Θοδωρης Παπαθεοδωρου, συγγραφεας «Ο καθενας απο μας εχει και μια μικρη πατριδα που ειναι κρυμμενη μεσα του»

Την ευκαιρία να συνομιλήσουν με τον συγγραφέα Θοδωρή Παραθεοδώρου θα έχουν όσοι βρεθούν σήμερα στις 20.00 στη Λέσχη Κομοτηναίων. Αφορμή αυτής της συνάντησης, που διοργανώνουν τα Βιβλιοχαρτοπωλεία Βαφειάδης, ο Πολιτιστικός Χορευτικός Σύλλογος Θρακών Κομοτηνής και οι Εκδόσεις Ψυχογιός, αποτελεί η κυκλοφορία του βιβλίου «Συναξάρια της Μικρής Πατρίδας», του τρίτου και τελευταίου βιβλίου, που έγραψε ο συγγραφέας με θεματικό άξονα τον Μακεδονικό Αγώνα.
 
Λίγο πριν την παρουσία του στην Κομοτηνή ο κ. Παπαθεοδώρου φιλοξενήθηκε στη συχνότητα του «Ράδιο Παρατηρητής», συνομιλώντας με τη Νατάσσα Βαφειάδου γύρω από τους λόγους που γέννησαν τη συγγραφή των βιβλίων «… Της Μικρής Πατρίδας» αλλά και το περιεχόμενό τους.
 
Θοδωρής Παπαθεοδώρου αναλυτικά λοιπόν…
 
ΠτΘ: Τα «Συναξάρια της Μικρής Πατρίδας» είναι το τρίτο βιβλίο, το οποίο ολοκληρώνει την πολύκροτη σειρά του μακεδονικού αγώνα, το οποίο ξεκίνησε με τις «Γυναίκες της Μικρής Πατρίδας», ακολούθως τα «Λιανοκέρια της Μικρής Πατρίδας» και πλέον τα «Συναξάρια της Μικρής Πατρίδας».
Θ.Π.: Είναι το βιβλίο  που ολοκληρώνει την τριλογία του Μακεδονικού Αγώνα, κλείνει τη συνταρακτική και αγωνιώδη μυθιστορηματική πλοκή και ταυτόχρονα κλείνει και όλη την παρουσίαση βήμα προς βήμα ολόκληρου του Μακεδονικού Αγώνα, που δεν αφορούσε μόνο τη Μακεδονία. Μπορεί να λέγεται Μακεδονικός Αγώνας όμως και οι Θρακιώτες και οι Θρακιώτισσες πλήρωσαν βαρύ τίμημα εκείνη την περίοδο από τα σλαβικά και βουλγαρικά μαχαίρια. Είναι ένας αγώνας που αφορά όλους τους βορειοελλαδίτες, και δυστυχώς είναι άγνωστος στους περισσότερους, ειδικά στη νότια και στην κεντρική Ελλάδα. Είναι ένας άγνωστος πόλεμος, δύσκολος, ανορθόδοξος, βρώμικος, αλλά και απίστευτα ηρωικός. Δεν ήταν ένας επίσημος πόλεμος του ελληνικού κράτους. Ήταν ένας πόλεμος του λαού για τον λαό και τα βιβλία αυτά εξετάζουν με μεγάλη ιστορική ακρίβεια και πιστότητα τι ακριβώς συνέβη στη Μακεδονία και τη Θράκη εκείνη την περίοδο, πώς αποφεύχθηκε ο πλήρης εκβουλγαρισμός όλης της βόρειας Ελλάδας, με ποιο τίμημα και με πόσο βαρύ φόρο αίματος.
 
ΠτΘ: Θα μπορούσε κάποιος να χαρακτηρίσει την τριλογία αυτή ως ενιαία;
Θ.Π.: Βεβαίως είναι ενιαία. Για εμπορικούς λόγους ο εκδότης την έβγαλε ως τριλογία. Και τα τρία βιβλία  είχαν παραδοθεί στον εκδότη έτοιμα. Μου πήρε περίπου τρεισήμισι χρόνια η ιστορική έρευνα και η συγγραφή τους. Έτσι πρέπει να αντιμετωπίζει κανείς τα εν λόγω βιβλία, ως ενιαία ενότητα, αν και διαβάζονται και μεμονωμένα. Αλλά είναι καλύτερα κανείς να τα πάρει από την αρχή. 

