναδικό κόμμα με τόσο βαθιές ρίζες στην αυτοδιοίκηση, επανέρχεται.

Χ.Τ.: Ένα βασικό χαρακτηριστικό της μεταδημοκρατίας και της μεταπολιτικής, είναι ότι η γραφειοκρατία δεν αντιλαμβάνεται τι γίνεται στην κοινωνία, γι’ αυτό τα κόμματα είδαμε να καταρρέουν.

Αυτό είναι κάτι το οποίο έγινε και στη Θεσσαλία με τον κ. Αυγενάκη, και κυρίως με τον κ. Γεωργιάδη στο Χαλάνδρι. Πρέπει τα κεκτημένα της Τρίτης Ελληνικής Δημοκρατίας, που είναι το φιλελεύθερο και δημοκρατικό κεκτημένο, να τα περιφρουρήσουμε και αυτές οι δηλώσεις Γεωργιάδη είναι το αποτέλεσμα του μη δημοκρατικού και φιλελεύθερου κεκτημένου. Εδώ πρέπει να προσέξουμε διότι τα κόμματα στελεχών του μετεμφυλιακού κομματικού συστήματος δεν πρόσφεραν καλές υπηρεσίες.

Το ίδιο ισχύει και για το ΠΑΣΟΚ. Νομίζω ότι είναι πολύ λάθος οι εκτιμήσεις που κάνουν, και η γραφειοκρατία του ΠΑΣΟΚ δεν κατανόησε το αποτέλεσμα του πρώτου γύρου, όπου προσδιορίζεται το ποσοστό του ΠΑΣΟΚ κοντά στο 12%.  Το ΠΑΣΟΚ έχει ένα πρόβλημα διπλό. Το πρώτο είναι ότι δεν μπορεί να απορροφήσει τον μεγάλο όγκο των ψηφοφόρων του ΠΑΣΟΚ που παραδοσιακά ψήφισαν ΠΑΣΟΚ και κινήθηκαν προς τον ΣΥΡΙΖΑ την περίοδο μετά το 2010 λόγω της πολιτικής των μνημονίων και λόγω της διάλυσης του οργανωτικού μοντέλου του κόμματος με την ανοιχτή διαδικασία που έκανε ο Γιώργος Παπανδρέου. Το δεύτερο, ότι δεν μπορεί να προσελκύσει στελέχη τα οποία έχουν μια έμφαση προς το  λεγόμενο «εκσυγχρονιστικό ΠΑΣΟΚ», τα οποία από το 2016 με τις εσωκομματικές εκλογές της Νέας Δημοκρατίας, έχουν πάει και έχουν υποστηρίξει τον Κυριάκο Μητσοτάκη.

Η Νέα Δημοκρατία προσπαθεί να εκφράσει πολιτικά τις κοινωνικές ομάδες που είπανε ΝΑΙ στο δημοψήφισμα του 2015, γι’ αυτό και η Νέα Δημοκρατία σταθερά είναι κοντά στο 40%.

Αξιωματική αντιπολίτευση μπορεί να γίνει το ΠΑΣΟΚ αν ο ΣΥΡΙΖΑ συνεχίσει την κατάρρευσή του, κάτι το οποίο δεν είναι απίθανο, αλλά  μπορεί να δούμε στις ευρωεκλογές ένα αποτέλεσμα που η Νέα Δημοκρατία θα έχει 35%, για παράδειγμα, και το ΠΑΣΟΚ να είναι όντως δεύτερο με 12%. Το ΠΑΣΟΚ θα είναι ευχαριστημένο σε αυτή την περίπτωση;

Από τη βάση οι συμμαχίες

ΠτΘ: Αφιερώθηκε πολύς χρόνος στην ανοιχτή πρόσκληση δια στόματος του κ.Κασσελάκη, του νέου προέδρου του ΣΥΡΙΖΑ, για την συμπόρευση των κομμάτων του λεγόμενου προοδευτικού δημοκρατικού τόξου.

Χ.Τ.: Νομίζω ότι αυτή η πρόταση είναι πρόταση πολιτικής αποτυχίας για τον ΣΥΡΙΖΑ, γιατί στην πολιτική επιστήμη, αλλά και στην πολιτική, οι λογιστικές πλειοψηφίες δεν κάνουν πολιτικές πλειοψηφίες.

