Η κριση φαινεται να ειναι γενους θηλυκου

Χαμηλότερες αμοιβές, σχεδόν διπλάσια ανεργία, οικογενειακά βάρη και πατριαρχικές αντιλήψεις μετατρέπουν τις γυναίκες στα μεγάλα θύματα της οικονομικής ύφεσης.

Οι γυναίκες αμείβονται λιγότερο από τους άνδρες συναδέλφους τους και πλήττονται από σχεδόν διπλάσιο ποσοστό ανεργίας. Περιορίζονται σε θέσεις βοηθητικού ή υποστηρικτικού χαρακτήρα και παρά τις -διόλου ευκαταφρόνητες- επιδόσεις τους στον ακαδημαϊκό τομέα, «σκαρφαλώνουν» με πολύ μεγαλύτερη δυσκολία στην επαγγελματική ιεραρχία. Εισέρχονται με όνειρα στην αγορά εργασίας καθώς εξακολουθούν να βαρύνονται με τη φροντίδα του νοικοκυριού και της οικογένειας σχεδόν αποκλειστικά, με αποτέλεσμα να τρέχουν ολημερίς σε κατάσταση παραφροσύνης, προσπαθώντας να ισορροπήσουν ανάμεσα σε επαγγελματικές και οικογενειακές υποχρεώσεις. Είναι οι πρώτες που απολύονται όταν οι οικονομικές συνθήκες γίνονται πιεστικές και οι τελευταίες που επιλέγονται για πρόσληψη, ιδίως αν είναι μητέρες ή σε ηλικία τεκνοποιίας…

Η εμφάνιση της οικονομικής κρίσης έδωσε τη χαριστική βολή στην ήδη επιβαρημένη θέση των γυναικών στην οικονομική ζωή. «Η παρούσα κρίση υπολογίζεται ότι θα πλήξει τον γυναικείο πληθυσμό περισσότερο από οποιαδήποτε άλλη του παρελθόντος. Ειδικά στη χώρα μας το πλήγμα θα είναι πολύ πιο βαρύ διότι οι γυναίκες αποτελούν την ευπαθέστερη επαγγελματική ομάδα» σχολιάζει η Γενική Γραμματέας Ισότητας κ. Μαρία Στρατηγάκη, προσθέτοντας: «Στην Ελλάδα οι πατριαρχικές δομές της κοινωνίας και ο καταμερισμός των ρόλων μέσα στην οικογένεια, αντανακλώνται και στην επαγγελματική διαστρωμάτωση. Έτσι υφίσταται αφενός μεγάλη “ψαλίδα” στο ποσοστό ανεργίας μεταξύ ανδρών και γυναικών και αφετέρου έντονος φυλετικός διαχωρισμός των επαγγελμάτων. Με την πλειονότητα των γυναικών να περιορίζεται σε θέσεις περιορισμένης ευθύνης ή ημιαπασχόλησης και τις διευθυντικές θέσεις να εξακολουθούν να καταλαμβάνονται από άνδρες».

Ο δε επιστημονικός διευθυντής του Ινστιτούτου Εργασίας της ΓΣΕΕ κ. Σάββας Ρομπόλης, δηλώνει: «Ενώ παραδοσιακά η ανεργία έπληττε νέους και εργαζομένους άνω των 45 ετών, φέτος παρατηρούμε ραγδαία αύξηση ακόμη και στην ανεργία των ατόμων 30-45 ετών. Γεγονός που συνδέεται με το κλείσιμο των επιχειρήσεων, τη στροφή προς την ευελιξία και την πρόσληψη νέων που μόλις βγαίνουν από το εκπαιδευτικό σύστημα». Το εν λόγω ηλικιακό εύρος αν μεταφραστεί σε «γυναικεία δεδομένα» αντιστοιχεί σε γυναίκες με εργασιακή εμπειρία 7-10 ετών, νεαρές μητέρες ή σε ηλικία τεκνοποιίας, δηλαδή ακριβώς τις ομάδες που το… «κράτος πρόνοιας» θα όφειλε να προστατεύει. Η κατάσταση δεν βελτιώνεται ούτε για τις γυναίκες άνω των 45 ετών. Αντιθέτως, αυτή η ηλικιακή κατηγορία είναι σύμφωνα με τον κ. Ρομπόλη, το «μεγάλο θύμα» της κρίσης και της ριζικής μεταβολής του ασφαλιστικού συστήματος: «Δεχθήκαμε πολλά τηλεφωνήματα από γυναίκες άνω των 50 ετών, που έπειτα από μια απόλυση υπολόγιζαν στη συμπλήρωση του χρόνου για τη συνταξιοδότηση. Ξαφνικά βρίσκονται με μια δεκαετία εργασιακού χρόνου μπροστά τους, στην οποία απομένουν στην κυριολεξία… χωρίς εισόδημα! Είναι γεγονός ότι οι γυναίκες αυτής της ηλικίας είναι τελευταίες στη λίστα προτίμησης των εργοδοτών» εξηγεί ο ίδιος.

