Σταματης Κραουνακης «Ειναι η πρωτη φορα που λογω αυτης της λυσσασμενης τελευταιας εικοσαετιας, η τεχνη εχασε την επαφη της με την κοινωνια»

Όταν γράφουμε στις σελίδες του «ΠτΘ» ή μιλάμε στο «Ράδιο Παρατηρητής 94fm» για τον Σταμάτη Κραουνάκη, τον χαρακτηρίζουμε πάντα ως «δικό μας». Και αυτό γιατί, τουλάχιστον σε ό,τι αφορά τον «ΠτΘ», έχει περάσει στη συλλογική μας μνήμη ως ένα μέλος της διευρυμένης οικογένειάς μας. Αφ’ ενός γιατί αποτελεί μέρος της καθημερινότητάς μας, καθώς «βολτάρει» στα ερτζιανά του «Παρατηρητή» με το «Κόκκινο Μοτοσακό» του καθημερινά και έχει γράψει τραγούδια που έχουν συνδεθεί με την πόλη μας, όπως το «Αυτή η νύχτα μένει», αφ’ ετέρου γιατί τα τελευταία χρόνια συνεργάζεται με δικούς μας στην κυριολεξία ανθρώπους όπως η Λένα Ουζουνίδου, αλλά και αποτελεί έναν άνθρωπο – καλλιτέχνη πολύ κοντά στα δικά μας προσωπικά ακούσματα και απόψεις.
 
Ο «δικός μας» λοιπόν Σταμάτης Κραουνάκης, την προσεχή Τετάρτη, 27 Ιουλίου, επιστρέφει στην Κομοτηνή, μετά από 5ετή απουσία, στο πλαίσιο της καλοκαιρινής του περιοδείας, με την παράσταση «Όλοι ένα. Φίλα με» έχοντας στο πλευρό του πέντε αγγέλους συμπαραστάτες όπως τους έχει χαρακτηρίσει ο ίδιος, δυνατούς νέους καλλιτέχνες δοσμένους στην τέχνη τους ολόψυχα, για να μας ταξιδέψει με αρχηγό τον έρωτα.
 
Με αφορμή την επιστροφή του αυτή στην Κομοτηνή, ο Σταμάτης Κραουνάκης, «επέστρεψε» και στα ερτζιανά του «Ράδιο Παρατηρητής 94fm», όχι με το «Κόκκινο Μοτοσακό» του, αλλά αυτή τη φορά ως καλεσμένος της εκπομπής «Με το Ν και με το Β» για να μας μιλήσει για τις μνήμες του από την Κομοτηνή, το Μέγαρο Μουσικής και τους μαθητές του Μουσικού Σχολείου με τους οποίους είχε συνεργαστεί, τον έρωτα, την τέχνη, τον λόγο Κολοκοτρώνη, τον τρόπο με τον οποίο συστηματικά εργάζεται με τα κείμενα της κλασικής και της νεότερης, ελληνικής και παγκόσμιας, γραμματείας που ανεβάζει στο θέατρο, την ανάγκη συλλογικότητας, αλλά και τους συνεργάτες του, προεξαρχουσών της στιχουργού-ποιήτριας Λίνας Νικολακοπούλου και της «δικής» μας Λένας Ουζουνίδου, και όχι μόνον, αφού μοιάζει το ίδιο περήφανος και για όλους συνεργάτες- «αγγέλους» της νέας του παράστασης.
 
