Το ταξιδι για τη συγχρονη Αργω

3.500 χρόνια μετά, η Αργώ ξανάζησε το δικό της μύθο. Ξεκίνησε από το λιμάνι του Βόλου μεταφέροντας διαχρονικά ανθρωπιστικά μηνύματα και αντιμετωπίζοντας σύγχρονες συμπληγάδες. Συμπληγάδες που είχαν να κάνουν πρώτον με την άρνηση της Τουρκίας να εγγυηθεί την ασφαλή πλεύση και δεύτερον με πλήθος από οργανωτικά και οικονομικά προβλήματα.

Στις 14 Ιουνίου 2008, εκατοντάδες παρευρισκόμενοι αποχαιρετούν παρουσία των τοπικών αρχών τη σύγχρονη Αργώ, – και τους 68 κωπηλάτες, – που θα διασχίσει την Αδριατική και θα καταλήξει στη Βενετία. Παρ’ όλα αυτά, όμως, το ταξίδι δεν ολοκληρώθηκε. Σταμάτησε στους Αγίους Σαράντα, στην Αλβανία. Το κυνήγι της αναβίωσης του μύθου όμως ξεκίνησε…

Ένας από τους κωπηλάτες της Αργούς ήταν και ο δικηγόρος, Χρήστος Γούσιος. Σήμερα μιλά στον ΠτΘ μεταφέροντας τις πολύτιμες αναμνήσεις του και τονίζοντας ότι το ταξίδι της Αργούς δεν σταμάτησε, αλλά συνεχίζεται. Θα ολοκληρωθεί όταν μόνον η Αργώ δέσει στην Κολχίδα.

Να σημειωθεί ότι ο Χρήστος Γούσιος είναι απόφοιτος του Τμήματος Νομικής του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης.

ΠτΘ: κ. Γούσιο, πώς ξεκίνησε η ιδέα της αναβίωσης του μύθου;

Χ.Γ.: Πριν από κάποια χρόνια ένας δημοτικός σύμβουλος από το Βόλο είχε ταξιδέψει στο εξωτερικό και είχε δει το πλοίο των Βίκινγκς. Του άρεσε η ιδέα και επιστρέφοντας στο Βόλο, κατέθεσε την πρόταση στο συμβούλιο της πόλης του Βόλου, η Αργώ να ζωντανέψει. Έγινε συμφωνία με το Ινστιτούτο Αρχαίας Ναυπηγικής «Ναυδόμος» που είχε εμπειρία από τέτοια εγχειρήματα και αφού έγιναν οι μελέτες, ξεκίνησε η κατασκευή του πλοίου. Στόχος να κατασκευασθεί στο Βόλο και έτσι επιλέχτηκε και το μέρος όπου κατά πάσα πιθανότητα είχε κατασκευασθεί και η αρχαία Αργώ. Φτιάχτηκε δε με την ίδια τεχνοτροπία και εκείνο που πρέπει να τονίσω είναι ότι δεν υπάρχει κανένα μεταλλικό αντικείμενο επάνω της ούτε καν καρφί. Είναι φτιαγμένη με ξύλο, σκοινιά και πανιά. Το 2000 ξεκίνησαν οι ιστορικές μελέτες που αφορούσαν στην κατασκευή της Αργούς, το 2002 ξεκίνησε η κατασκευή, το 2006 το καράβι ήταν έτοιμο και το 2008 ξεκίνησε το ταξίδι του.

ΠτΘ: Ποιος ήταν ο στόχος του ταξιδιού;

Χ.Γ.: Θέλαμε να κάνουμε ταξίδι στη ρότα του μύθου, να ακολουθήσουμε τη διαδρομή των Αργοναυτών με βάση τα ιστορικά στοιχεία. Βασικός σκοπός του πειραματικού μέρους του ταξιδιού ήταν να αποδείξουμε ότι αυτό το ταξίδι έγινε και ότι θα μπορούσε να γίνει με το συγκεκριμένο σκάφος και με τους συγκεκριμένους πενήντα κωπηλάτες. Θέλαμε να ξεκινήσουμε από το Βόλο και να φθάσουμε στην Αρχαία Κολχίδα, σημερινό Πότι της Γεωργίας το οποίο να σημειώσουμε ότι βομβαρδίστηκε τελευταίως. Οι Τούρκοι δεν μας επέτρεψαν να περάσουμε, γιατί όπως μας είπαν, δεν μπορούσαν να εξασφαλίσουν την ακεραιότητα του πλοίου και των κωπηλατών. Έτσι αναγκαστήκαμε να αλλάξουμε ρότα. Εκείνη την εποχή ο Δήμος Βόλου αποφάσισε να ζητήσει τη βοήθεια του Υπουργείου Πολιτισμού το οποίο, όμως, δεν μπορούσε να διαθέσει τόσα χρήματα για να πραγματοποιηθεί το ταξίδι και ζήτησαν να πραγματοποιηθεί του χρόνου. Δέκα ημέρες πριν ξεκινήσουμε, ο δήμαρχος της πόλης ανακοινώνει ότι βρήκε χορηγό τον Όμιλο «Ρέστη».

