Θεσεις του Δ.Σ. της ΚΕΔΚΕ εν οψει του Τακτικου Συνεδριου της Θεσσαλονικης

Η κατάσταση που επικρατεί σήμερα στο χώρο της Τοπικής Αυτοδιοίκησης είναι πολύ δύσκολο να περιγραφεί χωρίς τον κίνδυνο της απλούστευσης και της αυθαίρετης γενίκευσης θετικών ή αρνητικών φαινομένων η κατ΄ εξακολούθηση παραβίαση του Ν. 1828 από την Κυβέρνηση, τα σοβαρά οικονομικά προβλήματα στην πλειοψηφία των Ο. Τ. Α. και η διαρκής «απειλή» περικοπής των θεσμοθετημένων πόρων, ο κίνδυνος αποκλεισμού μεγάλου μέρους της Τοπικής Αυτοδιοίκησης από το Γ΄ Κοινοτικό Πλαίσιο Στήριξης και εν πάση περιπτώσει η απελπιστικά μεγάλη καθυστέρηση στην έναρξη του, η κατάρτιση, στο μεγαλύτερο μέρος, του Ταμείου Συνοχής ερήμην της Τ. Α. η καχεξία του ΕΠΤΑ που λειτουργεί κατά το ήμισυ αφού μέχρι σήμερα χρηματοδοτείται αποκλειστικά από τους Κεντρικούς Αυτοτελείς Πόρους, οι ανακολουθίες της Κυβέρνησης που συνόδευσαν την πρόσφατη μεταβίβαση αρμοδιοτήτων αφού οι πόροι που μεταφέρθηκαν από τα Υπουργεία σαφέστατα υπολείπονται των ελάχιστα απαιτουμένων, το πάγωμα της στελέχωσης για μεγάλο αριθμό Ο. Τ. Α. λόγω των διαδημοτικών συνεργασιών, η συνεχιζόμενη αγνόηση των θεσμικών οργάνων της Τ. Α. σε αρκετά νομοθετήματα που ενώ αφορούν την Αυτοδιοίκηση ψηφίζονται εν αγνοία της, η υπερσυγκεντρωτική λογική πολλών Υπουργείων που επιμένουν κόντρα στα μηνύματα των καιρών, και τέλος, οι συχνές επιθέσεις που δέχεται ο θεσμός, άλλοτε με την αυθαίρετη γενίκευση μεμονωμένων αρνητικών φαινομένων και άλλοτε με την επιλεκτική προβολή εκθέσεων ανεξαρτήτων αρχών, αποτελούν αντικειμενικά προβλήματα που κανείς δεν μπορεί να τα προσπεράσει αδιάφορα ούτε να τα υποβαθμίσει.

Είναι αλήθεια ότι τα πιο πάνω προβλήματα δημιουργούν συχνά ένα δυσάρεστο κλίμα γύρω απ΄ το θεσμό και δυσκολεύουν αντικειμενικά το έργο των αιρετών.

Πολύ συχνά συναντάμε φαινόμενα που λίγο απέχουν από «κατάσταση νευρικής κρίσης», που όσο πλησιάζουμε προς τις εκλογές του 2002 θα εντείνονται, με ορατό τον κίνδυνο να λάβουν ενδημικό χαρακτήρα.

Στην πιο πάνω αρνητική θεώρηση θα μπορούσαν να προστεθούν δεκάδες επιχειρήματα που τη θεμελιώνουν ωστόσο υπάρχει εξίσου σοβαρός αντίλογος.

•Στην τρέχουσα δημοτική περίοδο οι πόροι προς την Αυτοδιοίκηση (Κ. Α. Π.) τρέχουν με ρυθμούς πολύ ικανοποιητικούς. Ενδεικτικά μόνο σημειώνεται ότι οι Κ. Α. Π. του έτους 2002 θα είναι υπερδιπλάσιοι αυτών του 1998.

•Το πρόγραμμα “Ελλάδα 2004” άνοιξε το δρόμο για ν΄ αποκτήσει το ΕΠΤΑ τα χαρακτηριστικά προγράμματος στήριξης της Τ. Α.

•Η υιοθέτηση του ελάχιστου κόστους λειτουργίας από εφέτος βοήθησε εκατοντάδες Ο. Τ. Α. να βγουν, κυριολεκτικά, από την ανυπαρξία.