Τη στιγμή που οι γυναίκες είναι οι πρώτες που χάνουν τη δουλειά τους ως μισθωτές, τα στοιχεία για τη γυναικεία επιχειρηματικότητα στον τομέα του εμπορίου φανερώνουν ότι αν μη τι άλλο οι γυναίκες επιχειρηματίες δεν υστερούν σε τίποτα σε σχέση με τους άνδρες. Σύμφωνα με στοιχεία της Εθνικής Συνομοσπονδίας Ελληνικού Εμπορίου, τη διετία 2008-2009 ο αριθμός των ανδρικών εμπορικών επιχειρήσεων που απασχολούν έστω και έναν υπάλληλο μειώθηκε κατά 2,2%, ενώ ο αριθμός των αντίστοιχων γυναικείων αυξήθηκε κατά 2,5%. Στο πρώτο τρίμηνο του 2010 οι ανδρικές και οι γυναικείες εμπορικές επιχειρήσεις αυτής της κατηγορίας μειώθηκαν περίπου σε ίδια ποσοστά (14,6% οι ανδρικές, 15,2% οι γυναικείες). Ωστόσο, οι απολύσεις γυναικών εργαζομένων στο εμπόριο ήταν σημαντικά περισσότερες από τις απολύσεις ανδρών (6,7% έναντι 0,2%).

Θ. Γλυκοπούλου, «Τα μηνύματα είναι δυσοίωνα»

Το μέλος του διοικητικού συμβουλίου της Ένωσης Γυναικών Ελλάδας (ΕΓΕ) και της επιτροπής ισότητας της Περιφέρειας Ανατολικής Μακεδονίας-Θράκης κ. Θεοδώρα Γλυκοπούλου, σχολιάζει επί των παραπάνω: «Η οικονομική κρίση έγινε φανερή στο τέλος του 2008 με αρχές του 2009 και δεν ήρθε ξαφνικά. Τα θύματα είναι οι εργαζόμενοι, οι συνταξιούχοι και πρώτα απ’ όλους οι γυναίκες, που είναι πάντα πρώτες στην ανεργία, έχουν περισσότερες πιθανότητες για χαμηλότερο εισόδημα, μερική απασχόληση, περικοπές και απολύσεις. Υπάρχουν πάρα πολλές καταγγελίες για εργοδότες που ρωτούν για γάμο, παιδιά και πιθανή εγκυμοσύνη, κάνοντας τους νέους να διστάζουν να κάνουν παιδιά και ενισχύοντας την υπογεννητικότητα, κάτι που το κράτος πρέπει να προσέξει σοβαρά».