ΠτΘ: Ήταν πολλά τα χρήματα που απαιτούνταν;

Χ.Μ.: Το καράβι για το ταξίδι των δύο μηνών ήθελε περίπου 1 εκατομμύριο, δηλαδή 200.000 ευρώ. Απαιτούνταν περίπου την ημέρα 20.000 ευρώ για έξοδα. Βρέθηκε λοιπόν ο χορηγός και αποφασίσαμε να κάνουμε το ταξίδι. Ο υφυπουργός Εσωτερικών, ο κ. Νάκος, βοήθησε ώστε να γίνει μια προγραμματική σύμβαση μεταξύ Δήμου Βόλου, «Ναυδόμου» και υπουργείων. Για παράδειγμα, το Υπουργείο Παιδείας έπρεπε να δώσει άδεια στους εκπαιδευτικούς, το Αμύνης στους στρατιωτικούς, το Εξωτερικών να συνάψει τις διπλωματικές σχέσεις για το ταξίδι. Στη μέση του ταξιδιού η αρχική συμφωνία του δημάρχου με τον χορηγό σταμάτησε. Τους λόγους δεν τους γνωρίζουμε, θα τους μάθουμε κατά τη διάρκεια του δημοτικού συμβουλίου που θα γίνει.

ΠτΘ: Ποια ήταν η πορεία που θα ακολουθούσατε;

Χ.Γ.: Θέλαμε να πραγματοποιήσουμε τη μία εκδοχή που υπάρχει για την επιστροφή των Αργοναυτών, αλλά ανάποδα. Οι Αργοναύτες βάσει του μύθου ξεκίνησαν το ταξίδι της επιστροφής από την Κολχίδα, δια μέσου του Δούναβη έφθασαν στην Αδριατική και από εκεί επέστρεψαν στην Ιωλκό. Εμείς αποφασίσαμε να ξεκινήσουμε ανάποδα.

ΠτΘ: Πόσοι ήταν οι κωπηλάτες;

Χ.Γ.: Διακόσιοι ήταν όσοι πέρασαν τις δοκιμές. Μας είχαν πει ότι δεν πρέπει να είμαστε λιγότεροι από 150, ώστε να έχουμε τρία πληρώματα, εφόσον η Αργώ ήταν πεντηκόντορος, για να μπορούμε να αλλάζουμε κάθε φορά και να ταξιδέψουμε πιο γρήγορα. Είχαμε ένα χρονικό περιορισμό, να τελειώσουμε ένα ταξίδι σε δύο μήνες, το οποίο οι πρόγονοί μας είχαν ολοκληρώσει σε τέσσερα χρόνια. Δήλωσαν 75 και τελικά συμμετείχαν 68 και ολοκληρώσαμε το ταξίδι 54. Οι περισσότεροι από το πλήρωμα ήταν Βολιώτες, αλλά και από τα άλλα μέρη της Ελλάδας, όπως και ένας Ολλανδός, 68 ετών, και ένας Γεωργιανός, ο οποίος ήθελε να φθάσει με την Αργώ στην πατρίδα του.

ΠτΘ: Πότε ξεκινήσατε;

Χ.Γ.: Ξεκινήσαμε 14 Ιουνίου από το Βόλο, από το λιμάνι που κατά πάσα πιθανότητα ξεκίνησε και η Αργώ του Ιάσονα. Επιστρέψαμε στις 8 Αυγούστου.

ΠτΘ: Ποια ήταν η εμπειρία;

Χ.Γ.: Για μας τους κωπηλάτες ήταν συγκλονιστική. Κάποιες εικόνες ήταν μοναδικές, όπως το να περνάς τον Ισθμό, τη γέφυρα της Χαλκίδας, το Ρίο –Αντίρριο.