•Στο κρίσιμο ζήτημα της στελέχωσης η εξέλιξη από κάθε άποψη είναι πολύ σημαντική. Μονιμοποίηση χιλιάδων επιστημόνων (Καποδιστριακοί και στελέχη με συμβάσεις μίσθωσης έργου) απλούστευση των διαδικασιών του Ν. 2190 έχουν ανατρέψει ολότελα το τοπίο.

•Στο Γ΄ Κ. Π. Σ. η εκπροσώπηση της Τ. Α. είναι από κάθε άποψη διευρυμένη.

•Οι νέες αρμοδιότητες (Στάδια, Παιδικοί Σταθμοί κ.α.), η Δημοτική Αστυνομία που έρχεται και, κυρίως, ο σοβαρός ρόλος της Τ. Α. στη μάχη της απασχόλησης χαράζουν έναν καινούργιο δρόμο.

•Τέλος, στη Συνταγματική Αναθεώρηση ικανοποιήθηκε ένα μεγάλο μέρος των θέσεων που διατυπώσαμε και μάλιστα με ομοφωνία όλων των πτερύγων της Βουλής.

Οι προτεραιότητες της Τ.Α.

Τι ακριβώς συμβαίνει λοιπόν; Μήπως σε κάποιες απ΄ τις διαπιστώσεις υπάρχει υπερβολή; Πολύ δε περισσότερο, μήπως σε κάποια από τις δύο οπτικές γωνίες υπάρχει υποκειμενισμός; Τίποτε απ΄ όλα αυτά δε συμβαίνει. Ό,τι χαρακτηρίζει σήμερα το θεσμό της Τ. Α. και την κατάσταση στην οποία βρίσκεται καθένας Ο. Τ. Α. ξεχωριστά είναι συνισταμένη

•Της ιστορίας του θεσμού γενικά όπως και καθ΄ ενός Ο. Τ. Α. ξεχωριστά.

•Της κυβερνητικής βούλησης και πρακτικής, και

•Των συγκεκριμένων προτεραιοτήτων της Τ. Α.

Ο πρώτος παράγοντας δεν ανήκει στη σφαίρα ενδιαφέροντος της παρούσας εισήγησης.

Η Κυβερνητική βούληση και πρακτική δεν διαμορφώνεται από εμάς αλλά σαφέστατα επηρεάζεται από τις κάθε φορά προτεραιότητες μας και την έμφαση της διεκδίκησης μας.

Είναι χρήσιμο λοιπόν να θυμηθούμε τις προτεραιότητες μας όπως αυτές διαμορφώθηκαν πρώτιστα μέσα από αποφάσεις συνεδρίων και ημερίδων.

• Διαμόρφωση κλίματος περιορισμού του θεσμού και ανάγκη ξεπεράσματος του

•Απόδοση του συνόλου των Κ. Α. Π. και έλεγχος από κοινή επιτροπή

•Λειτουργία του άρθρου 13 του ΕΠΤΑ

•Αντιμετώπιση χρεών και μείωση των επιτοκίων δανεισμού από το Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων.

•Άρση του εμπάργκο των προσλήψεων ειδικά του επιστημονικού προσωπικού

•Θέσπιση του ελαχίστου κόστους λειτουργίας

•Απόδοση του συνόλου των Κ. Α. Π. σε συνδυασμό και με νέες αρμοδιότητες

•Διευρυμένη συμμετοχή της Τ. Α. στο Γ΄ Κ. Π. Σ.

•Δημοτική Αστυνομία

•Συνταγματική αναθεώρηση που να κατοχυρώνει το διακριτό ρόλο και την αυτοτέλεια των Ο. Τ. Α. ως αναπόσπαστο μέρος της ενιαίας Πολιτείας.

Είναι γεγονός ότι αν επιχειρήσουμε έναν απολογισμό σε σχέση με τις προτεραιότητες μας τα αποτελέσματα είναι από κάθε άποψη ικανοποιητικά.

Τι δεν καταφέραμε, πού υπολείφτηκε το διεκδικητικό μας πλαίσιο, ποια είναι τα κρίσιμα σημεία που συνιστούν την αρνητική πλευρά στην πορεία του θεσμού;

Κάποιοι χαρακτήρισαν την τρέχουσα δημοτική περίοδο ως τετραετία προετοιμασίας και σχεδιασμού.