Η συνομιλήτριά μας παραθέτει επίσημα στατιστικά στοιχεία, που είναι άκρως ανησυχητικά, αν όχι απογοητευτικά. Σύμφωνα με αυτά, μία στις πέντε γυναίκες είναι μακροχρόνια άνεργη, ενώ σχεδόν όλες αντιμετωπίζουν δυσκολίες στο να μπουν στην αγορά εργασίας αλλά και στην μετέπειτα ανέλιξή τους, με τις περισσότερες μάλιστα να είναι απόφοιτες ΑΕΙ-ΤΕΙ. «Στο ποσοστό ανεργίας ων γυναικών» λέει, «η χώρα μας είναι δεύτερη στην ΕΕ μετά τη Σλοβακία, με τις γυναίκες να προσπαθούν πλέον να βρουν οποιαδήποτε –έστω και πρόσκαιρη- απασχόληση για την επιβίωσή τους. Τέσσερις στις δέκα γυναίκες ως 38 ετών δεν έχουν ενταχθεί ακόμη στην αγορά εργασίας! Πάνω από μία στις πέντε γυναίκες (21%) κάτω των τριάντα ετών είναι άνεργη και μία στις τέσσερις μεταξύ 16-24 ετών βρίσκεται στα όρια της φτώχειας! Και υπάρχουν ενδείξεις ότι από τον Μάιο και μετά τα άσχημα ποσοστά έχουν αυξηθεί κατά πολύ, κάνοντας ακόμη πιο δραματική την κατάσταση. Τα μηνύματα είναι δυσοίωνα, η κατάσταση χτυπά τη γυναίκα».

Η κ. Γλυκοπούλου καταλήγει λέγοντας ότι «η ΕΓΕ έκανε δύο συνέδρια (ένα πανελλαδικό το 2009 κι ένα περιφερειακό προ μερικών μηνών), στα οποία κατατέθηκαν εισηγήσεις και στοιχεία για την οικονομική κρίση και τις επιπτώσεις στις γυναίκες. Τα στοιχεία αυτά θα σταλούν στη Γενική Γραμματεία Ισότητας και μετά από επεξεργασία θα δοθούν στο υπουργείο Εσωτερικών. Τέλος, στην Περιφέρεια Ανατολικής Μακεδονίας-Θράκης έχει συσταθεί επιτροπή ισότητας για την απασχόληση των γυναικών, η οποία δεν έχει ενεργοποιηθεί ακόμη αλλά πιστεύω να γίνει σύντομα».

Στ. Χατζητοπαλούδη, «Είμαστε περισσότερες από τους άντρες αλλά εμείς την πληρώνουμε»

«Είναι κάτι που συνέβαινε όλα τα χρόνια και που τώρα με το μνημόνιο φαίνεται εντονότερα» λέει ένα από τα θύματα της κρίσης, η άνεργη μητέρα δύο παιδιών, μέλος της Ένωσης Γυναικών και υποψήφια δημοτική σύμβουλος Ξάνθης Σταυρούλα Χατζητοπαλούδη: «Οι γυναίκες είναι τα πρώτα θύματα κάθε αντιλαϊκής πολιτικής, όλα τα μέτρα είναι σε βάρος τους και στους πέντε ανέργους η μία είναι νέα γυναίκα. Το ίδιο συμβαίνει και στην περιοχή μας, με τα εργοστάσια να κλείνουν και τις εργαζόμενες γυναίκες να γίνονται όλο και λιγότερες. Πάντα η ανεργία χτυπούσε πρώτα τις γυναίκες».

Η κ. Χατζητοπαλούδη βλέπει το μέλλον να προδιαγράφεται ακόμη πιο ζοφερό, λέγοντας: «Ακόμη και τώρα με την εφαρμογή του σχεδίου “Καλλικράτης” δεν έρχεται τίποτε νέο, αλλά αντίθετα οι γυναίκες οδηγούνται σε ημιαπασχόληση. Το κράτος είναι απόν από την κοινωνική μέριμνα, την ώρα που η γυναίκα έχει να φροντίσει το σπίτι, παιδιά και πιθανόν και ηλικιωμένους. Παρουσιάζουν τη μειωμένη απασχόληση και το τετράωρο ως κάτι “καλό για να προλαβαίνει η γυναίκα να τα κάνει όλα”, εντείνοντας τις ελαστικές σχέσεις εργασίας. Την ίδια ώρα όμως, αφήνουν τα παιδιά εκτός βρεφονηπιακών σταθμών. Κι όταν ζητάς να τα βάλεις σε βρεφονηπιακό σταθμό για ν’ αναζητήσεις εργασία, σου λένε ότι προηγούνται οι εργαζόμενες. Έτσι όμως δεν μπορεί να βγει η γυναίκα στην αγορά εργασίας, ποιος θα κρατήσει το παιδί ώστε να ψάξει για δουλειά; Η μητρότητα είναι στο απόσπασμα, έχουμε απολύσεις εγκύων και περιστατικά όπου γυναίκες κλήθηκαν να διαβεβαιώσουν ότι δεν θα μείνουν έγκυες για να προσληφθούν!…».