Ο λόγος στον ίδιο… 
 
ΠτΘ:κ. Κραουνάκη, έρχεται «παρκάρει» για το φετινό καλοκαίρι το «Κόκκινο Μοτοσακό» σας, που ακούμε καθημερινά και μέσα από τη συχνότητα του «Ράδιο Παρατηρητής» και ταξιδεύετε στην Ελλάδα, με την παράσταση «Όλοι Ένα.Φίλα με». Αυτή η παράσταση σας φέρνει στην Κομοτηνή μετά από αρκετά χρόνια…
Σ.Κ.: Είχα έρθει στην Κομοτηνή το χειμώνα του 2011 και έκανα μια εξαιρετική παράσταση στο Μέγαρο Μουσικής της πόλης. Η προσέλευση του κόσμου ήταν μεγάλη και αναγκαστήκαμε να κάνουμε μία ακόμη παράσταση μια εβδομάδα μετά. Τότε είχα κάνει και ένα εξαιρετικό μάθημα με τα παιδιά του Μουσικού Σχολείου. Μια σπουδαία συνάντηση η οποία μάλιστα συνέπεσε με την ημέρα θανάτου του Θόδωρου Αγγελόπουλου. Πήρα τότε αφορμή από τον θάνατό του και τους μίλησα για την τέχνη και την πολιτική. Τα παιδιά συγκλονίστηκαν και φτιάξαμε επί τόπου ένα χωρικό του Ευριπίδη, το μελοποιήσαμε μαζί, και ήταν μια σπουδαία εμπειρία. Είχα επίσης την ευκαιρία να με ξεναγήσουν στην πόλη κάποιοι φίλοι και συγκινήθηκα πολύ από την πολυπολιτισμικότητα, από το πώς έχει «χωνέψει» αυτή η υπέροχη πόλη μέσα στην αγκαλιά της λαούς, αισθήματα, ήθη, έθιμα και λειτουργία και έχω πολύ μεγάλη χαρά που θα παίξουμε το «Όλοι Ένα» εκεί. 

«Το συναισθηματικό φορτίο που πήρα από την παράσταση του Λόγου του Κολοκοτρώνη είναι ακόμα στην ψυχή μου» 

ΠτΘ: Εμείς στο μυαλό μας σάς έχουμε άρρηκτα συνδεδεμένο με τη Θράκη και την Κομοτηνή. Τόσο από την καθημερινή ραδιοφωνική σας παρουσία, το τραγούδι «Αυτή η Νύχτα μένει» που λατρεύουμε και δια μέσου της ταινίας, έχουμε συνδέσει με εικόνες της πόλης, όσο και με τη συνεργασία σας με την Κομοτηναία Λένα Ουζουνίδου, με την οποία σας είδαμε πρόσφατα στην Μικρή Επίδαυρο, στον Λόγο του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη…
Σ.Κ.: Με τη Λένα Ουζουνίδου γνωριστήκαμε το 2006 στο Εθνικό Θέατρο. Την είχε ο Σ.Χατζάκης στις «Θεσμοφοριάζουσες» και μόλις κοιταχτήκαμε της λέω εσύ θέλω να είσαι κορυφαία και της παρέδωσα πολύ ωραία πράγματα τα οποία ερμήνευσε τότε εξαιρετικά. Περάσαμε ένα εξαιρετικό καλοκαίρι και δέσαμε σαν να ήμασταν γνώριμοι από χρόνια. Η αγάπη αυτή λοιπόν κράτησε, φτιάξαμε μια πολύ ωραία σύνθεση με κομμάτια της Λούλας Αναγνωστάκη που πραγματικά «έσκισε»- η ίδια λέει ότι ήταν θύρα που την πήγε στη «Σταματία», τη μεγάλη της επιτυχία- και πέρυσι έπαιξε ένα νούμερο για τον Ντάριο Φο που κάναμε με τη Λίνα Νικολακοπούλου στο Ηρώδειο και ήταν επίσης εξαιρετική. Όταν μου ήρθε η ιδέα για τον λόγο του Κολοκοτρώνη, είπα εξ αρχής ότι θέλω να το κάνω με τη Λένα. Μαζί με την ομάδα των παιδιών που με ακολουθούν και στην περιοδεία, πραγματικά καταφέραμε να φτιάξουμε μια σύνθεση, όπου ακούστηκαν τα λόγια του μέσα από το στόμα μιας μητέρας – δασκάλας – Ελλάδας. Το αφήσαμε στον αέρα να αιωρείται στο αίσθημα των θεατών, και είχαμε δυο σπουδαία βράδια με την Ελένη στη Μικρή Επίδαυρο, με μία εξαιρετική επίσης εικαστική εγκατάσταση που έκανε ένας πολύ σπουδαίος ζωγράφος ο Γιώργος Ξένος. Το συναισθηματικό μας φορτίο για αυτά τα δύο βράδια, αυτά που πήραμε από το κοινό, δεν έχουμε καταφέρει ακόμα να το διαχειριστούμε. Είναι ακόμα στην ψυχή μου, σαν ένα πράγμα σχεδόν ανεξίτηλο. 