Αυτή την πραγματικότητα δεν καταφέραμε να την ανατρέψουμε. Η αναμονή έναρξης διαφόρων έργων σε όλη τη χώρα είναι ό,τι χαρακτηρίζει την Αυτοδιοίκηση σήμερα.

Το γεγονός αυτό σε σχέση με τις μεγάλες προσδοκίες που καλλιεργήθηκαν από τη θεσμική τομή του Καποδίστρια και το Γ΄ Κ. Π. Σ. δημιουργεί ένα εκρηκτικό μίγμα.

Η αδυναμία υλοποίησης έργων σ΄ όλη τη χώρα οφείλεται στην καθυστέρηση έναρξης του Γ΄ Κ. Π. Σ. και στη χρηματοδότηση του ΕΠΤΑ κατά το ήμισυ.

Είναι σε όλους τους αιρετούς γνωστό βέβαια ότι το Γ΄ Κ. Π. Σ. δεν καθυστέρησε επειδή εμείς αδρανήσαμε ούτε πολύ περισσότερο κάποιοι το καθυστέρησαν για να γίνει η ζωή των αιρετών δυσκολότερη.

•Οι παρενέργειες από την καθυστέρηση του Γ΄ Κ. Π. Σ. είναι ορατές στην εθνική μας οικονομία, πρόκειται δηλαδή για ένα πρόβλημα καθολικό που αφορά και την Αυτοδιοίκηση.

•Η χρηματοδότηση του ΕΠΤΑ στο υπόλοιπο 50% από τον Κρατικό Προϋπολογισμό σχετίζεται με την προσπάθεια για την ένταξη της χώρας στην ΟΝΕ και χρειάστηκε την προσωπική παρέμβαση του Πρωθυπουργού.

Το πρόβλημα βρίσκεται στο ότι οι πολίτες δε γνωρίζουν τίποτα απ΄ όλα αυτά, παρά μόνο τη μεγάλη καθυστέρηση στην υλοποίηση των όποιων προγραμματικών δεσμεύσεων κάθε μιας δημοτικής αρχής.

Είναι εντελώς άδικο να υφίστανται οι αιρετοί τη σκληρή κριτική της αναποτελεσματικότητας, είναι όμως εξίσου άδικο να κρίνουμε την πορεία του θεσμού από τα έργα που εκτελούνται σε μια δημοτική περίοδο.

•Έγκαιρη προετοιμασία, ρεαλιστικός προγραμματισμός, ιεράρχηση επιλογών και ενημέρωση των πολιτών είναι οι σοβαρότερες προτεραιότητες για κάθε Ο. Τ. Α. εντελώς αντικειμενικά.

•Διαρκής παρεμβατικός ρόλος, διασφάλιση της συμμετοχής όλων στο Γ΄ Κ. Π. Σ., συντονισμός και συνεχής ενημέρωση είναι εξίσου αντικειμενικές προτεραιότητες για την ΚΕΔΚΕ.

Οι στόχοι του Συνεδρίου

Με δεδομένη την κατάσταση όπως συνοπτικά έχει περιγραφεί πιο πάνω το τακτικό μας συνέδριο το Νοέμβρη πρέπει να εξυπηρετήσει τρεις στόχους.

• Ν΄ απαντήσουμε στα σημερινά προβλήματα του θεσμού και ν΄ απαιτήσουμε το ξεπέρασμα των όποιων εμποδίων.

•Να σηματοδοτήσουμε με σαφήνεια την προοπτική της Αυτοδιοίκησης στην Ελλάδα της ΟΝΕ.

•Ν΄ αναζητήσουμε μια νέα σχέση του θεσμού με τους πολίτες.

Είναι χρήσιμο λοιπόν να θυμηθούμε το βασικό πλαίσιο των θέσεων και των διεκδικήσεων μας.

Η σύγκλιση μας με την Ευρωπαϊκή Αυτοδιοίκηση αποτελεί αντικειμενικά το πλαίσιο που επιθυμούν οι πολίτες και έχει την αποδοχή του πολιτικού κόσμου της χώρας.