«Ο Μακεδονικός Αγώνας θάφτηκε μέσα στις πολιτικές σκοπιμότητες» 

ΠτΘ: Θα μπορούσε να χαρακτηριστεί επίκαιρο και λόγω των τελευταίων πολιτικών αποφάσεων το περιεχόμενο των βιβλίων σας. Εσείς πώς εργαστήκατε για τη σύνταξη τους; Υπό την έννοια της διαχείρισης και του υλικού το οποίο θα μπορούσε κανείς να το χαρακτηρίσει και δυσεύρετο, από τη στιγμή που ένα μεγάλο κομμάτι των γεγονότων παραμένει στην αφάνεια.
Θ.Π.: Ο Μακεδονικός Αγώνας βρισκόταν στην αφάνεια μετά το 1950-52 για πολιτικούς λόγους. Γιατί η Ελλάδα ήθελε να κρατήσει καλές σχέσεις με τον Τίτο. Το θέμα υποβαθμίστηκε από τότε, και βεβαίως διαχρονικά, πέρα από τον Παύλο Μελά, η λάμψη του οποίου είναι τεράστια ως εθνομάρτυρα, ελάχιστα έγιναν γνωστά και ελάχιστα ξέρουμε. Ακόμη και σε επίπεδο μυθοπλασίας υπάρχουν ελάχιστα μυθιστορήματα. Πέρα από «Τα μυστικά του Βάλτου», που εμείς οι μεγαλύτεροι διαβάσαμε στην εφηβεία μας, και γνωρίζουμε καλά, δεν υπάρχει άλλο ιστορικό μυθιστόρημα που να εξετάζει αυτή την περίοδο και να απευθύνεται στο ευρύ και πλατύ κοινό.
 
Βλέπουμε ότι οι πολιτικές σκοπιμότητες συνεχίζονται ακόμη και σήμερα. Μόλις λίγους μήνες πριν ο υπουργός παιδείας με μια υπηρεσιακή εντολή και μια απλή υπογραφή, αφαίρεσε από την ύλη των ΕΠΑΛ τον Παύλο Μελά, «για να έχουν περισσότερο χρόνο τα παιδιά». Δυστυχώς ο Μακεδονικός Αγώνας, ένας αγώνας ιδιαίτερα σημαντικός για εμάς τους βορειοελλαδίτες, θάφτηκε  μέσα στις πολιτικές σκοπιμότητες και ταλανίζει τη χώρα αλλά και την πολιτική επικαιρότητα ακόμη και σήμερα.
 
Τα εν λόγω βιβλία όμως, ανεξάρτητα από την πολιτική επικαιρότητα και ανεξάρτητα αν συμφωνεί ή διαφωνεί κανείς με τις συμφωνίες που υπογράφονται στο ποδάρι αυτή την περίοδο, εξετάζουν πολύ αναλυτικά όλα τα γεγονότα. Το υλικό είναι τεράστιο, αν και δυσεύρετο. Είναι δυσεύρετο γιατί δεν ήταν ένας επίσημος πόλεμος του ελληνικού κράτους να υπάρχουν αρχεία, να υπάρχουν μελέτες. Ήταν ένας πόλεμος ανορθόδοξος, σκληρός, βίαιος, βρώμικος, ύπουλος. Προσωπικά για τη συγγραφή των συγκεκριμένων βιβλίων στηρίχθηκα κυρίως σε απομνημονεύματα ανθρώπων εκείνης της εποχής, σε ημερολόγια, σε καταγραφές αγωνιστών, αλλά και σε πολλές προφορικές μαρτυρίες ηλικιωμένων ανθρώπων από τη Φιλιππούπολη μέχρι την Καστοριά και τη Φλώρινα, οι οποίοι άνοιξαν τα σεντούκια της μνήμης τους και μοιράστηκαν μαζί μου όλες τις μνήμες των παππούδων τους και των  προπαππούδων τους για εκείνες τις δύσκολες περιόδους της σλαβικής απειλής, και της απειλής του εκσλαβισμού ολόκληρης της περιοχής. 

