Τηλεματικη Υπηρεσια για την Κατ’ Οικον Υποστηριξη της Περιτοναικης Καθαρσης

Ένα πρωτοπόρο πρόγραμμα εφαρμόζει η Νεφρολογική Κλινική του Τμήματος Ιατρικής στο Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης, στην Αλεξανδρούπολη. Στο πλαίσιο ανταγωνιστικού ερευνητικού προγράμματος για τη σχεδίαση, ανάπτυξη και αξιολόγηση πρωτότυπου συστήματος, για την παρακολούθηση και διαχείριση των ασθενών με νεφρική ανεπάρκεια που υποβάλλονται σε κατ’ οίκον περιτοναϊκή κάθαρση. Το πρωτότυπο σύστημα ολοκληρώθηκε πρόσφατα και τέθηκε σε δοκιμαστική λειτουργία, ενώ συνεχώς επεκτείνεται και βελτιώνεται με στόχο την άμεση εφαρμογή του στο σύνολο των ασθενών σε περιτοναϊκή κάθαρση της ευρύτερης περιοχής που καλύπτει η Νεφρολογική Κλινική του ΔΠΘ πετυχαίνοντας στην ουσία Τηλεματική Υπηρεσία για την Κατ’ Οίκον Υποστήριξη της Περιτοναϊκής Κάθαρσης.

Αιμοκάθαρση με Τεχνητό Νεφρό σε 6.276 ασθενείς

Σύμφωνα με την Ελένη Καλδούδη, Επίκουρο Καθηγήτρια Φυσικής Ιατρικής Απεικόνισης – Τηλεϊατρικής Τμήμα Ιατρικής στο Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης, η νεφρική ανεπάρκεια τελικού σταδίου αντιμετωπίζεται με εξωνεφρική κάθαρση ή μεταμόσχευση νεφρού. Η εξωνεφρική κάθαρση περιλαμβάνει την αφαίρεση των τοξινών από το αίμα διαμέσου μιας μεμβράνης είτε με τη χρήση τεχνητής μεμβράνης που βρίσκεται έξω από το σώμα (αιμοκάθαρση σε Μονάδες Τεχνητού Νεφρού) είτε χρησιμοποιώντας το περιτόναιο ως φυσική μεμβράνη που βρίσκεται μέσα στο σώμα (περιτοναϊκή κάθαρση). Στην Ελλάδα τα στατιστικά δεδομένα από την Υπηρεσία Συντονισμού και Ελέγχου Εξωνεφρικής Κάθαρσης για το 2003 αναφέρουν σε αιμοκάθαρση με Τεχνητό Νεφρό 6276 ασθενείς, σε περιτοναϊκή κάθαρση 771 ασθενείς και μεταμοσχευθέντες 1417, ενώ ο αριθμός των συγκεκριμένων ασθενών αυξάνεται συνεχώς, κυρίως εξαιτίας της αύξησης των διαβητοπαθών. Η αιμοκάθαρση με Τεχνητό Νεφρό απαιτεί μετακίνηση στη Μονάδα Τεχνητού Νεφρού 3 φορές την εβδομάδα. Παρόλο που λειτουργούν πάνω από 100 Μονάδες Τεχνητού Νεφρού στην Ελληνική Επικράτεια, δεν επαρκούν για τις ανάγκες των νεφροπαθών, ενώ το πρόβλημα της μετακίνησης είναι ιδιαίτερα μεγάλο και η ποιότητα ζωής αυτών των ασθενών μειώνεται δραματικά.

Η περιτοναϊκή κάθαρση εφαρμόζεται στο σπίτι του ασθενούς

Στην περιτοναϊκή κάθαρση, ένα ειδικό υγρό εισάγεται στην περιτοναϊκή κοιλότητα μέσα από ένα καθετήρα μόνιμα εμφυτευμένο στην κοιλιακή χώρα, παραμένει για ορισμένο χρονικό διάστημα και εξέρχεται. Η διαδικασία επαναλαμβάνεται μερικές φορές το 24ωρο (ανάλογα με τη μέθοδο) και γίνεται μέσω ειδικής φορητής συσκευής και των συστημάτων που διατηρεί ο ασθενής στο σπίτι του. Η περιτοναϊκή κάθαρση εφαρμόζεται στο σπίτι του ασθενούς ο οποίος επισκέπτεται το Νοσοκομείο για έλεγχο μόνο μία φορά το μήνα. Το ποσοστό εφαρμογής της περιτοναϊκής κάθαρσης διαφέρει από χώρα σε χώρα και κυμαίνεται σε ποσοστά από 10-50%. Επίσης, η περιτοναϊκή κάθαρση είναι καλύτερη από την αιμοκάθαρση, με τεχνητό νεφρό για τα πρώτα χρόνια αιμοκάθαρσης, και είναι η μέθοδος επιλογής σε χώρες με αναπτυγμένα προγράμματα μεταμόσχευσης (π.χ. Αγγλία και Καναδάς), αλλά και σε χώρες με μεγάλη πληθυσμιακή διασπορά.