Η ιεράρχηση των στόχων και των προτεραιοτήτων και η εξασφάλιση των προϋποθέσεων για μια τέτοια εξέλιξη είναι κάθε φορά το ζητούμενο.

Είναι προφανές ότι απαιτείται ένα μακρόπνοο σχέδιο που θα λαμβάνει υπ΄ όψιν του τις ιδιαιτερότητες της χώρας μας και που εξελικτικά θα μας οδηγήσει στον επιθυμητό στόχο.

Οι βασικές αρχές που πρέπει να διέπουν το εγχείρημα σε κάθε βήμα είναι: Συνεργασία- Αλληλεγγύη- Ανταγωνιστικότητα.

Συνεργασία σημαίνει πως η Τ. Α. διαχειρίζεται πολλαπλάσιες υποθέσεις ως αναπόσπαστο τμήμα της ενιαίας Πολιτείας με συνακόλουθες ευθύνες.

Αλληλεγγύη σημαίνει ότι πρέπει να υπάρχει διαρκής μέριμνα ενίσχυσης των ασθενέστερων Ο. Τ. Α. με απώτερο στόχο την Ισόρροπη Περιφερειακή Ανάπτυξη, και

Ανταγωνιστικότητα σημαίνει πως ο θεσμός πρέπει ν΄ απαλλαγεί από στενές αντιλήψεις και κρατικοδίαιτες λογικές και να προχωρήσει με θάρρος και σύνεση στη σύγχρονη πραγματικότητα.

Με βάση αυτή τη λογική οφείλουμε και πρέπει να έχουμε μια όσο γίνεται ολοκληρωμένη προσέγγιση στα πράγματα.

Δε γίνεται να παρακάμψουμε τα προβλήματα του Κ. Π. Σ. και του ΕΠΤΑ.

Εξίσου όμως δεν μπορούμε να εγκλωβίσουμε το θεσμό σε μια στενή αντίληψη που τον θεωρεί και τον κρίνει μονοσήμαντα ως φορέα υλοποίησης έργων.

Πρέπει να μιλήσουμε διαφορετικά, οφείλουμε ν΄ αναπτύξουμε μια νέα λογική προσέγγισης των πραγμάτων που θα σηματοδοτήσει και θα εγγυηθεί το δρόμο της σύγχρονης και ισχυρής Αυτοδιοίκησης, το δρόμο της ισόρροπης και αποκεντρωμένης Ελλάδας, το δρόμο της προσέγγισης των θεσμών με τους πολίτες.

Ένα παράδειγμα

Είναι γνωστή η αναλογία 12/25 που αφορά την κατανομή στα Π. Ε. Π. ανάμεσα σε έργα Τοπικής και Νομαρχιακής εμβέλειας και χαρακτήρισε τα δύο πρώτα Κ. Π. Σ. σε επίπεδο Π. Ε. Π.

Η διατήρηση αυτού του Status είναι θέση της Ε. Ν. Α. Ε. που μας βρίσκει εντελώς αντίθετους για λόγους προφανείς. Ο πρώτος λόγος είναι γιατί η αναλογία αυτή μπορεί να ίσχυσε στα Π. Ε. Π. αλλά σε επίπεδο Κ. Π. Σ. η σχέση ήταν μάλλον αντίστροφη. Η δομή των σημερινών Π. Ε. Π. όπου έχουν ενσωματωθεί και τομείς που παραδοσιακά χρηματοδοτούνταν απ΄ το εθνικό σκέλος επιβάλλει την αντιστροφή της σχέσης. Ο δεύτερος λόγος για τον οποίο μας βρίσκει αντίθετους η θέση της Ε. Ν. Α. Ε. είναι η ανεδαφικότητα της μετά τον Καποδίστρια.

Ακριβώς γι΄ αυτό και αποτελεί ήδη παρελθόν. Μόνον η συμμετοχή μας στην απασχόληση και στα προνοιακά προγράμματα ανατρέπει ριζικά αυτή τη σχέση.

Αποτελεί ιδιαίτερα σοβαρή προτεραιότητα να υπάρξει συντονισμός ώστε αυτή η πραγματικότητα να μην ανατραπεί σε κάποια Π. Ε. Π. Είναι ακόμα σοβαρότερο ζήτημα να ξεκινήσει το Γ΄ Κ. Π. Σ. ξεπερνώντας τα τελευταία γραφειοκρατικά προβλήματα.

