Θησαυροφυλακας ο γρυπας του επετειακου νομισματος για τα 100χρονα
Κωνσταντίνα Καλλιντζή, Προϊσταμένη της ΕΦΑ Ξάνθης
«Εκτιμώ ότι τόσο η απαράμιλλη τέχνη του, όσο και το γεγονός ότι ο γρύπας ήταν θησαυροφύλακας, ενέπνευσαν τον καλλιτέχνη»
Θετική έκπληξη αποτέλεσε η επιλογή της τράπεζας της Ελλάδος να συμπεριλάβει στο «Νομισματικό Πρόγραμμα 2020», επετειακό νόμισμα, τιμής ένεκεν των 100 χρόνων από την ενσωμάτωση της Θράκης στον εθνικό κορμό.
Όπως έφερε στο φως ο «ΠτΘ», το επετειακό νόμισμα αντλεί έμπνευση από ένα αρχαίο νόμισμα από τα Άβδηρα που απεικονίζει έναν γρύπα, δηλαδή ένα ορνιθόμορφο μυθικό πλάσμα. Περιμετρικά αναγράφονται οι λέξεις «100 χρόνια από την ενσωμάτωση της Θράκης» και «Ελληνική Δημοκρατία 2020».
Η καθ’ ύλην αρμόδια για παροχή περισσότερων πληροφοριών σχετικά με τον συμβολισμό του γρύπα κ. Κωνσταντίνα Καλλιντζή, προϊσταμένη της εφορείας αρχαιοτήτων Ξάνθης μίλησε τόσο για την αρχαία όσο και για τη σύγχρονη απεικόνιση του εν λόγω μυθικού πλάσματος αλλά και για την εικασία της αναφορικά με την επιλογή του χαράκτη να το χρησιμοποιήσει στο επετειακό νόμισμα.
Αρχικά η κ. Καλλιντζή τόνισε πως η προαναφερθείσα επιλογή αποτέλεσε τόσο για τον Δήμο των Αβδήρων όσο και για την εφορεία αρχαιοτήτων Ξάνθης, μια ευχάριστη έκπληξη, γνωστοποιώντας παράλληλα την παρουσία και συνεργασία αμφότερων των φορέων στην επίσημη παρουσίασή του.
Η απεικόνιση του μυθικού πλάσματος μέσα στον χρόνο
Όσον αφορά την αρχαία απεικόνιση του γρύπα, η ίδια σημείωσε πως πρόκειται για ένα μυθικό πλάσμα που έχει σώμα λιονταριού, κεφάλι και φτερά αετού. «Μας έρχεται από την Ανατολή όπως και πολλά άλλα σύμβολα της περιόδου αυτής, όπως ηΣφίγγα. Σύμφωνα με έναν μύθο που έχει και αυτός ανατολική προέλευση, οι γρύπες κατοικούσαν στην Ινδία ή στην χώρα των Αιθιώπων και φρουρούσαν το χρυσάφι τους. Ήταν δηλαδή ένα είδος θησαυροφύλακα και για αυτό τον λόγο η τέως μητρόπολη της αποικίας Αβδήρων επέλεξε να τον βάλει στα νομίσματά της», ανέφερε χαρακτηριστικά η κ. Καλλιντζή για να συμπληρώσει πως «στα νομίσματα αυτά, ο γρύπας στρεφόταν προς τα δεξιά. Οι αποικίες, τόσο τα Άβδηρα όσο και- η λιγότερο γνωστή- Φαναγόρεια που βρίσκεται στον Εύξεινο Πόντο, ακολούθησαν το ίδιο μοτίβο στα νομίσματά τους με τον γρύπα να κοιτά προς τα αριστερά».
«Στην αρχή δε»,συνέχισε, «το πλάσμα αυτό απεικονιζόταν πάρα πολύ άγριο. Αργότερα, με την επίδραση ανάλογης τάσης στην τέχνη γενικότερα, παρουσιάζεται πιο ήμερο. Κάθε νομισματική κοπή έχει λίγο διαφορετικό τον γρύπα. Εκτός από τα νομίσματα, υπάρχει σε κρατικά σφραγίσματα, σε λαβές εμπορικών αμφορέων, ακόμα και σε κεραμίδια στέγης κρατικών οικοδομημάτων για να πιστοποιηθεί, όπως εξήγησε η προϊστάμενη, ότι τα κεραμίδια είναι απόκρατικό οικοδόμημα ώστε να μην υπάρξουν κλοπές».