«Ασθενείς που υποβάλλονται σε περιτοναϊκή κάθαρση αναφέρουν καλύτερη ποιότητα ζωής και μεγαλύτερη ανοχή για την αναπηρία τους», δηλώνει η κ. Ελένη Καλδούδη και εξηγεί ότι σ’ αυτούς τους ασθενείς και τους οικείους τους δημιουργείται ένα έντονο πρόβλημα ανασφάλειας κατά τη χρήση του ειδικού εξοπλισμού χωρίς την άμεση παρακολούθηση ειδικού ιατρικού προσωπικού, που πολλές φορές είναι απαγορευτικό για την υιοθέτηση της μεθόδου. «Επίσης, η αποτελεσματικότητα της μεθόδου και η αποφυγή σημαντικών για την υγεία και τη ζωή παρενεργειών καθορίζεται σε μεγάλο βαθμό από την επιλογή του σωστού σχήματος κάθαρσης, που σχεδιάζεται από τον ειδικό ιατρό και εξαρτάται μεταξύ των άλλων από παραμέτρους όπως: το βάρος του ασθενούς, σφίξεις και πίεση, όγκος και συχνότητα του υγρού διάλυσης που εισέρχεται και εξέρχεται, καθώς και το είδος του διαλύματος».

Παρακολούθηση της διαδικασίας της κατ’ οίκον περιτοναϊκής κάθαρσης

Η πρωτότυπη τηλεματική υπηρεσία ΠΕΡΚΑ που αναπτύσσεται με πρωτοβουλία του ΔΠΘ, αφορά τη δημιουργία συστήματος για τη συλλογή των βιολογικών παραμέτρων που απαιτούνται για την παρακολούθηση της διαδικασίας της κατ’ οίκον περιτοναϊκής κάθαρσης, την αυτόματη αποστολή αυτών των στοιχείων και την βέλτιστη παρουσίασή τους στο ειδικό ιατρικό προσωπικό, ενώ συγχρόνως υποστηρίζει τη δυνατότητα επικοινωνίας ιατρού-ασθενούς, καθώς και τη γενική ενημέρωση του ασθενούς και των οικείων του. Έχει αναπτυχθεί ειδικό σύστημα για τη συλλογή των στοιχείων που αναφέρονται παραπάνω από οξύμετρο (SPO2 και σφίξεις), πιεσόμετρο, ζυγαριά και τη συσκευή ή το σύστημα περιτοναϊκής κάθαρσης, και την αυτόματη αποστολή τους μέσω τηλεφωνικής γραμμής ή κινητής τηλεφωνίας. Επίσης έχει αναπτυχθεί ειδικό λογισμικό για την αρχειοθέτηση, επεξεργασία, διαχείριση και παρουσίαση των παραπάνω στοιχείων στον ειδικό ιατρό με τη δυνατότητα για έξυπνη ειδοποίηση και συναγερμό. Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται σε θέματα διαλειτουργικότητας, ώστε το σύστημα να επιτρέπει απρόσκοπτη επικοινωνία με άλλες συμπληρωματικές εφαρμογές (όπως για παράδειγμα ηλεκτρονικός φάκελος υγείας).

Το έργο είχε διάρκεια 24 μήνες και βασίστηκε σε κοινοπραξία του Τμήματος Ιατρικής του ΔΠΘ με δύο εταιρείες

Αξίζει να σημειωθεί ότι η τηλεματική υπηρεσία έχει αναπτυχθεί αρχικά στα πλαίσια του έργου «ΠΕΡΚΑ – Κατ’ Οίκον Υποστήριξη Περιτοναϊκής Κάθαρσης», με Επιστημονικό Υπεύθυνο τον Καθηγητή Νεφρολογίας του ΔΠΘ, Βασίλη Βαργεμέζη. Το έργο είχε διάρκεια 24 μήνες (6/2006-5/2008) και βασίστηκε σε κοινοπραξία του Τμήματος Ιατρικής του ΔΠΘ με δύο εταιρείες, την ALPHA Πληροφορική (με έδρα την Αλεξανδρούπολη) και την VIDAVO (με έδρα τη Θεσσαλονίκη), ενώ συμμετείχε ως υπεργολάβος και η εταιρεία ΕXEDRON (με έδρα την Αλεξανδρούπολη). Το έργο έχει χρηματοδοτηθεί στα πλαίσια του Επιχειρησιακού Προγράμματος Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης, Μέτρο 2.1, Πρόγραμμα «Κοινοπραξίες Έρευνας και Τεχνολογικής Ανάπτυξης σε Τομείς Εθνικής Προτεραιότητας» που συγχρηματοδοτείται από τη Γενική Γραμματεία Έρευνας και Τεχνολογίας, Υπουργείο Ανάπτυξης και το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. «Σήμερα η ερευνητική ανάπτυξη και υποστήριξη της υπηρεσίας ΠΕΡΚΑ συνεχίζεται και επεκτείνεται με την πρωτοβουλία του ΔΠΘ και τη συνδρομή των συνεργατών της κοινοπραξίας» καταλήγει η κ. Ελένη Καλδούδη δημιουργώντας την ελπίδα σε χιλιάδες νεφροπαθείς για καλύτερες μέρες.

Μαρία Νικολάου

Ακολουθήστε το paratiritis-news.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.