Ο αγώνας και η αγωνία για τη διευρυμένη συμμετοχή της Τ. Α. στην υλοποίηση του Γ΄ Κ. Π. Σ. δεν είναι δυνατόν όμως να συσκοτίζει το κρίσιμα ζητήματα που αφορούν το Γ΄ Κ. Π. Σ. όπως είναι:

•Το πλαίσιο διαχείρισης του

•Η δομή και οι προτεραιότητες του, και

•Κυρίως, η κατανομή του σε όλη τη χώρα.

Το Γ΄ Κ. Π. Σ. αποτελεί πρόκληση και ευκαιρία για τη χώρα μας και οφείλουμε να το προσεγγίσουμε όχι με τη στενή οπτική «πόσα παίρνουμε» αλλά σε απόλυτη συσχέτιση με τις ανάγκες της χώρας και των πολιτών.

Επιβάλλεται ν΄ ανοίξουμε ουσιαστικό διάλογο γιατί πολύ απλά το απαιτούν οι καιροί.

• Τι σημαίνει σύγχρονη και ισχυρή χώρα για την Αυτοδιοίκηση

•Ποια είναι η έννοια της τοπικής υπόθεσης

•Γιατί απομακρύνονται οι πολίτες απ΄ τους θεσμούς

• Πως αντιμετωπίζεται ο εφιάλτης της ανεργίας

•Τι σημαίνει η έλλειψη εθνικού χωροταξικού

•Ποια θα ΄ναι η Ελλάδα την επομένη της Ολυμπιάδας του 2004

•Ποια πρέπει να είναι η δομή της Αυτοδιοίκησης

• Τι σημαίνει και πως επιτυγχάνεται η Ισόρροπη Περιφερειακή Ανάπτυξη

• Πώς διασφαλίζεται η διαφάνεια και θωρακίζεται ο θεσμός από φαινόμενα διαφθοράς;

Είναι κρίσιμα ερωτήματα που η απάντηση τους απαντά στα προβλήματα του σήμερα και τις προοπτικές του αύριο και σηματοδοτεί μια νέα σχέση του θεσμού με τους πολίτες.

Το διεκδικητικό μας πλαίσιο

Είναι αυτονόητο πως το διεκδικητικό μας πλαίσιο όπως εμφαντικά και ομόφωνα επικυρώθηκε σε προηγούμενα συνέδρια μας επιβάλλεται να υλοποιηθεί στο ακέραιο.

•Εξασφάλιση της μεγαλύτερης δυνατής συμμετοχής όλων των Ο. Τ. Α. στο Γ΄ Κ. Π. Σ.

•Χρηματοδότηση του ΕΠΤΑ στο υπόλοιπο 50% από τον Κρατικό Προϋπολογισμό σύμφωνα με το παράδειγμα του «Ελλάδα 2004».

•Εμμονή στα 9 σημεία του ομόφωνου ψηφίσματος του εκτάκτου συνεδρίου της Χαλκιδικής ( αναφέρονται στο παράρτημα που ακολουθεί).

•Νέες αρμοδιότητες με το σύνολο των αναγκαίων πόρων, είναι άλλωστε συνταγματική επιταγή πλέον.

•Εκσυγχρονισμός του θεσμικού πλαισίου της Τ. Α. με έμφαση στη συνεργασία μας με τρίτους, στην αυτοχρηματοδότηση έργων και στη διαχείριση προγραμμάτων.

Είναι εξίσου αυτονόητο ότι το συνέδριο μας επιβάλλεται να σφραγίσει την προοπτική του θεσμού με συγκεκριμένες θέσεις για κορυφαία ζητήματα:

•Χάρτα της Αυτοδιοίκησης,

•Το ζήτημα των οικονομικών πόρων,

•Μητροπολιτική Αυτοδιοίκηση, και

•Περιφερειακή Αυτοδιοίκηση.

1. Η Χάρτα της Τ. Α. επιβάλλεται να σηματοδοτήσει αποφασιστικές εξελίξεις σε μια σειρά ζητήματα όπως:

•Διαφάνεια και διαδικασίες εσωτερικού ελέγχου στους Δήμους •Καταστατική θέση αιρετών •Σχέση του θεσμού με τους πολίτες. •Σχέσεις επιπέδων Αυτοδιοίκησης, κ.τ.λ.