Σε επίπεδο συμμαχίας και πολιτικής συμμαχίας, αυτά τα πράγματα δεν γίνονται από την κορυφή, από τις ηγετικές ομάδες και τις γραφειοκρατίες των κομμάτων. Γίνονται από τη βάση. Η βάση του ΣΥΡΙΖΑ είναι μια βάση η οποία είναι αριστερόστροφη. Με όρους αριστεράς-δεξιάς, η βάση του ΠΑΣΟΚ είναι κεντροδεξιά, η οποία  δεν θέλει καμία συνεργασία με τον ΣΥΡΙΖΑ.  Η μοναδική περίπτωση του ΣΥΡΙΖΑ να καταφέρει να μειώσει την πτώση που έχει, είναι επιτέλους να οργανωθεί σε επίπεδο τοπικό, σε φοιτητικούς συλλόγους, σε συνδικαλιστικούς συλλόγους, σε επιμελητήρια, κάτι το οποίο και στην ιστορική  του διαδρομή, αλλά και την κυβερνητική του διαδρομή, δεν το κατάφερε, με την εξαίρεση του Οικονομικού Επιμελητηρίου.

Αυτή είναι η απάντηση στην μεταδημοκρατία και στην μεταπολιτική και μου είναι πολύ δύσκολο  να αντιληφθώ πώς ο κ. Κασσελάκης, ο οποίος είναι το αποτέλεσμα ουσιαστικά αυτής της μεταδημοκρατίας, θα  μπορέσει να το μετασχηματίσει σε ένα άλλο κόμμα.

Επικίνδυνες οι αντιδημοκρατικές πρακτικές

ΠτΘ: Μπορεί να δούμε ένα νέο πολιτικό σχηματισμό που τελικά να  κλείνει την ψαλίδα αυτή μεταξύ του λεγόμενου κεντροαριστερού και κεντροδεξιού ακροατηρίου;

Χ.Τ.: Δεν είμαι αισιόδοξος σε αυτό το πράγμα και αυτό έχει να κάνει με την έννοια της πορείας της ίδιας της δημοκρατίας. Ο κ. Τσίπρας ουσιαστικά κυβέρνησε και το κόμμα του με χαρακτηριστικά βοναπαρτικά. Ο κ. Κασσελάκης δεν είναι το αποτέλεσμα μιας μεταδημοκρατίας σε  γενικό  πλαίσιο, είναι του ΣΥΡΙΖΑ, γιατί άνοιξαν  το κόμμα τους, υιοθέτησαν στο κόμμα τους τέτοιες διαδικασίες οι οποίες διαλύουνε τα κόμματα. Το πιο υλικό κατά την άποψή μου, είναι ότι η νίκη του κ. Κασσελάκη και η ήττα της κομματικής γραφειοκρατίας του ΣΥΡΙΖΑ, είναι  η θέληση ενός μεγάλου κομματιού των μελών του ΣΥΡΙΖΑ να ψηφίσουν  και το κόμμα αυτό να πάει ακριβώς στην αντίθετη κατεύθυνση από αυτή που πήγαινε  η παραδοσιακή κομματική γραφειοκρατία του  ΣΥΡΙΖΑ, δηλαδή μια βοναπαρτική αριστερά χωρίς καμία γείωση στην κοινωνία.

Στην Ελλάδα είμαστε τυχεροί, όλες οι κρίσεις πέρασαν μέσα από κόμματα τα οποία είναι του λεγόμενου δημοκρατικού τόξου. Δηλαδή η μεγάλη κρίση του ’10-’12 είχαμε την τύχη η κατάρρευση του ΠΑΣΟΚ να  περάσει δημοκρατικά μέσα από την άνοδο του ΣΥΡΙΖΑ. Η  πτώση του ΣΥΡΙΖΑ είχαμε την τύχη να περάσει δημοκρατικά μέσα από το κόμμα της Νέας Δημοκρατίας.

Το γεγονός ότι όλα τα κόμματα διοικούν τη χώρα μη  δημοκρατικά από το 2010 και το ΠΑΣΟΚ  με τις Πράξεις Νομοθετικού Περιεχομένου και ο ΣΥΡΙΖΑ με το ΟΧΙ  στο δημοψήφισμα που έγινε ΝΑΙ και είναι  η Νέα Δημοκρατία βεβαίως  με τις υποκλοπές  και την φίμωση ουσιαστικά της ελευθερίας του τύπου, κανονικοποιούν την ακροδεξιά. Ουσιαστικά, όλη η ιστορία του σύγχρονου καπιταλισμού  από το 1800 με τις διαφορετικές μορφές, είναι  ένα  ερώτημα σε σχέση με τη συμβίωση του με τη δημοκρατία.

Ακολουθήστε το paratiritis-news.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.