«Είναι πολύ σωστό να ακούσουμε τι είπε ο Κολοκοτρώνης στα παιδιά για τον τόπο, την ελευθερία και τη διχόνοια» 

ΠτΘ: Θα την δούμε αυτή την παράσταση στην Κομοτηνή;
Σ.Κ.: Γίνεται τώρα μία προσπάθεια μήπως μπορέσουμε να την φέρουμε, με αγκαλιά το Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος, τον Οκτώβριο, γιατί είναι σωστό να ακουστεί αυτό το κείμενο. Είναι πολύ σωστό στις μέρες μας να ακούσουμε τι είπε αυτός ο άνθρωπος στα παιδιά την ώρα που ήθελε να τους πει δυο πράγματα για τον τόπο, την ελευθερία και τη διχόνοια. 

«Είναι ευτυχία για έναν καλλιτέχνη να μεγαλώνει “βουτηγμένος” στην τέχνη του» 

ΠτΘ: Ειδικά σε μία περίοδο που οι έννοιες αυτές, ακόμα και στην Ελλάδα τίθενται εν αμφιβόλω, η τέχνη είναι ίσως το μοναδικό καταφύγιο για όλους εμάς…
Σ.Κ.: Είναι ευτυχία για έναν καλλιτέχνη, μέσα στα χρόνια και καθώς του δίνεται η αγάπη του κόσμου, όπως μου δίνεται εμένα αυτό το καλοκαίρι, να μεγαλώνει κανείς με αυτή την ομορφιά, «βουτηγμένος» στην τέχνη του. Η τέχνη μπορεί να μην μπορεί να σώσει τα πάντα, αλλά μπορεί τουλάχιστον να αποτελέσει ίαμα ψυχής, τρυφερό. Οι θεατές που φεύγουν από την παράσταση μου λένε ότι φεύγουμε «πιο ψηλά» από την ώρα που μπήκαμε, σαν ένα κρυφό μυστικό που διαμείφθηκε μεταξύ μας.
 
ΠτΘ: Σας απασχολεί η συλλογική μας λήθη. Είδαμε τώρα τον λόγο του Κολοκοτρώνη, πριν δύο χρόνια είδαμε την αληθινή απολογία του Σωκράτη. Είχαμε επίσης φέτος την ευκαιρία να δούμε και τους «Ληστές» με τον Πασχάλη Τσαρούχα. Δουλειές δηλαδή που δείχνουν ότι η Ελλάδα σκοτώνει τα παιδιά της…
Σ.Κ.: Σας ευχαριστώ πάρα πολύ γι’ αυτή την υπόμνηση. Είναι κάτι που με απασχολεί, δεν είναι τυχαίο ότι πήγα στους ήρωες αυτούς. Πήγα στον Κολοκοτρώνη και το Σωκράτη, γιατί αποτελούν δυο παραδείγματα του πώς συμπεριφέρθηκαν οι Έλληνες και η εξουσία σε δύο ανθρώπους οι οποίοι ήταν μνημεία αιώνια για τον τόπο. Ο ένας κινδύνεψε να πεθάνει τυφλός στο Παλαμήδι κι ο άλλος ήπιε το κώνειο. Πήγα λοιπόν επίτηδες σε αυτούς, γιατί είναι πάντα το παράδειγμα που θέλω να θυμάμαι για το πόσο εύκολα ξεχνάει ο λαός μας καμιά φορά ή πόσο εύκολα παρασύρεται από τις εξουσίες. Γιατί ο κόσμος ζει την καθημερινότητα και είναι πάρα πολύ εύκολο σε αυτό τον κόσμο ο οποίος, τα επόμενα πέντε λεπτά μετά την καταιγίδα που θα βγει το φως, μπορεί να τα αθωώσει όλα. Αυτό η ψυχή του Έλληνα το ξέρει. Είναι η χαρά του, αλλά είναι και η μεγάλη του κατάρα. Έχουμε μια ευκολία στο να παρασυρθούμε από μια υπόσχεση.
 