2. Η υιοθέτηση ενός νέου τρόπου προσέγγισης των οικονομικών πόρων της Αυτοδιοίκησης με βασικά χαρακτηριστικά τη θέσπιση τοπικών εσόδων- φορολογικής αρμοδιότητας χωρίς επιπρόσθετους φόρους, και τη μετατροπή μεγάλου μέρους των Κ. Α. Π. σε μηχανισμό αναδιανομής υπέρ των ασθενέστερων Ο. Τ. Α.έχει τεθεί ως πλαίσιο στο έκτακτο Συνέδριο της Χαλκιδικής.

Την 1-1-2003 μπορεί και πρέπει να ισχύει ένα ριζικά καινούργιο πλαίσιο που θα εγγυάται την αυτοτέλεια του θεσμού.

3. Η Αυτοδιοίκηση των Μητροπολιτικών κέντρων αποτελεί ζήτημα που πρέπει ν΄ ανοίξει από εμάς τους ίδιους. Είχαμε καλέσει τις ΤΕΔΚ Αττικής και Θεσσαλονίκης να πάρουν την πρωτοβουλία, αλλά δεν υπήρξε εξέλιξη. Οι καιροί όμως δεν περιμένουν.

4. Το Σύνταγμα όρισε δύο βαθμούς Αυτοδιοίκησης. Είναι δεδομένο ότι μετά τον Καποδίστρια και την ενδυνάμωση των Περιφερειών ο δεύτερος βαθμός δεν μπορεί να εξακολουθεί να υφίσταται με τη σημερινή του μορφή. Η διεύρυνση του δεύτερου βαθμού στα όρια των σημερινών Περιφερειών αποτελεί μια απολύτως ρεαλιστική επιλογή που δεν μπορεί να καθυστερεί στο όνομα οποιασδήποτε σκοπιμότητας. Η Ευρώπη βρίσκεται στον αστερισμό των πόλεων και των Περιφερειών και η Ελλάδα δεν έχει λόγους ν΄ αποτελεί εξαίρεση. Ο διάλογος για το ζήτημα αυτό απαιτείται ν΄ ανοίξει άμεσα και με σαφή χρονικό ορίζοντα στην υλοποίηση του. Η διενέργεια των εκλογών του 2002 με τη σημερινή μορφή Α΄ και Β΄ βαθμού μεταθέτει ουσιαστικά το στόχο κατά πέντε χρόνια. Διάστημα πολύ μεγάλο για τις ταχύτητες της εποχής μας.

Στο σημείο αυτό πρέπει να υπογραμμίσουμε ότι οι πρόσφατες αλλαγές στη Σ.Α.Τ.Α. προκάλεσαν εύλογες απορίες και μεγάλη αναταραχή.

Είναι πλέον καιρός αυτό το σημείο τριβής να ξεπεραστεί με την υιοθέτηση ενός τρόπου κατανομής που θα συγκεντρώνει τη συναίνεση ει δυνατόν όλων των αιρετών και θα σηματοδοτεί στην πράξη το νέο πλαίσιο προσέγγισης των οικονομικών της Αυτοδιοίκησης.

Ξεχωριστή αναφορά επιβάλλεται να υπάρξει για το θεσμό της Δημοτικής Αστυνομίας. Μολονότι η Δημοτική Αστυνομία ανοίγει κυριολεκτικά ένα νέο κεφάλαιο στην πορεία της Τ. Α. δεν παύει ν΄ αποτελεί, σ΄ ένα μεγάλο μέρος, μεταβίβαση αρμοδιότητας (αρμοδιότητες Τμημάτων Τάξης και Τροχαίας). Σε καμιά περίπτωση δεν δεχόμαστε να ξεκινήσει με το ζήτημα των πόρων σ΄ ευθεία σύγκρουση με το νέο Σύνταγμα.

Είναι γεγονός ότι οι θέσεις αυτές σε συνδυασμό με τον διευρυμένο προσυνεδριακό διάλογο μπορούν να μας οδηγήσουν σ΄ ένα συνέδριο ενότητας και προοπτικής.