ΠτΘ: Δυσκολίες είχατε;

Χ.Γ.: Ήταν ένα ταξίδι με πάρα πολλά προβλήματα, γιατί δεν υπήρχε καμία οργάνωση. Όσοι το διαχειρίστηκαν, δεν μπόρεσαν να το οργανώσουν. Κατ’ αρχήν το σημαντικότερο ήταν ότι δεν έγινε καμία προβολή. Μη ξεχνάμε ότι αρχικός σκοπός του ταξιδιού ήταν να προβληθεί ο Βόλος, όσο το δυνατόν περισσότερο, για τουριστικούς καθαρά λόγους. Κάτι τέτοιο δεν έγινε. Ήταν ένα ανοργάνωτο ταξίδι. Ούτως ή άλλως ένα τέτοιο πειραματικό ταξίδι που δεν έχει ξαναγίνει, θα είχε προβλήματα, δυστυχώς, όμως, δεν είχαν ληφθεί υπόψη ούτε τα στοιχειώδη. Σαν εμπειρία, όμως, που ζήσαμε εμείς οι κωπηλάτες, ήταν μοναδική.

ΠτΘ: Πώς ήταν οργανωμένο το ταξίδι;

Χ.Γ.: Κάθε μέρα κάναμε στάσεις. Ξεκινούσαμε το πρωί αναλόγως, είτε στις τρεις είτε στις πέντε τα χαράματα, και κωπηλατούσαμε μέχρι να φθάσουμε στον επόμενο σταθμό. Κωπηλατούσαμε δηλαδή καθημερινά από οκτώ έως δεκαπέντε ώρες. Ήταν δύσκολο. Η «Αργώ» είναι πλοίο που κινείται μόνο μέρα και το να κωπηλατείς μέσα στον ήλιο είναι πολύ κουραστικό.

ΠτΘ: Πόση ήταν η απόσταση που θέλατε να διανύσετε;

Χ.Γ.: Η απόσταση σε μίλια είναι 1200, εμείς κάναμε τα 650. Κάναμε δηλαδή περισσότερα από τα μισά και αν δεν καθυστερούσαμε, θα μπορούσαμε να κάνουμε περισσότερα. Εμείς κωπηλατήσαμε περίπου τριάντα μέρες και τις υπόλοιπες τριάντα καθυστερήσαμε λόγω καιρού και περίπου είκοσι δύο μέρες καθυστερήσαμε από εξωτερικούς παράγοντες. Για παράδειγμα, οκτώ μέρες μείναμε στην Πρέβεζα, γιατί δεν είχαμε συνοδευτικό. Αν όλες τις μέρες κωπηλατούσαμε κανονικά, οπωσδήποτε θα φθάναμε στη Βενετία.

ΠτΘ: Τύχατε ιδιαίτερης υποδοχής σε κάποιο μέρος;

Χ.Γ.: Ειδικά σε μικρές περιοχές είχαμε τύχει της καλύτερης υποδοχής. Για παράδειγμα, στους Παξούς είχαμε την καλύτερη υποδοχή, όπως και στο Γαλαξίδι. Έβγαινε όλο το χωριό έξω, μας αγκάλιαζε, μας φιλούσε, έκλαιγαν οι γιαγιάδες. Αυτές οι στιγμές ήταν αυτές που άξιζαν από το ταξίδι. Όλη η κούραση της ημέρας έφευγε.

Στους Παξούς μας φιλοξένησαν μέσα στα σπίτια τους, γιατί δεν είχαμε πού να μείνουμε. Δεν υπήρχαν ξενοδοχεία και μας φιλοξένησαν στα σπίτια.

ΠτΘ: Ποιοι ήταν οι σταθμοί του ταξιδιού σας;

Χ.Γ.: Την πρώτη ημέρα ξεκινήσαμε από το Βόλο και περάσαμε τον Παγασητικό. Κάναμε λιγότερα μίλια από τα προγραμματισμένα, γιατί είναι δύσκολος ο Παγασητικός με κόντρα τον άνεμο. Η δεύτερη στάση ήταν στην Αταλάντη, μετά στη Χαλκίδα, στον Ευβοϊκό Κόλπο, στον Πειραιά, περάσαμε τον Ισθμό, την Πάτρα, βγήκαμε στο Ιόνιο και φθάσαμε έως τους Αγίους Σαράντα, στην Αλβανία. Κωπηλατούσαμε στη χειρότερη περίπτωση δέκα μίλια την ημέρα, αλλά υπήρχαν και ημέρες που φθάναμε μέχρι και σαράντα.