«Το ιστορικό υλικό έπρεπε να δεθεί με τη λογοτεχνική πλοκή για να γίνει το μυθιστόρημα ενδιαφέρον» 

Το να διαχειριστεί κανείς ένα τέτοιο υλικό, είναι εύκολο αν παρουσιάζει ένα ιστορικό δοκίμιο. Εμένα με ενδιέφερε όμως να παρουσιάσω ένα μυθιστόρημα που απευθύνεται στους απλούς ανθρώπους και στις ψυχές των απλών ανθρώπων. Δεν με ενδιέφερε, για παράδειγμα, να καταγράψω πόσα φυσίγγια είχε μαζί του Παύλος Μελάς ανεβαίνοντας στη Μακεδονία ή πού ακριβώς περπάτησε και από ποια χωριά πέρασε, αλλά με ενδιαφέρει πάρα πολύ να καταλάβω εγώ και να μεταδώσω και στους αναγνώστες αυτή την ψυχή, αυτή την αίσθηση, τι φλόγιζε την καρδιά αυτού του ευκατάστατου ανθρώπου ώστε να τα παρατήσει όλα και να ανέβει στη Μακεδονία να βοηθήσει τους αλύτρωτους αδελφούς του, γνωρίζοντα ότι μπορεί να χάσει και την ίδια του τη ζωή. Αυτό το ιστορικό υλικό έπρεπε λοιπόν να δεθεί με τη λογοτεχνική πλοκή για να γίνει το μυθιστόρημα ενδιαφέρον. Να έχει ψυχή, να έχει συναίσθημα, να έχει αγωνία, μια και δεν απευθύνεται σε ειδήμονες, αλλά στους απλούς ανθρώπους, όπως είμαστε όλοι όσοι ζούμε έξω από τα ακαδημαϊκά κατεστημένα.
 
Απευθύνομαι σε απλούς ανθρώπους και όχι στα ιερατεία. Θα μπορούσα να γράψω κι ένα ιστορικό δοκίμιο, όμως είναι έξω από τα ενδιαφέροντά μου. Δεν με αφορά καθόλου. Ο μεγαλύτερος για μένα έπαινος είναι όταν έρχονται απλοί άνθρωποι και με ταπεινότητα αλλά και σεβασμό μου εκμυστηρεύονται ότι πέρα από την αναγνωστική απόλαυση και την ψυχαγωγία, έμαθαν και ένα κομμάτι της ιστορίας μας που δεν γνώριζαν, και επίσης μεγαλύτερος είναι ο έπαινος όταν αυτοί οι ίδιοι άνθρωποι και κάποιοι άλλοι μου λένε ότι θα τα κρατήσουν αυτά τα βιβλία στη βιβλιοθήκη τους για να τα  διαβάσουν τα παιδιά τους και τα εγγόνια τους, για να μάθουν την ιστορία του λαού μας. Αυτό για μένα είναι το μεγαλύτερο βραβείο και ο μεγαλύτερος έπαινος.
 
ΠτΘ: Κοινή αναφορά στους τίτλους και των τριών βιβλίων είναι αυτή  η γενική «της Μικρής Πατρίδας». Γιατί μικρή πατρίδα;
Θ.Π.: Δεν το λέω με την έννοια του μεγέθους. Το εννοώ με την έννοια του συναισθήματος κυρίως, με την έννοια της τρυφερότητας. Πέρα από τη μεγάλη πατρίδα, την Ελλάδα, που μάς ενώνει όλους, ο καθένας από μας έχει και μια μικρή πατρίδα που είναι κρυμμένη μέσα του. Είναι ο γενέθλιος τόπος του, οι μνήμες του, τα όσα βίωσε και όσα έζησε στην παιδική του ηλικία. Εγώ είμαι βορειοελλαδίτης και ως μικρή πατρίδα εννοώ ολόκληρη τη βόρεια Ελλάδα, την τότε σκλαβωμένη βόρεια Ελλάδα, αυτή ήταν και η μικρή αλύτρωτη πατρίδα του Ίωνα Δραγούμη και του Παύλου Μελά και γι' αυτό το λόγο επέλεξα να το βάλω στους τίτλους και των τριών βιβλίων μου.

Ακολουθήστε το paratiritis-news.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.