Πεποίθηση της συνομιλήτριάς μας αποτελεί το ότι «οι γυναίκες θα πρέπει να βγουν και να συμμετάσχουν στους αγώνες, καθώς δεν φτάνει μόνο η αγανάκτηση». Σημειώνει την επαναδραστηριοποίηση της Ένωσης Γυναικών που είχε αδρανήσει μέσα στα χρόνια και λέει: «Τα πράγματα γίνονται χειρότερα και προσπαθούν να μας εγκλωβίσουν κι άλλο. Υπάρχει ατομική και συλλογική ευθύνη γι’ αυτή την κατάσταση. Άλλωστε και στην κρίση αλλά και πριν από αυτή, εμείς την πληρώναμε. Είμαστε μεγάλο κομμάτι της κοινωνίας, περισσότερες από τους άντρες και κάτι πρέπει να κάνουμε» καταλήγει η κ. Χατζητοπαλούδη.

Κατατέθηκε το νομοσχέδιο για ισότιμη μεταχείριση ανδρών και γυναικών

Την ώρα που διαιωνίζονται τα παραπάνω, ένα ακόμη νομοσχέδιο από εκείνα τα βαρύγδουπα πλην αλυσιτελή κατατέθηκε τη Δευτέρα στη βουλή. Και βέβαια, δεν είναι τυχαίο ότι αυτό γίνεται την ώρα που η κρίση αποδομεί τις εργασιακές σχέσεις, καθιστώντας προφανώς και εκ προοιμίου ατελέσφορη κάθε πρόχειρη απόπειρα εντός ενός απαγορευτικού πλαισίου…

Ο λόγος για το νομοσχέδιο για την ίση μεταχείριση ανδρών και γυναικών σε εργασία και απασχόληση, με στόχο την ενσωμάτωση της σχετικής Ευρωπαϊκής οδηγίας. Με το νομοσχέδιο διευρύνεται το δικαίωμα για καταβολής ίσης αμοιβής σε άνδρες και γυναίκες, το οποίο θα παρέχεται εφεξής και για τη διεκπεραίωση όμοιας εργασίας (σήμερα περιορίζεται στην παροχή εργασίας ίσης αξίας). Προβλέπεται ακόμη ότι συνιστά διάκριση λόγω φύλου και απαγορεύεται η λιγότερο ευνοϊκή μεταχείριση προσώπου που βασίζεται στην ανοχή ή την απόρριψη παρενόχλησης ή σεξουαλικής παρενόχλησης. Όμοια διάκριση συνιστά επίσης και οποιαδήποτε λιγότερο ευνοϊκή μεταχείριση προσώπου που συνδέεται με αλλαγή φύλου, ο δε παραβάτης τιμωρείται με πρόστιμο από πεντακόσια ως πενήντα χιλιάδες ευρώ.

Παράλληλα, ορίζεται ως δικαιούχος του επιδόματος γάμου κάθε εργαζόμενος σύζυγος, χήρος ή διαζευγμένος καθώς και ο άγαμος γονέας ανεξαρτήτως φύλου, ενώ του επιδόματος παιδιού κάθε εργαζόμενος γονέας -φυσικός ή θετός- ή εκείνος στον οποίο έχει ανατεθεί η επιμέλεια του παιδιού με δικαστική απόφαση.

Ακολουθήστε το paratiritis-news.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.