Tραπεζες: «Eξεταζουμε καθε αιτημα»

Το ζήτημα των υπερχρεωμένων νοικοκυριών που παραμένει ως νάρκη κάτω από τα πόδια καταναλωτών και κράτους, προσπαθεί να διευθετήσει το νέο νομοσχέδιο της υπουργού Οικονομίας, Ανταγωνιστικότητας και Ναυτιλίας κ. Λούκας Κατσέλη.
Αξιοσημείωτο είναι ότι την πρώτη μέρα εφαρμογής του (1η Σεπτεμβρίου) τα υποκαταστήματα των τραπεζών της Ξάνθης δήλωναν παντελή άγνοια! Σε έρευνα που είχαμε κάνει, αποδεικνυόταν ότι οι κυβερνητικές τυμπανοκρουσίες παρέμεναν κρεμασμένες στα πρωτοσέλιδα των εφημερίδων, με τους υπευθύνους των τραπεζών να δηλώνουν ότι δεν είχαν καμιά οδηγία. Ωστόσο, οι οδηγίες φαίνεται πως ήρθαν με μικρή καθυστέρηση και ξεκίνησε η υλοποίηση όσων προστάζει ο περί ου ο λόγος Ν.3869/2010.

 

Σύμφωνα με το νομοσχέδιο του υπουργείου Οικονομίας, Ανταγωνιστικότητας και Ναυτιλίας που ψηφίστηκε τον Ιούνιο, οι πολίτες που έχουν περιέλθει σε αποδεδειγμένη μόνιμη αδυναμία εξυπηρέτησης των χρεών τους, μπορούν να ρυθμίσουν την εξόφληση μέρους του χρέους για τέσσερα χρόνια και -εφόσον ανταποκριθούν- να απαλλαγούν από το υπόλοιπο των χρεών. Η ρύθμιση αφορά όλα τα φυσικά πρόσωπα (ιδιώτες και επαγγελματίες), με εξαίρεση τους εμπόρους. «Πρόκειται για ένα σχέδιο νόμου που ενδυναμωμένο μέσα από τις εκτενείς διαδικασίες διαβούλευσης που προηγήθηκαν, δίνει την προοπτική απεγκλωβισμού των υπερχρεωμένων καταναλωτών και επαγγελματιών από την υπερχρέωση και τη δυνατότητα να πραγματοποιήσουν πλέον ένα νέο οικονομικό ξεκίνημα, χωρίς τα ανυπέρβλητα βάρη του παρελθόντος» τονίζεται από το υπουργείο, δικαιολογώντας ως ένα βαθμό την μεγάλη καθυστέρηση στην κατάθεσή του μετά τις αντιδράσεις των τραπεζών, αλλά και της ΕΚΤ. «Με το σχέδιο νόμου η κυβέρνηση υλοποιεί μία από τις σημαντικότερες προεκλογικές της δεσμεύσεις, δίνοντας στα υπερχρεωμένα νοικοκυριά που βιώνουν τις τραγικές συνέπειες της υπερχρέωσης μία δεύτερη ευκαιρία. Στις κρίσιμες συνθήκες που βρισκόμαστε, η πολιτεία έχει μεγαλύτερο ακόμη χρέος να στηρίξει τους αδύναμους συμπολίτες μας, να τους διασφαλίσει ανθρώπινες συνθήκες διαβίωσης, να προάγει την επανένταξη και συμμετοχή τους στην οικονομική και κοινωνική δραστηριότητα» συμπληρώνει το ΥπΟιΑΝ. Από το 2011 θα ενεργοποιηθεί η δικαστική διαδικασία, στο πλαίσιο της οποίας τα Ειρηνοδικεία θα κρίνουν αν ο ενδιαφερόμενος βρίσκεται ή όχι σε αδυναμία πληρωμής και θα προχωρούν σε ρύθμιση χρεών. Εκτιμάται ότι συνολικά περί τους 150.000 δανειολήπτες θα θελήσουν να ενταχθούν στο νόμο, που ρυθμίζει όλα τα χρέη προς τράπεζες (καταναλωτικά, στεγαστικά, επαγγελματικά) καθώς και όλα τα χρέη προς τρίτους, με εξαίρεση οφειλές από αδικοπραξία που διαπράχθηκε με δόλο, διοικητικά πρόστιμα, χρηματικές ποινές, οφειλές από φόρους και τέλη προς το δημόσιο και εισφορές προς τους οργανισμούς κοινωνικής ασφάλισης.