Κλείνουν με τον καλύτερο τρόπο τα ανοιχτά ζητήματα της τρέχουσας δημοτικής περιόδου και ανοίγει ο διάλογος για το αύριο της Αυτοδιοίκησης.

Όμως δε φτάνουν.

Τονίσαμε και παραπάνω την ανάγκη μιας νέας σχέσης του θεσμού με τους πολίτες, καθώς και την ανάγκη να θέσουμε ζητήματα μείζονος σημασίας για τη χώρα.

Η Ισόρροπη Περιφερειακή Ανάπτυξη

Η είσοδος της χώρας μας στην ΟΝΕ αποτελεί μια τεράστια επιτυχία που για ν΄ αμφισβητηθεί απαιτείται αρκετή δόση άγνοιας ή και κακοπιστίας.

Ανάλογη δόση κοντόφθαλμης οπτικής απαιτείται προκειμένου να μην αναγνωρίζει κανείς πως η επόμενη μέρα βρίσκει την ελληνική κοινωνία με διευρυμένες ανισότητες που σε κάποιες περιπτώσεις τείνουν να προσλάβουν εκρηκτικό χαρακτήρα.

Στο περσινό μας συνέδριο στην Κω μιλήσαμε εκτεταμένα για το φαινόμενο της υπερσυγκέντρωσης πλούτου και δύναμης σε λίγους ανθρώπους που απειλεί ανοιχτά τους θεσμούς.

Με αφορμή το ασφαλιστικό το ζήτημα της διεύρυνσης των κοινωνικών ανισοτήτων τέθηκε με έμφαση από το συνδικαλιστικό κίνημα.

Δε στερείται καθόλου σημασίας η χωροταξική διάσταση των ανισοτήτων στην Ελλάδα του σήμερα.

Αντίθετα, όχι μόνο συνιστά ανοιχτή απειλή για το μέλλον της χώρας αλλά και βρίσκεται σε στενή συσχέτιση με το φαινόμενο της υπερσυγκέντρωσης πλούτου και δύναμης. Αποκαλυπτικά είναι τα σχετικά στοιχεία που εμπεριέχονται σε παράρτημα του κειμένου.

Η πρόσφατη απογραφή υπήρξε από κάθε άποψη αποκαλυπτική.

Ο μισός περίπου πληθυσμός της χώρας συγκεντρώνεται στα δύο μεγάλα αστικά κέντρα Αθήνα- Θεσσαλονίκη.

Εάν αυτή η εξέλιξη ήταν αποτέλεσμα προτιμησιακής επιλογής τρόπου κατοικίας των νεοελλήνων δεν θα υπήρχε κανένα πρόβλημα.

Είναι όμως γνωστό ότι η εξέλιξη αυτή σχετίζεται με τις ευκαιρίες απασχόλησης που δίνονται, κυρίως στην Αθήνα και δευτερευόντως στη Θεσσαλονίκη.

Είναι αλήθεια ότι η γιγάντωση της Αθήνας, της Θεσσαλονίκης και πολλών αστικών κέντρων της Περιφέρειας, είναι αποτέλεσμα αφ΄ ενός της αναγκαστικής μείωσης του αγροτικού πληθυσμού στην ύπαιθρο και αφ΄ ετέρου της υπερσυγκεντρωτικής δομής του νεοελληνικού κράτους που οδήγησε στον υδροκεφαλισμό της πρωτεύουσας. Ως αποτέλεσμα δηλαδή, είναι προϊόν μιας μακρόχρονης διαδικασίας.

Είναι εξίσου όμως αλήθεια ότι την τελευταία δεκαετία και ενώ το φαινόμενο έδειχνε να κοπάζει (απογραφή ΄91) επανήλθε ορμητικά και παίρνει ανεξέλεγκτες διαστάσεις.

Και μόνο η υπενθύμιση του οικονομικού μεγέθους της Ολυμπιάδας του 2004 μπορεί να μας οδηγήσει στο τι επίκειται περαιτέρω.

Χωρίς αμφιβολία από την άποψη της χωροταξικής κατανομής του πληθυσμού της η χώρα αποπνέει μια τριτοκοσμική οσμή.