ΠτΘ: Γιατί σταματήσατε στην πόλη της Αλβανίας, Άγιοι Σαράντα, και δεν συνεχίσατε;

Χ.Γ.: Θέλαμε να συνεχίσουμε και να φθάσουμε στη Βενετία. Δεν μπορούσαμε να συνεχίσουμε, γιατί το νέο συνοδευτικό πλοίο, ήταν ένα από τα προβλήματα, δεν είχε πιστοποιητικό για τις διεθνείς πλόες. Οπότε ήμασταν αναγκασμένοι να επιστρέψουμε. Το αρχικό σχέδιο αφορούσε και ένα καράβι συνοδευτικό. Είχαμε λοιπόν ένα φέρυ μποτ μέσα στο οποίο είχαμε τα πράγματά μας και κοιμόμασταν και τρώγαμε, το οποίο μας ακολουθούσε από κοντά για λόγους ασφάλειας, τροφοδοσίας και για να ξεκουράζονται οι κωπηλάτες. Στη μέση του ταξιδιού μας παράτησε και έφυγε λόγω κακής συμφωνίας. Η εταιρεία του Βαρδινογιάννη που ήταν ιδιοκτήτρια του πλοίου το πήρε πίσω. Μείναμε χωρίς συνοδευτικό. Αναγκασθήκαμε να μείνουμε στην Πρέβεζα για μία εβδομάδα μέχρι να μας φέρουν συνοδευτικό, που βέβαια ήταν πιο μικρό, μάλιστα ήταν μικρότερο και από την Αργώ, το οποίο όμως δεν είχε πιστοποιητικό για διεθνείς πλόες.

ΠτΘ: Γιατί, κατά την άποψή σας, φθάσατε σε αυτό το σημείο;

Χ.Γ.: Αν αυτό το ταξίδι γινόταν, όπως έπρεπε, αυτή τη στιγμή θα μιλούσε όλος ο κόσμος. Όταν καταλάβαιναν το εγχείρημά μας, ο κόσμος ένοιωθε κατάπληξη. Προσωπική μου άποψη είναι ότι όλο το παιχνίδι χάθηκε από την αρχή. Γιατί αρχικά την όλη προβολή και προώθηση του εγχειρήματος είχε αναλάβει ο γνωστός συνθέτης Παπαθανασίου. Είχε διοργανώσει τότε στο Βόλο ένα συνέδριο της NASA πριν τρία χρόνια για να προωθηθεί το θέμα. Είχαν έρθει τότε μεγάλα κανάλια, όπως το CNN, το BBC και είχαν τραβήξει πλάνα από την κατασκευή του πλοίου. Επειδή όμως δημιουργήθηκε κάποιο θέμα με το δήμο Βόλου έφυγε. Από εκεί και πέρα άρχισε σιγά – σιγά να χάνει το ταξίδι την αίγλη του.

ΠτΘ: Τι αισθάνεστε ότι πετύχατε;

Χ.Γ.: Εμείς αυτό που πετύχαμε είναι ότι κάναμε 650 μίλια με κουπί που είναι παγκόσμιο ρεκόρ σε τέτοιου είδους ταξίδια με κωπήλατα πλοία, μάλιστα, λέγεται ότι θα γραφούμε στο ρεκόρ Γκίνες, όπως και πετύχαμε την πιστοποίηση του πλοίου. Πετύχαμε το πειραματικό σκέλος, σύμφωνα με το οποίο το πλοίο μπορεί να ταξιδέψει σε όλες τις θάλασσες και το σκάφος μπορεί να κάνει το ταξίδι που έκανε το αρχαίο, δεν πετύχαμε, όμως, στο πολιτιστικό σκέλος, γιατί είχαμε σαν στόχο να δείξουμε τον πολιτισμό μας προς τα έξω. Αυτόν τον στόχο ούτε καν το αγγίξαμε.

ΠτΘ: Θα το επιχειρήσετε ξανά;