Άρχισαν να προστρέχουν μαζικά οι ενδιαφερόμενοι

Περισσότερες από πέντε χιλιάδες επισκέψεις έχει δεχθεί ήδη μέσα σ’ ένα εξαήμερο η ηλεκτρονική σελίδα της Γενικής Γραμματείας Εμπορίου για το θέμα των υπερχρεωμένων νοικοκυριών. Ο Γενικός Γραμματέας Καταναλωτή Δημήτρης Σπυράκος, κοινοποίησε ότι ενώ το προηγούμενο διάστημα οι επισκέψεις ήταν γύρω στις πεντακόσιες, εκτινάχθηκαν στις πέντε χιλιάδες τις τελευταίες μέρες. Αυτό καταδεικνύει το ενδιαφέρον του κόσμου να ενημερωθεί για τις δυνατότητες που έχει προκειμένου να ρυθμίσει τις οικονομικές του εκκρεμότητες με τις τράπεζες, σε εφαρμογή όσων περιγράψαμε παραπάνω.

 

Η Γενική Γραμματεία Καταναλωτή του υπουργείου Οικονομίας, Ανταγωνιστικότητας και Ναυτιλίας, για να διευκολύνει την εφαρμογή του νόμου και ειδικότερα των ρυθμίσεων για τον εξώδικο συμβιβασμό, ανάρτησε τη Δευτέρα στην ιστοσελίδα της (efpolis.gr): α) Υπόδειγμα αίτησης εξωδικαστικού συμβιβασμού με σχέδιο διευθέτησης των οφειλών, το οποίο μπορεί να συμπληρώνει και να υποβάλει προς τους πιστωτές κάθε οφειλέτης. β) Οδηγίες για την επιδίωξη του εξωδικαστικού συμβιβασμού. γ) Κατάσταση με τους φορείς που έχουν δηλώσει ότι θα συνδράμουν τους οφειλέτες στην αξιοποίηση της διαδικασίας εξώδικης ρύθμισης των χρεών. δ) Υπόδειγμα αίτησης προς τα πιστωτικά ιδρύματα για παροχή στοιχειών. ε) Παρουσίαση των ρυθμίσεων του νόμου 3869/2010 με απαντήσεις σε 33 ερωτήματα. Παράλληλα, η Γενική Γραμματεία Καταναλωτή είναι σε επικοινωνία με τους δικηγορικούς συλλόγους, για να οργανώσει τη λειτουργία ενός πανελλαδικού δικτύου που θα παρέχει δωρεάν στους οφειλέτες την απαραίτητη συμβουλευτική και νομική υποστήριξη και θα τους συνδράμει στη διαδικασία επίτευξης εξωδικαστικού συμβιβασμού για τη ρύθμιση των χρεών. Το εν λόγω δίκτυο θα λειτουργήσει σε ένα μήνα με χρηματοδότηση του ΕΣΠΑ για χρονικό διάστημα οκτώ μηνών. Για την εφαρμογή του Ν.3869/2010 παρέχονται πληροφορίες από την τηλεφωνική γραμμή της Γενικής Γραμματείας Καταναλωτή 1520, ενώ από την επόμενη βδομάδα θα λειτουργήσει τηλεφωνική γραμμή αποκλειστικά για την ενημέρωση των οφειλετών για τις ρυθμίσεις του παραπάνω νόμου.

 

Υπενθυμίζεται ότι ο νόμος 3869/2010 απαγορεύει ρητά τον πλειστηριασμό της κύριας ή μοναδικής κατοικίας οποιουδήποτε οφειλέτη μέχρι την 3/2/2011, εφόσον αυτή δεν υπερβαίνει το αφορολόγητο όριο απόκτησης πρώτης κατοικίας προσαυξημένο κατά 50%. Κατ’ αυτό τον τρόπο δίνεται η δυνατότητα στους καταναλωτές να αξιοποιήσουν σε ήρεμες συνθήκες και χωρίς πιέσεις τις διατάξεις του νόμου αυτού για τη ρύθμιση των χρεών. Η διαδικασία υποβολής των αιτήσεων στα δικαστήρια για τις περιπτώσεις που δεν θα ευδοκιμεί ο εξώδικος συμβιβασμός αρχίζει την 3η Ιανουαρίου 2011.