Από το 2010 και μετά που έκανα τους «Αχαρνής» , άφησε στην άκρη τον δημιουργό ερωτικό συνθέτη Σταμάτη Κραουνάκη, γιατί καταλάβαινα ότι τα χρόνια μου ζητούσαν άλλου τύπου δράση και την έκανα. Όταν μάλιστα καταπιάστηκα με αυτή την άλλου τύπου δράση, που ήταν Αριστοφάνης, Ντάριο Φο, Βάρναλης, Κολοκοτρώνης, είχα ένα διάβασμα σαν σε πανεπιστήμιο, γιατί δεν αρκεί μόνο να αντιμετωπίσεις το κείμενο που θα πεις. Όταν έκανα τους «Αχαρνής», για παράδειγμα διάβασα τρεις τόμους, όλη την ιστορία του Πελοποννησιακού Πολέμου, διάβασα όλο τον Καργάκο, χρειάστηκε να πάω σε υπομνήσεις, να ξέρω τι λέω. Τα ίδια και στο Σωκράτη. Στον Βάρναλη, είχα να διαχειριστώ ένα κείμενο που ήταν μνημείο δημοτικής και έπρεπε να βρω ένα τρόπο να πω αυτή την «πεθαμένη» πια δημοτική. Όταν είδα μέσα στο κείμενο ότι υπήρχε δεκάξι φορές η λέξη «κοροϊδία», υποκαθιστώντας ο Βάρναλης τη σωκρατική ειρωνεία, αποφάσισα να «μιλήσω» τη γλώσσα αυτή, γιατί είναι αυτή που ο Σωκράτης διάλεξε για να κοροϊδέψει τους κατηγόρους του. Αυτό ήταν ένα πολύ σοβαρό ερμηνευτικό «κλειδί» για να ανασύρω και να ταυτιστώ όπως είπαν όλοι απόλυτα με τον ήρωα. Εξ’ ου και από όταν τελείωσαν οι παραστάσεις και έπειτα δεν θυμόμουν ούτε λέξη. Το ίδιο και με τον Ντάριο Φο. Πήγα και τον βρήκα στην Ιταλία, στο Μιλάνο, με δικά μου έξοδα. Έναν άνθρωπο που επί είκοσι χρόνια ήταν καταργημένος από οποιοδήποτε μέσο αλλά τον στήριζε η κοινωνία, οι φοιτητές, οι αριστεροί. Κάναμε με την Νικολακοπούλου ένα πολύ μεγάλο ταξίδι στο έργο του. Ήταν μια πολύ ωραία βραδιά στο Ηρώδειο, που ήταν και μοιραία, η τελευταία αντιμνημονιακή βραδιά. 

«Με την Λίνα Νικολακοπούλου μας συνδέει η βαθιά πίστη ότι η τέχνη του τραγουδιού μπορεί να αλλάξει τον κόσμο» 

ΠτΘ: Είστε άνθρωπος της ομάδας απ’ ό,τι καταλαβαίνουμε. Τόσο από τη συνεργασία σας με τη Λίνα Νικολακοπούλου όπου οι ρόλοι είναι διακριτοί συνθέτης-στιχουργός…
Σ.Κ.: Δεν είναι τόσο διακριτοί. Με την Λίνα Νικολακοπούλου μας συνδέει η βαθιά πίστη ότι η τέχνη του τραγουδιού μπορεί να αλλάξει τον κόσμο. Χαίρομαι ότι φτιάχνοντας την παράσταση αυτή, αυτό που συνειδητοποιούσα λεπτό προς λεπτό κάθε φορά που διάλεγα από το καλάθι ένα τραγούδι μας για να μπει, ήταν η διαχρονία του λόγου, το γεγονός ότι μέσα στα χρόνια δεν έβρισκα τίποτα εξαιτίας του λόγου που να το έχει περάσει η εποχή. Αυτό είναι πάρα πολύ σοβαρό. Ότι διάλεγα έβλεπα ότι ακούμπαγε στο τώρα σαν να γράφτηκε χθες. Είναι μεγάλη ποιήτρια η Λίνα. 