Χ.Γ.: Το ταξίδι δεν έχει τελειώσει. Το ταξίδι θα τελειώσει μόνο, αν το πλοίο φθάσει στην Κολχίδα. Προχθές μας τίμησε η Βουλή των Ελλήνων για το ταξίδι και ειπώθηκε χαρακτηριστικά ότι αν το πλοίο δεν δέσει στο λιμάνι της Κολχίδας, στο Πότι, δεν έχει τελειώσει. Μία σκέψη είναι να πάει ρυμουλκούμενη η Αργώ και εμείς αεροπορικώς, να επισκεφθούμε κάποια λιμάνια και να φθάσουμε στην Κολχίδα. Μία άλλη σκέψη είναι με βάση τα αρχικά πλάνα, η Αργώ να αποτελεί τον προπομπό των Μεσογειακών αγώνων που θα γίνουν στο Βόλο, το 2013. Στο πλαίσιο της Μεσογειακής Ολυμπιάδας θα πηγαίνουμε σε όλα τα μεγάλα λιμάνια της Μεσογείου με την Αργώ, ώστε να δίνουμε το μήνυμα των μεσογειακών αγώνων που θα γίνει στο Βόλο. Αφού η Αργώ περάσει όλα τα λιμάνια, θα γυρίσει στο Βόλο και θα γίνει και η έναρξη των αγώνων. Εάν δεν γίνει τίποτα, το πλοίο θα βουλιάξει. Εδώ και ένα μήνα περίπου είναι αφημένη στο λιμάνι, όπου και κατασκευάσθηκε, μέσα στη θάλασσα. Πριν λίγες ημέρες είχε ένα μπουρίνι και παραλίγο να βουλιάξει. Πρέπει κάποιος να αναλάβει την πρωτοβουλία.

ΠτΘ: κ. Γούσιο, σας ευχαριστούμε πολύ.

Χ.Γ.: Κι εγώ σας ευχαριστώ.

Α.Π.

Οι σύγχρονες συμπληγάδες

Από τις συγκλονιστικότερες στιγμές ήταν αυτή στη Χαλκίδα. Ήταν η τρίτη ημέρα από τότε που ξεκινήσαμε. Φθάσαμε, λοιπόν, στη Χαλκίδα βράδυ – παρενθετικά να πω ότι η Αργώ είναι ημερόπλοιο και απαγορεύεται να ταξιδεύει βράδυ – με σκοπό την επόμενη μέρα να φύγουμε. Όπως είναι γνωστό, η Χαλκίδα έχει μια γέφυρα που ανοιγοκλείνει και τα πλοία περνούν από κάτω. Την ημέρα, λοιπόν, εκείνη μαθαίνουμε ότι η γέφυρα χάλασε και ότι κάποια τσιπάκια κάηκαν και τα οποία θα κάνουν δυο ημέρες να έρθουν. Μας λένε ότι δεν μπορούμε να περάσουμε. Τον κύκλο δεν μπορούσαμε να τον κάνουμε, γιατί θέλαμε περίπου ένα μήνα. Το ταξίδι εκείνης της ημέρας ακυρώνεται και την επόμενη μέρα προσπαθούμε να βρούμε τι τρόποι υπάρχουν. Αποφασίσαμε λοιπόν το εξής: Η γέφυρα της Χαλκίδας έχει ύψος 2,70, η Αργώ ήταν 3,20. Ήταν λοιπόν πενήντα πόντους παραπάνω. Μαζευτήκαμε όλοι οι κωπηλάτες στο πίσω μέρος με στόχο να βουλιάζει, ώστε να κερδίσουμε κάποιους πόντους, γύραμε όλο το σκάφος από τη μία μεριά, με αποτέλεσμα να γύρει προς τα έξω. Βούλιαξε λοιπόν περίπου εξήντα πόντους και καταφέραμε και περάσαμε. Επειδή δε από κάτω περνούν ρεύματα περίεργα και είναι έξι ώρες μπροστά και έξι ώρες πίσω, ήμασταν εκεί τις ώρες που μας βόλευαν και είχαμε και ένα καΐκι μπροστά που τραβούσε από τη μύτη την Αργώ για να την κατευθύνει. Έτσι, περάσαμε με διαφορά δέκα πόντους κάτω από την γέφυρα. Όταν περνούσαμε, δεν μιλούσε κανείς, γιατί αν γινόταν μια λάθος μανούβρα, θα χτυπούσε και θα έσπαζε το πλοίο. Λέγαμε, λοιπόν, ότι τα αρχαία χρόνια οι Συμπληγάδες ανοιγόκλειναν και η Αργώ είχε πρόβλημα για να περάσει. Εμείς τώρα είχαμε πρόβλημα στο ύψος και είχαμε να περάσουμε από σύγχρονες Συμπληγάδες. Μάλιστα, ένας μέρος της Αργούς χτύπησε όπως και η παλιά είχε χτυπήσει πίσω. Ήταν η πιο συγκλονιστική σκηνή. Επίσης, ήταν συγκλονιστικές οι στιγμές, όταν ταξιδεύαμε το βράδυ. Ησυχία, ουρανός, θάλασσα και κουπί ή πανί.

Ακολουθήστε το paratiritis-news.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.