Τι λένε καταναλωτές και τράπεζες

Συνομιλήσαμε για το ζήτημα με τον πρόεδρο του Ινστιτούτου Καταναλωτών (ΙνΚα) κ. Γεώργιο Λεχουρίτη, αφού πρώτα από τα γραφεία του ινστιτούτου μας περιέγραψαν το χάρτη των υπερχρεωμένων νοικοκυριών με μια μόνο λέξη: «Φρίκη!»…

 

Ο κ. Λεχουρίτης δηλώνει ότι «σίγουρα το νομοσχέδιο Κατσέλη είναι προς τη σωστή κατεύθυνση», προσθέτοντας ωστόσο: «Μένει όμως να δούμε πώς θα λειτουργήσει στην πράξη και κατά πόσο θ’ ανταποκριθούν οι τράπεζες. Όταν κάποιο νοικοκυριό στο οποίο δούλευαν και οι δύο σύζυγοι έχει υποστεί περικοπές ή απόλυση του ενός, τα δεδομένα αλλάζουν. Διότι αν οι μηνιαίες υποχρεώσεις του νοικοκυριού προς τράπεζες ήταν για παράδειγμα χίλια ευρώ και καλυπτόταν από μισθούς δύο χιλιάδων, αν τα εισοδήματα μειώθηκαν στα χίλια ευρώ θα υπάρχει αδυναμία αποπληρωμής, αφού το νοικοκυριό θα πρέπει και να ζήσει, όσο κι αν επιθυμεί και να αποπληρώσει.

 

Εδώ δεν ξέρουμε τι θα υιοθετήσουν οι τράπεζες και αν θα δεχτούν -για παράδειγμα- επιμήκυνση του χρόνου αποπληρωμής. Τίποτε δεν αποκλείεται, δεν ξέρουμε πού πάμε κι είναι κάτι που θα το δούμε στην πορεία». Ο πρόεδρος του ΙνΚα σημειώνει ότι «τα υπερχρεωμένα νοικοκυριά είναι χιλιάδες και δεν ξέρουμε πώς θα εξελιχθούν τα πράγματα» και καταλήγει λέγοντας: «Πάντως, αν δεν επιτευχθούν συμβιβασμοί με φιλικό διακανονισμό και σύμφωνα με τον Ν.3869/10, θα ζητήσουμε την παρέμβαση των Ειρηνοδικείων που θα ξεκινήσει τις πρώτες μέρες του 2011».

 

Συλλέγοντας τις γνώμες και των πιστωτικών ιδρυμάτων, συνομιλήσαμε με τους υπεύθυνους τριών υποκαταστημάτων της Ξάνθης. Από την «Eurobank» δηλώθηκαν τα εξής: «Έχουν έρθει οδηγίες και δεχόμαστε αιτήματα, ενημερώνουμε τους δανειολήπτες για το υπόλοιπό τους και προχωρούν στη διαδικασία. Είμαστε σε διαρκή αγώνα δρόμου για ρυθμίσεις και βοηθάμε τους πάντες, γιατί είμαστε σε μια δύσκολη κατάσταση όπου οι άνθρωποι πρέπει να βοηθηθούν. Γενικά, υπάρχει μια περιρρέουσα κατάσταση αδυναμίας στη μικρομεσαία τάξη».

Λακωνική η ενημέρωση από την Αγροτική Τράπεζα, λέει ότι «προς το παρόν δεχόμαστε αιτήσεις και αποδίδουμε βεβαιώσεις οφειλών. Δεν υπάρχει κάτι άλλο», ενώ πληρέστερη ήταν η ενημέρωση που μας παρείχε η Εθνική Τράπεζα: «Ως τώρα δεν έχει προσέλθει κανείς για βεβαίωση στο κεντρικό κατάστημα της Ξάνθης, ενώ σ’ αυτό της οδού 40 Εκκλησιών έχουν προσέλθει μόλις τρεις» μας ειπώθηκε, με τη σημείωση ότι «οι ενδιαφερόμενοι παίρνουν βεβαίωση μέσα σε πέντε μέρες και κατόπιν αιτήσεώς τους». Όσο για το διαμορφούμενο τοπίο στο χώρο των δανειοληπτών, που εξελίσσεται σε βρόχο για χιλιάδες νοικοκυριά, από την Εθνική Τράπεζα μας είπαν: «Η εικόνα που έχουμε είναι αυτή που έχει όλος ο κόσμος. Έχουμε την αίσθηση ότι τα νοικοκυριά δεινοπαθούν και αδυνατούν να αποπληρώσουν τις οφειλές τους, αν και σε κάποιες περιπτώσεις τα καταφέρνουν. Πάντως, βούλησή τους είναι να αποπληρώσουν και γενικά προστρέχουν για ρυθμίσεις. Η δυσκολία που είναι αντιληπτή σε όλους, θα γίνει μεγαλύτερη με τον καιρό, με την διαρκώς αυξανόμενη ανεργία και με τις μειώσεις των μισθών. Είμαστε κοντά στους καταναλωτές, μπορούν να έλθουν και να υποβάλλουν αιτήσεις για οποιοδήποτε αίτημα και ν’ αξιολογηθούν από εμάς».