«Ο τόπος θα ξαναβρεί τη φωνή του» 

ΠτΘ: Βλέπουμε ωστόσο σήμερα πως το φαινόμενο αυτό δεν παρατηρείται. Φτιάχνετε ομαδικούς δίσκους, είτε με την Σπείρα – Σπείρα, είτε με άλλους καλλιτέχνες, κάτι που δεν το βλέπουμε αλλού…
Σ.Κ.: Στην Ελλάδα πέρασε ένα μεγάλο διάστημα που όλα τα κάναμε μόνοι μας. Τα κάνουμε όλα μόνοι μας, τα μπορούμε όλα μόνοι μας, παίρνουμε τα λεφτά μόνοι μας και δε θέλουμε άλλους να τα μοιραστούμε. Από κει ξεκινάνε όλα. Παρόλα αυτά, μέσα σε αυτό το πλαίσιο, γεννήθηκαν καινούργιες φωνές, καινούργιοι συνθέτες, καινούργιοι νέοι δημιουργοί. Δεν είμαστε ορφανοί. Θα ξαναβρεί ο τόπος τη φωνή του. Δεν ανησυχώ γι’ αυτό. Στο θέατρο έχουμε εξαιρετικούς νέους ηθοποιούς. Σπάνια πλάσματα, διαβασμένα, με αυτοθυσία.
 
Είναι η πρώτη φορά που λόγω αυτής της λυσσασμένης τελευταίας εικοσαετίας, η τέχνη έχασε την επαφή της με την κοινωνία. Η τέχνη αυτή τη στιγμή ακολουθεί της κοινωνίας. Δεν είναι χέρι χέρι με την κοινωνία, όπως πριν τριάντα, σαράντα χρόνια κι αυτό είναι ένα πρόβλημα που πρέπει να το ξανακοιτάξουμε όλοι μας. Δεν λέω ότι είναι μόνο πρόβλημα της τέχνης. Μπορεί να είναι και πρόβλημα της κοινωνίας και αυτό είναι κάτι που εμένα με απασχολεί συνέχεια. Βλέπω μέσα από τις παραστάσεις ότι η ανάγκη του κοινού για συμμετοχή είναι μεγαλύτερη από ποτέ.
 
ΠτΘ: Ακριβώς πάνω στη λογική αυτή στηρίζεται και η παράσταση που θα δούμε την Τετάρτη, καθώς στο πλευρό σας θα έχετε πέντε νέους ανθρώπους…
Σ.Κ.: Στην παράσταση κάνουμε τέσσερις άνθρωποι μια μεγάλη ορχήστρα. Δεν ξέρω πώς το έχουμε καταφέρει, ίσως χάρη στον υπέροχο ηχολήπτη μας. Ακολουθεί το σκηνικό, εξαιρετικά φωτισμένο και φυσικά αυτά τα παιδιά. Ξεκινώντας από τον Χάρη Φλέουρα από την Λάρισα, που μου τον χάρισε ο Κώστας Τσιάνος, τον Χρήστο Γεροντίδη, ένα σπάνιο παιδί για το οποίο χαίρομαι πάρα πολύ γιατί είναι μαθητής μου, τον Σάκη Καραθανάση, ένα παιδί από τη Βόρεια Ελλάδα, από τα Μουδανιά Χαλκιδικής, και ένα παιδί από την Κρήτη, τον Γιώργο Στιβανάκη, τον αρχαιότερο της Σπείρας. Οι μουσικοί είναι ο Άρης Βλάχος, ο φίλος μου στο άλλο πιάνο, ο Βάϊος Πράπας, ο οποίος παίζει μπουζούκι και κιθάρες, και ένα κρητικόπουλο που παίζει βιολοντσέλο και λέγεται Γιώργος Ταμιωλάκης.

Υ.Γ.: Μπορείτε να ακούσετε τη συνέντευξη του Σταμάτη Κραουνάκη στο Ράδιο Παρατηρητής και στο Mixcloud του ραδιοφώνου

Ακολουθήστε το paratiritis-news.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.