Και μόνο για αυτό το λόγο αποτελεί ύψιστης σημασίας θέμα η ανατροπή αυτής της κατάστασης.

Επιμένοντας λίγο στο θέμα της Ολυμπιάδας πρέπει να σημειώσουμε ότι σε μεγάλα τμήματα του πληθυσμού ανά την επικράτεια κυριαρχεί ένα κλίμα που κινείται ανάμεσα στην αδιαφορία και την απαξίωση.

Η Ολυμπιάδα όμως είναι εθνική υπόθεση που πρέπει ν΄ αγκαλιάσουμε όλοι και να τη μετατρέψουμε σε μοναδική ευκαιρία για τη χώρα μας.

Αν η πιο πάνω διαπίστωση δεν μας οδηγεί σε εγρήγορση είναι σίγουρο ότι θα εισπράξουμε πολύ αρνητικά αποτελέσματα.

Η Τοπική Αυτοδιοίκηση από τη φύση της βρίσκεται στο επίκεντρο των προβλημάτων που δημιουργεί η συγκεκριμένη δομή της χώρας.

Η άπνοια της αγοράς στην ελληνική επαρχία, η εκρηκτική αύξηση της ανεργίας σε πολλές περιφέρειες, αλλά και τα δυσεπίλυτα προβλήματα ποιότητας ζωής των κατοίκων της πρωτεύουσας τα βιώνουν καθημερινά οι αιρετοί της Αυτοδιοίκησης.

Η θέση για την Ισόρροπη Περιφερειακή Ανάπτυξη της χώρας δεν αποτελεί μια στείρα επανάληψη της θεωρίας περί αθηνοκεντρισμού.

Ούτε σχετίζεται βέβαια με αιτήματα όπως «το Υπουργείο Γεωργίας στη Λάρισα».

Η Αθήνα είναι η πρωτεύουσα μας, μια πόλη με ιστορικό βάθος αιώνων και διεθνή ακτινοβολία και πρέπει να έχει τη μορφή που αρμόζει στην πρώτη πόλη μιας σύγχρονης και ισχυρής χώρας.

Κάτι ανάλογο ισχύει και για τη Θεσσαλονίκη που καλείται να σηκώσει το βάρος της Βαλκανικής προοπτικής της χώρας.

Το ζήτημα λοιπόν δεν είναι το Μετρό και το αεροδρόμιο «Ελευθέριος Βενιζέλος», αυτά μάλλον άργησαν να γίνουν, ούτε πολύ περισσότερο η Ολυμπιάδα που τελείται στο «φυσικό» της χώρο.

Το ζήτημα είναι ότι επιτέλους στην Ελλάδα του 21ου αιώνα η Αθήνα πρέπει να μας ενώνει και όχι να μας χωρίζει.

Η Ισόρροπη Περιφερειακή Ανάπτυξη σχετίζεται με την αξιοποίηση των συγκριτικών πλεονεκτημάτων κάθε μιας περιοχής της χώρας, με το ίδιο δηλαδή το μέλλον της.

Επειδή σχετίζεται και συνδέεται άμεσα με την αποκέντρωση στη λήψη των αποφάσεων δεν μπορεί παρά ν΄ αποτελέσει προνομιακό πεδίο δράσης της Τοπικής Αυτοδιοίκησης.

Επιβάλλεται το ζήτημα της Ισόρροπης Περιφερειακής Ανάπτυξης να αποτελέσει ύψιστο στόχο μας στα επόμενα χρόνια και φυσικά στο τακτικό μας συνέδριο το Νοέμβρη στη Θεσσαλονίκη.

Πρέπει να δράσουμε άμεσα, δυναμικά και σχεδιασμένα.

Ένα συγκεκριμένο πλαίσιο που σηματοδοτεί την ανατροπή της σημερινής κατάστασης μπορεί να προέλθει από τις παρακάτω θέσεις:

Η ορθολογική αξιοποίηση των διαθέσιμων πόρων είναι κάθε φορά ζητούμενο που η διασφάλιση του πολλαπλασιάζει το αποτέλεσμα. Το ζήτημα δε βρίσκεται ανάμεσα στα μικρά και τα μεγάλα έργα αλλά στα περισσότερο και λιγότερο χρήσιμα.

Ακολουθήστε το paratiritis-news.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.