 

Με ποιο τρόπο θα γίνεται ο συμβιβασμός

Σύμφωνα με όσα καθορίζονται στον νόμο Κατσέλη, ο οφειλέτης του οποίου οι οφειλές ρυθμίζονται, αναλαμβάνει την υποχρέωση να καταβάλλει κάθε μήνα και για χρονικό διάστημα τεσσάρων ετών ένα μέρος του εισοδήματός του στους πιστωτές. Το ποσόν που θα καταβάλει καθορίζεται από το δικαστήριο με βάση τα εισόδημά του και αφού ληφθούν υπόψη οι βιοτικές ανάγκες του ιδίου και των προστατευομένων μελών της οικογενείας του. Στο νομοσχέδιο δεν ορίζεται ελάχιστο ποσοστό χρέους που θα πρέπει να εξοφληθεί και το δικαστήριο μπορεί ακόμη και να απαλλάξει τον οφειλέτη από την υποχρέωση να καταβάλει μηνιαία ένα ορισμένο ποσόν, όταν αυτός βρίσκεται σε εξαιρετικά δυσχερή θέση (ανεργία, προβλήματα υγείας), επανεξετάζοντας κάθε φορά την κατάσταση μετά από έξι μήνες.

 

Η περιουσία του οφειλέτη ρευστοποιείται για την ικανοποίηση των πιστωτών. Ο οφειλέτης έχει όμως τη δυνατότητα να εξαιρέσει από τη ρευστοποιήσιμη περιουσία την κύρια κατοικία του, αναλαμβάνοντας, με ευνοϊκό επιτόκιο και με δυνατότητα περιόδου χάριτος για χρονικό διάστημα που μπορεί να φθάνει μέχρι είκοσι έτη, την εξυπηρέτηση χρεών που αντιστοιχούν στο 85% της εμπορικής αξίας της κατοικίας. Κατ’ αυτόν τον τρόπο προστατεύονται οι συνθήκες διαβίωσης της οικογένειας του υπερχρεωμένου, χωρίς να θίγονται τα συμφέροντα των πιστωτών και ιδίως των τραπεζών από τα εξασφαλισμένα με υποθήκη στεγαστικά δάνεια. Αρμόδιο δικαστήριο ορίζεται το Ειρηνοδικείο του τόπου που κατοικεί ή διαμένει ο οφειλέτης κι εφαρμόζεται η εκούσια δικαιοδοσία που επιτρέπει στο δικαστήριο την αυτεπάγγελτη έρευνα των γεγονότων. Συνεπώς, δεν είναι αναγκαία η παράσταση του οφειλέτη με δικηγόρο και η διαδικασία έχει σχεδιασθεί κατά τρόπο που οι δαπάνες του οφειλέτη να είναι οι ελάχιστες δυνατές. Το Ειρηνοδικείο δικάζει την υπόθεση μέσα σε έξι μήνες από την κατάθεση της αίτησης. Η έφεση δεν αναστέλλει την εκτέλεση της απόφασης, ενώ για να ανταποκριθεί η δικαιοσύνη στον όγκο των υποθέσεων που θα προστεθούν, δημιουργούνται ογδόντα νέες θέσεις ειρηνοδικών.

 

Το σχέδιο νόμου υποχρεώνει τα μέρη (οφειλέτη και πιστωτές) να επιδιώξουν μία συμβιβαστική λύση, τόσο πριν την υποβολή της αίτησης στο δικαστήριο όσο και μετά από αυτή. Την προσπάθεια συμβιβασμού πριν την υποβολή της αίτησης για τον οφειλέτη αναλαμβάνει ο Συνήγορος του Καταναλωτή ή η Επιτροπή Φιλικού Διακανονισμού που λειτουργεί ήδη σε κάθε νομαρχία ή Ένωση Καταναλωτών ή δικηγόρος ή άλλος δημόσιος φορέας που συνδράμει καταναλωτές σε ζητήματα υπερχρέωσης.

 

Με τον εν λόγω νόμο δίνεται για πρώτη φορά διαπραγματευτική δύναμη στους υπερχρεωμένους απέναντι στους πιστωτές τους και δημιουργούνται κίνητρα και στις δύο πλευρές για μία συμβιβαστική διευθέτηση των οφειλών. Με πλήθος διατάξεων λαμβάνεται ιδιαίτερη μέριμνα για την αποτροπή καταχρήσεων σε βάρος των πιστωτών και προβλέπονται σοβαρές κυρώσεις σε περίπτωση ανειλικρινούς δήλωσης των περιουσιακών στοιχείων και εισοδημάτων.

Ακολουθήστε το paratiritis-news.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.