Το μοτίβο του γρύπα μάλιστα έχει επιδείξει εξαιρετική αντοχή στον χρόνο και εντοπίζεται σε μια ευρεία γεωγραφική περιφέρεια της Μεσογείου. Όπως εξήγησε η κ. Καλλιντζή, το βρίσκουμε και σε άλλες περιοχές όπως στην Ολυμπία και την κάτω Ιταλία. Πολλές αρχαίες πόλεις το κράτησαν και πολλοί τεχνίτες επέλεξαν να κάνουν για παράδειγμα λαβές αγγείων ή τρίποδες που να έχουν τη μορφή γρύπα. «Έχω την εντύπωση ότι διατηρήθηκε σε όλη τη διάρκεια των αιώνων που πέρασαν σαν διακοσμητικό μοτίβο. Για να φανταστείτε, υπάρχουν παραδοσιακά κεντήματα στη Μυτιλήνη που έχουν τον γρύπα και πιστεύω ότι αν ψάξουμε και αλλού, θα τον βρούμε» υπογράμμισε η κ. Καλλιντζή.
«Σύμβολο έξοχης αρχαϊκής τέχνης»
Αξίζει να σημειωθεί, όπως μας ενημέρωσε η ίδια, ότι όταν ιδρύθηκε το μουσείο των Αβδήρων προεξάρχοντος του κ. Διαμαντή Τριαντάφυλλου, προϊστάμενου της εφορείας αρχαιοτήτων τότε, επελέγη αυτό το μοτίβο για σύμβολο του μουσείου. Ο κ. Θανάσης Πανδρεμένος, είχε φιλοτεχνήσει έναν πίνακα ζωγραφικής που χρησιμοποιήθηκε και για αφίσα. Τώρα, στον εορτασμό των 20 χρόνων από την ίδρυση του μουσείου Αβδήρων, πάλι με το ίδιο μοτίβο, η κ. Ευτυχία Ηλιάδου συνέθεσε μια σύγχρονη αφίσα, πάλι με το μοτίβο αυτό.
«Φαντάζομαι ότι το επέλεξαν, επειδή ο γρύπας είναι ένα σύμβολο της ακμαιότερης ελληνικής πόλης των θρακικών παραλίων, της αιγιακής Θράκης κατά τα αρχαϊκά χρόνια δηλαδή κατά τον 6ο και τις αρχές του 5ου αιώνα. Τότε, τα Άβδηρα ήταν πραγματικά μια πολύ ισχυρή πολιτεία που είχε μέσω των Αβδηρητών που τότε ασχολούνταν με την πολιτική όπως είναι ο Νυμφόδωρος, διασυνδέσεις με τους Θράκες, τους Αθηναίους, τους Μακεδόνες, τους Πέρσες και μπορούσε να ρυθμίζει πράγματα της εποχής» είκασε η κ. Καλλιντζή.
Σύμφωνα πάντα με την ίδια, πρόκειται για είναι σύμβολο έξοχης αρχαϊκής τέχνης. Το μοτίβο αυτό προέρχεται από την Ιωνία όπου υπήρχαν έξοχοι καλλιτέχνες. Η εκτίμησή της λοιπόν όσον αφορά τα κριτήρια επιλογής, στρέφεται στο γεγονός ότι «τόσο η απαράμιλλη τέχνη του, όσο και το γεγονός ότι ο γρύπας ήταν θησαυροφύλακας και τα νομίσματα των Αβδήρων ήταν πολύ ισχυρής ονομαστικής αξίας και βρίσκονταν σε πολύ μεγάλη κυκλοφορία, έφταναν μέχρι την Αίγυπτο, την Συρία και τη Μεσοποταμία» ενέπνευσαν τον καλλιτέχνη και οδήγησαν τον κ. Γιώργο Σταματόπουλο, χαράκτη του νομίσματος, στη δημιουργία του.
Ακολουθήστε το paratiritis-news.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.
